Arbeidstijden (inleiding)

Datum laatste wijziging: 27 december 2023  |  Trefwoorden: , , , , , , , , , , ,

Inhoud

  1. Arbeidstijdenwet 2007
  2. Aparte regels voor jongeren
  3. ATW niet van toepassing voor …
  4. Individuele afspraken
  5. Maximum werktijden
  6. Lunchtijd geen betaalde werktijd
  7. Onderzoek herstelperiode
  8. Cijfers
  9. Werkroosters
  10. Jurisprudentie roosterwijziging
  11. Boetes overtreden arbeidstijdenwet
  12. De oplossing voor (bijna) alles: minder werken
  13. Wetten en wetsvoorstellen arbeidstijden
  14. Met pauzes functioneert werknemer beter
  15. Zelf werkuren en werkplek kiezen
  16. Roosterwijziging gaat vóór privébelang
  17. Werknemers willen meer werken
  18. Duurzame Inzetbaarheid
  19. Reistijdvergoeding
  20. Rijden naar klant of klus telt wel mee als wettelijke werktijd
  21. Werkweek van 5 naar 4 dagen?
  22. Standaard-CAO zet streep door doorbetaalde koffie- en theepauzes
  23. 6-urige werkdag in plaats van 8-urige?
  24. Flexibele werktijden belangrijkste arbeidsvoorwaarde anno 2015
  25. Flexibel samenwerken bij Binnenlandse Zaken
  26. Relatie tijd en duurzame inzetbaarheid
  27. Verbetert een 30-urige werkweek het imago?
  28. Zweeds experiment met 6-urige werkdag blijkt niet te werken
  29. Recht om onbereikbaar te zijn
  30. Oudere werknemers wensen kortere werkweek
  31. Vier op de tien werken regelmatig buiten kantoortijden
  32. Ontslag wegens overtreden arbeidstijdenwet
  33. FNV wil aanpak onbetaalde uren in vleessector
  34. 8 uur op kantoor waarvan 3 uur effectief
  35. Als je moet, dan moet je...
  36. Experimenten met kortere werkweek en voltijds salaris
  37. Vierdaagse werkweek groot succes
  38. Flexibilisering laat 9 tot 5-werkdag verdwijnen
  39. 5-urige werkdag groot succes
  40. Piloten hebben constante jetlag
  41. Overwerk horeca
  42. Wordt Nederland koploper flexibel werken in Europa?
  43. Schema arbeidstijden
  44. Eindvoorstel voor slagers-CAO biedt doorbetaalde toilettijd
  45. Nee, het is geen grap!
  46. Flexibele werktijden favoriet
  47. Wanneer moet het werkrooster bekend zijn?
  48. Vierdaagse werkweek favoriet
  49. Normtijden voor bezorging leidt tot boete voor postbezorgbedrijf
  50. Recht op onbereikbaarheid vastgelegd CAO
  51. CNV pleit voor werkweek van dertig uur
  52. 34-urige werkweek nieuwe CAO Achmea
  53. Helft werkend Nederland buiten werktijd bereikbaar
  54. Reacties op voorstel werkweek van dertig uur
  55. Wat zijn de wettelijke regels voor werktijden en rusttijden?
  56. Onderzoekt naar kortere handelsdag
  57. Geding m.b.t. de arbeids- en rusttijdenregeling
  58. Wet aanpassing arbeidstijden

Arbeidstijdenwet 2007

Vanaf 1 april 2007 is de Arbeidstijdenwet (ATW) vereenvoudigd. Er gelden minder regels voor het maximale aantal uren dat iemand mag werken en voor nachtarbeid. Aparte regels voor overwerk zijn afgeschaft en afspraken over pauzes is een zaak tussen werkgevers en werknemers. De ATW geldt voor zowel bedrijfsleven als de overheid. Lees meer in subrubriek Wetten en wetsvoorstellen arbeidstijden.

NB: Uit het Nationaal Beloningsonderzoek 2014 bleek dat 71% de deelnemende organisaties 40 uur per week wordt gewerkt, 10% 38 uur, 11% 35 uur en 8% anders. ADV kent 25,7% van de deelnemers (gem. 11 dagen). Extra verlof o.b.v. leeftijd kent 41% en o.b.v. dienstjaren 23%.

Aparte regels voor jongeren

De ATW-regels gelden voor werknemers van achttien jaar en ouder. Voor kinderen van 15 jaar en jonger en voor jeugdigen van 16 en 17 jaar gelden aangepaste regels. Ook zijn er speciale regels voor zwangere en recent bevallen vrouwen. Zie subrubriek Werktijden jongeren.

ATW niet van toepassing voor ....

Arbeidstijdenwet geldt niet of slechts gedeeltelijk voor:
  • werknemers die ten minste 3 maal het minimumloon verdienen, tenzij het gevaarlijk werk, nachtdienst of werk door niet-leidinggevenden in de mijnbouw betreft;
  • vrijwilligerswerk;
  • beroepssporters;
  • wetenschappelijke onderzoekers;
  • gezinshuisouders;
  • podiumkunstenaars;
  • medisch en tandheelkundig specialisten, verpleeghuisartsen, huisartsen en sociaal geneeskundigen;
  • begeleiders van school- en vakantiekampen;
  • militair personeel bij inzet en bij oefeningen.
De regels voor zondagsarbeid gelden niet voor mensen die een geestelijk ambt binnen de kerk hebben. Bij inlichtingen- en veiligheidsdiensten van de overheid en de politie geldt de Arbeidstijdenwet niet wanneer de naleving van de wet het handhaven van de openbare orde zou verhinderen.

Individuele afspraken

Zijn er bij uitzondering geen nadere afspraken gemaakt, dan dient de werkgever de arbeidstijden 28 dagen van tevoren bekend te maken. Is voorgaande niet (goed) mogelijk gezien de aard van de arbeid, dan wordt er 28 dagen van tevoren bepaald op welke dag een medewerker vrij heeft. Bovendien wordt dan vier dagen van tevoren gemeld op wat voor dagen en op welke uren er gewerkt moet worden (art 4:2 ATW). Voorgaande ziet niet op incidentele afwijkingen zoals overwerken, waarvoor dus niet een minimumtermijn van aankondigen geldt. Het door een medewerker gewerkte aantal uren wordt door de werkgever geregistreerd, zodat controle hierop mogelijk is (art 4:3 ATW).

Dat een medewerker lange tijd op bepaalde uren in de week werd ingeroosterd, betekent nog niet dat de medewerker recht heeft om op die tijden te werken. Die arbeidstijden zijn dan doorgaans niet stilzwijgend overeengekomen, waardoor de werkgever hieraan niet gebonden is. De werkgever kan ook dan de arbeidstijden wijzigen. Het betekent evenwel dat een medewerker gewend is geraakt aan een bepaalde werkweek en zijn privéleven of nevenwerkzaamheden daarop heeft afgestemd. In dat geval zal de werkgever de medewerker enige tijd moeten gunnen voordat andere arbeidstijden in werking treden.

