Beroepsziekte

Datum laatste wijziging: 28 juli 2021  |  Trefwoorden: , , ,

Inhoud

  1. Ziekte ontstaan door arbeid
  2. Trends
  3. Repetitive strain injury (rsi)
  4. Stoelmassage
  5. Werknemerscompensatie
  6. Meer capaciteit bij Inspectie voor terugdringen beroepsziekten
  7. Werknemers claimen schade na ziekte niet
  8. Overzicht beroepsziekten
  9. Regeling nodig voor beroepsziekte
  10. Bedrijfsartsen herkennen beroepsziekten niet
  11. Beroepsziekten in Cijfers 2014
  12. Preventie beroepslongziekten
  13. Klachten buiten het werk
  14. Melding beroepsziekten gekoppeld aan aansprakelijkheid werkgever
  15. Kerncijfers beroepsziekten 2015
  16. Toolbox StofVrijWerken beschikbaar
  17. Veel bouwvakkers hebben gehoorschade
  18. Veel beroepsziekten leiden tot langdurig verzuim
  19. Beroepsziekten in cijfers 2016
  20. Petitie Ademnood
  21. Extra geld voor begeleiding naar werk bij psychische aandoening
  22. Minstens 150 minuten per week bewegen
  23. Gedragscode Behandeling Beroepsziektes
  24. Waar lasrook is, ligt kanker op de loer
  25. Meldingen van beroepsziekten in 2017 in beeld
  26. Toekomstige schadeafhandelingen beroepsziekten makkelijker
  27. Ziek door het werk? Bewijs het maar
  28. Regeling slachtoffers schilderziekte
  29. Commissie schadeafhandeling beroepsziekten van start
  30. Beroepsziekte liesbreuk
  31. Kerncijfers beroepsziekten 2018
  32. Beroepsziekten 2019
  33. Sneller hulp voor mensen met beroepsziekte door gevaarlijke stoffen
  34. SZW werkt aanbevelingen schadeafhandelingen beroepsziekten uit
  35. Beroepsziekten 2020
  36. Metaboolsyndroom
  37. Kosten verzuim door beroepsziekte in vier jaar verdubbeld naar 2,5 miljard Euro 
  38. Helpdesk NCvB blijft populair in 2020
  39. Het zes stappenplan voor beroepsziekten
  40. Steeds meer bedrijven bieden ‘burnout-break’: week gratis verlof

Ziekte ontstaan door arbeid

Een beroepsziekte is een ziekte die met name bij het uitoefenen van arbeid en onder bepaalde arbeidsomstandigheden is ontstaan.

Trends

Beroepsziekten moet in het kader van de Arbowet worden gemeld aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB). Volgens het NCvB zijn de volgende trends waargenomen:
  • het totaal aantal meldingen van beroepsziekten is de laatste jaren stabiel rond de zesduizend meldingen per jaar. In 2008 is het aantal meldingen van beroepsziekten gestegen naar 6.952;
  • met 2.290 (33%) meldingen is slechthorendheid in 2008 de meest gemelde beroepsziekte. Werken in lawaai kan de kans op het maken van fouten en ongelukken vergroten;
  • ook beroepsziekten die samenhangen met houding en bewegen stegen. Het gaat hier om lage rugklachten en aandoeningen aan de onderste ledematen. Vooral het aantal beroepsziektemeldingen van artrose van knie en heup is de laatste twee jaar sterk gestegen. Het aantal meldingen van RSI (zie onder) is gedaald van 3.000 in 2000 tot 1.061 in 2008;
  • meldingen van psychische beroepsziekten betreffen overspannenheid en burn-out*. Bedrijfsartsen schatten dat werkgebonden psychische aandoeningen gepaard gaan met een aanzienlijke duur van het verzuim. Nieuwe risico’s voor werkgebonden psychische aandoeningen zijn onder andere intensivering van het werk en een slechte balans tussen het werk- en privéleven van werknemers.
* zie subrubriek Burn-out.

Repetitive strain injury (rsi)

In plaats van repetitive strain injury (rsi) spreken medische deskundigen liever over Kans (klachten in arm, nek en schouder) of Cans (complaints of arms, neck, and shoulder).

