Staking

Datum laatste wijziging: 29 juni 2021  |  Trefwoorden: , , ,

Inhoud

  1. Inleiding
  2. Twee soorten stakingen
  3. Recht- of onrechtmatig
  4. Doorbetalen loon
  5. Onderkruipersverbod
  6. Europees recht
  7. Verbod staken ambtenaren opgeheven
  8. Stakingsrecht opgerekt
  9. Clash tussen werkgevers en werknemers legt de arbeidsorganisatie van de VN lam
  10. Vakbond De Unie stopt met staken
  11. Stakingsrecht naar grofvuil?
  12. Werknemer mag eerder gaan staken
  13. Stakingen 2015
  14. Rechter verbiedt staking KLM
  15. Technici KLM vinden dat FNV te ver gaat met acties
  16. Vanaf 5 september staking KLM onder voorwaarde toegestaan
  17. Akkoord KLM zonder FNV?
  18. Niet voldaan aan wekeneis dan ook geen WW-uitkering?
  19. Staken mag geen gevolgen hebben voor WW-uitkering
  20. Acties op komst bij defensie
  21. Aantal stakingsdagen daalt met ruim 60 procent
  22. FNV dreigt met acties om flexwerk duurder te maken
  23. NS zet alle zeilen bij om staking op te vangen
  24. Dit is waarom basisschoolleraren staken
  25. Politievakbonden dreigen met acties voor beter pensioen
  26. Basisscholen gaan een dag dicht
  27. Salariskorting voor stakende werknemers basisonderwijs
  28. Meer geld voor basisonderwijs, zo nee, weer staken
  29. Nederland gaat steeds minder de straat op
  30. FNV zet vol de aanval in op onzekerheid
  31. Werkdruk primair onderwijs geregeld, nu het salaris nog
  32. Recordjaar 2017
  33. Acties CAO Rijksambtenaren
  34. CAO-akkoord basisonderwijs, acties gaan door
  35. Meer stakingen, minder succes 
  36. Vakbonden dagen Jumbo voor rechter
  37. Staken rond kerst bij PostNL is brug te ver
  38. Brandbrief vakbonden moet voor doorbraak zorgen in metaalsector
  39. Onderwijsbond AOb roept landelijke staking uit op 15 maart 2019
  40. FNV naar Raad van Europa om stakingsrecht
  41. Deal vakbonden met PostNL over nieuwe CAO, zonder FNV
  42. Schade betalen na overnemen werk stakend Jumbo-personeel
  43. Collectieve acties aangekondigd voor 18 maart 2019
  44. Stakingen 2018
  45. Interne staking dreigt bij vakbond FNV
  46. Directie FNV gaat opnieuw praten
  47. Rechter verbiedt staking treinen bij Schiphol
  48. Inhouding loonheffing in periode met staking
  49. Stakingen 2019
  50. Stakingen 2020
  51. Stakingen 2021

Inleiding

Staken is een collectieve actie (veel/alle werknemers zijn erbij betrokken) waarbij werknemers met opzet hun overeengekomen functie niet willen vervullen. Vormen van collectieve werknemersacties zijn onder meer het boycotten van bepaalde werkzaamheden (bijv. overwerk), bedrijfsbezetting, werkonderbreking of langzaam-aan-actie, stiptheidsactie, blokkade en sitdownstaking. Het recht om te staken wordt algemeen aangemerkt als hoeksteen van het systeem van vrije collectieve arbeidsbetrekkingen.

Twee soorten stakingen

Onderhandelingen over een CAO* kunnen vastlopen, omdat de eisen van de kant van de werknemers- of werkgeversorganisatie(s) voor de andere partij niet acceptabel zijn. Komt men er echt niet uit, dan kan een staking het gevolg zijn. Men onderscheidt twee soorten stakingen:
  • georganiseerde staking die door de vakbond(en) wordt uitgeroepen of gesteund. Werknemers die lid van de vakbond zijn, ontvangen gedurende de staking een uitkering van de vakbond (waar de vakbondsleden via hun contributie voor gespaard hebben);
  • wilde staking, d.w.z. werknemers staken zonder dat de vakbond(en) de staking formeel ondersteunen**.
* In een CAO e.d. kan een staking worden genoemd als mogelijk redmiddel in een conflictsituatie, of te wel een 'constitutionele staking'.
** In een later stadium kan een vakorganisatie zich alsnog aansluiten bij een wilde staking, die daardoor het kenmerk van een georganiseerde staking krijgt.

Recht- of onrechtmatig

De juridisch vraag of een staking rechtmatig dan wel onrechtmatig is, wordt door partijen (werkgever resp. vakbond) voorgelegd aan de rechter. Dit is om financiële reden van belang: een staking onrechtmatig is, zal de vakbond (meestal per dag staken) een aanzienlijk dwangsom moeten betalen.

De Hoge Raad heeft in 1986 een tweetal criteria geïntroduceerd aan de hand waarvan de rechter vaststelt of een staking al dan niet rechtmatig is. Het gaat om de spelregel- en de misbruiktoets. De belangrijkste spelregels zijn het tijdig aankondigen van de staking en een staking moet het uiterste middel zijn. De misbruiktoets houdt een belangenafweging in. Belangen die meespelen zijn die van de werkgever en het belang van derden (denk aan het publiek, reizigers et cetera).

Doorbetalen loon

Indien werknemers gaan staken, is de hoofdregel ‘geen arbeid, geen loon’ van toepassing. De werkgever is dus niet verplicht het loon over de gestaakte tijd te betalen. Daarnaast heeft de stakende werknemer ook geen recht op een WW-uitkering of een bijstandsuitkering in plaats van het loon.

Wanneer de staking is georganiseerd, krijgen de stakende werknemers die aangesloten zijn bij de organiserende vakbond, veelal een vergoeding uit de stakingskas. Is er echter sprake van een wilde staking, dan hebben de stakende werknemers niets om op terug te vallen.

Over het algemeen zullen niet alle werknemers hun werk neer willen leggen. Er is altijd een aantal mensen dat wel wil werken. Gaat het om een georganiseerde staking met als doel een loonsverhoging of verbetering van andere arbeidsvoorwaarden, dan hebben deze werkwilligen daar ook belang bij en daarom geen recht op loon. Is er echter sprake van een wilde staking van korte duur en kan de werkwillige als buitenstaander worden beschouwd, dan behoudt deze werkwillige werknemer zijn recht op loon.

