Inhoud
- Verzuimduur neemt toe met leeftijd
- Ziekteverzuim oudere werknemer vrijwel even hoog als van jongere
- Ziekteverzuim op laagste punt sinds 1996
- Ziekteverzuim verschilt aanzienlijk per bedrijfstak
- Ziekteverzuim politie steeds hoger
- Relatief hoog ziekteverzuim in de zorg (2016)
- Aantal arbeidsongevallen Nederland onder gemiddelde EU
- Laagste ziekteverzuim jaar 2016 in de horeca
- Meer ziekteverzuim bij vrouwen dan bij mannen
- Ziekteverzuim in de zorg sterk gestegen (2018)
- Werknemers voelen zich te verantwoordelijk om zich ziek te melden
- Strijd MKB tegen stijgend ziekteverzuim
- Nederlandse werknemers minst geneigd te spijbelen
- Ziekteverzuim in jaren 2016, 2017, 2018 steeds hoger
- Ziekteverzuim in 2019 gestegen naar 4,4 procent
- Ziekteverzuim 2020
- Ziekte gemeld op vrijdag duurt gemiddeld langer
- Ziekteverzuim uitzonderlijk hoog en loopt nog verder op
- Ziekteverzuim lager 2e kwartaal 2023
Verzuimduur neemt toe met leeftijd
De duur van het ziekteverzuim neemt fors toe met het stijgen van de leeftijd. Opvallend is echter dat met het stijgen van de leeftijd de gemiddelde meldingsfrequentie niet stijgt. Het ziekteverzuimpercentage neemt toe tot 60 jaar, maar neemt daarna af. Selectie-effecten, waarbij bijvoorbeeld de gezondste mensen op latere leeftijd blijven doorwerken, kunnen hier de reden van zijn.
Ziekteverzuim oudere werknemer vrijwel even hoog als van jongere
Vanwege langdurige aandoeningen verzuimen oudere werknemers meer dan jongere. Oudere werknemers hebben vaker te maken met aandoeningen die een hoog ziekteverzuim kennen, zoals hart- en vaatziekten en rug-, nek- en gewrichtsklachten. Bij werknemers zonder langdurige aandoening verschilt het ziekteverzuim weinig naar leeftijd.
Ziekteverzuim op laagste punt sinds 1996
Het ziekteverzuim van werknemers in Nederland is in 2014 gedaald tot 3,8 procent. Dit is het laagste verzuimpercentage sinds 1996. Het lage ziekteverzuim van de laatste jaren houdt mogelijk verband met de economische situatie. Ook draagt de milde griepgolf aan het begin van 2014 bij aan het lage verzuimpercentage in dat jaar.
Ziekteverzuim verschilt aanzienlijk per bedrijfstak
In het tweede kwartaal van 2015 kwam het ziekteverzuimpercentage uit op 3,7 en was daarmee gelijk aan het percentage van een jaar eerder. Het ziekteverzuim was het hoogst in het onderwijs, de zorg en het openbaar bestuur.
In het onderwijs bedroeg het verzuim 4,9 procent (evenals in het tweede kwartaal van 2014), in de zorg en het openbaar bestuur en overheid was dat 4,8 procent (in 2014 nog 4,6 procent). In de horeca was het ziekteverzuim met 2,1 procent het laagst (in 2014 was dat 2 procent). (Bron:
CBS, 25 sep. 2015)
Ziekteverzuim politie steeds hoger
Jaarlijks gaat het ziekteverzuim bij de politie omhoog. Van 5,7% (2013), naar 6,1% (2014), naar 7,0% (2015). Reden volgens velen: de reorganisatie van de Nationale Politie. Er komt onderzoek.
Relatief hoog ziekteverzuim in de zorg (2016)
Het ziekteverzuimpercentage in de gezondheids- en welzijnszorg is hoger dan het gemiddelde verzuim in Nederland. In het eerste kwartaal van 2016 was het verzuim in de zorg 5,8 procent, 1,5 procentpunt hoger dan het gemiddelde verzuim. Dat is het grootste verschil sinds eind 2005.