Het is de vraag of het hier om een echte ziekte gaat. Beeldschermwerkers die last hebben van rsi-klachten, hebben meer baat bij hulp van een psycholoog of een gedragstherapeut dan bij aangepast meubilair en houdingsoefeningen. Bovendien moet de behandelaar niet te somber reageren op hun klachten, dat blijkt uit onderzoek van revalidatiearts Marjon van Eijsden: 'ongeveer 40 procent van de beeldschermwerkers klachten van rsi. Deze werknemers zijn over het algemeen perfectionisten ofwel angstige mensen, die bang zijn voor pijn. Het karakter van de patiënt speelt een grote rol bij het ontstaan van de klachten', aldus de onderzoekster (Bron: ANP, 13 dec 2010).

Het aantal verzuimdagen als gevolg van de bedrijfsaandoening rsi neemt in de afgelopen jaren weer toe. In het eerste kwartaal van 2009 veroorzaakte de aandoening drie procent meer verzuimdagen dan in het eerste kwartaal van 2008 en ruim tien procent meer dan in het eerste kwartaal van 2007 (Bron: Expertisecentrum rsi van Arbo Unie).

Stoelmassage

Ter voorkoming van onder meer stress en RSI biedt stoelmassage soelaas. Stoelmassage is een korte, ontspannende en activerende massage die op de werkplek door de kleding heen worden gegeven. Na de behandeling op de massagestoel voelt men zich ontspannen en verfrist, doordat de bloedsomloop wordt gestimuleerd en de aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof naar de hersenen toenemen. De werkgever mag de stoelmassage onbelast geven.

Werknemerscompensatie

In Nederland lopen jaarlijks meer dan 200.000 werknemers letsel en verzuim op door een arbeidsongeval en krijgen naar schatting 25.000 werknemers per jaar een beroepsziekte. Werknemers die de (financiële) schade die zij hierdoor oplopen willen verhalen moeten daarvoor de werkgever aansprakelijk stellen. In de praktijk betekent dit een zware (juridische) lijdensweg. Daarom wordt door patiëntenorganisaties, vakbeweging, SER en -recent- de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gepleit voor een nieuw systeem van het verhalen van schade van arbeidsongevallen en beroepsziekten, ook wel werknemerscompensatie genoemd.

Meer capaciteit bij Inspectie voor terugdringen beroepsziekten

De Inspectie SZW gaat meer capaciteit vrijmaken om beroepsziekten aan te pakken. Er zal meer aandacht worden besteed aan inspecties die gericht zijn op het voorkomen dat mensen ziek worden door het werk.

Het RIVM schat dat jaarlijks 50.000 Nederlanders een beroepsziekte oplopen. Daarnaast overlijden er naar schatting 3.000 mensen per jaar aan een ziekte veroorzaakt door het werk. Dat komt neer op 8 doden per dag.

Werknemers claimen schade na ziekte niet

In Nederland lopen jaarlijks meer dan 200.000 werknemers letsel en verzuim op door een arbeidsongeval en krijgen naar schatting 25.000 werknemers per jaar een beroepsziekte. Werknemers die de (financiële) schade die zij hierdoor oplopen willen verhalen moeten daarvoor de werkgever aansprakelijk stellen. In de praktijk betekent dit een zware (juridische) lijdensweg. Daarom wordt door patiëntenorganisaties, vakbeweging, SER en – recent – de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gepleit voor een nieuw systeem van het verhalen van schade van arbeidsongevallen en beroepsziekten, ook wel werknemerscompensatie genoemd. Aldus een proefschrift (december 2014).

Overzicht beroepsziekten

Om meer zicht te hebben om welke beroepsziekte het gaat, maakte het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) een overzicht in alfabetische volgorde.

Regeling nodig voor beroepsziekte

Wie in Nederland een ziekte oploopt als gevolg van het werk, is aan de goden overgeleverd. Er is dringend behoefte aan een structurele verbetering van de positie van werknemers met een beroepsziekte. Dat zegt de FNV Kiem naar aanleiding van de hoorzitting op 12 juni in de Tweede Kamer over de positie van beroepsziekteslachtoffers in Nederland.