In sommige gevallen kan de rechter oordelen dat de werkgever op grond van goed werkgeverschap het loon van werkwilligen hoe dan ook moet doorbetalen. Bijvoorbeeld als de werkgever dit bij vorige stakingen ook heeft gedaan.

NB: Het is werkgevers niet toegestaan een extra beloning toe te kennen aan niet-stakers, aldus het Europees Sociaal Handvest (ESH).

Onderkruipersverbod

Op grond van het onderkruipersverbod - onderdeel van Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi) - is het verboden uitzendkrachten het werk van de stakende medewerkers te laten doen. Dit geldt zowel voor de zittende uitzendkrachten als voor het aantrekken van nieuwe uitzendkrachten. Ook is het verboden om arbeidskrachten ter beschikking te stellen aan een onderneming waar gestaakt wordt. Een werkgever kan echter wel, om het werk gedaan te krijgen, het werk uitbesteden aan een ander bedrijf.

Europees recht

Het stakingsrecht is niet in de Nederlandse wetgeving verankerd. Het collectieve actierecht wordt wel erkend in het Europees Sociaal Handvest (ESH).

In Artikel 6 lid 4 ESH is het recht op collectieve actie vastgelegd. Dit artikel bepaalt dat werknemers en werkgevers het recht op collectief optreden, waaronder stakingsrecht, hebben in gevallen van belangengeschillen. Dit artikel werkt door in Nederland op grond van jurisprudentie van de Hoge Raad (1986). Dit betekent dat individuen direct een beroep op dit artikel kunnen doen.

In 2012 lag er een EU-voorstel waarbij een rechter bij stakingen met grensoverschrijdende effecten moeten beoordelen of een staking niet te veel het vrije verkeer van goederen en diensten aantast. De vakcentrales FNV, CNV en MHP* hebben toen de Tweede Kamer gevraagd een veto uit te spreken over deze EU-plannen. Gelukkig voor hen heeft de Europese Commissie het voorstel medio 2012 ingetrokken.

* MHP is in april 2014 overgegaan in de Vakcentrale voor Professionals (VCP).

Verbod staken ambtenaren opgeheven

Het verbod voor ambtenaren om te staken is jaren geleden opgeheven. Voor bijvoorbeeld de brandweer en politie geldt dat gedurende de periode van een staking er minimale bezetting moet zijn om in geval van calamiteiten te kunnen optreden.

Stakingsrecht opgerekt

Het stakingsrecht in Nederland is opgerekt. Vakbonden mogen vanouds bij bedrijven en instellingen waarmee zij een conflict hebben een staking organiseren. Nu mogen zij ook bij klanten of leveranciers van dat bedrijf oproepen tot staking om de werkgever ook via hen onder druk te zetten.

Er geldt wel een voorbehoud: er mag geen onevenredige schade worden geleden. Aldus de uitspraak van de Hoge Raad.

Clash tussen werkgevers en werknemers legt de arbeidsorganisatie van de VN lam

Werkgevers en werknemers hebben mondiaal een hoog oplopend conflict over het stakingsrecht. Hun conflict verlamt de internationale arbeidsorganisatie van de VN, de International Labour Organisation (ILO). Het toezicht op een juiste uitoefening van het stakingsrecht ligt hierdoor zo goed als stil. De ILO probeert een uitweg te vinden.

Vakbond De Unie stopt met staken

Staken is niet meer van deze tijd, vindt vakbond voor middelbaar en hooggeschoold personeel De Unie. De bond is niet van plan het stakingswapen nog in te zetten in de onderhandelingen met werkgevers, maakte voorzitter Reinier Castelein bekend. Daarmee gaat hij lijnrecht in tegen het standpunt van bonden FNV en CNV, die de staking een belangrijk drukmiddel vinden. 'Wat anderen doen, moeten ze zelf weten', aldus Castelein.

Onzin, zegt de FNV in een reactie (januari 2015). 'Een vakbond die nooit staakt is als een tijger zonder tanden. Staken is de kern van vakbondsvrijheid en niet voor niets een grondrecht.' De bond stelt dat acties in de zorg en bij geldtransporteur Brink's de afgelopen jaren hebben aangetoond dat stakingen wel degelijk betere arbeidsvoorwaarden kunnen opleveren.

Stakingsrecht naar grofvuil?

FNV vraagt werkgevers om het stakingsrecht te steunen. Op 18 februari 2015 heeft de vakbond een actiedag op het programma staan. “Geachte directie, steun ons stakingsrecht.” Met deze oproep vraagt vakbond FNV een groot aantal bedrijven aandacht voor het stakingsrecht dat internationaal ter discussie staat. “Wie werkt, mag lid worden van een vakbond en samen voor zijn belangen opkomen. In het uiterste geval kun je zelfs het werk neerleggen. Die rechten zijn internationaal vastgelegd. Ook werkgevers hebben dat altijd onderschreven”, verkondigt de vakbond op zijn site.

“Tot juni 2012. Toen trokken de werkgevers plotseling hun steun terug in de ILO (Internationale Arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties). Volgens de wereldwijde unie van bazen staat nergens zwart op wit dat er internationaal een recht op staking bestaat. Dat moet per land apart bekeken worden. Triest genoeg sluiten onze ‘eigen’ werkgevers van VNO-NCW zich hierbij aan.”

Werknemer mag eerder gaan staken

Het wordt gemakkelijker om te staken. Vakbonden kunnen stakingen inzetten als prikactie en hoeven niet meer eerst te onderhandelen over bijvoorbeeld een nieuwe CAO en ook niet vooraf aan te kondigen dat werknemers het werk gaan neerleggen, aldus de Hoge Raad.

De Hoge Raad baseert zich op het Europees Sociaal Handvest dat het stakingsrecht ruimer interpreteert dan Nederland sinds lange tijd doet. Het is de tweede keer in korte tijd dat het stakingsrecht wordt opgerekt. De Hoge Raad bepaalde afgelopen najaar dat er ook bij toeleveranciers mag worden gestaakt om de druk op te voeren bij een bedrijf waarmee de vakbond een conflict heeft.

Stakingen 2015

Meer werkonderbrekingen dan in de voorgaande acht jaar, maar een betrekkelijk laag aantal verloren arbeidsdagen. Daarmee is 2015 te kenmerken als het gaat om werkstakingen. Het werk werd 27 keer neergelegd, waarmee 48 duizend arbeidsdagen gemoeid waren.

