Neem vaker een stagiaire aan in plaats van een moeizaam sollicitatieproces te starten

Opinie  |  wo 16 apr 2025  |  Bron: HR-kiosk & FD  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Stagiaire, Stageplek, Stageplaats, Sollicitant, Arbeidsmarkt, Arbeidsmarktkrapte, Functie-eisen

Ruim 70 procent van de werkgevers neemt sollicitanten aan die niet aan alle functie-eisen voldoen

In een krappe arbeidsmarkt nemen steeds meer werkgevers genoegen met minder gekwalificeerd personeel. Uit onderzoek van het UWV blijkt dat 71 procent van de werkgevers in de afgelopen twee jaar sollicitanten in dienst heeft genomen die niet volledig aan de gestelde functie-eisen voldeden. Die eisen hebben onder andere betrekking op vaardigheden, vakkennis, opleiding en werkervaring.
Vooral in sectoren als het openbaar bestuur, verhuur en overige zakelijke diensten, detail- en autohandel en de bouw komt dit vaak voor. Het zijn vooral de eisen op het gebied van werkervaring en vakkennis waar werkgevers het meest van afwijken. Met name het aantal jaren werkervaring blijkt onderhandelbaar.

Zijn de functie-eisen wel reëel?

De vraag is of de functie-eisen die in vacatures worden gesteld wel altijd reëel zijn. Werkgevers zoeken vaak personeel dat direct inzetbaar is en ruime ervaring heeft, maar in de praktijk blijkt dit vaak niet haalbaar.
Een treffend voorbeeld komt uit de jaren ’60, toen nieuwe technieken en bijbehorende functies snel opkwamen. Slechts enkelen hadden ervaring, en het merendeel van de sollicitanten moest het werk al doende leren. Dat principe geldt nog steeds.

Leren op de werkvloer

Leren is allang niet meer beperkt tot een klaslokaal of formele cursussen. Leren gebeurt dagelijks, tijdens het werk zelf. Het vindt plaats spontaan of omdat het noodzakelijk is, en is een integraal onderdeel van de werkpraktijk.
Deze benadering benadrukt het belang van leren tijdens of vlak voor het uitvoeren van een taak. Dit kan door begeleiding van een collega, door sturing via een leerproces, of door korte interventies net voor of tijdens het werk.

Er zijn drie manieren waarop werkplekleren ondersteund kan worden:

1. Situatie  gebonden: leermiddelen worden automatisch aangeboden op basis van de situatie.
2. Taak- en proces gebonden: informatie is direct gekoppeld aan de taak die wordt uitgevoerd.
3. Onderwerp gebonden: informatie wordt opgezocht op basis van een specifiek onderwerp.

Wat is 'learning on the job'?

Learning on the job – ofwel leren op het werk – is een trainingsvorm die plaatsvindt in de dagelijkse werksituatie. Hierbij wordt geleerd met behulp van de middelen, systemen en materialen die men normaal ook gebruikt. Deze manier van leren is intensief en praktijkgericht, met als doel om medewerkers snel stappen te laten maken in hun ontwikkeling.
Een voorbeeld: Een organisatie introduceert nieuwe software die geïntegreerd is met bestaande IT-systemen. De meest effectieve manier om medewerkers snel vertrouwd te maken met deze software is door ze ermee te laten werken in de praktijk, ondersteund door directe begeleiding.

Leren van collega’s en begeleiding op de werkvloer

Het UWV-onderzoek laat zien dat nagenoeg alle werkgevers sollicitanten die niet aan alle functie-eisen voldoen, laten leren van collega’s of leidinggevenden. Daarnaast biedt inmiddels driekwart van de werkgevers een opleiding, training of cursus aan – een stijging ten opzichte van 2021, toen dit nog 53 procent was.

Volgens arbeidsmarktadviseur Menno Wester is het versoepelen van functie-eisen vaak noodzakelijk vanwege de krapte. “Werkgevers zijn niet te beroerd om te investeren, maar willen dan bijvoorbeeld wel dat iemand een aantal jaren blijft,” aldus Wester in het Financieele Dagblad.

De waarde van een stageplek

Een stageplaats biedt zowel voor de student als de werkgever grote waarde. Voor de student is het een kans om praktijkervaring op te doen, vaardigheden te ontwikkelen en kennis te maken met het werkveld. Voor de werkgever biedt een stage de mogelijkheid om potentiële toekomstige medewerkers in de praktijk te observeren en begeleiden.
De stage fungeert vaak als een soort proefperiode. Werkgevers kunnen gedurende de stageperiode beoordelen of de student goed past binnen het team, de organisatiecultuur en de functie-eisen. Omgekeerd kan de student ervaren of het werk bij hem of haar past. In veel gevallen leidt een succesvolle stage tot een dienstverband: de stagiair groeit dan door tot een volwaardig collega.

Waarom een student aannemen?

Er zijn verschillende redenen voor een organisatie om een student aan te nemen als stagiair:

1. Vanwege de sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid: Door studenten de kans te bieden om praktijkervaring op te doen, draagt een organisatie bij aan de ontwikkeling van de beroepsbevolking en het verkleinen van de kloof tussen onderwijs en arbeidsmarkt.
2. Omdat de werkgever zelf veel leert van het begeleiden van studenten: Het begeleiden van stagiairs stimuleert reflectie, kennisdeling en samenwerking binnen het team. Het biedt ook ruimte voor feedback en het verbeteren van interne processen.
3. Omdat een goed opgevangen student met duidelijke doelstellingen veel kan bijdragen aan het bedrijf: Wanneer een stage goed wordt ingericht – met een duidelijke opdracht, betrokken begeleiding en ruimte voor ontwikkeling – kunnen de resultaten waardevol zijn voor de organisatie. Denk aan frisse inzichten, bruikbare adviezen of zelfs innovaties vanuit het perspectief van de nieuwe generatie.

Conclusie

Werkgevers worden door de krapte op de arbeidsmarkt gedwongen om flexibeler om te gaan met hun eisen. Dit biedt kansen voor werkzoekenden die bereid zijn te leren op de werkvloer. De focus verschuift van het strikt afvinken van eisen naar het ondersteunen van groei en ontwikkeling tijdens het werk. Ook stageplekken spelen hierin een belangrijke rol, als opstap naar een baan én als proefperiode voor beide partijen.