Elk jaar worden in Nederland 50.000 mensen ziek door het werk en zo’n 3.000 mensen overlijden als gevolg van een beroepsziekte. Dat komt neer op 8 doden per dag. De bedrijfsgeneeskundige zorg schiet tekort en de Arbeidsinspectie heeft geen toezichthoudende taak bij beroepsziekten. Daardoor worden beroepsziekten vaak niet herkend zodat de werknemer blijft doorwerken in ziekmakende omstandigheden.

Bedrijfsartsen herkennen beroepsziekten niet

Ruim twee derde (70%) van de bedrijfsartsen meldt beroepsziekten niet, terwijl ze hiertoe wettelijk verplicht zijn. Gebrek aan kennis van beroepsziekten en tijdgebrek worden als belangrijkste redenen opgegeven in een enquête onder bedrijfsartsen uitgevoerd in opdracht van de Inspectie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid SZW, voorheen Arbeidsinspectie. Onderzoek bevestigt de conclusies uit de televisie uitzending Ziek door mijn werk van 5 februari 2014.

De arbeidsinspectie stuurde, in samenwerking met de Inspectie voor de Gezondheidzorg (IGZ), alle bedrijfsartsen in Nederland een vragenlijst om in kaart te brengen waarom bedrijfsartsen zo weinig beroepsziekten melden. Bijna een derde (31%) van de bedrijfsartsen geeft aan moeite te hebben om een beroepsziekte te herkennen of niet te weten hoe en waar die melding gedaan moet worden. 58% zegt geen tijd te hebben of vergeet te melden. Daarbij speelt mee dat de tijd die het kost om te melden vaak niet vergoed wordt door de werkgever.

Beroepsziekten in Cijfers 2014

Bedrijfsartsen uit het Peilstation Intensief Melden hebben in 2013 267 nieuwe beroepsziekten per honderdduizend werknemers gerapporteerd. Hiermee blijft het aantal gemelde beroepsziekten min of meer gelijk. Er zijn drie belangrijke categorieën: psychische aandoeningen, aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat en gehoorschade. Op een beroepsbevolking van ruim zeven miljoen betekent dat jaarlijks bijna twintigduizend mensen ziek worden door hun werk.

Bij psychische aandoeningen gaat het om 94 per honderdduizend werknemers per jaar, bij aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat om 69 per honderdduizend werknemers en bij gehooraandoeningen om 60 per honderdduizend werknemers.

Preventie beroepslongziekten

Beroepslongziekten eisen jaarlijks meer dan 2.000 doden. Vaak zijn er ruime mogelijkheden om de risico’s te beperken. Preventie van beroepslongziekten moet daarom hoger op de maatschappelijke agenda.

Volgens de Long Alliantie Nederland (LAN) sterven er naar schatting 3.700 mensen door factoren op het werk. Volgens Rolink overlijdt daarvan meer dan de helft, ruim 2.000 mensen, aan een beroepslongziekte. Vooral in de bedrijfstakken zoals spuiterijen, metaalbewerking, houtbewerking, zandstralers, bouw, de agrarische bedrijfstak, autoschadeherstelbedrijven, bakkerijen en lasrook in de scheepsbouw is sprake van een verhoogd risico op beroepslongziekten.

Klachten buiten het werk

Een veel voorkomend fenomeen: hoewel de klachten van buiten het werk komen, wordt het bedrijf aansprakelijk gesteld*.

* Lees ook de subrubriek die HR-kiosk wijdde aan het verschil tussen risque professioneel en risque sociaal.

Melden beroepsziekten gekoppeld aan aansprakelijkheid werkgever

De bedrijfsarts is verplicht een beroepsziekte te melden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) en ook aan de werknemer. Het logische effect is dat een advocaat van de werknemer vervolgens de werkgever aansprakelijk stelt, hetgeen de laatst genoemde niet in dank afneemt. Het probleem is dat schadevergoedingen en preventieve maatregelen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. De melding aan de NCvB komt hiermee onder druk te staan.