Werknemers in de welzijnszorg en in de verpleeg- en verzorgingshuizen gaven vaker dan gemiddeld aan dat de klachten waarmee zij verzuimden verband hielden met het werk. In de welzijnszorg lag het werk gerelateerde verzuim op 26,1 procent, in de verpleeg- en bejaardentehuizen was het 25,5 procent. (Bron:
CBS, 29 jun. 2016)
Aantal arbeidsongevallen Nederland onder gemiddelde EU
Van de werknemers in Nederland verzuimde 1,4 procent in 2015 ten minste een dag door een ongeval op het werk. In de bouwnijverheid lag dit percentage twee keer zo hoog. Arbeidsongevallen met minimaal vier dagen verzuim komen in Nederland iets minder vaak voor dan gemiddeld in de Europese Unie. Dit meldt
CBS op basis van de
Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (
NEA) die in samenwerking met TNO wordt afgenomen.
In 2015 verzuimden 96 duizend werknemers in Nederland minimaal een dag als gevolg van een arbeidsongeval. Veel voorkomende letsels waren ontwrichtingen, verstuikingen, verrekkingen en (oppervlakkige) verwondingen. (Bron: CBS, 19 dec. 2016)
Laagste ziekteverzuim jaar 2016 in de horeca
Werknemers in de horeca bleven in 2016 het minst ziek thuis (2,2%), werknemers in het openbaar bestuur ruim 2 maal meer (5,3%).
De verschillen in verzuim hangen samen met de arbeidsomstandigheden in een bedrijfstak, kenmerken van de werknemers, en de bedrijfsgrootte. Zo heeft het lagere verzuim in de horeca er onder meer mee te maken dat er naar verhouding veel jonge werknemers in deze bedrijfstak werkzaam zijn. Dit meldt het
CBS op basis van een publicatie over de verschillen in ziekteverzuim tussen bedrijfstakken. De verschillen in verzuim hangen samen met de arbeidsomstandigheden in een bedrijfstak, kenmerken van de werknemers, en de bedrijfsgrootte. Zo heeft het lagere verzuim in de horeca er onder meer mee te maken dat er naar verhouding veel jonge werknemers in deze bedrijfstak werkzaam zijn. (Bron:
CBS, 5 jul. 2017)
Meer ziekteverzuim bij vrouwen dan bij mannen
Vrouwen verzuimen meer wegens ziekte dan mannen. Dat gaat op voor alle leeftijdsgroepen. Onder werknemers van 25 tot 35 jaar is het verzuimpercentage van vrouwen twee keer zo hoog als dat van mannen. Dit meldt het
CBS op basis van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (
NEA) van CBS en TNO (2016);
Volgens het CBS is het verschil tussen vrouwen en mannen deels terug te voeren op ziekte tijdens de zwangerschap en na de bevalling. Deze verklaring komt overeen met het grote verzuimverschil in de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar, waarin veel vrouwen kinderen krijgen. Deels is het verschil ook te verklaren doordat er meer vrouwen werkzaam zijn in sommige bedrijfstakken met een hoge werkdruk, zoals de zorg of het onderwijs. (Bron: CBS, 17 okt. 2017)
Ziekteverzuim in de zorg sterk gestegen (2018)
Steeds meer zorgpersoneel zit thuis door de hoge werkdruk. Dit verzuim kost honderden miljoenen euro's per jaar. Vorig jaar zat bijna zes procent van verpleegkundigen, therapeuten, artsen, psychologen en ander zorgpersoneel ziek thuis, meldt Trouw.
De stijging komt bijna geheel door medewerkers die drie maanden tot een jaar thuis zitten. Hierdoor krijgen andere collega's het juist weer drukker. Het langdurige verzuim kostte de zorgsector vorig jaar alleen al 567 miljoen euro, blijkt uit berekeningen van de krant.
De cijfers komen van
Vernet Verzuimnetwerk en
pensioenfonds PFZW. Vernet houdt al ruim twintig jaar bij hoe groot het verzuim is in de zorg en wat dat kost. Dat berekent het bedrijf per fte, per voltijdbaan dus. (Bron: Metro, 21 feb. 2018)
Werknemers voelen zich te verantwoordelijk om zich ziek te melden
Tien procent van de werkgevers in de grootzakelijke markt ziet het verzuim van medewerkers als falen. Voor de werkgevers in het mkb is dit percentage lager, zes procent. Van de Nederlandse werknemers zegt vijftien procent dat ziek zijn wordt afgekeurd door hun werkgever.
