Eerder stoppen met werk is lastig, maar dat is het pensioenbeheer al jaren

Opinie  |  ma 29 mrt 2021  |  Bron: HR-kiosk  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Pensioenstelsel, Pensioensysteem, Pensioenakkoord, Beheerskosten, Wet Toekomst Pensioenen, Middelloon, Art. 126, Pensioenwet, Rekenrente, Arbowet, Pensioenwebinar



Afbeelding by Sebastian Herrmann on Unsplash

Na jarenlange discussies hebben Kabinet, vakbonden en werkgeversorganisaties op 15 juni 2019 een Pensioenakkoord gesloten over een nieuw pensioenstelsel en de vormgeving daarvan. (In 2011 was er ook een pensioenakkoord, waar niets van is terechtgekomen)
In het wetsvoorstel “Wet toekomst pensioenen” is de herziening van het pensioenstelsel uitgewerkt. Maar zijn wel alle ingrediënten en problemen benoemd en onderkend?  
Laat ik een paar voorbeelden aanhalen:

Ten eerste de beheerskosten, de betaalde premie en het beoogde pensioen

1. Rendement 4%.
   Wanneer een medewerker, met een middelloon van € 30.000,-- per jaar, samen met de werkgever gedurende 45 jaren 24% pensioenpremie betaalt over dat loon, minus de franchise van € 14.100,--  dan levert dat bij een gemiddeld rendement van 4%** een kapitaal op van € 502.612,--. Daar moet dan een pensioen van “gekocht” worden voor 70% van het middelloon (AOW+ pensioen) van totaal € 21.000. Wanneer we rekening houden met een AOW bedrag van  € 11.220 per jaar, gaat het om een jaarlijks pensioen van € 9.780, gedurende 15 jaar *. Een pensioen per maand van € 815. NB daar komt de AOW nog bij. Dan is daar (naar de maatstaven van nu) een kapitaal voor nodig van € 136.220,-- waarbij NB geen rendement over de looptijd van het pensioen wordt gemaakt. Maar er zou toch meer dan een half miljoen zijn gespaard! Dat betekent dat er een bedrag van € 366.000,-- is verdwenen, het verschil tussen het gespaarde kapitaal en het benodigde kapitaal.  Dat noemen we beheerskosten over een periode van 45 jaar.


2. Rendement 3%.
   Laten we nog eens een berekening maken (met dezelfde gegevens), maar dan met 40 dienstjaren en een rendement van 3%. Dan zou dat zonder kosten na 40 jaren een kapitaal op van € 257.343,-- opleveren. We hebben dan nog steeds maar € 136.220,-- nodig voor een pensioen van 70% (pensioen + AOW). Alhoewel die 3% ver beneden de actuele rendementen zit, dan zijn de kosten van € 121.123,-- nog steeds exorbitant hoog. Wanneer we geen rekening houden met het werkelijke rendement, zoals Art. 126 van de Pensioenwet voorschrijft, maar de Koolmees/Knot doctrine volgen van de gekunstelde rekenrente van 1%, dan gaat het plaatje er wel heel anders uitzien.


3. Rendement 1%
   Bij een rendement van slechts 1% per jaar nemen we dezelfde salarisbedragen en 40 dienstjaren, maar nu wel met de huidige PMT premie van 27,98%. We komen dan op een totaalkapitaal van € 226.294,--. Nog steeds zit er een behoorlijk gat tussen het eindkapitaal en het benodigde bedrag van € 136.220,-- om een pensioen van 70% te financieren.

Laat ik niet teveel ingaan op mogelijke, tot aantoonbare oorzaken, waardoor zoveel geld gewoon verdwijnt. Maar dat er iets gedaan moet worden aan de beheerskosten mag duidelijk zijn.

Ten tweede: wat is zwaar werk en wanneer is dat zware werk gedaan?