Sinds 1999 waren er alleen meer werkstakingen in 2005 (28) en 2006 (31). Bij de werkonderbrekingen in 2015 waren 42 duizend werknemers betrokken. Gemiddeld duurde een staking 1,8 arbeidsdagen.

De langste werkonderbreking in 2015 was die bij de politie. In de industrie en de sector vervoer en opslag deden zich de meeste stakingen voor. De meeste arbeidsdagen gingen verloren in de industrie, te weten 40 duizend. In diezelfde sector staakten ook de meeste werknemers (21 duizend). Het grootste deel van de stakingen werd uitgeroepen door vakbonden. (Bron: CBS, 1 mei 2016)

Vergeleken met veel Europese landen kent ons land betrekkelijk weinig arbeidsonrust. Internationaal gezien is het aantal stakingsdagen in Nederland laag. Gemiddeld gingen er in de periode 2009–2013 per duizend werknemers 9 dagen door stakingen verloren. In België gingen bijvoorbeeld per duizend werknemers gemiddeld 66 arbeidsdagen per jaar verloren, meer dan het zevenvoudige van het Nederlands gemiddelde. De stakingsbereidheid in Duitsland is vergelijkbaar met die in Nederland (Bron: CBS, 1 mei 2015).

Rechter verbiedt staking KLM

Een rechtbank heeft stakingen onder het grondpersoneel bij KLM verboden tot 4 september 2016. De uitspraak van de rechtbank in Haarlem komt nadat FNV luchtvaart het grondpersoneel had opgeroepen om begin augustus 2016 het werk te onderbreken, maar KLM spande in de tussentijd een kort geding aan om de staking te dwarsbomen.

Het verbod van de rechter is om de volgende redenen genomen:
  • Het stilleggen van (slechts) één of meerdere schakels in het totale proces (door een relatief klein aantal werknemers) betekent dat het gehele bedrijf waarschijnlijk plat gaat.
  • Liefst De 220.000 reizigers per dag (vakantiedrukte) worden het dupe.
  • De KLM zal door het voornoemde grote schade lijden.
  • Er is terreurdreiging, rond Schiphol zijn extra veiligheidsmaatregelen genomen. De KLM wil onrust vanwege werkonderbrekingen er niet bij hebben. (Bronnen: o.m. dagbladen)
NB: Een boze vakbond FNV heeft via een brief aan de gemeente Amstelveen het verzoek gedaan om KLM het predicaat ‘Koninklijke’ te ontnemen. Reden hiervoor is dat de maatschappij zich onbehoorlijk gedraagt naar actievoerende werknemers en dat is niet koninklijk.

Technici KLM vinden dat FNV te ver gaat met acties

Technici van KLM, verenigd in de Nederlandse Vereniging van Luchtvaart Technici (NVLT), kijken met veel onbegrip naar wat er bij KLM gebeurt. Dat laat voorzitter Ron Scherft weten aan Luchtvaartnieuws.nl. “Wij vinden dat de FNV hierin nu te ver gaat. Gezien de situatie waarin KLM zegt te zijn beland is het nu niet het moment om acties te voeren die de situatie zodanig kunnen verergeren dat de werkgelegenheid van alle KLM’ers in gevaar komt”, aldus Scherft.

Volgens de technici wordt de indruk gewekt alsof mensen die op de grond werken bij KLM niet volgens de regels werken en dat de stiptheidsacties dit aantonen. Daarbij wordt ook het onderhoudspersoneel genoemd dat nu de regels gaat na leven. De vakbond heeft ernstige bezwaren tegen de insinuatie dat onderhoudspersoneel (de grondwerktuigkundigen en monteurs) in een normale situatie de regels niet respecteren. (Bron: Z24, 22 aug. 2016)

Vanaf 5 september staking KLM onder voorwaarde toegestaan

Het grondpersoneel van KLM mag voorlopig geen werkonderbrekingen inzetten als pressiemiddel in een conflict met de luchtvaartmaatschappij. Het gerechtshof in Amsterdam handhaafde op 27 augustus in hoger beroep het door de rechtbank opgelegde stakingsverbod tot 5 september.

Het hof benadrukte verder dat stakingen na 5 september niet verboden zijn. Eventuele werkonderbrekingen mogen er echter niet toe leiden dat passagiers langer dan anderhalf uur moeten wachten.

Akkoord KLM zonder FNV?

Partijen verwachten dat KLM een akkoord zal sluiten met de andere bonden, maar zonder de FNV*. Dat komt mede omdat de FNV kwaad bloed heeft gezet door eenzijdig te verzoeken de KLM de koninklijke status te ontnemen en de eenzijdige werkonderbreking op 28 juli 2016. .

* Een CAO zonder FNV komt vaker voor en niet bij de kleinste ondernemingen: Rabo-bank, KPN, Drogisterijen, Randstad en grondpersoneel Transavia (dochter van KLM). (Bron: De Telegraaf, 2 sep. 2016)

Niet voldaan aan wekeneis dan ook geen WW-uitkering?

Werknemer x deed mee aan stakingen. Een jaar later tekenen werknemer en werkgever een overeenkomst met wederzijds goedvinden waarbij de arbeidsovereenkomst is beëindigd. Enkele maanden later meldt het UWV dat de WW-uitkering zal worden beëindigd. Reden daarvoor is dat de werkneemster in de laatste 36 weken voor haar eerste werkloosheidsdag niet in ten minste 26 weken arbeid heeft verricht (wekeneis, art. 17 WW). De werknemer gaat in beroep.

De Rechtbank Amsterdam verklaart het beroep van de werknemer ongegrond. De rechtbank heeft daartoe onder meer overwogen dat voor zover er al sprake is van een indirecte belemmering van het stakingsrecht, hiervoor een rechtvaardiging bestaat nu de werkgever over de stakingsdagen geen loon verschuldigd is en over die dagen dus geen premies worden afgedragen.

In hoger beroep oordeelt de Centrale Raad van Beroep echter dat er sprake is van een indirecte beperking van het stakingsrecht doordat een WW-uitkering wordt ontzegd omdat een werknemer gedurende de periode van 36 weken voorafgaand aan diens eerste werkloosheidsdag meer dan 10 weken heeft deelgenomen aan een rechtmatige staking. Door het vasthouden aan de wekeneis zullen werknemers er mogelijk van worden weerhouden deel te nemen aan een staking uit vrees dat zij anders geen recht zullen hebben op een WW-uitkering. De financiële druk die hiervan uitgaat, is in strijd met de strekking van art. 6, aanhef en lid 4 ESH, namelijk het waarborgen van de doeltreffende uitoefening van het recht op collectief onderhandelen. Niet is gebleken van omstandigheden die de indirecte beperking van het stakingsrecht kunnen rechtvaardigen. Jurisprudentie, 16 december 2016.