Kerncijfers beroepsziekten 2015

De rapportage over beroepsziekten van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) is online gepubliceerd. Voor het kennis nemen van de verborgen risico’s binnen een organisatie en het opstellen van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) onmisbaar.

Toolbox StofVrijWerken beschikbaar

De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid controleert sinds enkele jaren streng op blootstelling aan kwartsstof op bouwplaatsen. Om leden en hun werknemers te informeren over de maatregelen die zij kunnen nemen tegen kwartsstof, heeft TNO de toolbox StofVrijWerken ontwikkeld.

Blootstelling aan teveel kwartsstof gebeurt voornamelijk bij het storten van zand, de overslag van afval, het vegen van vloeren en bij de mechanische bewerking, zoals het sorteren en breken van bouw- en sloopafval en puin. (Bron: Arbo Portaal, 14 apr. 2016)

Veel bouwvakkers hebben gehoorschade

Uit onderzoek van kennis- en adviescentrum Volandis blijkt dat 40 procent van de werknemers op een bouwplaats aangeeft te maken te hebben met lawaaioverlast. Ruim één op de vijf heeft echter ook problemen met horen. Bij 13 procent is zelfs lawaaidoofheid vastgesteld.

De Inspectie zal direct optreden als de geluidsbelasting te hoog is. Zo zal zij, als de blootstelling aan lawaai hoger is dan 85 dB(A) en er geen gehoorbescherming wordt gedragen, het werk stilleggen en een boeterapport opmaken. Ook als het bedrijf al eerder is gewaarschuwd voor geluidslawaai zal de Inspectie een boeterapport opmaken. (Bron: BG Magazine, 17 sep. 2016)

Veel beroepsziekten leiden tot langdurig verzuim

In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft het Nederland Centrum voor Beroepsziekten (NCvB)‘Beroepsziekten in Cijfers 2016’ opgesteld.

Incidentie beroepsziekten

De beroepsziekte-incidentie* over 2015 wordt geschat op 191 beroepsziekten per 100.000 werknemers per jaar op basis van het Peilstation Intensief Melden. De hoogste incidentiecijfers worden gerapporteerd voor psychische aandoeningen (86), aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat (57) en gehooraandoeningen (33), gevolgd door infectieziekten (7), huidaandoeningen (5), luchtwegaandoeningen (5) en neurologische aandoeningen (4). Het aandeel beroepsziektemeldingen van werknemers van 45 jaar en ouder is 63% en van 55 jaar en ouder 27% in 2015. Bij 69% van de werknemers is sprake van tijdelijke arbeidsongeschiktheid en bij 3,5% van de werknemers van blijvende (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid door een beroepsziekte.

* Aantal gevallen per jaar

Psychische beroepsziekten

In 2015 zijn 2.631 psychische beroepsziekten gemeld. De meeste meldingen betreffen de diagnose overspanning/burn-out (76%). Zowel bij overspanning/burn-out als bij depressie zijn problemen met de werkinhoud en problemen tussen mensen vaak de oorzaak. Ruim tien procent van de meldingen betreft een Posttraumatische Stressstoornis. De financiële sector heeft de hoogste incidentie met 262 meldingen per 100.000 werknemersjaren. De meest gerapporteerde risicofactor is monotoon of repetitief werk.

(Bron en meer uit het 132 pagina's tellende rapport: zie Beroepsziekten.nl)

Petitie Ademnood

Op 29 november 2016 boden de Long Alliantie Nederland en het Longfonds de petitie 'Ademnood - Longziekten als gevolg van werk' aan in de Tweede Kamer. In de petitie wordt gepleit voor een integrale preventieve aanpak om ziekte en dood als gevolg van blootstelling aan stoffen op het werk tegen te gaan. Dat is nodig, want nog steeds sterven er jaarlijks 3700 mensen aan beroepsziekten, waarvan 2000 als gevolg van blootstelling aan stoffen.

