Kraamverlof

Datum laatste wijziging: 15 december 2019  |  Trefwoorden: , , ,


Inhoud

  1. Wet WAZO
  2. Vrije keuze
  3. Aangifte geboorte
  4. Verrekening met vakantiedagen niet toegestaan
  5. Europa
  6. Uitbreiding vaderschapsverlof vanaf 2015
  7. Begroting 2016
  8. Wetsvoorstel aanvullend kraamverlof
  9. Kamermeerderheid voor uitbreiding kraamverlof partners
  10. Kraamverlof: in 2019 een werkweek, in 2020 zes werkweken
  11. Europese richtlijn: uitbreiding kraamverlof naar minimaal tien dagen betaald verlof

Wet WAZO

Voor de bevalling kan de vader (partner) gebruik maken van het calamiteitenverlof, in dit geval één dag betaald verlof. Vaders hebben daarnaast recht op twee werkdagen (betaald) kraamverlof (vaderschapsverlof*). Werkgevers en werknemers kunnen in de CAO afwijkende afspraken maken over recht, duur en betaling van het kraamverlof. In de WAZO (Wet arbeid en zorg) staat dat het gaat om 2 dagen waarop de werknemer arbeid pleegt te verrichten.

* Vaderschapsverlof is niet alleen bestemd voor nieuwe vaders, maar ook voor 'meemoeders' (zie internet).

Een werkgever mag het kraamverlof niet weigeren.

Vrije keuze

Werknemers zijn redelijk vrij om te kiezen wanneer zij kraamverlof opnemen. Als het kind thuis geboren wordt, moet het verlof in de eerste vier weken na de geboorte worden opgenomen. En als het kind in het ziekenhuis geboren wordt, neemt de vader het verlof in de eerste vier weken na thuiskomst van het kind op.

Aangifte geboorte

Voor de bevalling zelf en het doen van aangifte van de geboorte hoeft een werknemer geen kraamverlof op te nemen. Hij kan hiervoor 'calamiteitenverlof'' opnemen. De twee dagen kraamverlof kunnen eventueel hierop aansluiten.

Verrekening met vakantiedagen niet toegestaan

De werkgever mag het kraamverlof niet verrekenen met vakantiedagen. Van het recht op verlof, de betaling en de duur kan men bij CAO of een besluit van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging afwijken.

Europa

De verschillen in kraamverlof in Europa zijn groot: Portugal (20), Finland (18), beide zijn betaald. Landen als Ierland, Duitsland, Oostenrijk en Italië hebben daarentegen geen wettelijke regeling. Zie ook

Uitbreiding vaderschapsverlof vanaf 2015

Niet veranderd is dat de echtgenoot of partner van de moeder van een pasgeboren baby na de bevalling recht op 2 dagen betaald kraamverlof (ook wel vaderschapsverlof genoemd). Vanaf 1 januari 2015 is dit recht met 3 dagen (in principe) onbetaald ouderschapsverlof¹ uitgebreid. Het kraamverlof duurt niet langer bij een meerling.

¹ Zie subrubriek Ouderschapsverlof.

Het kraamverlof bij een thuisbevalling moet binnen 4 weken na de geboorte worden opgenomen. Bij een bevalling in het ziekenhuis moet het verlof binnen 4 weken na thuiskomst van de baby uit het ziekenhuis worden opgenomen.

De werknemer moet de werkgever zo snel mogelijk laten weten wanneer hij het kraamverlof opneemt. De werkgever mag het verlof niet weigeren.

Begroting 2016

De echtgenoot of partner heeft na de bevalling recht op 2 dagen betaald kraamverlof (‘vaderschapsverlof’), ook als hij parttime werkt. Daarnaast heeft de vader of partner recht op 3 dagen ouderschapsverlof (partnerverlof). De bedoeling is dat in 2016 het betaalde partnerverlof van 2 naar 5 dagen gaat.