Maximum werktijden

  • per dienst: maximaal 12 uur;
  • per week: maximaal 60 uur;
  • per 4 weken: gemiddeld 55 uur per week in een periode van vier weken lang. In een collectieve regeling (bijvoorbeeld CAO) kunnen hierover afwijkende afspraken gemaakt zijn, het maximum blijft 60 uur per week;
  • per week per 16 weken: gemiddeld 48 uur per week in een periode van 16 weken lang.
De rusttijden na werktijd zijn:
  • na een werkdag mag de werknemer 11 uur aaneengesloten niet werken. Wel mag deze rustperiode eens in de 7 dagen ingekort worden tot 8 uur als de aard van het werk of de bedrijfsomstandigheden dit nodig maken;
  • bij een 5-daagse werkweek mag de werknemer na een werkweek 36 uur (1,5 dag) aangesloten niet werken;
  • een langere werkweek is ook mogelijk, mits in een periode van 14 dagen de werknemer minimaal 72 uur aaneengesloten niet werkt. Deze periode mag gesplitst worden in twee perioden van minimaal 32 uur.
Pauzes zijn:
  • werkt de werknemer langer dan 5 1/2 uur, dan heeft hij of zij minimaal 30 minuten pauze. Die mag worden gesplitst in 2 keer een kwartier;
  • werkt de werknemer langer dan 10 uur, dan is de pauze minstens 45 minuten. Die mag worden gesplitst in meer pauzes van minimaal een kwartier;
  • in een CAO kunnen afspraken worden gemaakt over minder pauzes. Maar als de werknemer langer dan 5 1/2 uur werkt, heeft hij of zij in ieder geval 15 minuten pauze.

Lunchtijd geen betaalde werktijd

Als er niet wordt gewerkt, wordt er ook niet betaald. De werkgever hoeft lunchpauzes, of andere langere pauzes die de werknemers nemen, niet door te betalen.

Onderzoek herstelperiode

Tijdens een drukke werkdag schiet een welverdiende pauze er doorgaans bij in. En dat terwijl een moment van rust en herstel cruciaal is om onszelf op te laden voor nieuwe uitdagingen. Herstelbehoefte is een indicator voor vermoeidheid na werk en gaat over de mate waarin werknemers problemen ervaren in het herstel van geleverde (in)spanningen op het werk. Een hoge herstelbehoefte hangt samen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van een burn-out, hart- en vaatziekten en klachten aan het bewegingsapparaat.

Cijfers

De eerste drie kwartalen van 2015 waren er meer mensen aan het werk dan in diezelfde periode vorig jaar. Driekwart van deze groei komt van mensen die ten minste 12 uur per week werken.

NB: Naast de normale arbeidsduur wordt gemiddeld nog 6 uren per week overgewerkt. Vrachtwagenchauffeurs¹ spannen de kroon met gemiddeld 41 werkuren en 20 overuren per week (Bron: Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA)).

¹ Chauffeurs van bussen, taxi's en vrachtwagens riskeren een fiks hogere boete als zij langer achter elkaar doorrijden dan volgens de Arbeidstijdenwet is toegestaan. En wordt het verkeerd registreren van de verrichte arbeid door manipulatie van de digitale tachograaf gezien als valsheid in geschrifte. Dit blijkt uit de gepubliceerde regels voor bestuurlijke boetes volgens de Arbeidstijdenwet. Bij bedrijfs- en transportinspecties worden overtredingen voortaan volgens Europese regels in 3 categorieën ingedeeld. Bij een kleine inbreuk op de regels kunnen boetes worden opgelegd tot 200 euro. Bij zware overtredingen gaat het om boetes tussen de 200 en 550 euro. Bij heel zware overtredingen, zoals het manipuleren van de digitale tachograaf, gaat het om boetes vanaf 550 euro. (Bron: ANP)

Werkroosters

Steeds vaker hebben werknemers in bedrijven geen vaste werktijden. In plaats van de vaste werktijden van 9 tot 5 uur zijn er flexibele werkroosters die inspelen op de belangen van de organisatie en van de werknemer (denk aan de kinderopvang). Een organisatie wel verplicht de verschillende werktijden in werkroosters vast te leggen. Het maakt de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) bij een bezoek mogelijk de loonadministratie en naleving van de arbeidstijdenwet op deugdelijkheid in controleren.

Alternatief van het inroosteren door het management is het zelfroosteren vaak naar Zweeds model. Volgens deskundigen bevordert zelfroosteren de motivatie en vermindert het ziekteverzuim. Zie op internet het whitepaper van Paralax, in samenwerking met Modernworkx en TNO van november 2010.

De komende jaren zal roosterplanning, tijdregistratie* en urenverantwoording voor veel organisaties belangrijk worden. Door flexibilisering van de arbeid, en de noodzaak van een betere bewaking van de arbeidsduur en arbeidskosten, neemt de vraag naar automatisering toe.
Roosterplanning is niet meer en minder, dan weten hoeveel medewerkers u nodig heeft, wat ze moeten kunnen en dat omzetten in acties die leiden tot de ‘juiste man op de juiste plek’. Dit lijkt op zichzelf een vrij eenvoudige bezigheid, maar de praktijk wijst anders uit.

* Het registreren van werktijden kan via de computer, maar er zijn ook app's voor tijdregistratie, lees het artikel in PW De Gids van 28 apr. 2015.

Jurisprudentie roosterwijziging

Uit jurisprudentie is gebleken dat een werkgever eenzijdig een roosterwijziging mag invoeren. Voorwaarde is dat het voorstel van de werkgever 'redelijk' is, bijvoorbeeld a.g.v. gewijzigde omstandigheden op het werk.

Wanneer moet het werkrooster bekend zijn?

Het werkrooster moet  “tijdig” door de werkgever bekend gemaakt worden. CAO- of OR-afspraak regelt vaak wat tijdig is. Is er geen afspraak dan is instemming van de OR of de individuele werknemer nodig en geldt de Arbeidstijdenwet. Deze wer zegt “minstens 28 dagen tevoren”. Kan dat niet door het soort werk, dan moet de precieze werktijd 4 dagen van tevoren bekend worden, maar vrije zondagen en wekelijkse rust wèl 28 dagen tevoren.
Afhankelijk van het soort werk kan dus afgeweken worden van de 28 dagen termijn, maar dat moeten dan wel zwaarwegende redenen zijn en moet de OR ook instemming verlenen.

Boetes overtreden arbeidstijdenwet

Uiteraard zijn er regels (waarschuwingen tot boetes) opgesteld voor werkgevers die de arbeidstijdenwet overtreden. Zie op internet de Beleidsregels boeteoplegging Arbeidstijdenwet en Arbeidstijdenbesluit die in 2013 gelden.

De oplossing voor (bijna) alles: minder werken

Ruim een eeuw lang werd onze werkweek steeds korter. Maar sinds de jaren tachtig werken we alleen maar meer. Een raadsel, want een kortere werkweek is de oplossing voor bijna alle grote problemen van deze tijd (Bron: De Correspondent, 2013 + mooi plaatje).

Wetten en wetsvoorstellen arbeidstijden

Zie betreffende subrubriek.