Extra geld voor begeleiding naar werk bij psychische aandoening

Het kabinet stelt 3,5 miljoen euro beschikbaar voor het naar werk begeleiden van mensen met psychische aandoeningen. Van alle groepen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, hebben mensen met psychische aandoeningen de meeste problemen bij het vinden en houden van een baan. Het gaat volgens Klijnsma om “een grote en toch bijna vergeten groep binnen de Participatiewet”. Van de Wajongers en mensen in de WIA heeft 37% een psychische aandoening. Hetzelfde geldt voor ongeveer een kwart van alle mensen met een bijstandsuitkering. (Bron: Rijksoverheid, 21 dec. 2016)

Minstens 150 minuten per week bewegen

Volgens de nieuwe beweegrichtlijnen moeten volwassenen wekelijks ten minste twee en een half uur matig intensief bewegen. Dit alles verlaagt het risico op chronische ziekten als diabetes en, hart- en vaatziekten, en depressieve symptomen en - bij ouderen - botbreuken.

De Gezondheidsraad adviseert de minister van VWS om te stimuleren dat mensen blijvend meer bewegen en minder stilzitten. (Bron: AboutHRM, 24 aug. 2017)

Red.: Misschien een reden voor de overheid om de fiets van de werkgever en de bedrijfsfitness niet langer te belasten.

Gedragscode Behandeling Beroepsziektes

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geeft subsidie aan De Letselschade Raad voor het opstellen van een gedragscode gericht op een uniforme werkwijze bij het behandelen van claims voor beroepsziekten. Dat is aan de Tweede Kamer meegedeeld.

Het initiatief van De Letselschade Raad richt zich op het ontwikkelen van een Gedragscode Behandeling Beroepsziektes. Deze code moet het proces van afhandeling van een claim gaan beschrijven: de te volgen stappen, de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende actoren in het veld, de te hanteren termijnen en andere richtsnoeren voor de betrokken professionals ten behoeve van een adequate afhandeling van letselschadezaken ontstaan door beroepsziekten.

De officiële lancering van de Gedragscode Behandeling Beroepsziektes zal naar verwachting plaatsvinden in het laatste kwartaal van 2020. (Bron: VVP, 5 mrt. 2018)

Waar lasrook is, ligt kanker op de loer

Dat klinkt hard, maar het klopt wel. En wat doen we eraan? Lassers en veiligheidskundigen kennen de risico’s van uv-straling, infrarood en rondvliegende metaaldeeltjes. Daar nemen we maatregelen tegen. Het gevaar van lasrook wordt onderschat. Niet verstandig: lasrook is een sluipmoordenaar.

ALLE lasrook bevat partikels en/of gassen. Partikels zoals aluminium, lood, nikkelen, zinkchloride. Gassen zoals argon, helium of carbon. De deeltjes en gassen in lasrook zijn zó klein dat ze bij inademing net zo eenvoudig doordringen tot de longen als sigarettenrook en virussen. Inhalatie van lasrook kan daardoor ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Direct of jaren later. (Bron: BG Magazine, 3 mei 2018)

Meldingen van beroepsziekten in 2017 in beeld

Hoeveel meldingen van beroepsziekten zijn er in 2017 geregistreerd in de Nationale Beroepsziekteregistratie? Hoeveel artsen deden die meldingen? En waar ligt het zwaartepunt per leeftijd of sector? De antwoorden op deze en meer vragen over meldingen van beroepsziekten in 2017 vindt u overzichtelijk in een infographic.

In 2017 hebben alles bij elkaar 792 artsen in totaal 4.619 meldingen van beroepsziekten gedaan. De mediaan ligt hierbij op drie. Dat wil zeggen dat ongeveer de helft van het aantal bedrijfsartsen één tot drie meldingen heeft gedaan. Maar verreweg de meeste van de artsen hebben in 2017 één melding van een beroepsziekte gedaan. Daarbij gaat het in totaal om 184 artsen oftewel 23 procent.

