Proceskosten

Datum laatste wijziging: 17 november 2020  |  Trefwoorden: , , , , ,

Inhoud

  1. Advocaatkosten niet aftrekbaar
  2. Cijfers
  3. No cure, no pay
  4. Bezuinigingen overheid
  5. Onderzoek kostenstijging rechtsbijstand
  6. Tarieven advocaten in Nederland hoog?
  7. Juridisch Loket ziet aantal contacten met 8% groeien
  8. Inkomensgrens pro deo advocaat

Advocaatkosten niet aftrekbaar

De kosten van een advocaat e.d. zijn voor de werknemer niet (meer) aftrekbaar van de inkomstenbelasting. In sommige organisaties is het gebruikelijk dat de werknemer een vergoeding krijgt voor de advocaatkosten of proceskosten bij ontslag, zie rubriek Beloningscomponenten, subrubriek Rechtsbijstand. Deze vergoeding is gewoon belastbaar loon.

De werkgever mag wel de factuur (op naam van de werkgever) onbelast vergoeden. Let wel: tot voor kort weigerden advocaten om de factuur op naam van de werkgever te adresseren, omdat het een bindend advies van het Hof van Discipline van de Orde van advocaten zou zijn, dat de factuur altijd aan de client moet worden gezonden. Inmiddels blijkt die opvatting onterecht. Zie Mag advocaat factureren aan werkgever?
Onder de WKR kunnen de advocaatkosten wel altijd ten laste gaan van de 1,2% forfait.

NB: Voor de beantwoording van de vraag of iemand recht heeft op een proceskostenvergoeding voor verleende rechtsbijstand is vooral van belang of die werkzaamheid beroepsmatig is verleend. De rechtsbijstandverlener hoeft geen jurist te zijn of andere juridische scholing te hebben genoten, zie de jurisprudentie.

Cijfers

Nederlanders roepen steeds minder vaak de hulp in van een pro-deo advocaat bij de afwikkeling van hun ontslag. In de eerste helft van 2011 deden bijna 3600 mensen een beroep op gesubsidieerde rechtsbijstand voor hulp bij hun gedwongen ontslag, in de eerste helft van 2010 lag dat aantal op ruim 4300.

De Raad voor Rechtsbijstand vermoedt dat de cijfers onder meer te maken hebben met de werkloosheidscijfers, waarbij eenzelfde trend zichtbaar is. Ook zou de stijging van het aantal ZZP-ers kunnen bijdragen aan de cijfers. Zelfstandige ondernemers zonder personeel laten zich inhuren en kunnen dus niet ontslagen worden. Ook denkt de raad dat tegenwoordig bij ontslag betere afspraken worden gemaakt tussen werkgever en werknemer. ''Vroeger moest je je per se verzetten. Tegenwoordig liggen de afspraken vaak verankerd in beëindigingsovereenkomsten die zijn afgestemd met de organisatie.(Bron: Rechtennieuws.nl/ANP, 12 sept 2011).

No cure, no pay

Stel dat de werknemer alleen zijn advocaat wil betalen als een proces voor hem gunstig uitvalt (hij krijgt bijvoorbeeld een vergoeding krijgt). Is deze afspraak met resultaatverplichting mogelijk?
De beroepsregels voor advocaten verbieden dat de advocaat niets krijgt, maar er zijn wel mogelijkheden om in die buurt te komen. Een advocaat mag de honorering deels afhankelijk maken van het te behalen resultaat. Nihil bij slecht resultaat is dus niet toegestaan, maar heel weinig bij een slecht resultaat en heel veel bij een goed resultaat, behoort wel tot de mogelijkheden. Bij incasso van vorderingen is no cure, (ook wel no win, no fee) overigens wel toegestaan; daar kan een tarief worden overeengekomen - fixed fee - dat gelijk is aan een percentage van het geïncasseerde bedrag, dus geïncasseerd 0,00 is salaris 0,00. Verder mag (of beter gezegd: behoort) een advocaat in de declaratie rekening te houden met de financiële positie van de klant. Een slechte financiële positie (zeker als die wordt veroorzaakt door het mislukken van de zaak) is reden tot matiging van het salaris (Bron: Advocaatkeus.nl).

Op 1 januari 2014 is no cure no pay toegelaten in letselschadezaken en overlijdenszaken. No cure no pay houdt in dat de beloning van de advocaat afhankelijk is van het resultaat van de zaak. Advocaatkosten hoeven alleen worden betaald indien de zaak wordt gewonnen De proef loopt vijf jaar. Met het experiment wil de Orde van Advocaten bekijken of meer rechtzoekenden hun recht kunnen halen. Door de proef kunnen advocaten vanaf 2014 de concurrentie aangaan met letselschadebureaus (Bron: No cure no pay advocaat).

NB: Een variant op no cure, no pay treffen we anno 2019 aan bij zorgpartijen en farmaceutische bedrijven. Medicijnen worden alleen vergoed als ze na 16 weken aanslaan. De hoop is dat dure medicijnen op deze wijze beschikbaar blijven, en dat artsen ze kunnen voorschrijven aan uitbehandelde patiënten die er wellicht baat bij hebben.

