Inhoud
- Afsluiten CAO
- Ondernemings- en bedrijfstakorganisaties
- Cijfers
- Looptijd
- CAO verlopen
- Onderhandelingen
- Verschillende CAO's binnen een organisatie
- Bedrijfstak-CAO niet gelijk aan sectorindeling
Afsluiten CAO
Iedere werkgever als rechtspersoon is, gesteld dat hij niet valt onder een bedrijfstak-
CAO*, gerechtigd met de vakbond(en)** een
CAO af te sluiten. Er bestaat onderscheid tussen een ondernemings-
CAO's (Philips, ABN AMRO, maar ook kleinere bedrijven) en bedrijfstak-
CAO's (metaalindustrie, horeca, verzekeringsbedrijven, uitzendkrachten, verpleeg- en verzorgingshuizen en beroepsgoederenvervoer). Gaat het om een deel van een bedrijfstak dan spreekt men van een sector-
CAO.
* Engels woord voor bedrijfstak is branche.
** IKEA en Holland Casino sloten ieder een eigen
CAO af met eigen vakbonden, de '
gele vakbonden'.
Ondernemings- en bedrijfstakorganisaties
Ondernemings-
CAO's komen tot stand via onderhandelingen tussen bedrijven en werknemersorganisaties (vakbonden), w.o. de Federatie*** Nederlandse Vakbeweging (FNV), het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV) en De Unie. Het aantal is groeiende. Telde Nederland in 1989 ca vijfhonderd ondernemings-
CAO's, in 2002 blijken dat er ca. 850 te zijn. Ondernemings-
CAO's treft men vooral aan in de sectoren industrie, communicatie en dienstverlening.
*** Een federatie is een groep/bond van zelfstandige, samenwerkende verenigingen of staten.
Cijfers
Bedrijfstak-
CAO's komen tot stand via overleg tussen voornoemde werknemers- en werkgeversorganisaties, zoals het Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) en de grootste, de Algemene Werkgeversvereniging
VNO-NCW (AWVN), die betrokken is bij bijna 600 CAO's. Bedrijfstak-CAO's zijn van toepassing op ruim vier miljoen werknemers, iets minder dan een miljoen werknemers vallen onder een ondernemings-CAO.
In Nederland zijn in enkele tientallen gevallen voor het hoger personeel afzonderlijke CAO's afgesloten. Dit zijn onder meer Philips, Heineken, AKZO-Nobel en de metaalelektro-industrie.
Looptijd
Volgens de
WAO mag een
CAO een looptijd (duur) hebben van maximaal vijf jaar, in de praktijk sluiten Cao-partijen als regel voor één of twee jaar een
CAO af. Het voor langere periode afsluiten van een
CAO, maakt afspraken over onder meer initiële (voor iedereen gelijke) salarisverhogingen riskant.
In tijden van crisis worden vaak
CAO's met een korte looptijd overeengekomen, zo sloot Corus eind 2008 een
CAO met een looptijd van zes maanden af.
CAO verlopen
Omdat
CAO-onderhandelingen vaak lang duren, komt het voor dat de oude
CAO al verlopen is terwijl er nog geen nieuwe is. Doet zich dit voor, dan blijft de oude
CAO nog van toepassing tot de nieuwe
CAO gereed is. De laatste wordt dan met terugwerkende kracht vanaf het moment dat de oude
CAO afliep van toepassing verklaard.
Onderhandelingen
De vakbonden treden tijdens het
CAO-overleg op namens hun leden, i.c. de werknemers die lid zijn van de betrokken vakbond. Het resultaat van de onderhandelingen moet met hen worden besproken en door hen worden goedgekeurd. Meer dan eens keuren de leden - de zogeheten
achterban - het resultaat van de onderhandelingen af, met als gevolg dat opnieuw moet worden onderhandeld.
Verschillende CAO's binnen een organisatie
Het kan voorkomen dat binnen een organisatie verschillende categorieën werknemers onder verschillende
CAO's vallen. Voorbeeld: in de grafische wereld kan binnen één bedrijf het drukkerijpersoneel vallen onder de grafische
CAO en de journalisten onder de journalisten-
CAO.
Bedrijfstak-CAO niet gelijk aan sectorindeling
De indeling van bedrijfstak-
CAO's wordt in de praktijk vaak door elkaar gehaald met de sectorindeling (Wfsv) van de Belastingdienst. Deze indelingen verschillen ook weer met de indeling die de Kamer van Koophandel hanteert. Genoemde indelingen hebben niets met elkaar te maken, dit is op 15 februari 2017 bevestigd door Hof Den Haag. (Bron: BDO, 28 feb. 2017)
NB: Verschillende organisaties, verschillende indeling sectoren/branches/bedrijfstakken:
- De Belastingdienst hanteert de Wfsv-indeling (Wet financiering sociale verzekeringen) en telt 69 sectoren.
- De Kamer van Koophandel heeft een branche-indeling van 14 sectoren en 55 klassen.
- Het CBS deelt volgens de SBI (Standaard bedrijfsindeling) de bedrijfstakken in van a t/m u, en per letter nog een uitsplitsing in cijfers.
