Gaat de Wet Toekomst Pensioenen de volgende crisis opleveren?

Opinie  |  do 29 dec 2022  |  Bron: HR-kiosk  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: , ,

Dit kabinet ziet kans om langzamerhand van veel eenvoudige zaken een voorspelbare ramp te maken.
Er zijn veel standpunten en weinig absolute waarheden. Waarheden zijn over het algemeen mathematische of natuurkundige wetten. Standpunten zijn echter meningen, soms slecht , maar vaak ook goed onderbouwd. Maar zelfs dan blijft zo’n mening nog heel persoonlijk. Ook kun je bepaalde meningen (die leiden tot beslissingen) op z’n zachts gezegd heel opmerkelijk vinden.

De rekenrente

Al meer dan 10 jaren worden vrijwel alle pensioenen niet meer verhoogd vanwege de gekunstelde rekenrente, terwijl het vermogen van vrijwel alle pensioenfondsen in die periode verdubbelden, vanwege prima beleggingsresultaten.
Van het ABP verdriedubbelde het vermogen zelfs van 168 miljard in 2004, met een dekkingsgraad van 121, naar een vermogen van 505 miljard in 2022 (jaar ervoor 550 miljard), met een dekkingsgraad van 110,1 %. Het waren vooral Dijsselbloem en Knot, die vonden (ondanks dat) dat de dekkingsgraad op basis van de rekenrente nog strakker moest worden gehanteerd.

Onmogelijke opdrachten als gevolg van een regeerakkoord

Carola Schouten is Minister van Armoedebeleid en Pensioenen. Een bewuste samenstelling? Als Minister van Landbouw zat ze voor een onmogelijke opdracht om N.B. haar eigen achterban in de wielen te rijden; dus daarna maar een ander onmogelijk Ministerie gegeven, met een opdracht die nog moeilijker te vervullen is.
Carola Schouten vind ik een oprechte, eerlijke en loyale politicus, maar helaas door een regeerakkoord gebonden aan afspraken, die ook zij blindelings moet volgen.
 
Uit de clichés die ze naar voren brengt, zou je kunnen opmerken dat ze met een paar dooddoeners totaal niet achter het verhaal staat of het niet begrijpt. Helaas is haar nu ook weer een portefeuille gegeven, waarbij de opdracht is om meer dan 1500 miljard te verkwanselen.

We nemen een voorschot

In het nieuwe systeem kan de ondeugdelijke rekenrente ineens wel vervallen en gaan wij over op dagkoersen. Toen vrijwel elk fonds qua vermogen meer dan verdubbeld was, konden de pensioenen geen gelijke trede houden met de inflatie (prijsindex) en zijn de meeste gepensioneerden er tot wel 40% op achteruit geraakt. Maar tussentijds, nu de beurzen slechte cijfers laten zien en ook de naaste toekomst er niet rooskleurig uitziet, kunnen de pensioenen ineens wel verhoogd worden. “We nemen een voorschot op de toekomst waarbij we de rekenrente loslaten".
 
Herman van Kapelle  zegt: "Het huidige pensioenstelsel is niet meer van deze tijd. We beloven in dat systeem dingen die we niet waar kunnen maken. Zo werden de pensioenen afgelopen jaren niet of nauwelijks geïndexeerd en soms zelfs gekort. En dat terwijl de pensioenfondsen goede rendementen behaalden met hun beleggingen. Maar door de lage rente was er binnen de regels geen ruimte om de pensioenen te verhogen. Daarom is het nodig om het pensioenstelsel fundamenteel aan te passen, dat lukt niet met enkele aanpassingen."
 
Professor Mr. Hans van Meerten laat ook een kritisch geluid horen in een artikel in EW Magazine en zegt daarin dat de nieuwe pensioenwet geen verbetering laat zien. Lees
 
Conclusie kan dus zijn: wanneer we alleen maar die idiote rekenrente loslaten kunnen pensioenen ineens wel verhoogd worden. Maar is dat een onverdeeld standpunt en reden om maar meteen het hele systeem om te gooien?