Met pauzes functioneert werknemer beter

Een werknemer die veel denkwerk moet verrichten, functioneert beter als hij regelmatig pauze neemt. Hersenen kunnen namelijk niet continu nieuwe informatie tot zich nemen. Voorkom daarom dat werknemers urenlang zonder pauze aan het werk blijven.

Uren achter elkaar concentreren, is niet verstandig. De hersenen kunnen dat niet aan. Op een gegeven moment zit het hoofd vol en dan is het niet efficiënt om nog langer door te gaan. Over het algemeen geldt dat de hersenen na zo’n 45 minuten toe zijn aan een pauze. Als de werknemer dan rust neemt, krijgen zijn hersenen de kans om informatie te ordenen, te verbinden met andere kennis en op te slaan. Als de stof heel complex is of als uw werknemer moe of hongerig is, kan het zijn dat hij al veel eerder rust moet nemen.

Zelf werkuren en werkplek kiezen

Nederlanders willen zelf bepalen waar, wanneer en hoe lang ze werken. Werk en privé moeten volgens de werknemers naadloos in elkaar overlopen, zonder stress en zonder vaste werktijden. Maar wel met alle digitale middelen.

Deskundigen spreken van ’roosteren’ als nieuw begrip voor de veranderende behoeften van de werkende Nederlander. Niet de baas maar de werknemer bepaalt begin- en eindtijd op de werkdag.
Deze trend blijkt uit een grote peiling van bureau McKinsey in samenwerking met De Telegraaf. Het afgelopen jaar steeg het aantal thuiswerkers liefst tot 930.000 personen.

Nederlanders zijn bereid harder te werken als hen dat wordt gevraagd, maar ze willen dan ook eerder met pensioen.

Roosterwijziging gaat vóór privébelang

Ook als een werkgever geen eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst heeft opgenomen, dan nog mag hij onder voorwaarden de werktijden van een werknemer, die daardoor privé meer problemen krijgt, wijzigen. Aldus het vonnis (september 2014) van de rechtbank Midden-Nederland.

Werknemers willen meer werken

In tien jaar kan veel gebeuren. Hoe is ons werk de afgelopen jaren veranderd? TNO Arbeid zette tien trends op het gebied van arbeid op een rij. Het onderzoeksinstituut gebruikte hiervoor cijfers uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden, die sinds 2005 jaarlijks wordt gehouden. Voor dit onderzoek – een samenwerking van TNO, het CBS en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid – worden ruim 22.000 werknemers uit verschillende en beroepen ondervraagd.

Sinds 2012 werken Nederlanders eigenlijk alleen maar minder dan ze zouden willen. De gemiddelde contractomvang daalde van zo’n 31,8 uur per week in 2007 naar 29,7 uur in 2013. De gemiddelde wens wat betreft het aantal uren in de week steeg echter vanaf 2011 tot 30,7 uur.

Duurzame Inzetbaarheid

Akzo Nobel heeft voorgesteld in 2015 te komen tot een Duurzaam Inzetbaarheidsbudget. Deze tijdspaarrekening kan gevuld worden met maximaal 75 dagen. De dagen kunnen gebruikt worden voor het volgen van externe cursussen o.i.d. maar ook voor het creëren van een 4-daagse werkweek aan het eind van de carrière.

Akzo Nobel gaat er dan wel voor zorgen dat deze dagen ook echt ter beschikking staan van de medewerker en dus ook echt desgewenst kunnen worden opgenomen. Het budget is wel op eigen kosten, je moet het vullen met eigen dagen. Akzo Nobel heeft voorgesteld om de leeftijdsafhankelijke dagen grotendeels te laten vervallen. Wat overblijft, is een overgangsregeling.

Reistijdvergoeding

Uit jurisprudentie (17 augustus 2015) blijkt dat een gedetacheerde chauffeur die dagelijks met zijn eigen auto naar de plek rijdt waar het vervoermiddel staat waarmee hij moet rijden, recht heeft op een reistijdvergoeding.

Rijden naar klant of klus telt wel mee als wettelijke werktijd

Werknemers die reizen naar een klant, mogen de reistijd als werk meetellen. Dat heeft het Europees Hof van Justitie bepaald*. Daardoor hebben veel werknemers mogelijk recht op meer geld of op een reductie van het aantal werkuren. Het hof stelde ook dat de uitspraak met onmiddellijke ingang van kracht is. De uitspraak is bedoeld voor werknemers zonder vaste werkplek, die vanuit huis naar verschillende locaties moeten reizen.
De uitspraak heeft overigens alleen betrekking op de normen van de Arbeidstijdenrichtlijn. Deze geven aan hoeveel iemand mag werken en hoeveel rusttijd iemand moet krijgen. De richtlijn zegt niets over betaling van deze uren. Ook het Europese Hof geeft in de uitspraak expliciet aan dat de werkgever de betaling van de reisuren bepaalt. Loon is een arbeidsvoorwaardelijke afspraak die tussen werkgever en werknemers(organisatie) gemaakt wordt. De uitspraak heeft dus geen rechtstreeks gevolg voor de hoogte van loonkosten in Nederland

* Gaat het hier om een richtlijn? Zo ja, dan moet een land binnen een bepaalde tijd de uitspraak in de nationale wetgeving verwerken, zie subrubriek Europese richtlijnen en verordeningen.

Werkweek van 5 naar 4 dagen?

Na een wens dat ouders na de geboorte van hun kind zes maanden betaald verlof moeten krijgen om voor de baby te zorgen - twee maanden daarvan zouden voor de vader moeten zijn - komt de PvdA (oktober 2015) met een nieuwe voorstel: een werkweek van 4 x 9 uur. Nu nog gaan veel CAO's uit van een 40-urige werkweek, dat moet dus verminderen. En voor degenen die vanwege de nieuwe norm van 36 uur minder uren per week gaan werken, blijft het inkomen gelijk. Een deel van de extra kosten die de verandering zal kosten, moeten door de werkgevers worden gedragen. Vanzelfsprekend zijn de meningen verdeeld, wordt vervolgd.

Standaard-CAO zet streep door doorbetaalde koffie- en theepauzes

Partijen mogen niet van de geldende standaard-CAO afwijken – niet ten nadele, maar ook niet ten voordele van de werknemers. De werkgever wil de doorbetaalde koffie- en theepauzes afschaffen. Volgens de rechter zijn deze in strijd met de geldende CAO en daarom sowieso nietig. (Bron: Jurisprudentie, 2 mei 2017)

6-urige werkdag in plaats van 8-urige?

In de tweede helft van vorige eeuw was de achturige werkdag vaak standaard. Maar het kan ook anders, veel geciteerd is het experiment in Zweden van een melkfabriek waar de werknemers 6 in plaats van 7,5 uren per dag gingen werken tegen hetzelfde loon. En wat bleek: de effectiviteit van de werknemers werd met 50% verhoogd en het aantal ziekmeldingen daalde van 11 naar 6,2 procent. Anno 2015 wordt in Zweden nu serieus nagedacht over in voering van een 'sex timmars arbetsdag'. Iets voor Holland?

