Calamiteitenverlof

Datum laatste wijziging: 2 oktober 2017  |  Trefwoorden: , ,

Inhoud

  1. Wettelijk recht
  2. Overgang naar kortdurend zorgverlof
  3. Werkgever mag niet weigeren
  4. Loondoorbetaling
  5. Uitbreiding bij CAO
  6. Richtlijnen overheid
  7. Zorgverlof opnemen door stakende leraren?

Wettelijk recht

De wet kent het ‘calamiteitenverlof’ dat op een ieder, werkzaam bij de overheid of het bedrijfsleven, van toepassing is. Dit recht gaat uit van betaald verlof in ‘zeer bijzondere, persoonlijke omstandigheden’, bijvoorbeeld een sterfgeval in de directe familie. Maar ook een loodgieter regelen, oppas voor een ziek kind (voorbeelden Min SZW), het springen van een waterleiding of het verstoppen van het riool kan een reden zijn dit verlof op te nemen.

Ook heeft een werknemer recht op calamiteitenverlof voor het uitoefenen van zijn kiesrecht en voor het uitvoeren van een door de wet of overheid opgelegde verplichting (denk aan een geboorteaangifte) die niet in zijn vrije tijd kan plaatsvinden.

Het voornoemde staat in de Wet arbeid en zorg (WAZO), vanaf 2015 aangevuld door de Wet modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden, zie subrubriek Wetten en wetsvoorstellen Arbeidstijden.

Overgang naar kortdurend zorgverlof

Volgens de wet moet de duur van dit verlof ‘redelijk’ zijn, en in verhouding staan tot de aard van het noodgeval en de hoeveelheid privé-verplichtingen die dat met zich meebrengt. Is er noodzaak voor meer dagen verlof, dan eindigt het calamiteitenverlof na één dag en gaat het over op kortdurend zorgverlof.

Werkgever mag niet weigeren

De werkgever mag een redelijk verzoek om calamiteitenverlof niet weigeren. De werkgever mag de werknemer achteraf vragen om aan te tonen dat het opnemen van calamiteitenverlof noodzakelijk was. Het is aan te bevelen hier vooraf duidelijkheid over te geven, bijvoorbeeld in een personeelsreglement.

Loondoorbetaling

Tijdens calamiteiten- en ander kortverzuimverlof heeft een werknemer in principe recht op loondoorbetaling. Wel kunnen hierover andere afspraken zijn gemaakt in de CAO of het personeelsreglement.

Uitbreiding bij CAO

In CAO’s en/of bedrijfsreglementen heeft men het wettelijke calamiteitenverlof vaak uitgewerkt, we spreken dan van een regeling buitengewoon verlof, zie subrubriek Buitengewoon verlof.

Richtlijnen overheid

Het calamiteitenverlof duurt zo lang als nodig is om de eerste problemen op te lossen. Het verlof duurt een paar uur tot een paar dagen. Uw werkgever kan een redelijk verzoek voor calamiteitenverlof niet weigeren. U moet het verlof wel zo snel mogelijk bij uw werkgever melden. Daarbij moet u aangeven hoe lang het verlof naar verwachting duurt.

U kunt calamiteitenverlof alleen opnemen bij zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden. En bij onvoorziene omstandigheden waarvoor u onmiddellijk vrij moet nemen. Voorbeelden van situaties waarin u calamiteitenverlof kunt opnemen:
  • een direct familielid overlijdt;
  • uw partner bevalt;
  • u moet een loodgieter regelen omdat de waterleiding is gesprongen;
  • u moet een ziek kind van school halen;
  • u moet (plotseling) naar de dokter en dit kan alleen onder werktijd.
Heeft u langer verlof nodig om bijvoorbeeld enkele dagen voor uw zieke kind te zorgen? Dan kunt u kortdurend zorgverlof aanvragen bij uw werkgever. Tijdens het kortdurend zorgverlof betaalt uw werkgever ten minste 70% van uw salaris door. (Bron: Rijksoverheid)

Zorgverlof opnemen door stakende leraren?

Door de staking van de basisschoolleraren heeft een aantal van mijn medewerkers een probleem; de kinderen kunnen niet naar school. Kunnen werknemers met schoolgaande kinderen calamiteiten- of zorgverlof opnemen?

Nee, werknemers kunnen geen aanspraak maken op regelingen voor calamiteiten- en zorgverlof vanwege de staking van de leraren. Dit kan niet op grond van de wettelijke regelingen voor calamiteiten- en zorgverlof. Er is namelijk geen sprake van ‘noodzakelijke zorg in verband met ziekte’, maar van een oppasprobleem.

Bovendien moet sprake zijn van noodzakelijke zorg die ‘alleen door de werknemer kan worden gegeven’. Ook daarvan is in dit geval natuurlijk geen sprake; een opa of oma, buurvrouw of oppasmeisje kan oppassen en ook buitenschoolse opvang organisaties bieden faciliteiten. Stakende leraren voldoen daarmee niet aan de criteria voor het opnemen van calamiteiten- of zorgverlof (of enig ander wettelijk verlof). (Bronnen: AboutHRM en Xpert, 28 sep. 2017)