Inhoud
- Inleiding
- Rangorde verplichting
- Werken op zondag
- Zondagtoeslag
- Openingstijden voor winkels
- Kerkelijk ambt
Inleiding
In een groot aantal sectoren is werken op zondag normaal geworden. Werd voorheen voornamelijk in de sectoren gezondheidszorg, politie, brandweer, horeca, theaters, vervoersbedrijven en industriële bedrijven ook op zondag gewerkt, van meer recente datum zijn daar supermarkten, detailhandel en de uitgaanswereld bijgekomen.
Rangorde verplichting
- werken op zondag (zondagsarbeid) is normaal mits in een arbeidsovereenkomst, door werkgever en werknemer ondertekend, dit zwart op wit staat;
- in een CAO of bedrijfsreglement kan staan dat het gebruikelijk is (in de gezondheidszorg of horeca) dat werknemers ook op zondag (met de in acht te nemen zondagsrust) werken. In dit geval mag een werkgever van de werknemer verlangen dat hij zich beschikbaar stelt voor zondagsdiensten;
- in alle andere sectoren is zondagsarbeid alleen toegestaan, wanneer de bedrijfsomstandigheden dit noodzakelijk maken. In dat geval moet de werkgever eerst instemming van de OR (Artikel 27 WOR) krijgen over de noodzaak om op zondag te werken. Vervolgens wordt aan de werknemer afzonderlijk gevraagd of hij op zondag wil werken. De werknemer is hiertoe niet verplicht. De werkgever mag de werknemer niet ontslaan als hij dit weigert;
- hetzelfde geldt in versterkte mate als er noch in de CAO noch in het bedrijfsreglement iets over werken op zondag is vastgelegd. De werknemer kan dit desgevraagd weigeren.
Werken op zondag
Het uitgangspunt is dat de werknemer op zondag niet hoeft te werken, tenzij dat (schriftelijk) is afgesproken. In de nieuwe Arbeidstijdenwet blijven de regels voor het werken op zondag nagenoeg ongewijzigd. Het minimum aantal vrije zondagen per jaar blijft 13. In een
CAO kan een lager aantal worden afgesproken maar dit mag een individuele werknemer weigeren.
De arbeids- en rusttijden moeten minimaal 28 dagen tevoren aan de werknemers worden bekendgemaakt, tenzij hierover andere afspraken zijn gemaakt.
Aanvullende informatie is te vinden op de site van het
Ministerie SZW.
Zondagtoeslag
Er bestaan geen wettelijke regels voor extra loon voor werk op zondag. De werkgever hoeft dus niet meer te betalen dan het normale dagloon. Ook hoeft hij geen extra vrije uren te geven voor werk op zondag. In een
CAO of arbeidsovereenkomst kunnen andere bepalingen staan waaraan de werkgever en/of werknemer zich moet houden.
Voorbeelden
- Supermarkten kennen geven een zondagstoeslag van 100 procent.
- Medewerkers in de mode- en sportdetailhandel kregen eerder ook een toeslag van 100 procent, maar in de CAO van 2015 is dat bijgesteld naar 50 procent.
- Horecapersoneel moet het helemaal zonder CAO-toeslag stellen. Deze werd in 2012 al afgeschaft, omdat veel horecawerkgevers de zondag als een gewone werkdag beschouwen.
Jongeren
- Jongeren van 13 en 14 jaar mogen niet op zondag werken.
- Jongeren van 15, 16 en 17 jaar mogen alleen op zondag werken als dat nodig is vanuit de aard van het werk en de bedrijfsomstandigheden. Je moet deze noodzaak in het arbeidscontract vermelden en je moet het over het werken op zondag eens zijn met de or, de pvt of de jongere zelf.
- Voor 15-jarigen geldt bovendien dat:
- toestemming van de ouders/verzorgers vereist is;
- zij per zestien zondagen minimaal vijf zondagen vrij moeten zijn;
- zij vrij moeten zijn op de zaterdag voorafgaande aan de zondag waarop zij werken.
- 16- en 17-jarigen moeten per jaar minimaal dertien vrije zondagen hebben. Minder mag, maar alleen als dat in de CAO is vastgelegd. Dit komt overeen met de regel voor volwassenen.
Openingstijden voor winkels
Winkels mogen doordeweeks en op zaterdag tussen 6.00 uur en 22.00 uur open zijn. Gemeenten bepalen zelf op welke zon- en feestdagen winkels open mogen zijn.
Of winkels op zondagen open zijn, verschilt per gemeente. Het uitgangspunt van de
Winkeltijdenwet is dat de winkels op zon- en feestdagen gesloten zijn. Maar gemeenten kunnen winkeliers toestemming geven om hun winkels op deze dagen toch te openen. Naast de zondag zijn dat Nieuwjaarsdag, 2e Paasdag, Hemelvaartsdag, 2e Pinksterdag en 1e en 2e Kerstdag.
Voor sommige winkels geldt een landelijke vrijstelling. Deze winkels mogen altijd op zondag open zijn. Bijvoorbeeld winkels in ziekenhuizen, benzinestations en winkels die hoofdzakelijk nieuwsbladen en tijdschriften verkopen.
Kerkelijk ambt
De regels voor zondagsarbeid gelden niet voor mensen die een geestelijk ambt binnen de kerk hebben.
Ga terug naar subrubriek Arbeidstijden.