Het is nauwelijks goed aan te geven wat nu wel en geen zwaar werk is. Dat zal sowieso tot nutteloze discussies leiden. Maar in welke periode moet dat zware werk zijn verricht? Enige tijd voor het pensioen of ook de eerste 30 jaar dat een werknemer in de bouw heeft gewerkt?
Op dit moment worden niet of nauwelijks gegevens op individueel niveau geregistreerd om nog maar niet te spreken over gegevens die niet kloppen of gewoon zoek zijn geraakt. Uit de praktijk blijkt dat werknemers (uit naïviteit en goedgelovigheid) denken dat al deze gegevens netjes worden bijgehouden. Werknemers kunnen zelf meestal niet eens meer aangeven waar ze hebben gewerkt en of er überhaupt wel premie is afgedragen. Ergo: met de hedendaagse administratie beginnen we sowieso helemaal niks.

---

Al aangemeld voor het pensioenwebinar op 26 mei a.s. dat HR-kiosk samen met Gommer&Partners gaat geven?

---

Bij iedere vernieuwing van het Pensioenstelsel zullen we moeten toegeven, dat we niet alleen een nieuw stelsel moeten krijgen met andere voorwaarden, maar vooral ook een totaal ander beheerssysteem, waarbij op individueel niveau de rechten van een medewerker worden bijgehouden. Maar wat doen we dan met de oude gegevens van vóór 2016? Gaan we 40 jaren werken met een hybride systeem of schatten we de rechten van vóór 2016 per individu in en plaatsen dat bedrag (rucksichtlos) in de nieuwe pensioenadministratie?

Zwaar werk wat is dat? Als je na een leven lang ongezond werk tegen een lage beloning eerder dood gaat?

En hoe lossen we de vraag van zwaar werk dan op? Ik stel voor dat iedere medewerker - naar eigen keuze en inzicht - vanaf 60 jaar tot 70 jaar met pensioen mag gaan, waarbij de rechten op zowel AOW als het individueel pensioen relatief worden herrekend. Dat moet niet zo moeilijk zijn.
Over de perioden van zwaar werk wordt gewoon meer premie geheven, waarbij uiteindelijk de rekening bij de opdrachtgever wordt neergelegd. Het is natuurlijk triest wanneer je zwaar werk moet doen tegen een relatief laag loon om uiteindelijk ongezond eerder dood te gaan. In ieder geval een goede reden om de Arbo wetgeving nu eens strikt na te leven.

Wat zullen de functionele eisen van het nieuwe software platform zijn?

Kort omschreven: een systeem met mogelijkheden van integrale benadering, die iedere schakel in de inkomens­keten – werknemer, werkgever, adviseur en uitvoerders – in staat stelt de eigen verantwoor­delijkheid te dragen. Een verantwoorde benadering, met inrichting van de inkomensketen vanuit het belang van het individu, die zelf de regie kan voeren over zijn inkomen, met maximale privacybescherming, persoonlijke informatie en toegankelijkheid.
Het ontwikkelen van een dergelijk software platform kost echter jaren tijd en zal vermoedelijk niet voor 2016 operationeel zijn.

Een dergelijk systeem bestaat al

Maar, omdat vele jaren geleden al is begonnen met de ontwikkeling en bouw van een dergelijk systeem, is dat nu al operationeel! EBCC.nl
Nu nog in ons polderland de handen ineen slaan om organisatorische krachten te bundelen.

Vernieuwen is prima, maar niet met oude administratieve systemen, complete chaos en verouderde regels

* _{NB wanneer de levensverwachting toeneemt en dus ook de pensioenjaren, wordt dit gecompenseerd door een latere pensioendatum. In het voorbeeld hebben we pensioenleeftijd op 67 jaar gesteld en de levensverwachting op 82 jaar.
** Er zijn pensioenfondsen (ABP) die zeggen over de afgelopen 20 jaren 7% rendement te  hebben gemaakt. Dat rendement zal de komende jaren gemiddeld 4% zijn; dus gemiddeld nog altijd meer dan 4%.
*** Ook inflatie heeft effect op het benodigde eindkapitaal, maar dat wordt gedeeltelijk goedgemaakt door indexatie van de lonen}