Staken mag geen gevolgen hebben voor WW-uitkering

De Centrale Raad van Beroep heeft op 5 april 2017 geoordeeld dat de omstandigheid dat werknemers die hebben gestaakt een lager dagloon hebben en daardoor een lagere werkloosheidsuitkering (WW-uitkering) ontvangen een indirecte beperking oplevert van het stakingsrecht.

Bij de vaststelling van het dagloon, dat bepalend is voor de hoogte van de WW-uitkering, is geen rekening gehouden met deze stakingsdagen. Hierdoor is het dagloon van werknemers door het UWV lager vastgesteld met als gevolg dat zij minder WW-uitkering ontvingen.

De Centrale Raad van Beroep heeft bepaald dat het UWV voor deze stakende werknemers het dagloon opnieuw moet vaststellen. Daarbij moet het UWV alvast de nieuwe berekeningsmethode hanteren die is neergelegd in het aangepaste Dagloonbesluit werknemersverzekeringen, geldend vanaf 01-04-2017. Het oordeel van de Centrale Raad van Beroep is in deze zaken een eindoordeel. Partijen kunnen tegen deze uitspraak dan ook geen hoger beroep instellen. (Bron: Rechtblog, 5 apr. 2017)

Acties op komst bij defensie

Vakbonden bereiden acties voor bij defensie nadat deze week de onderhandelingen over een nieuwe arbeidsvoorwaardenovereenkomst zijn mislukt. „Ik betreur het zeer dat de bonden niet akkoord gaan”, laat minister Jeanine Hennis van Defensie weten.

De CAO zou voor een jaar gelden. Defensie biedt onder meer een loonsverhoging van 2 procent en geld voor scholing. Volgens het ministerie is „gezien de huidige omstandigheden” een beter bod niet mogelijk. Met het loonbod gaat ongeveer de helft van de militairen en de burgers er op vooruit.

In ruil voor de loonstijging zouden de arbeidsvoorwaarden echter worden versoberd, aldus de bonden. Dat is voor hen onacceptabel. Verder vinden ze dat de doorstroming van jonge militairen niet goed geregeld is. Omdat militairen langer moeten werken, zijn er minder carrièreperspectieven. Zij vrezen dat daardoor nog meer militairen het leger zullen verlaten. (Bron: De Telegraaf, 21 apr. 2017)

Aantal stakingsdagen daalt met ruim 60 procent

In 2016 hebben 11 duizend werknemers in Nederland 25 keer gestaakt. Dat zijn twee stakingen minder dan in 2015. Tijdens de stakingen gingen 19 duizend arbeidsdagen verloren, ruim 28 duizend minder dan in 2015. Sinds 1999 lag het aantal stakingsdagen slechts vier jaar op een nog lager niveau.

Het aantal stakingen is tussen 2011 en 2015 van 17 naar 27 gestegen, om naar 25 te dalen in 2016. Hierbij waren 11 duizend werknemers betrokken, 31 duizend minder dan in 2015. Het aantal stakingen van vijf dagen of langer nam ook af: van 25 naar 18. (Bron: CBS, 1 mei 2017)

FNV dreigt met acties om flexwerk duurder te maken

Vaste krachten moeten goedkoper worden. Daarnaast moet het voor werkgevers juist duurder worden om flexwerkers aan te nemen. Als dat niet gebeurt, volgen er acties, zegt FNV-voorzitter Han Busker in een gesprek met het Algemeen Dagblad (AD). 'Ik ga ervan uit dat de nieuwe minister van Sociale Zaken, wie het ook wordt, goed zal luisteren naar de FNV. Als het nodig is, gaat de FNV gewoon actie voeren.'

Busker wil niet toestaan dat de arbeidsmarkt wordt 'verziekt door ongewenste onfatsoenlijke, onaanvaardbare flexibilisering'. Tegelijk noemt hij zaken die voor het FNV onbespreekbaar zijn:
  • Het verminderen van de rechten van vaste medewerkers zodat werkgevers minder risico lopen en daardoor mensen sneller in vaste dienst nemen.
  • Het hebben van kritiek op de nieuwe Wet Werk en Zekerheid.
(Bron: NU, 20 mei 2017)

NS zet alle zeilen bij om staking op te vangen

Planners van NS hebben het hele weekend koortsachtig moeten werken om de gevolgen van een aangekondigde staking op te vangen. FNV is tevreden.

Actievoerende NS-werknemers willen afdwingen dat de NS weer meebiedt op de concessies voor regionale lijnen en stoppen met de werkgelegenheid uit de regio’s weg te halen. Zij vinden ook dat NS de werkgelegenheid van de winkels en horeca op stations in eigen beheer moet houden en ze willen dat er op alle dubbeldekkers twee conducteurs worden ingezet. (Bron: PW, 19 jun. 2017)

Dit is waarom basisschoolleraren staken

Stakingen in het onderwijs zijn schaars. Het veelgehoorde credo is dat leraren niet graag staken omdat ze willen voorkomen dat hun leerlingen lestijd mislopen. Toch is het deze keer anders. Bijna alle basisscholen doen mee aan de prikactie. Redenen zijn:

Salarisverschil

Meer geld is wel de voornaamste eis van de stakende basisschoolleraren. Ze zijn vooral niet te spreken over het grote verschil in salaris vergeleken met onderwijzers uit het voortgezet onderwijs. Het startsalaris ligt daar 7 procent hoger dan de 2.436 euro bruto die de docenten in het primaire onderwijs ontvangen. Volgens het AOB en de werkgeversorganisatie PO-raad kan dit oplopen tot 21 procent. Waar het salaris van middelbare school-docenten kan groeien tot 4.639 euro bruto is het maximale salaris van basisschoolonderwijzers 3.826 euro bruto.

Werkdruk

"Onderwijs is het fundament van onze samenleving, maar de kwaliteit staat onder druk", stelt PO in Actie die vindt dat het beroep van leraar onaantrekkelijker is geworden. En dat komt volgens de actiegroep vooral door de hoge werkdruk waarmee onderwijzers te maken krijgen.
Leraren hebben te weinig tijd om lessen voor te bereiden, moeten veel administratie doen en staan voor te grote klassen.