De werkdag van zes uren in Zweden, waarmee geëxperimenteerd wordt, blijkt in sommige gevallen te leiden tot hogere winsten. En sowieso tot gelukkiger werknemers, maar dat behoeft geen verbazing. Ze hebben veel meer tijd om te besteden aan de opvoeding van hun kinderen, zijn minder moe 's avonds, kunnen meer sporten, et cetera. (Bron: P&O Actueel, 7 juni 2016)

Flexibele werktijden belangrijkste arbeidsvoorwaarde anno 2015

Als belangrijkste arbeidsvoorwaarden 2015 staat ‘Flexibele werktijden’ – buiten salaris – als nummer 1 te boek. In de afgelopen jaren waren dat nog de reiskostenvergoeding en de pensioenregeling. Aldus de onderzoeksresultaten uit het Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek van Intelligence Group.

Flexibel samenwerken bij Binnenlandse Zaken

Van leefregels tot discussiebijeenkomsten. De projectgroep Flexibel Samenwerken is de afgelopen weken druk bezig geweest om flexibel werken tussen de oren te krijgen van de medewerkers bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).

Begin 2013 verhuisden de ruim vijfduizend ambtenaren van het ministerie van BZK en het ministerie van Veiligheid en Justitie naar het nieuwe pand aan de Turfmarkt in Den Haag. Het was op dat moment Nederland’s grootste kantoorpand. Vanaf dat moment werd ook flexibel werken geïntroduceerd. De ambtenaren gingen werken op flexibele werkplekken. Op de eigen etage of ergens anders in het pand. Die plekken bestaan uit zowel open ruimtes voor meerdere medewerkers tot afgesloten ruimtes waar in stilte gewerkt of vergaderd kan worden.

Toch hielden medewerkers vast aan wat ze gewend waren. Mensen kiezen toch voor vaste plekken, klitten bij elkaar met collega’s en wisselen weinig af. Dat gaat nu veranderen. Sinds de laatste reorganisatie is per 1 april 2016 de norm nu 0,7 in plaats van 0,9 (werkplek per fte). En dat betekent dat meer flexibiliteit nodig is vanuit de werknemers. (Bron: Overhetnieuwewerken)

Redactie: Als we het goed begrijpen is flexibel werken ingevoerd om een reorganisatie - werken met minder mensen c.q. minder arbeidskosten - mogelijk te maken.

Relatie tijd en duurzame inzetbaarheid

Stichting Time Design heeft een onderzoek gehouden waarbij aandacht is besteed aan tijdsaspecten in relatie tot het vermogen om te werken. De resultaten tonen het grote belang en de positieve rol van het effectief omgaan met tijd aan. In het onderzoek van de Stichting Time Design is gekeken naar de manier waarop tijd gerelateerde eigenschappen samenhangen met indicatoren van workability, zoals geluk, vitaliteit, eigenwaarde, werk-privé balans, burn-out, ziekte, slaapkwaliteit en zelf ingeschatte prestatie.

De volgende vijf factoren blijken een relatie te hebben met een grotere work ability.

  • Een breed positief tijdsperspectief
  • Ochtend- of avondmens?
  • Goed om kunnen gaan met slaaptekort
  • Time-management skills
  • De tijd als vriend zien

Verbetert een 30-urige werkweek het imago?

Techbedrijf Amazon doet een experiment met een verkorte werkweek van 30 uur per week. Het gaat om een (klein deel) van de software-engineers. Ze leveren wel 25 procent van hun salaris in, maar de secundaire arbeidsvoorwaarden zoals dekking van hun ziektekosten, blijven intact. De tientallen medewerkers die meedoen aan de proef werken van 10 uur ’s ochtends tot 14 uur ’s middags met een aantal extra flexuren. Ze kunnen weer terug om fulltime te werken.

Het nieuws lijkt een reactie op de hevige kritiek die Amazon vorig jaar ten deel viel. In een onderzoek van The New York Times werd het e-commercebedrijf omschreven als een bedrijf waar medewerkers worden gestimuleerd om 80 uur per week te werken en hun vakantiedagen niet op te nemen. (Bron: MT, 29 aug. 2016)

Zweeds experiment met 6-urige werkdag blijkt niet te werken

Het experiment in de Zweedse stad Göteborg in een zorgcentrum is begin 2016 gestart. 68 werknemers werkten van 9 tot 3 uur terwijl hun loon - gebaseerd op een 8-urige werkdag - niet werd veranderd. Men hoopte onder meer dat de werknemers in 6 uur hetzelfde zouden kunnen presteren als in 8 uur en dat het ziekteverzuim zou afnemen. Wel werden in deze periode 17 werknemers van buiten gehuurd, kosten 1,3 miljoen euro.

En wat blijkt, de kosten waren hoger dan de baten en het experiment was te complex. Wel daalde het ziekteverzuim en verbeterde de cliënten zorg, niettemin werd besloten het experiment te stoppen. (Bronnen en naslag: Bloomberg, 3 jan. 2017 en De Volkskrant, 5 jan. 2017)

Recht om onbereikbaar te zijn

'Mensen verdienen het recht om onbereikbaar te zijn', stelt PvdA-leider Lodewijk Asscher. De minister van Sociale Zaken wil een wetsvoorstel indienen waarin staat dat alle bedrijven met meer dan 50 werknemers afspraken moeten maken met hun ondernemingsraden of de vakbonden over het werkgerelateerde gebruik van IT-apparaten zoals telefoons en tablets.

Een wet zoals die in Frankrijk dit jaar van kracht werd. Goed plan? Meningen zijn verdeeld. (Bron: Nieuwsmeldingen.nl, 1 feb. 2017)

NB: De ondernemingsraad kan via het initiatiefrecht (artikel 23 van de Wet op de ondernemingsraden) een voorstel bij de bestuurder indienen om de verplichte bereikbaarheid echt te beperken tot de reguliere werktijden. Duidelijke richtlijnen kunnen de verwachtingen en groepsdruk om buiten werktijd bereikbaar te zijn een halt toeroepen.

Red.: Nieuw is dat een minister gaat bepalen wat er in een CAO moet staan.

In vervolg op het voorstel van de heer Asscher begin 2017, dat om onduidelijke reden toen niet is vervolgd, is het eind 2018 PvdA-Kamerlid Gijs van Dijk die zich sterk maakt voor het recht onbereikbaar te zijn. Hierbij wordt verwezen naar Frankrijk waar het recht in 2017 is ingevoerd en waarbij het niet duidelijk is of er iets is verandert. (Bron: De Volkskrant. 14 nov. 2018)     

Oudere werknemers wensen kortere werkweek

Om de AOW-leeftijd te kunnen halen, pleit ruim de helft van de werknemers tussen 45 en 65 jaar voor een kortere werkweek. Om- of bijscholing is minder populair. Bronnen: 'Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden', van TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Kortere werkweek populair

De huidige AOW-leeftijd ligt op 65 jaar en negen maanden en stijgt de komende vijf jaar door naar 67 jaar en drie maanden. Vooral oudere werknemers met een mindere gezondheid zien hier tegenop. In de enquête gaven zij aan hun werk te kunnen voortzetten tot 62,5 jaar. Werknemers die zich fysiek en mentaal fit voelen, denken 65 te kunnen halen. Een kortere werkweek zou volgens hen uitkomst bieden.