Bezuinigingen overheid

De overheid wil graag de kosten voor gesubsidieerde rechtsbijstand beperken. Daarom heeft het kabinet de volgende plannen in voorbereiding:
  • Wie aanspraak wil maken op gesubsidieerde rechtsbijstand, moet zich in de toekomst eerst melden bij het Juridisch Loket. Daar beoordeelt een medewerker of rechtsbijstand echt nodig is.
  • Het kabinet wil onderzoeken of echtscheidingen kunnen worden afgehandeld zonder tussenkomst van de rechter. Beide partners moeten het dan wel met elkaar eens zijn. Ook mogen er geen minderjarige kinderen in het spel zijn.
  • Bij echtscheidingen moet de partner met inkomen (of vermogen) meebetalen aan de kosten van de tegenpartij.
  • De eigen bijdrage kent straks 3 inkomenscategorieën (nu zijn dat er 5). Mensen op het sociaal minimum gaan € 200 betalen. Wie het minimumloon verdient, moet € 355 bijdragen. Iedereen die meer inkomen heeft, betaalt € 745.
  • Het kabinet wil onderzoeken of het zin heeft om in bepaalde gevallen geld terug te vorderen (clawback). Hulp van gesubsidieerde rechtsbijstand kan iemand namelijk geld opleveren. Is dat het geval, dan zou deze persoon eerst de gemaakte kosten van de overheid moeten vergoeden. (Bron: Rijksoverheid, Stelselvernieuwing rechtsbijstand)

Onderzoek kostenstijging rechtsbijstand

Een commissie gaat onderzoek doen naar de problematiek van oplopende kosten in de gesubsidieerde rechtsbijstand in relatie tot de toegang tot het recht. Het kabinet heeft op voorstel van staatssecretaris Teeven besloten een commissie in te stellen in reactie op een tweetal moties die door de Eerste Kamer zijn aangenomen bij aanvaarding van de begroting van Veiligheid en Justitie 2015. (Bron: Rechtennieuws, 3 feb. 2015)

Tarieven advocaten in Nederland hoog?

Uit de onderzoeksgegevens blijkt dat Belgische advocaten over het algemeen lagere kosten in rekening brengen dan hun Nederlandse beroepsgenoten. Literatuuronderzoek wijst uit dat in België de uurtarieven voor particulieren tussen de € 100,- en € 150,- liggen. Dit wordt bevestigd tijdens interviews. Zowel uit literatuuronderzoek als uit interviews blijkt dat de tarieven in Nederland tussen de € 150,- en € 225,- liggen.

Waarom zijn deze uurtarieven verschillend? Uit Europees onderzoek blijkt dat er in verhouding meer advocaten in België zijn. Per 100.000 inwoners telt België zo’n 155,3 advocaten en Nederland 101,3. Volgens de bevraagden komt dit vooral omdat Nederland meer andere juridische dienstverleners kent, terwijl Belgische advocaten minder concurrentie hebben op dat gebied. Kortom: vraag en aanbod spelen hier een rol. (Bron: Rechtennieuws, okt. 2016)

Juridisch Loket ziet aantal contacten met 8% groeien

Het juridisch loket heeft in 2016 te maken gehad met meer contactmomenten. Na een korte daling groeide het aantal contacten met 8%, zo laat het CBS weten. Populaire rechtsgebieden waren in 2016 het personen- en familierecht, arbeidsrecht en verbintenissenrecht.

Ondanks de groei van het aantal contacten had het Juridisch Loket het tussen 2009 en 2014 drukker dan in 2016. In 2013 piekte het aantal contactmomenten, in dat jaar legde de organisatie meer dan 978.000 contacten. (Bron: Rechtblog, 31 mei 2017)

Inkomensgrens pro deo advocaat

Om de juridische bijstand door een advocaat toegankelijker te maken, is de pro deo advocaat in het leven geroepen. Of u in aanmerking komt voor gesubsidieerde rechtsbijstand in de vorm van een pro deo advocaat, wordt bepaald door uw inkomen en vermogen. Voor uw inkomen geldt dat u recht hebt op een bijdrage in de advocaatkosten indien:
  • Voor alleenstaanden: uw inkomen lager is dan € 27.900
  • En voor gehuwden en samenwonenden: uw inkomen lager is dan € 39.400
  • Voor eenoudergezin met minderjarig kind: uw inkomen lager is dan € 39.400
Uw inkomen van twee jaar vóór het huidige jaar wordt gebruikt als peiljaar. Dit wordt vastgesteld op basis van de gegevens die bekend zijn bij de Belastingdienst. Voor 2020 is het peiljaar dus 2018.

Vermogensgrens pro deo advocaat
Indien uw vermogen in box 3 in het peiljaar hoger was dan het van toepassing zijnde heffingsvrij vermogen (€30.000,- per persoon – 2018 is het peiljaar in 2020), bestaat er alsnog geen recht op gesubsidieerde rechtsbijstand. De overwaarde van de zelf bewoonde eigen woning wordt daarbij niet in beschouwing genomen.