Lerarentekort

Dit samen zijn volgens de actievoerders de redenen voor een groot lerarentekort in het basisonderwijs, dat de komende jaren nog verder dreigt op te lopen. Op dit moment is het tekort ongeveer negenhonderd onderwijzers. In het ergste geval zal dit oplopen tot een tekort van bijna vijfduizend docenten in 2021, volgens het onderzoeksinstituut Centerdata.
Op de onderwijsopleiding Pabo zitten steeds minder studenten, daarnaast daalt het percentage van afgestudeerden die in het onderwijs terechtkomen ook zienderogen. (Bron: Nu, 27 jun. 2017)

Politievakbonden dreigen met acties voor beter pensioen

De politievakbonden dreigen met acties als er geen betere pensioenregeling komt. De politiebonden ACP, ANPV en VMHP schrijven dat in een brandbrief aan de informateur en de formerende politieke partijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie.

De afgelopen jaren is de pensioenleeftijd voor agenten steeds verder omhooggegaan. Tot 2013 konden volgens de vakbonden uitvoerende politiemensen op hun zestigste stoppen met werken tegen ongeveer driekwart van het gemiddeld verdiende loon. Volgens de huidige wetgeving zal dat in 2022 gestegen zijn naar 67 jaar. ,,In nog geen tien jaar tijd is de leeftijd waarop politiemensen gebruik kunnen maken van een financieel vergelijkbare pensioenmogelijkheid dus met maar liefst zeven jaar omhooggegaan”, schrijven de vakbonden.

,,Politiewerk is een hoogrisicoberoep waarbij zowel fysiek als mentaal het uiterste wordt gevraagd van politiemensen. Van hen wordt gevraagd om onder deze omstandigheden steeds langer door te werken.” De vakbonden vinden dat onacceptabel. (Bron: ANP, 31 aug. 2017)

Basisscholen gaan een dag dicht

Wij hebben er geen vertrouwen in dat de formerende partijen zullen voldoen aan onze eisen', zegt leerkracht Jan van de Ven van PO in Actie. 'Het wordt tijd dat we laten zien dat het menens is.'

De basisschoolleraren willen een drastische verlaging van de werkdruk, maar bovenal een salaris dat vergelijkbaar is met dat van docenten in het voortgezet onderwijs. Daar ligt het startsalaris 7 procent en het maximumsalaris 21 procent hoger. Voor de zomer legde het basisschoolpersoneel het werk ook al neer. Toen duurde de staking slechts een uur. (Bron: De Volkskrant, 5 sep. 2017)

Salariskorting voor stakende werknemers basisonderwijs

De PvdA in Emmen roept het bestuur van het openbaar onderwijs in de gemeente Emmen op om de salarissen van stakende leerkrachten in het basisonderwijs op 5 oktober 2017 gewoon door te betalen. Ook het katholieke onderwijs betaalt niet door en het christelijk onderwijs weer wel.

'We hebben begrepen dat het schoolbestuur openbaar onderwijs heeft besloten de salarissen te korten van stakende medewerkers. Dat verbaast ons zeer want juist bij deze staking hebben de werkgevers en werknemers de handen ineen geslagen. De PO-raad, de koepelorganisatie voor werkgevers primair onderwijs, heeft daarom ook opgeroepen de salarissen door te betalen.', aldus de PvdA. (Bron: Emmen.nu, 29 sep. 2017)

Meer geld voor basisonderwijs, zo nee, weer staken

Als minister Slob van Onderwijs niet voor 5 december met meer geld over de brug komt, volgt een reeks stakingen en acties in het basisonderwijs. Met dat ultimatum gaat actiegroep PO Front dinsdag naar Den Haag.

In PO Front werken leraren, vakbonden en werkgevers samen. Ze eisen meer investeringen in het basisonderwijs voor vernieuwing en vermindering van de werkdruk. Het kabinet heeft daar ruim 700 miljoen euro voor uitgetrokken. De actiegroep wil minstens het dubbele. Begin oktober waren de scholen ook al een dag dicht. (Bron: NOS, 3 nov. 2017)

Aldus geschiedde. Minister Arie Slob hield de afgelopen weken vol dat hij geen extra geld heeft voor het basisonderwijs. De 720 miljoen euro extra die is gereserveerd in het regeerakkoord zou genoeg moeten zijn. Omdat Slob voet bij stuk hield, staakten de onderwijzers op 12 december 2017 hun werk. Zij willen het dubbele, want ze willen evenveel verdienen als hun collega's in het voortgezet onderwijs.

Ook de oppositie zat niet stil: Jesse Klaver ging vrijwilligerswerk doen met stakende docenten, Lodewijk Asscher deelde koffie uit aan stakende leraren en SP'ers bezochten gisteren al scholen die vandaag de deuren sloten. (Bron: De Volkskrant, 12 dec. 2017)

Nederland gaat steeds minder de straat op

Jan Marijnissen eet momenteel elke dag een rookworst uit protest tegen het grootkapitaal. Het personeel van Unox in Oss staakt voor behoud van zijn arbeidsvoorwaarden en de SP-coryfee eet de rookworsten uit solidariteit met de stakers. Als Marijnissen en zijn medestanders het worstenschap in de supermarkt en de Hema leegeten zal Unox-eigenaar Unilever aan den lijve ondervinden hoe afhankelijk het bedrijf is van zijn verwaarloosde werkkrachten, is de gedachte.

De actie van Marijnissen mag wat kolderiek overkomen, maar hij voert nog actie. De rest van Nederland lijkt dat te zijn verleerd. Het aantal verzuimde werkdagen door stakingen ligt al vier jaar onder de vijftigduizend per jaar.

Redenen voor het verminderde staken kunnen zijn:
  • Flexwerkers staken niet zo snel. 'Flexibele krachten houden bij onvrede twee keer zo vaak hun mond als vaste krachten.
  • De vakbonden verliezen al jaren leden. Daardoor slinkt hun invloed op de werkvloer. Het organiseren van een staking is dan lastiger, omdat alleen vakbondsleden een vergoeding krijgen als ze het werk neerleggen.
  • De oude economie bestaat niet meer. Als de Nederlander staakt, is dat verrassend vaak in een fabriek. Zestien van de vijfentwintig stakingen van 2016 vonden plaats in de industrie en de logistiek. In die sectoren is de actiebereidheid hoger dan in de dienstensector.
(Bron: De Volkskrant, 18 nov. 2017)

FNV zet vol de aanval in op onzekerheid

FNV zet vol de aanval in op onzekerheid bij werkenden over bijvoorbeeld hun baan, hun inkomen en hun pensioen. Zeker nu het economisch zoveel beter gaat in Nederland, wordt het hoog tijd dat ook werkenden daar echt iets van gaan merken. Dat heeft voorzitter Han Busker van de grootste vakbond gezegd.