Beheerskosten

De Minister zal nu ook grote moeite hebben om allerlei zaken te verklaren en noemt niet het allerbelangrijkste probleem, de veel te hoge beheerskosten. Zouden die nu minder worden, wanneer het beheer in handen wordt gegeven van 1 organisatie?
En hoe zit het dan met de beleggers, die al jaren enorm profiteren van de vele miljarden?

NB Het is nog slechts een voorstel.

De Tweede Kamer is donderdag 22 december akkoord gegaan met het voorstel voor de Wet Toekomst Pensioenen (WTP). Na een aantal wijzigingen (zie hieronder) schaarden ook PvdA en GroenLinks zich achter de ingrijpende hervorming van het pensioenstelsel, waardoor NB het wetsvoorstel met een ruime meerderheid werd aangenomen en dit voorstel op 1 juli 2023 ingaat.

Wat zijn die wijzigingen c.q. aanvullingen?

 1. Aanvangsleeftijd pensioenopbouw gaat omlaag
De aanvangsleeftijd van de pensioenopbouw gaat omlaag, van 21 naar 18 jaar. Maar wat wordt dan opgebouwd of wordt de AOW-franchise afgeschaft?
 2. Wachttijd uitzendkrachten
De wachttijd voor uitzendkrachten wordt afgeschaft. Dat betekent dat zij vanaf hun eerste werkdag pensioen opbouwen en niet pas na 26 weken.
  3. Zorgplicht
Er komt een zorgplicht voor de minister van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen.          Dit houdt in dat het kabinet aanvullende maatregelen moet nemen wanneer het aantal          mensen dat pensioen opbouwt, niet snel genoeg toeneemt. Het doel van het kabinet is om binnen vijf jaar het aantal niet-pensioenopbouwers te halveren, van 900.000 naar 450.000. Lukt dit niet, dan komt er mogelijk een wettelijke pensioenplicht. Hier zit een duidelijk link naar de ZZP-ers, waar niet de vraag zou moeten zijn of deze groep al dan niet pensioen opbouwt, maar de wet op de verzekeringsplicht eindelijk toegepast gaat worden. Lees 

Haast geboden bij behandeling wetsvoorstel?

Het wetsvoorstel gaat nu eerst naar de Eerste Kamer. Minister Schouten lijkt daar ook op een meerderheid van die Kamer te mogen rekenen. Er is bij de behandeling echter wel enige haast geboden: in mei volgen er namelijk de Eerste Kamerverkiezingen en kan de meerderheid voor het wetsvoorstel in de Kamer wel eens in het geding komen.
 
Gezien de forse kritiek van de oppositie op het wetsvoorstel is het bij vertraging niet zeker dat het voorstel ook daadwerkelijk in werking zal treden. Verloopt alles volgens plan, dan gaan de nieuwe regels op 1 juli 2023 in en hebben pensioenfondsen tot 1 januari 2027 de tijd om de overstap te maken naar het nieuwe pensioenstelsel.
 
Als het belangrijkste probleem wordt de stemming in de Eerste Kamer gezien, waarbij kennelijk de totale migratie van een krakkemikkig administratief systeem vol fouten, gemakshalve maar vergeten wordt.
 
Lees: The Great Robbery
 
Ook ik heb zo mijn bedenkingen en achterdocht v.w.b.de werkelijke reden van deze mega-operatie. Maar indachtig dat er standpunten, meningen en waarheden zijn, heb ik besloten voorlopig (ook om niet drammerig over te komen), gewoon de toekomst af te wachten. Wat ik wel kan voorspellen is dat het nieuwe stelsel ook een Lawyers Paradise zal worden, waar adviseurs veel aan zullen verdienen en de nu al veel te hoge kosten alleen maar zullen opdrijven.
 

Andries Bongers

Andries Bongers Meer info

Eindredacteur bij HR-kiosk.nl en Directeur van HR-kiosk BV, Directeur en consultant De Bongerd VOF, was Bestuurslid NVP, is Auteur "Fiscaal Vriendelijk Belonen", Partner van Merknemers.nu
Interesse: Beloningsmanagement, Arbeidsrecht, HR Generalist, Columnist. Visie over Personeelsbeleid  Interview dr. Miranda Langedijk op pagina 6/10