Weinig interesse in om- of bijscholing

Slechts één op de tien ondervraagden pleit voor om- of bijscholing.

Werkgevers tegen kortere werkweek

Werkgevers staan niet te trappelen om oudere werknemers aan het werk te houden met kortere werkweken. Dat kost geld, waardoor de positie van ouderen op de arbeidsmarkt zwakker zou worden. Nu al spelen hogere loonkosten een rol, naast de financiële risico’s die werkgevers lopen bij langdurige ziekte van personeel op leeftijd.

(Bronnen: CBS & TNO, 9 feb. 2017)

Vier op de tien werken regelmatig buiten kantoortijden

Ruim 3,6 miljoen mensen zijn regelmatig aan het werk in de avond of nacht (tussen zeven uur ’s avonds en zes uur in de ochtend) of in het weekend. Nog eens 1,9 miljoen mensen doen dat af en toe. Dat zijn bij elkaar bijna 5,5 miljoen, bijna twee derde (65 procent) van alle werkenden.

Tussen zelfstandigen en werknemers verschillen de percentages werkenden buiten kantoortijden aanzienlijk. Zelfstandigen met personeel werken het vaakst buiten kantoortijden (92 procent). Bij zelfstandigen zonder personeel is dat 84 procent. Bij werknemers met een flexibele arbeidsrelatie komt het iets vaker voor dan bij vaste werknemers: 68 procent tegen 59 procent. Zelfstandigen met personeel werken vooral veel vaker op zaterdag dan vaste werknemers. Zij werken ook vaker dan vaste werknemers in de avond, op zondag of in de nacht.

Met bijna 44 procent wordt in Nederland aanzienlijk vaker dan gemiddeld in de EU (38,5 procent) regelmatig buiten kantoortijden gewerkt. Vooral de avondwerkers zijn hier talrijker. Hier speelt mee dat het percentage zelfstandigen in Nederland naar verhouding hoger is dan in andere EU-landen. (Bron: CBS, 2 mrt. 2017)

Ontslag wegens overtreden arbeidstijdenwet

Werknemer X werkt parttime bij een stichting, ze heeft een vast contract en een contract voor de flexpool. Daarnaast werkt X nog voor een ander bedrijf. De stichting is daarvan op de hoogte. Na een reorganisatie en een functiewisseling blijkt X met het totaal aantal werkuren bij beide organisaties de arbeidstijdenwet te overschrijden. Een oplossing wordt niet gevonden.

Desgevraagd ontbindt de kantonrechter de arbeidsovereenkomst bij de stichting op grond van de h-grond. (Bron: jurisprudentie, 9 jan. 2017)

FNV wil aanpak onbetaalde uren in vleessector

In september en oktober 2017 starten de CAO-onderhandelingen voor de vleesindustrie en voor de slagerijen. Vakbond FNV vindt dat uren, besteed aan hygiënische handelingen, horen te worden betaald. Werknemers in de vleesindustrie besteden jaarlijks ongeveer tachtig uur aan hygiënische handelingen, zoals wassen en omkleden, waarvoor ze niet worden betaald, meldt FNV Voedingsindustrie dinsdag.

De vakbond wil dat in de CAO’s voor de vleeswarenindustrie, de vleesindustrie en de CAO slagerijen de Arbeidstijdenwet wordt nageleefd. ‘Alles wat je van de baas moet doen, zoals hygiënische maatregelen, hoort volgens die wet gewoon te worden betaald’, aldus John Klijn, bestuurder bij FNV Voedingsindustrie. (Bron: AboutHRM, 9 aug. 2017)

8 uur op kantoor waarvan 3 uur effectief

Tijdens een werkdag van acht uur is de gemiddelde werknemer maar drie uur écht effectief bezig. Om precies te zijn: twee uur en 53 minuten. De rest van de tijd spenderen werknemers aan het lezen van nieuws, sociale media bekijken, eten, kletsen met collega’s over niet-werkgerelateerde zaken, rookpauzes nemen en het zoeken naar een nieuwe baan (om waarschijnlijk hetzelfde te doen in een ander kantoor). Dat blijkt uit een onderzoek onder 1.989 Britse kantoormedewerkers uit 2016.

Het onderzoek zegt dus eigenlijk dat lange werkdagen zelden het beste uit iemand naar boven halen. Dat sluit aan bij eerdere bevindingen. Uit ander onderzoek blijkt dat mensen zich maar twintig minuten achter elkaar kunnen concentreren. Weer ander onderzoek kwam erachter dat mensen moeite hebben om langer dan tien seconden met een taak bezig te zijn. (Bron: Business Insider, 27 sep. 2017)

Als je moet, dan moet je...

Buschauffeurs en machinisten in het streekvervoer leggen vandaag het werk neer. ‘Je rijdt je de kleren van het lijf.’ Maar als je moet dan moet je, dus dan ga ik gewoon, daar heb ik lak aan.'

“357? Zo oud ben ik niet, hoor.” Buschauffeur Marcel Brouwer (57) staat een klant te woord op Amsterdam Centraal die informeerde naar het nummer van zijn buslijn. Veel tijd voor een gebbetje is er niet, hij moet nu direct naar Edam. En de vertrektijden komen nogal precies, dat laat de teller op zijn dashboard zien. Die telt strikt de seconden af voordat de bus wegrijden moet.

Vandaag legt Brouwer zijn werk neer, samen met 12.000 andere chauffeurs en machinisten uit het streekvervoer. Werkgevers kwamen de eisen van salarisverhoging en minder werkdruk van vakbonden FNV en CNV niet tegemoet. Het ultimatum voor de staking, dat dinsdag verstreek, noopt de bonden tot actie, stellen ze. (Bron: Trouw, 4 jan. 2018)

Experimenten met kortere werkweek en voltijds salaris

Na een serie stakingen hebben Duitse vakbonden in de metaal en elektrotechnische industrie een principeakkoord bereikt met werkgevers over het recht op tijdelijk zorgverlof van twee jaar: 28 uur werken en toch voltijds betaald worden. Werknemers kunnen de vrijgekomen tijd gebruiken voor bijvoorbeeld kinderopvang of mantelzorg.

Ook Nederlandse werkgevers staan niet te springen om kortere werkweken. Tegelijk is de noodzaak om ermee te experimenten groter dan ooit. De arbeidsmarkt loopt vast en er dreigt in sommige sectoren ernstige krapte. Tegelijk loopt het stressniveau hoog op. Ruim een miljoen Nederlanders heeft burn-outklachten. (Bron Trouw, 16 feb. 2018)

NB: Zie ook bovenstaand artikel over een mislukte poging in Zweden.

Vierdaagse werkweek groot succes

Overal ter wereld duiken experimenten op met kortere werkweken. Ook in Nieuw-Zeeland is een proef uitgevoerd met minder lang werken. Het bleek een succes. “Mensen gingen boodschappen doen voor hun ouders, een marathon lopen of naar de tandarts.”

