Iedereen een extra pensioenpotje en heel wat belastingvoordeel

Opinie  |  do 9 mrt 2023  |  Bron: HR-kiosk  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: , , , ,

In het welbekende reclamespotje wordt gesproken over een pensioenpotje. In feite is het gewoon sparen (ook wel banksparen genoemd) voor een kapitaal, waarvoor je later (na vele jaren) verplicht een pensioen moet kopen.
Iedereen een pensioenpotje is wel wat veel en wat is dan het belastingvoordeel?
Ook wordt er verteld dat “meer dan de helft komt waarschijnlijk geld tekort”, wanneer men met pensioen gaat. Op zich is dat nogal arbitrair, maar zou zo maar eens kunnen.
Ook wordt 10% rendement beloofd wanneer de inleg belegd gaat worden. Ook daar zijn grote vraagtekens bij te zetten.

Kenmerken banksparen

Wat zijn de kenmerken (voordelen en nadelen) van banksparen en hoeveel levert het op? En wat is het belastingvoordeel dan t.o.v een normaal pensioen? Laten we dat eens uitleggen.
Een paar uitgangspunten:
De stortingen moet je doen van je netto inkomen, dus niet zoals bij pensioen van je bruto inkomen. Dus van het geld waar je al bijna N.B. 50% heffing over hebt betaald.
  • Je mag storten wat je wilt (geen enkele verplichting), maar nooit meer dan de jaarruimte. De jaarruimte is het verschil van het bedrag dat je al gespaard hebt (pensioen) en het bedrag dat je maximaal fiscaal (per jaar) mag sparen.
  • De jaarruimte bereken je met de formule van de Belastingdienst Bereken uw aftrekbare lijfrentepremie (vanaf 2016) (belastingdienst.nl)
  • Als je (een deel van) die jaarruimte stort, krijg je daarvan 37,10% tot 49,5% weer terug via de Belastingaangifte IB het jaar daarop.
De meeste mensen kunnen alleen extra sparen, wanneer ze het geld ook kunnen missen en daarbij is het uiteindelijke belastingvoordeel relatief en merk je dat eerst na tientallen jaren.
Het belangrijkste argument is meestal niet het belastingvoordeel, maar omdat je meent dat je pensioen + AOW later te laag is om daarvan rond te komen.

Hoeveel mensen bouwen geen pensioen op?

Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) bouwen 1,7 miljoen werknemers geen pensioen op op basis van onderzoek van gegevens van het CBS over pensioenopbouw onder werkenden.
Het zou best eens meer kunnen zijn, omdat we al te maken hebben met 1,5 miljoen ZZP-ers waarvan het overgrote deel ook geen pensioen opbouwt.
Maar laten we aannemen dat het voor Nederlandse begrippen heel veel is (tussen de anderhalf en twee miljoen), maar zeker niet de helft, zoals het Tv-spotje suggereert.
Wel is het voor velen zeker wel zinvol om eens goed na te kijken wat nu daadwerkelijk aan pensioen (voor jou) wordt gespaard en wat je denkt nodig te hebben wanneer je met pensioen gaat. Je mag wel uitgaan van een AOW-bedrag van om en nabij de 1000 euro per maand dat er nog bij komt.

Onwetend

Jarenlange ervaring leert mij, dat 80% van Nederland nauwelijks weet of men überhaupt wel een pensioen heeft en al helemaal niet hoeveel er gespaard is. Ik trof enige tijd geleden nog een middelgroot bedrijf aan met een “premievrij pensioen” en een torenhoge franchise. De werkgever betaalde 5% aan premie over de grondslag minus deze franchise.
Geen van de werknemers had enig benul dat daarom via de werkgever nauwelijks pensioen werd opgebouwd.

Verschil banksparen en pensioen

Welke verschillen zijn er tussen pensioen en banksparen (lijfrente) Lees daarvoor Banksparen en lijfrente (hr-kiosk.nl) Verschillen die mogelijk van invloed zijn op jouw eventuele keuze.
Maar laat ik met een paar berekeningen de fiscale kant van het banksparen (lijfrente) uitleggen, dan blijf ik buiten de vraag van de noodzaak en de meest optimale oplossing.

Belastingregels bepalen mogelijkheden en voordelen

Niet alle lijfrentes zijn hetzelfde. Dit komt doordat belastingregels regelmatig zijn aangepast. Oude lijfrentes hebben andere voorwaarden. Deze belastingregels voor oude en nieuwe lijfrentes heten regiems. Het regiem op jouw lijfrenteproduct geeft aan welke belastingregels gelden voor jouw vrijkomend kapitaal.