Net als in de afgelopen drie jaar gaat het merendeel van de meldingen van beroepsziekten over psychische aandoeningen. Dat is het geval bij maar liefst 57 procent van de in totaal 4.619 meldingen van beroepsziekten. Daarbij zorgen overspannenheid en burn-out voor driekwart van het totaal aantal gemelde psychische aandoeningen. (Bron en meer: Arbo-online, 11 dec. 2018)

Toekomstige schadeafhandelingen beroepsziekten makkelijker

Schadeafhandelingen van beroepsziekten zoals ziekten die veroorzaakt zijn door Chroom-6, moeten in de toekomst gemakkelijker worden; minder ingewikkeld, kostbaar en tijdrovend. Staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft besloten een commissie in te stellen die zal adviseren over het vergemakkelijken van toekomstige schadeafhandelingen van beroepsziekten. Dit schrijft zij in een brief aan de Tweede Kamer.

Het instellen van een commissie is de reactie op één van de aanbevelingen van de onafhankelijke commissie Tilburg Chroom-6, die werkte in opdracht van het College van burgemeester en wethouders Tilburg. De aanbevelingen voor het rijk hebben naast het vergemakkelijken van toekomstige schadeafhandelingen ook betrekking op meer kennisdeling en het versterken van de handhaving. Staatssecretaris Van Ark reageert op het rapport vanuit haar verantwoordelijkheid voor het arbeidsomstandighedenbeleid. (Bron: Min. SZW, 5 mrt. 2019)

Ziek door het werk? Bewijs het maar

Volgens de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NvAB) is het een van de kerntaken van bedrijfsartsen: beroepsziekten en beroepsgebonden aandoeningen opsporen, behandelen en voorkomen. Met dat doel signaleren bedrijfsartsen dan ook risico’s in werk.

In de praktijk kan het behoorlijk lastig zijn om het verband tussen ziekte en werk onomstotelijk vast te stellen. Want u kunt nu wel zeggen dat u ziek bent door het werk. Maar de oorzaak van de ziekte zou ook zomaar kunnen liggen in blootstelling buiten het werk (tijdens sport of andere activiteiten in de vrije tijd). Of in persoonlijke gevoeligheid of aanleg.

Bij een eventuele schadeclaim over beroepsziekten spelen er twee belangrijke vragen.
  1. Causaal verband. De eerste vraag is: is het werk de belangrijkste oorzaak van de klachten? Daarbij gaat het dus om het directe verband tussen de ziekte en het werk. Dit heet juridisch ook wel het causaal verband of het oorzakelijk verband.
  2. Zorgplicht. De tweede vraag luidt: heeft de werkgever voldoende invulling gegeven aan zijn zorgplicht? Daarbij gaat het om het begrip goed werkgeverschap: of de werkgever optimaal voor zijn werknemer heeft gezorgd. Want overeenkomstig de Arbowet moet de werkgever de gezondheid van werkenden beschermen door goede arbeidsomstandigheden en preventie.
(Bron en meer informatie: Arbo Online, 1 mrt. 2019)

Regeling slachtoffers schilderziekte

Slachtoffers van het OPS-syndroom - beter bekend als ‘Schilderziekte’ - krijgen een eenmalige financiële tegemoetkoming van € 20.730. De ministerraad heeft op 28 maart 2019 hiermee ingestemd op voorstel van staatssecretaris Van Ark. De Tweede Kamer heeft via een motie om deze regeling verzocht.

OPS-slachtoffers hebben gezondheidsschade opgelopen door veel te hoge blootstelling in hun werk aan vluchtige oplosmiddelen, met name in de schilders branche, de woninginrichting en de grafische industrie. De regeling gaat gelden voor een vastgestelde groep van ongeveer 350 slachtoffers met een officiële CTE-diagnose*, die tijdens blootstelling in Nederlandse loondienst waren en eerder geen of een lagere vergoeding hebben ontvangen dan deze financiële tegemoetkoming.

* Chronische Toxische Encefalopathie (CTE), ook wel Organo Psycho Syndroom (OPS) genoemd.

Commissie schadeafhandeling beroepsziekten van start

Op 5 juli 2019 kwam de commissie vergemakkelijking schadeafhandeling beroepsziekten voor het eerst bijeen. Schadeafhandelingen van beroepsziekten zoals ziekten die veroorzaakt zijn door Chroom-6, moeten in de toekomst gemakkelijker worden; minder ingewikkeld, kostbaar en tijdrovend. De commissie komt met voorstellen om het proces van het verhalen van schade voor slachtoffers van beroepsziekten als gevolg van blootstelling aan gevaarlijke stoffen gemakkelijker te maken. De commissie komt met voorstellen voor alle werkenden.