De 200 medewerkers van het bedrijf Perpetual Guardian werken zes weken lang vier dagen per week, terwijl ze een salaris voor vijf dagen ontvangen. Als de resultaten goed zijn, wordt de verkorte werkweek in juli definitief ingevoerd. Korter werken zou de verdeling van arbeid in het land verbeteren en zorgen voor een focus op effectiever werken in een kortere tijd.

Maar er is ook een nadeel. “Sommige mensen realiseren zich niet dat als je drie dagen vrij bent, je in de vier dagen op kantoor heel productief moet zijn. Daar moeten we nog wat aan doen.” (Bron: Welingelichte Kringen, 30 mrt. 2018)

Flexibilisering laat 9 tot 5-werkdag verdwijnen

Technologische veranderingen zoals cloud computing en video calls zijn belangrijke redenen waarom de beroepsbevolking steeds mobieler wordt. Ook de behoefte aan minder woon-werkverkeer en aan een betere work-life balans dragen aan deze verschuiving bij. Ook zou het bijdragen aan de productiviteit, het personeelsbehoud en werkplezier, en zelfs de creativiteit van werknemers. Veel bedrijven bekijken nu wat dit concreet betekent voor het gebruik van hun kantoorpanden.

Niet alleen start-ups flexwerken en maken gebruik van gedeelde werkruimtes. De meest succesvolle bedrijven ter wereld – waaronder bedrijven zoals Etihad Airways, Diesel, GSK, Mastercard, Microsoft, Oracle en Uber – hebben al een strategie voor flexibel werken. Binnenkort wordt flexwerken simpelweg de norm, en bestaat de 9-5 werkdag niet meer. (Bron: TQL, 19 jun. 2018)

5-urige werkdag groot succes

De Duitse ondernemer Lasse Rheingans heeft voor zijn hele bedrijf een 5-urige werkdag ingevoerd. Voor de organisatie blijkt het een groot succes. Hoe valt dit te verklaren?
Bij wijze van experiment stelde Rheingans eind 2017 de 5-urige werkdag in bij zijn reclamebureau. Iedereen werkt er nu van 8 uur ‘s ochtends tot 1 uur ‘s middags. De ondernemer was geïnspireerd door het boek The Five-Hour Workday van Stephan Aarstol en wilde weleens weten of je al het werk dat je gewoonlijk in 8 uur afmaakt ook in 5 uur kunt proppen, met als beloning: meer vrije tijd.

Business Insider besloot de Duitse ondernemer op te zoeken en concludeerde dat het experiment geslaagd was. Medewerkers blijken tevreden te zijn omdat ze extra tijd overhouden, en nog veel belangrijker: er worden minder fouten gemaakt op de werkvloer. (Bron: Sprout, 27 jun. 2018)

Piloten hebben constante jetlag

Er dreigen stakingen bij de KLM aan te komen, dat meldt vakbond VNV. Het laatste CAO-bod van de pilotenbond is op 17 augustus 2018 afgewezen door de luchtvaartmaatschappij.

Met het afwijzen van het eindbod door de KLM-directie is er een impasse ontstaan om tot een nieuwe vlieger-CAO te komen. Het gevolg is dat de VNV-leden komende periode acties gaan ondernemen om de KLM-directie tot inkeer te brengen. Het aannemen van nieuwe piloten en werkdrukverlichting is een breekpunt voor KLM, terwijl het voor de VNV hoogst noodzakelijk is om in de eigen medewerkers te investeren zodat de onderneming weer in balans komt en kan groeien.

„De piloten bevinden zich in een constante jetlag. Ze vertrekken bijvoorbeeld op dag één naar Singapore, reizen dan op en neer, hebben thuis minimale rust en gaan dan alweer naar New York toe. Een dergelijke werkweek is eerder regel dan uitzondering volgens woordvoerder Van Doesburg. (Bron: Metronieuws, 17 aug. 2018)

PwC begint met werken à la carte

PwC in Groot-Brittannië heeft een plan gelanceerd dat mensen in staat stelt te werken zonder gebonden te zijn aan een fulltime contract en standaard werktijden. Het zogeheten ‘Flexible Talent Network’ biedt nieuwe medewerkers de mogelijkheid om zelf hun ​​werktijden en -patroon te kiezen. Dat kan ook betekenen dat ze slechts enkele maanden per jaar werken.

De animo is groot: volgens PwC hebben meer dan 2.000 medewerkers zich in de eerste twee weken na lancering geregistreerd. In oktober moet de nieuwe flexibele werkindeling beginnen. De maatregel moet PwC in staat stellen meer mensen aan te trekken, die eerder zouden afvallen. Het initiatief volgt op een intern onderzoek waar uitrolde dat 46% van de mensen prioriteit geeft aan flexibel werken en een goede balans tussen werk en privé bij het kiezen van een baan.

Het kantoor zoekt, net zoals in Nederland, op dit moment vooral gekwalificeerde accountants die tijdens audits permanente teams ondersteunen tijdens piekperiodes. De secundaire arbeidsvoorwaarden hangen wel af van de persoonlijke keus. Alleen Flexibele Talent Network-deelnemers die minimaal 20 uur per week werken, komen in aanmerking om deel te nemen aan de pensioenregeling, de flexibele uitkeringsregeling en andere emolumenten. (Bron: PwC, 3 sep. 2018)

Overwerk horeca

De horeca-CAO bevat enkele regels voor overwerk, waarbij wordt uitgegaan van de Arbeidstijdenwet. In de horeca -CAO wordt overwerk als volgt omschreven: "De uren waarmee de normale arbeidstijd of een langere afgesproken werktijd wordt overschreden.". Omdat in de horeca veel werknemers werken met een verschillende werktijd, zijn er inzake het toegestane aantal uren overwerk vele variaties.

Enkele uitgangspunten van het overwerk c.q. overuren zijn:
  • Overuren zijn uren die - op last van werkgever - gewerkt zijn boven de 988 uren per 26 weken.
  • Voor elk gewerkt overuur geldt een toeslag van vijftig procent in vrije tijd of geld.
  • Werkgever bespreekt met werknemer of het overwerk vergoed wordt in vrije tijd of geld.
  • Verrekening van de gewerkte overuren vindt plaats per periode van 26 weken.
  •  Zwangere medewerkers en medewerkers van 55 jaar of ouder kunnen niet verplicht worden tot overwerk.
Op bladzijde 35 van de Horeca-CAO 2018-2020 staat geschreven:

Overwerk
  • Het kan voorkomen dat je op verzoek van je werkgever werkzaamheden hebt verricht waardoor je in elke periode van 12 maanden meer uren werkt dan de normale arbeidstijd, de arbeidstijd bij aanwezigheidsdiensten of een langere afgesproken arbeidstijd.
  • De uren waarmee de normale arbeidstijd, de arbeidstijd bij aanwezigheidsdiensten of een langere afgesproken werktijd wordt overschreden, is overwerk.
Overwerkcompensatie
  • Voor vastgestelde overwerkuren geldt als compensatie: Tijd voor tijd, voor elk overwerkuur een uur doorbetaalde vrije tijd.
  •  Je kunt ook in overleg met je werkgever direct uitbetalen van 100% uurloon voor elk overwerkuur verzoeken waarmee de tijd voor tijd vervalt. 
  • Als tijd voor tijd binnen 6 maanden na vaststelling van overwerk niet mogelijk is, uitbetalen van 100% uurloon voor elk overwerkuur. Tijd voor tijd vervalt.     

