Schijnzelfstandigheid zzp’ers: bewijslast voor werkgever in wetsvoorstel

Opinie  |  wo 9 jul 2025  |  Bron: HR-kiosk & HR-Praktijk  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR, ZZP, Wet DBA

Uurloon bepalend?

Zelfstandigen die voor minder dan 36 euro per uur werken, kunnen vanaf medio volgend jaar makkelijker afdwingen dat zij als werknemer worden behandeld.

Is de VBAR wel een nieuwe wet?

Dit staat in een wetsvoorstel dat demissionair minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, NSC) maandag heeft ingediend bij de Tweede Kamer.
Het gaat om een voorstel voor de wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties (Vbar) die de huidige wet ‘Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) moet vervangen. De nieuwe wet moet een betere betere bescherming bieden aan lager betaalde zzp’ers.

De groep zelfstandigen die minder dan 36 euro per uur verdient kan een beroep doen op het rechtsvermoeden van arbeidsovereenkomst. Dit houdt in dat zelfstandigen zich zich bij hun opdrachtgever kunnen melden als ze denken dat er eigenlijk sprake is van een dienstverband.
Het is dan aan de werkgever om aan te tonen dat er géén sprake is van schijnzelfstandigheid en dat de opdrachtnemer dus geen recht heeft op een arbeidsovereenkomst.

Indicaties die wijzen op werknemerschap

In de voorgestelde Vbar staan criteria om te beoordelen of iemand bepaald werk als zelfstandige mag doen, of alleen als werknemer. Daarbij wordt bijvoorbeeld gekeken of er sprake is van aansturing, van ondernemersrisico, en dus ook naar het loon dat betaald wordt.
In het voorstel staat een aantal indicaties die duiden op werknemerschap, zoals:

• De werkgevende is bevoegd om aanwijzingen en instructies te geven over de wijze waarop de werkende de werkzaamheden moet uitvoeren en de werkende moet deze ook opvolgen.
• De werkgevende heeft de mogelijkheid om de werkzaamheden van dewerkende te controleren en is bevoegd om op basis daarvan in te grijpen.
• De werkzaamheden worden verricht binnen het organisatorisch kader van de organisatie van de werkgevende.
• De werkzaamheden hebben een structureel karakter binnen de organisatie.
• Werkzaamheden worden zij-aan-zij verricht met werknemers die soortgelijke werkzaamheden verrichten.

Indicaties die wijzen op zelfstandigheid

• De volgende indicaties wijzen volgens het voorstel op zelfstandigheid:
• De financiële risico’s en resultaten van de werkzaamheden liggen bij dewerkende.
• De werkende zorgt voor een herkenbare en zelfstandige uitvoering van de werkzaamheden.
• De werkende is in het bezit van een specifieke opleiding, werkervaring,
• kennis of vaardigheden, die in de organisatie van de werkgevende niet structureel aanwezig is.
• Er is sprake van een korte duur van de opdracht en/of een beperkt aantal uren per week.
• Kenmerken die wijzen op ondernemerschap van de werkende (buiten de arbeidsrelatie gelegen) voor soortgelijke werkzaamheden (extern ondernemerschap)

Een zzp-er die minder dan 36 euro per uur verdient, kan straks eisen dat zijn baas hem als werknemer behandelt, met alle voordelen die daarbij horen, zoals loondoorbetaling bij ziekte, ontslagbescherming en afdracht van sociale premies.
Eerder bleek uit onderzoek dat bij zzp’ers met een uurtarief van gemiddeld 32 euro vaker sprake was van kenmerken van werknemerschap, zoals werkinhoudelijke aansturing en organisatorische inbedding. Er was juist minder sprake van kenmerken van zelfstandigheid, zoals het werken voor eigen rekening en risico.

Het zijn nu indicaties, waar weer langdurig over gesteggeld kan worden.
Het was beter geweest om de bestaande wet op de verzekeringsplicht, die niet werd gehandhaafd vanaf 2006,  gewoon te laten voor wat het is.
1. Gezagsverhouding
2. Persoonlijke dienstverrichting
3. Loon i.p.v. een aanneemsom

Makkelijk, toch? En voeg daar een subwet aan toe wanneer iemand als zelfstandige kan worden aangemerkt.. Ik voorzie nu weer allerlei discussies en malversaties, waarbij werknemers € 35,99 per uur gaan verdienen en dat bedrag per jaar moet worden geindexeerd. 
Lees meer