De commissie zal vóór 31 december 2019 haar advies uitbrengen. (Bron: Rijksoverheid, 19 jul. 2019)

Beroepsziekte liesbreuk

Ieder jaar krijgt het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten meerdere vragen via de helpdesk of een liesbreuk wel of niet door werk kan zijn veroorzaakt. Dit was aanleiding voor de 3e jaars geneeskundestudent Denzel Hondenbrink om zijn bachelorthesis aan deze vraag te wijden. Zijn systematische review met meta-analyse is de basis van de nieuwe registratierichtlijn liesbreuk, zie (Hernia Inguinalis).

De conclusies van Denzel: "Wanneer is er bij een liesbreuk sprake van een beroepsziekte? Er is een redelijk tot hoog vertrouwen als dit is bij een mannelijk werkende, die gediagnosticeerd is met een laterale (indirecte) liesbreuk en wiens werk enige jaren bestaat uit meer dan 6 uur per dag staan of lopen en/of meer dan 4000 kg per dag tillen. Een liesbreuk kan als beroepsziekte worden gemeld als de bedrijfsarts van mening is dat na het doorlopen van het zes-stappenplan* het werk in overwegende mate de oorzaak is van de aandoening."

* Het zesstappenplan houdt in:
Stap 1. Vaststellen van de aandoening/ziekte
Stap 2. Vaststellen van de relatie met werk
Stap 3. Vaststellen van de aard en het niveau van de oorzakelijke blootstelling
Stap 4. Nagaan van andere mogelijke verklaringen en de rol van individuele gevoeligheid
Stap 5. Concluderen en melden
Stap 6. Preventieve maatregelen en interventies inzetten en evalueren

Kerncijfers beroepsziekten 2018

In 2018 zijn er 3.854 meldingen van beroepsziekten geregistreerd door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) (september 2019) afkomstig van 761 bedrijfsartsen. Bedrijfsartsen uit het Peilstation Intensief Melden rapporteerden 152 nieuwe gevallen van beroepsziekten per 100.000 werknemers. De hoogste incidentiecijfers zijn gerapporteerd voor psychische aandoeningen en aandoeningen aan het houding­ en bewegingsapparaat. De vijf economische sectoren met de hoogste incidentie van beroepsziekten zijn: industrie, bouwnijverheid, informatie en communicatie, onderwijs en gezondheidszorg.

Beroepsziekten 2019

Kerncijfers beroepsziekten 2019 is opgesteld door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB)/Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, Amsterdam UMC – locatie AMC in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het doel is een overzicht te geven van het vóórkomen van beroepsziekten in Nederland in 2018 en de verdeling hiervan binnen sectoren en beroepen.

Sneller hulp voor mensen met beroepsziekte door gevaarlijke stoffen

VNO-NCW verwelkomt het advies van de Commissie Heerts over mensen die het slachtoffer zijn van een beroepsziekte door werk met bepaalde gevaarlijke stoffen. Zij moeten sneller en effectiever hulp krijgen volgens de commissie. Het advies is donderdag overhandigd aan staatssecretaris van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer en FNV-voorzitter Han Busker.

Naast een snellere schadeafhandeling zullen mensen een goede uitkering krijgen uit een nationaal opzetten fonds, verwacht VNO-NCW. ‘Zo maken we het leven van mensen die het veelal al erg zwaar hebben iets makkelijker. Nu duurt het vaak veel en veel te lang allemaal.’ Daarnaast moet volgens de commissie de naleving van het preventiebeleid bij bedrijven en het sanctiebeleid vanuit de overheid effectiever worden ingericht. (Bron: VNO-NCW, 14 mei 2020)

Vanwege de vele uitvoeringsvragen, kan volgens de minister een eventuele regeling niet eerder dan in de loop van 2022 van kracht zijn.