Wordt Nederland koploper flexibel werken in Europa?

Wanneer de groei van het flexibele werken in ons land zich op dezelfde wijze blijft ontwikkelen als afgelopen jaren, is Nederland in 2030 koploper op het gebied van flexibel werken in Europa. Maar liefst 12,3% van de banen zal worden ingevuld door middel van het flexibel inzetten van de werktijd of -plek, een toename van maar liefst 64% ten opzichte van 2017.

Wanneer de groei van het flexibele werken in ons land zich op dezelfde wijze blijft ontwikkelen als afgelopen jaren, is Nederland in 2030 koploper op het gebied van flexibel werken in Europa. Maar liefst 12,3% van de banen zal worden ingevuld door middel van het flexibel inzetten van de werktijd of -plek, een toename van maar liefst 64% ten opzichte van 2017. (Bron: F-Facts, 22 okt.  2018)

Schema arbeidstijden

Op de site van 'Ondernemen met personeel' (Datum 22 januari 2019) treft u een handig schema aan dat een plaats op het prikbord verdient. Onderstaand de eerste regels van het schema:

Periode: Norm:
Arbeidstijd: per dienst 12 uur
per week 60 uur
per week per 4 weken gemiddeld 55 uur
per week per 16 weken gemiddeld 48 uur
Rusttijden: dagelijkse rust 11 uur aaneengesloten rust (1x p.w. 8 uur is toegestaan, indien noodzakelijk vanwege soort werk of bedrijfssituatie)

Eindvoorstel voor slagers-CAO biedt doorbetaalde toilettijd

Voor de CAO Slagersbedrijf hebben de werkgevers na uitgebreide CAO-onderhandelingen een eindvoorstel neergelegd. De geboden loonsverhoging komt op 2,5%. Maar heel bijzonder is dat er een CAO-artikel komt om doorbetaalde toilettijd te regelen. Dat was tot nu toe nog niet vanzelfsprekend, vooral niet bij de industriële slagerijen. (Bron: FNV, 7 feb. 2019)

Redactie: We zijn benieuwd of de toilettijd voor de directie ook werd ingehouden. Zou eigenlijk wel moeten, de directie geeft toch altijd het goede voorbeeld?

Nee, het is geen grap!

Even tussendoor: Om bij webgigant Alibaba te mogen werken, moet je tenminste 12 uur per dag werken, zes dagen per week. Hij pleit voor een 72-urige werkweek. Dat is wat miljardair Jack Ma van zijn medewerkers verwacht.

Flexibele werktijden favoriet

Van de millennials (geboren tussen 1980 en 2000) vindt 54% het belangrijk tot zeer belangrijk als zij in een nieuwe baan hun eigen werkuren kunnen bepalen. Bijna hetzelfde percentage van de ondervraagden geeft bij hun werk de voorkeur aan meer flexibiliteit en in mindere mate aan sociale zekerheid.

Vierdaagse werkweek favoriet

Meer dan de helft van de Europese werknemers (56 procent) wil liever vier dagen per week werken. De overgrote meerderheid hiervan (78 procent) is echter niet bereid salaris in te leveren en gaat liever voor een vierdaagse werkweek met langere werkdagen.

Dat meldt loonstrookverwerker ADP (7 juni 2019) op basis van onderzoek onder ruim tienduizend Europese werknemers, waaronder 1400 Nederlanders.

Normtijden voor bezorging leidt tot boete voor postbezorgbedrijf

Een postbezorgbedrijf heeft een boete gekregen van € 289.000 van de Inspectie SZW. Het bedrijf heeft na vordering van de inspecteurs geen stukken overgelegd waaruit blijkt hoeveel uur medewerkers daadwerkelijk werkten. Het bedrijf werkt feitelijk met normuren. De Inspectie kon daarom niet controleren of de medewerkers wel minimaal het wettelijk minimumloon kregen. Het bedrijf had de daadwerkelijk gewerkte uren ook moeten registreren.

Recht op onbereikbaarheid vastgelegd CAO

Het onderhandelaarsakkoord van de CAO Gehandicaptenzorg dat vorige week is afgesloten, heeft een primeur. Het is de eerste keer dat in een CAO is vastgelegd, dat je op je vrije dag onbereikbaar mag zijn. ‘Daar hadden onze leden echt last van. Die afspraak garandeert, dat je dus echt vrij bent op je vrije dag!’, aldus bestuurder FNV Zorg & Welzijn Karim Skalli. De CAO Gehandicaptenzorg wordt met een positief advies aan de leden voorgelegd. (Bron: FNV, 25 sep. 2019

CNV pleit voor werkweek van dertig uur

De 30-urige werkweek moet op termijn de norm worden in Nederland. Hiervoor pleit de nieuwe CNV-voorzitter Piet Fortuin (14 dec. 2019).

Er is veel steun voor het plan, blijkt uit een onderzoek van vakbond CNV onder 3000 werkenden. Bijna de helft van de werkenden (45 procent) heeft het gevoel knel te zitten tussen werk, privé en andere verplichtingen. 58 procent wil meer tijd voor zijn of haar privéleven en 54 procent ervaart een hoge werkdruk, blijkt uit het onderzoek. 16 procent zit tegen een burn-out aan. Omgerekend zijn dat 1,4 miljoen werkenden die op omvallen staan, aldus het onderzoek.

„We houden elkaar gevangen in een ziekmakend en peperduur systeem”, aldus Fortuin. „Met deze alarmerende cijfers trekken wij aan de noodrem. Dit vraagt om een nieuwe balans voor werkenden, waarmee zij beter in staat zijn om werk en privé te combineren, minder vatbaar zijn voor ziekteverzuim en burn-outs. En waarmee ze gezond hun steeds hogere pensioenleeftijd kunnen halen.” 

34-urige werkweek in nieuwe CAO Achmea

Vakbond FNV Finance heeft met vakbonden CNV en De Unie een onderhandelingsresultaat bereikt voor een nieuwe CAO voor ruim 13.000 medewerkers van Achmea.

In de CAO zijn onder andere afspraken gemaakt over een aanpassing van de standaard werkweek van 36 naar 34 uur met behoud van het maandsalaris en structurele loonsverhogingen. Ook kunnen oudere medewerkers minder gaan werken met behoud van 100% pensioenopbouw. Over de looptijd van twee jaar, gaan medewerkers in deze CAO er bijna zeven procent op vooruit. 

Fulltime werkende medewerkers krijgen bij een verkorting van de standaard werkweek naar 34 uur  (per 1 januari 2021) een gelijkblijvend salaris. Omgerekend betekent dit een loonstijging van 5,88% voor medewerkers met een contract van 36 uur. Wanneer mensen niet korter gaan werken, omdat ze een contract van 34 uur of minder hebben, ontvangen zij dit percentage als een structurele loonsverhoging. Over 2020 ontvangen alle medewerkers een loonsverhoging van 1% .