Wetsvoorstel aanvullend kraamverlof

Minister Asscher heeft eind 2016 aan de Tweede Kamer het wetsvoorstel van de 'Wet tot wijziging van de Wet arbeid en zorg en enkele andere wetten in verband met de uitbreiding van het kraamverlof om de band tussen de partner en het kind te versterken' toegezonden. Samengevat heeft/krijgt de partner rond de geboorte de volgende verlofrechten:

  • Recht op calamiteitenverlof op de dag(en) van de bevalling.
  • Recht op kraamverlof voor een periode van 5 dagen (waarvan de eerste twee dagen met behoud van loon en de aanvullende dagen met uitkering).
  • Daarnaast heeft de partner nog een onvoorwaardelijk recht op ouderschapsverlof gedurende 3 dagen dat kan worden opgenomen binnen vier weken na de dag van geboorte. Dit verlof is echter onbetaald, tenzij de CAO of arbeidsovereenkomst in betaling voorziet.
  • Alleen voor werknemers die boven het maximaal dagloon verdienen kan er een zeer gering effect zijn op de pensioenregelingen met betrekking tot de drie uitkeringsdagen die zijn opgenomen.
  • Uit de uitvoeringstoets van het UWV is gebleken dat de regeling voor aanvullend kraamverlof uitvoerbaar en handhaafbaar is per 1 januari 2019. Deze datum heeft te maken met de vereiste aanpassing van de automatiseringssystemen.
Voor geïnteresseerden: Overheidsnota naar aanleiding van verslag (uitbreiding kraamverlof, 27 jan. 2017)

NB: Uitbreiding van het betaalde vaderschapsverlof van twee naar vijf dagen wordt mogelijk toch per 2019 ingevoerd. De VVD wilde dat het wetsvoorstel van demissionair minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken) controversieel werd verklaard, waardoor het onderwerp niet meer in de Tweede Kamer wordt behandeld. Kennelijk gat het nu toch wel door per 1-1-2019.

Kamermeerderheid voor uitbreiding kraamverlof partners

De Tweede Kamer gaat zich alsnog buigen over een uitbreiding van het kraamverlof voor partners van twee naar vijf dagen. Een meerderheid stemde voor een snellere behandeling van het wetsvoorstel van demissionair minister Asscher van Sociale Zaken.

Het voorstel stond oorspronkelijk op een lijst van onderwerpen die door de Kamer in de ijskast waren gezet zolang er geen nieuwe regering is. "Vaders met een pasgeboren baby moeten nu zo snel mogelijk langer verlof krijgen," reageert Asscher. Hij is blij met het besluit van de Kamer. "Daarmee maken we in ieder geval deze uitbreiding mogelijk. En het kunnen dan ook altijd nog meer dagen worden. Dat willen veel partijen en dat kan nu in de formatie mooi geregeld worden." (Bron: HR Praktijk, 21 jun. 2017)

Kraamverlof: in 2019 een werkweek, in 2020 zes werkweken

Tot 2019 hebben partners van jonge moeders recht op twee dagen betaald kraamverlof en drie dagen onbetaald verlof. Dit wordt in 2019 uitgebreid naar een werkweek betaald verlof. Een uitbreiding met vijf vrije dagen zou parttimers bevoordelen en fulltime werkenden benadelen. Een parttimer zou dan meerdere weken vrij kunnen krijgen. Vandaar dat minister Koolmees voor een werkweek kraamverlof kiest. Het salaris moet dan door de werkgever worden doorbetaald. Tot 2019 moest de partner van de jonge moeder dit verlof opnemen binnen vier weken na de geboorte. Dit wordt in 2019 zes maanden.

Eveneens per 2019 is de naam Kraamverlof vervangen door Geboorteverlof.

Naast de werkweek geboorteverlof komt vanaf juli 2020 nog eens vijf weken aanvullend geboorteverlof. Gedurende deze weken betaalt het UWV een uitkering, 70 procent van het salaris met een maximum van het maximum dagloon. Ook dit verlof moet binnen zes maanden na de geboorte worden opgenomen. In totaal kan de vader of meemoeder dus zes weken verlof opnemen.

De FNV vindt het voorstel een magere, eerste stap. Werkgevers zijn niet blij met de rekening. 

(Bron: De Volkskrant, 22 feb. 2018)

Europese richtlijn: uitbreiding kraamverlof naar minimaal tien dagen betaald verlof

Tegelijk met de verruiming van het ouderschapsverlof door de Europese commissie wordt het kraamverlof uitgebreid naar tien dagen doorbetaald verlof. De Europese landen krijgen drie jaren de tijd om de richtlijn in een nationale wet om te zetten.

Het kabinet verruimde in 2019 het volledig betaald partnerverlof van twee dagen naar een werkweek. In 2020 komt er nog de mogelijkheid bij om vijf weken aanvullend geboorteverlof op te nemen met doorbetaling van 70 procent van het salaris, te betalen door het UWV. Of voornoemde Europese richtlijn de verruiming door het kabinet van het partnerverlof doorkruist, is onbekend.