SZW werkt aanbevelingen schadeafhandelingen beroepsziekten uit

In een brief van 13 juli 2020 aan de Tweede Kamer heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid namens het kabinet gereageerd op het advies van de commissie vergemakkelijking schadeafhandeling beroepsziekten (commissie-Heerts).

De commissie heeft onder meer voorgesteld om een financiële tegemoetkoming te verstrekken aan slachtoffers van blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk. Daarnaast zijn voorstellen gedaan om kennis te bundelen over beroepsziekten en voor meer aandacht voor preventie van beroepsziekten. De commissie bepleit een tegemoetkoming in de vorm van een eenmalig uit te keren vast bedrag, vergelijkbaar met het bedrag dat asbest- en OPS-slachtoffers* ontvangen. (Bron en meer: AWVN, 29 jul. 2020)

* Organisch Psychosyndroom door Solventen (OPS), ook wel schildersziekte genoemd naar een beroepsgroep die een groter risico op de aandoening loopt, is de verzamelnaam voor ziekteverschijnselen (een syndroom) die mensen kunnen oplopen als zij langdurig met organische oplosmiddelen (solventen) in contact zijn geweest.

Beroepsziekten 2020

De meest gemelde beroepsziekten zijn in 2019, net als in 2018, psychische aandoeningen, zoals burnout, overspanning, depressie en posttraumatische stress stoornis. Het gaat naar schatting om 78 nieuwe gevallen per 100 duizend werknemers. Dit blijkt uit ‘Beroepsziekten in Cijfers 2020’ van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB), Public and Occupational Health, Amsterdam UMC, dat op 19 oktober 2020 is verschenen.

Metaboolsyndroom

Het metaboolsyndroom, een combinatie van risicofactoren voor chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten en diabetes, komt in Nederland veel voor onder de beroepsbevolking. Ouderen, lager geschoolden, en werknemers in lager geschoolde beroepsgroepen hebben onevenredig vaak het metaboolsyndroom en lopen daarmee het risico ernstige aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten en diabetes, te ontwikkelen. (Bron: NIDI, dec. 2020)

Kosten verzuim door beroepsziekte in vier jaar verdubbeld naar 2,5 miljard Euro 

Werknemers die in 2018 een beroepsziekte opliepen, verzuimen gemiddeld 39 dagen méér dan werknemers die in dat jaar geen beroepsziekte opliepen. De kosten van dit extra verzuim worden geschat op 2,5 miljard euro. Meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2014, toen deze nog 1,2 miljard euro bedroegen. De verzuimkosten voor psychische beroepsziekten liepen op van 1 miljard euro in 2014 naar 2,1 miljard euro in 2018. Dit blijkt uit de Arbobalans 2020 van TNO. (Bron: TNO, 5 feb. 2021)

Helpdesk NCvB blijft populair in 2020

De helpdesk van het NCvB was ook in 2020 weer populair met 274 vragen (en antwoorden). 165 vragen zijn gesteld door bedrijfsartsen. In 2020 gingen natuurlijk de meeste vragen (51 stuks) over infectieziekten en biologische risico’s. Runner-up was het thema’s bewegingsapparaat. (Bron: Beroepsziekte, 5 feb. 2021

Het zes stappenplan voor beroepsziekten

Wanneer u een beroepsziekte vermoedt (‘stap 0’), is het belangrijk om een aantal aspecten systematisch in kaart te brengen. Op die manier kan worden nagegaan of de aandoening of ziekte inderdaad een beroepsziekte is: een klinisch waarneembare ziekte of aandoening als gevolg van een belasting die in overwegende mate (>50%) in arbeid of arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden. Het stappenplan helpt u daarbij. (Bron: Amsterdam UMC, Het zes stappenplan voor beroepsziekten)

Steeds meer bedrijven bieden ‘burnout-break’: week gratis verlof

Nu de corona-crisis langer duurt dan gedacht, dreigt een nieuwe golf burnouts. Steeds meer bedrijven, van LinkedIn tot datingapp Bumble, geven hun personeel een week verlof – een heuse ‘burnout-break’. Lange periodes met onzekere omstandigheden zorgen voor langdurige stress: een goed recept voor burnouts. (Bron: HR-Praktijk, 19 juli 2021)