Voor Extra Pensioen Inkomen geldt het regiem Wet Inkomstenbelasting 2001

Zet je jouw vrijgekomen lijfrente om naar Extra Pensioen Inkomen? Dan is dit een nieuw product en geldt het regiem Wet Inkomstenbelasting 2001. Dit regiem bepaalt de keuzes die je maakt. De hoogte van de uitkering en hoe lang je de uitkeringen kunt ontvangen. Lees meer over de keuzes bij Extra Pensioen Inkomen.
Het probleem van het inschatten van het belastingvoordeel is dat het regiem (de regels) op het moment van sparen mogelijk niet dezelfde zijn als op het moment dat het lijfrentekapitaal wordt omgezet in een pensioenuitkering. Dat betekent dat een voorspeld belastingvoordeel nogal onzeker is.
Over de inleg wordt een teruggave van de Inkomstenbelasting verkregen, maar N.B. het besteedbare inkomen is op dat moment dan ook maandelijks een stuk minder.
En of dat later een voordeel zal geven op het moment dat het pensioen uitkeert, is nog maar te bezien. Neem nu bijvoorbeeld de al jarenlange wens van sommige politieke partijen om AOW’ers ook premie AOW te laten betalen. Anders gezegd de gewone maximale heffing van 49%.
Of nog erger mensen met een hoog pensioen geen AOW te betalen. Of het feit dat de bijdrage voor de ouderenzorg gebaseerd is op het totale inkomen van de oudere. Dus alles wat je eerder extra hebt gespaard telt mee voor bijdragen en eventuele toeslagen.

Wanneer kun je een Extra Pensioen Inkomen afsluiten?

Je kunt een Extra Pensioen Inkomen afsluiten wanneer je:
  • minimaal 4 maanden in Nederland woont en ingeschreven staat in een Nederlandse gemeente.
  • een betaalrekening hebt bij een bank met een kantoor in Nederland. En de bank onder toezicht staat van De Nederlandsche Bank
  • 18 jaar of ouder bent.

Jouw Extra Pensioen Inkomen start uiterlijk binnen 3 maanden

Bij de aanvraag van Extra Pensioen Inkomen kies je een ingangsdatum. Komt jouw lijfrente vrij voor de ingangsdatum van Extra Pensioen Inkomen? Dan kan dat gevolgen hebben voor jouw kapitaal. Kies daarom een ingangsdatum die later is dan de datum waarop jouw opgebouwde lijfrente vrijkomt. De ingangsdatum van “Extra Pensioen Inkomen” is maximaal 3 maanden in de toekomst. En start altijd op de 1e van de maand.

De looptijd en het aantal uitkeringen bepalen

Je kiest met Extra Pensioen Inkomen zelf hoe je de uitkeringen wilt ontvangen: per maand, kwartaal, halfjaar of jaar en hoe lang. De mogelijkheden hangen af van je leeftijd, de omstandigheden en de (toekomstige) belastingregels.

Jaarruimte berekenen
Laten we een paar eenvoudige berekeningen maken, zonder allerlei neveneffecten.
Stel:
1. Je bouwt nu helemaal geen pensioen op
2. We berekenen het jaarlijkse fiscale voordeel op moment van sparen
3. En het mogelijke voordeel op het moment van opname pensioen
4. Rekening houdend met de premiegrondslag = je verzamelinkomen min het gedeelte van het inkomen waarover je geen lijfrente kan opbouwen (de AOW-franchise, omdat de AOW-uitkering daar later in voorziet). Dat bedrag is in 2022 € 13.646,-
5. De jaarruimte is in 2023 gemaximeerd op € 15.317,00
6. Het is financieel geen probleem om jaarlijks het maximale bedrag te sparen
7. De belastingtarieven zijn gelijk aan die van 2023
8. Op moment van pensionering is de hypotheekschuld afgelost

Het komt er globaal op neer dat je van de premiegrondslag 13,3% opzij mag zetten waarover je profiteert van een belastingvoordeel. Maar N.B. je ziet gedurende een lange tijd af van een deel van je besteedbaar inkomen.

Jouw eigen jaarruimte berekenen ga naar

We maken 2 berekeningen:
1. Met een jaarlijks inkomen van € 60.000,00
2. Met een jaarlijks inkomen van € 100.000,00
 
Tijdens sparen Moment van
uitkeren *
Tijdens sparen Moment
van uitkeren *
Inkomen per jaar € 100.000,00 € 70.000,00 € 60.000,00 €  42.000,00
Heffing €   39.297.00 € 17.576,00 € 17.760,00 €    8.807,00
Netto inkomen €   60.703,00 € 42.240,00
Banksparen € - 11.485,08 € - 6.165,08
Netto inkomen €   49.217,92 € 36.074,92
Belastingteruggave €     4.135,00 €   2.276,76
Besteedbaar inkomen €  53.352,92 € 52.424,00 € 38.351,68 €  33.193,00

* incl. AOW

In principe komt het er op neer, dat je tijdens je werkzame leven een bedrag opzij zet, dus niet kunt besteden, om het later wanneer je met pensioen gaat dat op te nemen en je lagere inkomen aan te vullen.
Omdat een AOW-er beduidend minder belasting betaalt, is de teruggave van het sparen hoger dan de belasting die je later over je pensioen moet betalen, mits alle voorwaarden zoals ze nu zijn, ook in de toekomst blijven gelden.

In 1 volzin verwoord: kun je het nu missen, zet het dan opzij voor later



Andries Bongers

Andries Bongers Meer info

Eindredacteur bij HR-kiosk.nl en Directeur van HR-kiosk BV, Directeur en consultant De Bongerd VOF, was Bestuurslid NVP, is Auteur "Fiscaal Vriendelijk Belonen", Partner van Merknemers.nu
Interesse: Beloningsmanagement, Arbeidsrecht, HR Generalist, Columnist. Visie over Personeelsbeleid  Interview dr. Miranda Langedijk op pagina 6/10