,,Tientallen jaren van verkeerd beleid hebben ervoor gezorgd dat de marktwerking ongezond ver is doorgeslagen”, aldus Busker. ,,En de rekening, die betalen wij met zijn allen.” Risico’s die bij het ondernemerschap horen, zijn daarbij volgens FNV meer en meer bij de werknemers komen te liggen.

De vakbond heeft evenmin een goed woord over voor het onlangs gesloten regeerakkoord. ,,Dit kabinet blijft vol inzetten op de belangen van de werkgevers en aandeelhouders”, zei Busker. Het is volgens de FNV-bestuurder niet uit te leggen dat hun lasten omlaag gaan, terwijl de btw wordt verhoogd en er te weinig budget is voor bijvoorbeeld onderwijs, zorg, defensie en een gezonde oude dag.

In overleg met de werkgevers en kabinet over een sociaal akkoord ziet FNV voorlopig geen brood. Volgens Busker vergt het meer dan ,,een beleefd verzoek” om de gewenste veranderingen gedaan te krijgen. Werkgevers gaan dat niet zomaar weggeven, zelfs niet met de sterkste argumenten. Daar is druk voor nodig, en die kunnen ze krijgen.” (Bron: ANP, 13 jan. 2018)

Werkdruk primair onderwijs geregeld, nu het salaris nog

Een van de onderdelen van de claim van het PO-Front is grotendeels ingewilligd.
De toezegging van minister Slob om de middelen voor werkdrukbestrijding sneller toe te kennen is voor de partijen in het PO-Front het bewijs dat actievoeren helpt.

Nu wordt het tijd voor de volgende horde: het salaris voor leraren moet omhoog. En daarom gaat de staking van 14 februari in Friesland, Groningen en Drenthe door. Weigeren de regeringsfracties dan nog om het primair onderwijs tegemoet te komen, dan volgt op 14 maart een regiostaking in Utrecht, Flevoland en Noord-Holland. (Bron: FNV, 9 feb. 2018)

Recordjaar 2017

Een record of dieptepunt, feit is dat werknemers in 2017 liefst 32 keer staakten. Dat is zeven keer meer dan in 2016 en afgelopen 29 jaar niet voorgekomen. Ook waren er niet eerder zoveel werknemers bij betrokken.

Werknemers in de industrie en de sector vervoer en opslag staakten in 2017 het vaakst, namelijk 13 en 12 keer. In de industrie gingen zo’n 10 duizend arbeidsdagen verloren, bij vervoer en opslag waren dat er ruim 2 duizend. Bovendien kwamen in deze sectoren samen bijna 2 duizend werknemers op de been om te staken. De meest omvangrijke stakingen deden zich voor in de sector onderwijs. (Bron en nog meer getallen: CBP, 1 mei 2018)

Acties CAO Rijksambtenaren

Het ultimatum dat de vakbonden aan minister Ollongren had gesteld om met een loonbod te komen, is verlopen. En nog steeds is er vanuit de minister geen loonbod gedaan. Daarom wordt met ingang van 29 mei 2018 het overleg binnen het Rijk stilgelegd. Acties volgen.

Lees de brief die de vakbonden aan de Minister hebben gestuurd.

CAO-akkoord basisonderwijs, acties gaan door

De bonden en werkgevers in het primair onderwijs hebben een CAO-akkoord bereikt. Dat melden de Algemene Onderwijsbond (AOb) en de werkgeversorganisatie PO-raad. De leerkrachten krijgen er 2,5 procent bij. De acties in het basisonderwijs zijn nu echter niet voorbij. Op 12 september is de eerstvolgende.

De CAO heeft een korte looptijd en de loonkloof met het voortgezet onderwijs is nog niet gedicht en daarom blijven acties nodig, aldus de AOb. De leraren krijgen in oktober een eenmalige uitkering ter hoogte van bijna een half maandsalaris, medewerkers krijgen eenmalig 750 euro. De onderste (laagste) salarisschaal wordt geschrapt en voor vervanging bij zieke leraren geldt de ketenbepaling niet langer. (Bron: Dagblad vh Noorden e.a., 6 jun. 2018)

Meer stakingen, minder succes

Er wordt steeds meer actie gevoerd – zaterdag 10 november organiseerden FNV, CNV en VCP nog een demonstratie. Maar leden lopen weg. Is er nog een toekomst voor de bonden?

De vakbonden hebben het zwaar: onvrede genoeg, maar tot succes leidt het verzet zelden. Het CBS telde in 2017 het grootste aantal stakingen in bijna dertig jaar. Dat die jarenlange stijging ook in 2018 wordt doorgezet, lijkt met een blik op de protestgolf onvermijdelijk. Leraren, agenten en medisch personeel hebben de afgelopen maanden actie gevoerd en ook buiten de publieke sector broeit of broeide het: van de metaalindustrie tot het openbaar vervoer, van Ryanair-piloten tot veerpontschippers op de Maas.

Maar succes is er slechts met mate. Het politieprotest leidde tot een nieuwe CAO, maar in de metaalsector zit het overleg muurvast. Sinds 2012 verloren de vakbonden bovendien zeker 200.000 leden. (Bron en meer: NRC, 12 nov. 2018)

Vakbonden dagen Jumbo voor rechter

De vakbonden CNV en FNV hebben supermarktketen Jumbo voor de rechter gedaagd, omdat het bedrijf zich in april vorig jaar niet aan het stakingsrecht zou hebben gehouden.

Jumbo zou een staking van medewerkers van distributiecentra, zoals die in Woerden, destijds hebben gebroken, doordat de supermarktketen volgens de bonden uitzendkrachten inzette op werkplekken waar op dat moment werd gestaakt, voorwaarden te hebben doorgevoerd terwijl er nog een CAO geldt. (Bron: AD, 7 dec. 2018)

Staken rond kerst bij PostNL is brug te ver

De vakbonden CNV, BVPP en VHP2 doen niet mee als er gestaakt wordt bij PostNL. Dat zeggen zij in reactie op de dreigementen van FNV. Als de eisen van FNV’ers niet worden ingewilligd, zullen zij actie gaan voeren.