Er blijken nog meer redenen te zijn die ziekmelden bemoeilijken. Meer dan de helft van de medewerkers (57 procent) geeft aan zich te verantwoordelijk te voelen om een dag thuis te blijven als zij zich niet lekker voelen. Ook werkgevers vinden dat hun personeel teveel verantwoordelijkheidsgevoel heeft. 51 procent van het grootbedrijf en zelfs 65 procent van het mkb bevestigt dat dit de reden is dat medewerkers ondanks ziekte toch komen werken. (Bron en meer: Managers On Line, 6 apr. 2018)
Strijd MKB tegen stijgend ziekteverzuim
Het gemiddelde ziekteverzuim in Nederland van medewerkers werkzaam in het mkb loopt op, zo blijkt uit cijfers van ArboNed. Van 3,4 procent in 2016 naar 3,5 procent in 2017, ligt het verzuim in de eerste vijf maanden van dit jaar al op 3,8 procent. Een derde van de langdurig zieke werknemers (meer dan zes weken) viel vorig jaar uit door psychische klachten. Om het stijgend verzuim in het mkb tegen te gaan, bundelen
MKB-Nederland en ArboNed de krachten.
Directeur Leendert-Jan Visser van
MKB-Nederland is niet gerust op de oplopende verzuimcijfers. "Het is één van de redenen waarom
MKB-Nederland de samenwerking aangaat met ArboNed. Vooral de wat kleinere mkb-bedrijven, tot 25 werknemers, zijn sterk in hun eigen disciplines en razend druk met hun dagelijkse werkzaamheden. Zaken als arbobeleid, gezond leven en aandacht voor het voorkomen en terugdringen van verzuim komen daardoor soms lager op de prioriteitenlijst, terwijl iedereen daar wel bij gebaat is. (Bron:
MKB Nederland, 25 jun. 2018)
Nederlandse werknemers minst geneigd te spijbelen
Spijbelen van je werk. Meer dan een vijfde (21%) van de Europese werknemers vindt dit acceptabel. Nederlandse werknemers zijn het minst geneigd om zich ziek te melden (15%). In het Verenigd Koninkrijk is dit 27%. Ook komt het in Nederland minder vaak voor dat werknemers geen zin hebben om te werken. Fransen en Engelsen gaan het vaakst met tegenzin naar hun werk. (Bron: ADP,
15 okt. 2018)
Ziekteverzuim in jaren 2016, 2017, 2018 steeds hoger
In 2018 was het ziekteverzuim gemiddeld 4,2% van de gewerkte uren. In 2017 was het ziekteverzuim nog 3,8% en in 2016 'slechts' 3,5%. Volgens het
TNO is er een verband tussen de afgelopen jaren almaar hogere taakeisen en steeds meer ziekteverzuim.
Ziekteverzuim in 2019 gestegen naar 4,4 procent
Het ziekteverzuim onder werknemers van bedrijven en de overheid is in 2019 gestegen tot 4,4 procent. Dit betekent dat van elke duizend te werken dagen er 44 werden verzuimd wegens ziekte. In 2018 was het verzuim nog 4,3 procent, in 2014 3,8 procent.
In 2019 werd door werknemers het meeste verzuimd in de gezondheidszorg, bij waterbedrijven en afvalbeheer (beide 5,7 procent). (Bron:
CBS, 16 mrt. 2020)
Ziekteverzuim 2020
Uit
cijfers van het CBS blijkt dat het ziekteverzuim in 2020 flink steeg. Gemiddeld lag het verzuim op 4,75% in dit jaar. In de gezondheids- en welzijnszorg was dit zelfs 6,75%. Sinds 2002 zijn deze percentages niet meer zo hoog geweest.
