Nederland heeft helemaal geen staatsschuld

Opinie  |  di 4 feb 2025  |  Bron: HR-kiosk & CBS  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Staatsschuld, EU, CBS, Pensioenvermogen, Uitgesteld loon, Pensioen


Ik heb al meerdere keren geschreven dat Nederland helemaal geen staatsschuld heeft, wanneer je op normale wijze een (staats)boekhouding voert.
In diverse Tv-programma’s hoor je deskundigen verkondigen dat Nederland zich best een hogere staatsschuld kan veroorloven, omdat wij t.o.v. allerlei andere landen een veel lagere staatschuld hebben en zelfs ruim onder het beoogde maximum zitten. Ik wijs er echter steeds weer op dat Nederland helemaal geen staatsschuld heeft.
We hebben in Nederland een bijzondere situatie dat we een pensioenvermogen hebben van 2.000 miljard*  waar een belastingclaim op zit van 30% is € 600 miljard; een bedrag dat ruim hoger is dan de staatsschuld. (N.B. het pensioen komt bovenop de AOW).
* vermogen van pensioenfondsen en pensioenen bij verzekeringsmaatschappijen tesamen

In een discussie met het CBS waarom deze vordering niet meegerekend wordt, is het discutabele antwoord:

Antwoord van hoofdeconoom Pieter Hein van Mulligen

“Toekomstige belastingheffing op het pensioenvermogen maken de staatsschuld mogelijk minde problematisch, maar deze verdwijnt daardoor niet. Er is namelijk geen sprake van een
claim, omdat het onzeker is wat de belastinginkomsten zullen zijn. (redactie: Er zijn twee zaken in het leven zeker en dat zijn: de dood en belastingen Benjamin Franklin)
Belastingtarieven kunnen wijzigen, en zelfs als ze gelijk blijven zijn de belastingen op pensioenuitkeringen nu niet goed vast te stellen.
Een groot deel van de pensioenuitkeringen komt voort uit rendement op beleggingen. Bovendien hangen de belastingen op de pensioenuitkeringen ook af van andere inkomstenbronnen, wegens de verschillende tarieven. Het CBS hanteert de internationale baten-lastenboekhoudregels van de nationale rekeningen. Die stellen dat we pas belastingen mogen/moeten boeken op moment van de belastbare gebeurtenis, en dat is het moment van de pensioenuitkering, niet het moment van de opbouw of de  storting.
Overigens zijn claims van de overheid vorderingen, die niet meetellen bij het bepalen van de (bruto) staatsschuld. Het is die bruto staatsschuld die de Europese Commissie hanteert in haar criteria voor het beoordelen van de overheidsfinanciën van de lidstaten.”

De staatsschuld bestaat zoals in iedere organisatie uit de vorderingen en verplichtingen op korte en lange termijn

Ten eerste is pensioen uitgesteld loon, waarop een actuele belastingvordering rust, dus niet een eventueel mogelijke onzekere vordering in de toekomst. Het is een actuele, uitgestelde vordering, die boekhoudkundig gewoon meegerekend moet worden. Daar kan de EU niet anders over beslissen, behalve dan wanneer het onzekere mogelijk verwachte vorderingen in de toekomst zijn.

Belastingdienst

Wanneer een organisatie geld heeft geleend aan een andere organisatie, dan staat deze vordering als een positieve post op de balans en telt mee voor het bepalen van het bedrijfskapitaal.
Wanneer u als persoon een lening hebt uitstaan bij een andere persoon, moet u dit bedrag volgens de Belastingdienst meetellen voor het vaststellen van uw vermogen bij uw aangifte IB.

Dus laten we ophouden met ons steeds weer bewust arm te rekenen. Het gaat er niet om geld onnodig te verkwisten, maar ernstige tekortkomingen niet te verontschuldigen met de conclusie dat we daar geen geld meer voor hebben.

Is er misschien een andere logische reden om juist niet aan te tonen dat we geen staatschuld hebben? Bijvoorbeeld dat de EU dan voor Nederland de bijdrage gaat verhogen?