In een gezamenlijke brief leggen CNV, BVPP en VHP2 hun leden uit dat ze deze week liever verder gaan met onderhandelen. Bovendien vinden ze het een brug te ver om juist in de drukke periode rond kerst en oud en nieuw acties te organiseren. Die kunnen PostNL dusdanig hard raken dat ook de werkgelegenheid bij het bedrijf in gevaar komt. ,,We zijn niet tegen actievoeren, maar er is nu nog helemaal geen conflict met PostNL”, zegt Anselma Zwaagstra van CNV. (Bron: AD e.a., 10 dec. 2018)

Brandbrief vakbonden moet voor doorbraak zorgen in metaalsector

De vakbonden FNV, CNV, De Unie en VHP2 laten op 17 december 2018 een brandbrief bezorgen bij circa achthonderd bedrijven in de metaalsector. Met deze stap willen ze een doorbraak forceren in hun ruzie met werkgeverskoepel FME, die ze een 'halsstarrige' en 'onverantwoordelijke' houding verwijten.

De metaalsector gaat al maanden gebukt onder stakingen, maar volgens de bonden maakt FME geen enkele haast om tot een nieuwe CAO te komen. In Drenthe legden onder meer werknemers van Fokker en Ardagh in Hoogeveen en Draka, VDL Wientjes, Rademakers en Resideo in Emmen het werk al neer. Een demonstratie in Hoogeveen, waarbij door demonstranten luchtbuksen werden gedragen, maakte veel tongen los.

FME zegt dat het via de krant heeft moeten vernemen van de brief. (Bron: RTV-Drenthe, 17 dec. 2018)

Onderwijsbond AOb roept landelijke staking uit op 15 maart

De Algemene Onderwijsbond (AOb) heeft een landelijke staking aangekondigd op 15 maart 2019 voor leraren in het basisonderwijs, het middelbaar onderwijs én het hoger onderwijs. Vakbond FNV Onderwijs en Onderzoek heeft zich bij de actie aangesloten, ook groepen als PO in Actie en WO in Actie steunen de staking. Vakbond CNV Onderwijs doet niet mee.

Het zou de eerste keer zijn dat leerkrachten op alle onderwijsniveaus op dezelfde dag staken. Met de actie hopen de bonden druk te zetten op de politiek om meer te investeren in het onderwijs en daarmee “dalende leerlingprestaties en de lerarentekorten” tegen te gaan. Volgens de AOb is “structureel 2,9 miljard euro nodig, voor primair tot en met hoger beroepsonderwijs”. (Bron en nog meer eisen: NRC, 9 jan. 2019)

FNV naar Raad van Europa om stakingsrecht

Vakbond FNV is van plan om naar de Raad van Europa te stappen over de manier waarop het stakingsrecht in Nederland wordt uitgelegd. De bond vindt dat rechters hier te vaak stakingen verbieden omdat bijvoorbeeld andere belangen in het geding zijn.

Staken is een grondrecht dat is verankerd in het Europees Sociaal Handvest, stelt FNV-jurist Marieke Kristen na berichtgeving van Het Financieele Dagblad. Volgens haar kunnen vakbonden zaken over dat verdrag in gang zetten bij de Raad van Europa. Dat is een internationale organisatie* die niet moet worden verward met de Europese Unie.

* De in 1949 opgerichte Raad van Europa telt 47 leden, waaronder ook Rusland, Turkije en Azerbeidzjan.

Mocht FNV gelijk krijgen, dan heeft dit geen directe gevolgen voor de gerechtelijke uitspraken in Nederland. Wel kan het volgens de bond een politieke discussie op gang brengen. (Bron: Nieuws.nl, 11 jan. 2018)

Deal vakbonden met PostNL over nieuwe CAO, zonder FNV

Er zijn onder meer afspraken gemaakt over een loonsverhoging. Salarissen worden verspreid over vijftien maanden in drie stappen verhoogd met in totaal 3 procent.

PostNL heeft ook toegezegd dit jaar 500 extra pakketbezorgers in dienst te nemen om de werkdruk te verlagen. Het bedrijf zal verder 200 pakketbezorgers met een tijdelijke aanstelling een vast contract aanbieden.

De bonden die akkoord zijn, BVPP, CNV en VHP2, zullen de overeenkomsten positief voorleggen aan hun achterban. FNV is het daar niet mee eens, de vakbond noemt het 'een aanfluiting'. De bond had veel hogere eisen en dreigt met acties. (Bron: RTL Nieuws, 18 jan. 2019)

Schade betalen na overnemen werk stakend Jumbo-personeel

Een uitzendbureau uit Venray moet een schadevergoeding betalen aan de vakbonden FNV en CNV omdat ze werk van stakend personeel overnam bij supermarktketen Jumbo. Dit meldt de rechtbank in Den Bosch d.d. 24 januari 2019.

De kantonrechter oordeelt dat het uitzendbureau de wet overtrad, omdat zij 8 uitzendkrachten leverde voor ‘besmet werk’. Deze uitzendkrachten namen werk over dat door stakers was neergelegd. Hiermee handelde het uitzendbureau onrechtmatig tegenover de vakbonden. De supermarktketen deed dit volgens de rechter niet. De betreffende wet geldt namelijk alleen voor degene die de arbeidskrachten levert, niet voor de werkgever waar wordt gestaakt.  Al met al is het uitzendbureau aansprakelijk voor de geleden schade. De vakbonden stellen dat zij onder meer reputatieschade en schade voor tevergeefs gemaakte kosten hebben geleden, voorlopig begroot op 500.000 euro. De rechter verwijst voor het vaststellen van de exacte hoogte van de schade naar een aparte procedure bij de Staat. (Bron: Blikopnieuws, 24 jan. 2019)

Collectieve acties aangekondigd voor 18 maart 2019

CNV heeft in een brief aan MKB Nederland collectieve acties aangekondigd. Deze collectieve acties zijn onderdeel van een landelijke actiedag en vinden plaats op maandag 18 maart 2019. Inmiddels heeft ook FNV laten weten die dag actie te willen voeren.