Hoewel het
CBS in het onderzoek naar het verzuim niet onderzocht waarom mensen ziek waren, lijkt de coronacrisis hier een belangrijke rol in te spelen. Zo lag in vrijwel elke sector het ziekteverzuimpercentage in het vierde kwartaal van 2020 hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. Zelf ziek zijn, de zorg voor naasten of het ervaren van toegenomen werkdruk en -stress door uitval van anderen of een verstoorde balans tussen werk en privé zijn mogelijke oorzaken van het gestegen verzuim in relatie tot COVID-19. (Bron: AON,
1 mrt. 2021)
Ziekte gemeld op vrijdag duurt gemiddeld langer
Ziekmeldingen die op vrijdag worden gedaan zijn vaker psychisch gerelateerd, zo blijkt uit een recente analyse van Acture. Deze ziekmeldingen duren hierdoor langer dan ‘andere’ ziekmeldingen. Opvallend is dat er op de vrijdag beduidend minder ziekmeldingen worden gedaan als je het vergelijkt met de maandag (14 procent versus 28 procent).
Dit blijkt uit de factsheet ‘De ene dag is de andere niet‘, die is samengesteld door
Acture, specialist private uitvoering van sociale zekerheid in Nederland. (Bron: BG-Magazine,
13 nov. 2020)
Ziekteverzuim uitzonderlijk hoog en loopt nog verder op
Het ziekteverzuim in Nederland stijgt in een moordend tempo. Arbodiensten melden stijgingen van 30 tot ruim 50 procent. Omikron, griep, thuiswerken en werkdruk zijn de ziekmakers.
Arbo Unie, dat de arbodiensten voor 10.000 ondernemingen met meer dan 200 personeelsleden doet, ziet in de eerste weken van 2022 het aantal ziekmeldingen omhoog schieten: 30 procent meer vergeleken met dezelfde periode in 2020 voor de coronapandemie. Interpolis turfde in december 54 procent meer ziekmeldingen dan gebruikelijk in december.
Uitzonderlijk hoog
Ook arbodiensten ArboNed en HumanCapitalCare melden dat het ziekteverzuim ‘uitzonderlijk hoog’ is, al was het in december door de lockdown en de vakantie met 4,9 procent een fractie minder dan in november (5,1%). "Waarschijnlijk mee dat er door de lockdown en kerstvakantie toch al meer mensen thuis zaten”, zegt Jurriaan Penders, bedrijfsarts en directeur medische zaken bij HumanCapitalCare.
Vooral in de gezondheidszorg (6,7 procent), de industrie (5,6 procent), het onderwijs (5,5 procent) en de bouw (5,1 procent) vielen volgens arbodiensten Arbo Unie, Arboned en HumanCapitalCare relatief veel mensen tijdelijk uit. "Dit zijn sectoren waar werknemers vrijwel altijd op locatie werken”, zegt Penders. Bij de thuiswerkers is het verzuim veel minder.
Vereenzamen
Thuiswerkers lopen op hun beurt weer meer kans om te vereenzamen. Ze missen de collegialiteit. Roelen: "Dit leidt niet altijd tot verzuim, maar het is zeker iets om rekening mee te houden.’’
De arbodiensten vrezen dat het ziekteverzuim nóg verder oploopt nu de lockdown wordt afgebouwd. Volgens Penders is het van groot belang om te zorgen dat niet iedereen tegelijk ziek wordt, want dat kan de continuïteit van kleine bedrijven in gevaar brengen.
Ziekteverzuim lager, 2e kwartaal 2023
Omslag na zeven jaar oplopend ziekteverzuim
Het ziekteverzuim onder werknemers was in het tweede kwartaal van 2023 5,0 procent. Dat wil zeggen dat 50 van de duizend te werken dagen werden verzuimd wegens ziekte. Net als in het eerste kwartaal van dit jaar was het verzuim lager dan een jaar eerder. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.
Ziekteverzuim werknemers derde kwartaal lager dan in 2022
Het ziekteverzuim onder werknemers was in het derde kwartaal van 2023 4,8 procent. Dat wil zeggen dat 48 van de duizend te werken dagen werden verzuimd wegens ziekte. Net als in de eerste twee kwartalen van dit jaar was het verzuim lager dan een jaar eerder. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.
Redactie: Sinds de WULBZ zijn de ziektecijfers vrij onbetrouwbaar, omdat bij kort ziekteverzuim er veelal geen registratie meer is. De cijfers lijken dus positief maar . . . . . . . .