Ook heeft vakbond FNV met de overige vakbonden en Achmea afspraken gemaakt over een zogenaamde “stap-terug-regeling”. Hierdoor kunnen medewerkers van 60 jaar en ouder een stap terug doen in uren of functieniveau. Het salaris wordt dan in 3 stappen van 12 maanden afgebouwd naar het salaris dat hoort bij de nieuwe situatie. De pensioenopbouw blijft tijdens de afbouw 100%.

Helft werkend Nederland buiten werktijd bereikbaar

Via de telefoon, e-mail of WhatsApp is bijna de helft van werkend Nederland buiten werktijd vaak of altijd bereikbaar. Dat blijkt uit een enquête van het CBS en TNO (gepubliceerd december 2019) onder 63.000 werknemers.

Managers zijn met 76 procent de beroepsgroep die het hoogst scoort. Dit zijn doorgaans hoogopgeleide mensen met veel verantwoordelijkheden, de werkdruk is soms te hoog om alles onder werktijd af te maken. Ook in het onderwijs zijn medewerkers bovengemiddeld goed buiten werkuren te bereiken.

Opvallend is de grote bereikbaarheid van jongeren. Waarschijnlijk heeft dat te maken met het soort werk dat ze doen, bijvoorbeeld in de horeca of als oproepkracht in een supermarkt. Niet bereikbaar zijn kan geld kosten.

Reacties op voorstel werkweek van dertig uur

De Telegraaf bundelde een aantal reacties op het voorstel van CNV om 30 uur per week te gaan werken:

Positief

  • Een 30-urige werkweek zal helpen tegen de hoge werkdruk in veel banen.
  • Mensen zullen meer vrije tijd hebben om geld te spenderen en dat is juist goed voor de economie.

Negatief

  • Nog meer uren tellen als overwerk. Dus nog meer kosten voor de werkgever.
  • Bedrijven moeten meer mensen gaan aannemen. Waar halen we die vandaan?
  • Half Oost-Europa ziet zo’n werkweek wel zitten en komt dan in groten getale deze kant op.
  • Vanwege de arbeidstijdverkorting zal de economie schade oplopen.
  • Een 30-urige werkweek zal leiden tot meer stress als mensen hun werk in minder tijd moeten doen.
  • Minder werken betekent minder loon.

Percentages voor en tegen

  • Het CNV heeft een enquête gehouden onder de vakbondsleden, waaruit blijkt dat 60 procent de 30-urige werkweek wil.  
  • De Telegraaf: 5% is voorstander van een 30-urige werkweek, 91% is tegen en 4% onthoudt zich van stemming. 

Reactie HR-kiosk 

Zelden heeft een enquête, over hetzelfde onderwerp en op hetzelfde moment gehouden, zulke uiteenlopende reacties laten zien.

Wat zijn de wettelijke regels voor werktijden en rusttijden?

U mag maximaal 12 uur per dienst werken en maximaal 60 uur per week. Voor jongeren tot 18 jaar en voor zwangere en pas bevallen vrouwen gelden aparte regels. In uw cao kunnen afwijkende regels staan.
Maximaal aantal uren werktijd
In de Arbeidstijdenwet staat dat u niet iedere week maximaal 60 uren mag werken. Voor een langere periode geldt het volgende:
  • Over een periode van 4 weken mag u gemiddeld 55 uur per week werken.
  • Bij cao of bedrijfsregeling mag hiervan worden afgeweken, maar u mag nooit meer dan 60 uur per week werken.
  • Over een periode van 16 weken mag u gemiddeld maximaal 48 uur per week werken.
  • Een werkweek loopt van maandag 00.00 uur tot zondag 24.00 uur.

Onderzoek naar kortere handelsdag

Beursuitbater Euronext gaat kijken of er behoefte is aan kortere handelsdagen. Euronext gaat daarvoor bij al zijn markten in gesprek met partijen als handelarenorganisaties, leden en de zogenoemde clearinghouses die alle aandelentransacties aan het einde van de dag afronden.

Euronext zet die stap na geluiden van handelaren dat hun werkdag van 8,5 uur te lang is. In New York is de beurs bijvoorbeeld twee uur korter open. Euronext heeft beurzen in Amsterdam, Parijs, Brussel, Lissabon, Oslo en Dublin. (Euronext, 6 feb. 2020)

Geding m.b.t. de arbeids- en rusttijdenregeling

Op basis van de CAO-rijk hebben werknemers met een functie die zondagwerk vereist, recht op ten minste dertien vrije zondagen per 26 weken. De ondernemingsraad van DGV meent dat de Directeur DGV ten onrechte van deze regeling afwijkt zonder dat dit ter instemming is voorgelegd op grond van artikel 27 lid 1 sub b van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). De kantonrechter heeft een andere mening dan de voornoemde ondernemingsraad.  (Bron: OR-Net, 20 juni 2021)

Wet aanpassing arbeidstijden (Waa)

De werknemer kan de werkgever verzoeken om aanpassing voor al dan niet wisselende perioden en met al dan niet verschillende omvang van de uit zijn arbeidsovereenkomst of publiekrechtelijke aanstelling voortvloeiende arbeidsduur, indien de werknemer ten minste een jaar voorafgaand aan het beoogde tijdstip van ingang van die aanpassing in dienst is bij die werkgever, behoudens onvoorziene omstandigheden. Voor de berekening van de termijn van een jaar worden perioden waarin arbeid wordt verricht, die elkaar opvolgen met een onderbreking van niet meer dan drie maanden samengeteld. De vorige volzin is van overeenkomstige toepassing op perioden waarin voor verschillende werkgevers arbeid wordt verricht die ten aanzien van de verrichte arbeid redelijkerwijs geacht moeten worden elkanders opvolger te zijn.

Het verzoek om aanpassing van de arbeidsduur wordt, behoudens onvoorziene omstandigheden, ten minste vier maanden vóór het beoogde tijdstip van ingang van de aanpassing schriftelijk bij de werkgever ingediend onder opgave van het tijdstip van ingang, de omvang van de aanpassing van de arbeidsduur per week of, als de arbeidsduur over een ander tijdvak is overeengekomen over dat tijdvak en de gewenste spreiding van de uren over de week of het anderszins overeengekomen tijdvak. De werknemer kan, behoudens onvoorziene omstandigheden, ten hoogste eenmaal per jaar, nadat de werkgever een verzoek om aanpassing van de arbeidsduur heeft ingewilligd of afgewezen, opnieuw een verzoek indienen.

De werkgever pleegt overleg met de werknemer over diens verzoek.

De werkgever willigt het verzoek van de werknemer om aanpassing van de arbeidsduur in, voor zover het betreft het tijdstip van ingang en de omvang van de aanpassing, tenzij zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zich daartegen verzetten.

De werkgever stelt de spreiding van de uren vast overeenkomstig de wensen van de werknemer. De werkgever kan de gewenste spreiding van de uren wijzigen, indien hij daarbij een zodanig belang heeft dat de wens van de werknemer daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken.


Ga terug naar subrubriek Arbeidstijden.