Wat is bij een staking wel en wat is niet toegestaan, genoemd wordt onder meer:
  • Collectieve acties richten zich tegen het overheidsbeleid op het gebied van arbeidsvoorwaarden en zijn in principe toegestaan.
  • Acties moeten tijdig bij de bedrijven worden aangekondigd.
  • Mocht er schade ontstaan, dan zal deze op de vakbonden verhaald worden.
  • Het verdient de voorkeur om de acties in de lunchpauzes te laten organiseren.
Als door een vakbond bij uw bedrijf collectieve acties worden aangekondigd, adviseert AWVN goede afspraken te maken over de vorm van de acties en waar deze plaats zullen vinden. Uw AWVN-adviseur kan de werkgever hierbij van dienst zijn. (Bron en meer: AWVN, 27 feb. 2019)

Stakingen 2018

In 2018 staakten werknemers 28 keer, in 2017 was dat 32 keer. Er gingen zo’n 67 duizend arbeidsdagen minder verloren dan een jaar eerder.

Vanaf 1999 waren er alleen in 2006 en 2017 meer werkstakingen dan in 2018. In 2017 waren er 32 stakingen, het grootste aantal in dertig jaar. Het aantal kortdurende stakingen (minder dan een dag) was in 2017 en 2018 gelijk, namelijk 6. Het aantal stakingen van een tot vijf werkdagen, en van meer dan vijf werkdagen nam af (beide met 2) naar 5 en 17.

Werkonderbrekingen kwamen vooral voor in het tweede kwartaal (12 stakingen) en het derde kwartaal (11 stakingen). (Bron: CBS, 1 mei 2019)

Interne staking dreigt bij vakbond FNV

Bij vakbond FNV dreigt een interne staking. Medewerkers zijn boos op de directie vanwege de reorganisatieplannen, waarbij mogelijk 400 van de 2000 medewerkers hun baan verliezen. Als het plan niet van tafel gaat volgen acties.

De medewerkers zijn boos dat laagopgeleid personeel de klos is en dat er vooral gesneden wordt in ondersteunende diensten. ,,Zonder die ondersteuning kan ik mijn werk niet goed doen’’, zegt Ron Peters, bestuurder metaal bij de FNV. ,,Die secretaresses hebben veel kennis en ervaring en hebben aan drie woorden genoeg om een brief te tikken of een pamflet. De directie wil alleen secretaresses met HBO of meer hebben. Maar iemand met drie universitaire titels spreekt de taal van de leden niet’’. (Bronnen: Diverse kranten, mei 2019)

Directie FNV gaat opnieuw praten

De directie van vakbond FNV heeft haar reorganisatieplan ingetrokken en gaat opnieuw in gesprek met FNV Personeel, aldus de bekendmaking 21 mei 2019.

Rechter verbiedt staking treinen bij Schiphol

Een rijdende rechter heeft besloten (zondag 26 mei 2019) dat luchthaven Schiphol op 28 mei deels bereikbaar moet blijven met het openbaar vervoer. De NS en vakbonden moeten zorgen dat er tussen 05.00 en 21.00 uur in ieder geval 4 uur per treinen blijven rijden tussen Amsterdam Centraal, station Sloterdijk, station Lelylaan, Schiphol en Hoofddorp. Die lijn is een noodoplossing om de openbare orde op de luchthaven te blijven garanderen, maar de gemeente Haarlemmermeer blijft waarschuwen voor een verkeersinfarct.

De vakbonden vinden het jammer dat werknemers nu gedwongen worden om hun werkzaamheden te verrichten, maar zijn ook blij dat de staking niet volledig verboden is. “Ons recht om 24 uur te staken in het OV blijft overeind, met uitzondering van een beperkt aantal treinen van en naar Schiphol”, aldus Leen van der List van FNV. “Dat is een grote overwinning voor de vakbonden en voor het stakingsrecht van werknemers. De opgelegde beperking is pijnlijk voor de mensen die wel aan de slag moeten. Maar dankzij hen blijft het mogelijk dat alle andere collega’s in het OV wel kunnen staken.”

Inhouding loonheffing in periode met staking

In art. 7:627 BW is bepaald dat geen loon is verschuldigd voor de tijd gedurende welke de werknemer de bedongen arbeid niet heeft verricht. Op basis van deze hoofdregel hoeft de werkgever het loon van een werknemer die staakt niet door te betalen. De stakende werknemer heeft ook geen recht op WW- of een bijstandsuitkering op de dagen dat hij staakt.

Bij de vaststelling van de verschuldigde loonheffing moet de loonbelastingtabel worden toegepast die bij het betreffende loontijdvak hoort (art. 25 Wet LB). Uit de jurisprudentie volgt dat stakingsdagen niet tot het loontijdvak kunnen worden gerekend.

Uit de jurisprudentie volgt ook dat het (rechtmatig) staken geen nadelige gevolgen mag hebben voor de hoogte van een latere WW-uitkering. De Centrale Raad van Beroep heeft op 5 april 2017 geoordeeld dat het meetellen van de stakingsdagen als dagloondagen zonder daar (vervangend) loon tegenover te stellen bij de berekening van het dagloon in de zin van de WW, een indirecte beperking van het stakingsrecht oplevert.

Stakingen 2019

In 2019 waren er 26 werkstakingen. Dat was minder dan in 2017 en in 2018, maar er gingen wel meer arbeidsdagen verloren. Een recordaantal werknemers (319 duizend) was betrokken bij de stakingen, waardoor het aantal verloren arbeidsdagen opliep tot 391 duizend. Dat was het grootste aantal in 25 jaar. (Bron: CBS, 1 mei 2020)

Stakingen 2020

Coronajaar 2020 kende weinig stakingen, maar naar verhouding veel verloren arbeidsdagen. Er waren 9 werkstakingen, waarvan 6 in het eerste kwartaal. Daar waren 211 duizend arbeidsdagen mee gemoeid. De meeste arbeidsdagen gingen verloren in het onderwijs. (Bron: CBS, 30 apr. 2021)

Stakingen 2021

CNV en werkgevers sluiten CAO-deal kinderopvang, stakingen FNV gaan gewoon door
VIDEOVakbond CNV Zorg & Welzijn en de werkgevers in de kinderopvang hebben definitief een CAO-deal gesloten. Weliswaar zonder de FNV, die al estafettestakingen heeft aangekondigd. Binnenkort willen de betrokken partijen in gesprek met de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over vermindering van de regeldruk. (Bron: AD, 24 juni 2021)