Eigen risico (zorgverzekering)

Datum laatste wijziging: 26 september 2018  |  Trefwoorden: ,

Inhoud

  1. Eigen risico
  2. Vrijwillig eigen risico verhogen
  3. Eigen bijdrage
  4. Schaf de zorgverzekeraars af
  5. Minder ziekenhuisbezoek door hoger eigen risico
  6. Schaf eigen risico zorg af
  7. Verhoog belasting om eigen risico af te schaffen
  8. Vrijwillige eigen risico niet zonder risico
  9. Arts spaart pillen voor arme klant
  10. Ruim 700 euro eigen betalingen aan zorg in 2015
  11. Voorstel verlaging eigen risico (voorlopig) verworpen
  12. Ziekenhuizen willen eigen risico vereenvoudigen, niet afschaffen
  13. Zorgpremie en eigen risico flink omhoog
  14. DSW verlaagt eigen risico symbolisch naar 375 euro
  15. Geneesmiddelenvergoedingssysteem
  16. Hogere eigen bijdrage remt gebruik thuiszorg minder dan gedacht
  17. Twee derde Nederlanders voor afschaffing eigen risico, maar ....
  18. Vrijwillig eigen risico is oneerlijk
  19. Bevriezing eigen risico in de zorg definitief
  20. Eigen risico 2022 blijft 375 euro

Eigen risico

In 2008 is de no-claimregeling in de Zvw afgeschaft, in plaats daarvan gebruiken zorgverzekeraars een verplicht eigen risico per jaar. De hoogte van het eigen risico is te vinden in subrubriek Zorgverzekeringswet (tabellen).

Niet alle zorg uit de basisverzekering valt onder het eigen risico. De belangrijkste uitzonderingen zijn (2016):
  • kosten voor de huisarts
  • kosten huisartsenpost
  • meeste medicijnen
  • kosten voor kraamzorg /verloskunde
  • zorg voor kinderen jonger dan 18 jaar
  • tandartskosten voor kinderen jonger dan 18 jaar
  • wijkverpleging
  • hulpmiddelen in bruikleen via een thuiszorginstantie
  • bepaalde zorg bij een aantal chronische ziekten (diabetes mellitus type 2, COPD en CVR). Bij de behandeling van deze ziekten zijn verschillende zorgverleners betrokken. Bij bijvoorbeeld diabetes zijn dat huisarts, diëtist, podotherapeut, apotheker, oogarts en fysiotherapeut. Dit heet ketenzorg
  • nacontroles en/of reiskosten bij orgaandonatie
  • reiskosten bij orgaandonatie
  • afhankelijk van de zorgverzekeraar kunnen ook bepaalde zorgaanbieders, zorgprogramma's, medicijnen en hulpmiddelen worden uitgesloten van het eigen risico
Wat valt wel onder het eigen risico, onder meer:
  • een bezoek aan de spoedeisende hulp van het ziekenhuis
  • sommige medicijnen, zoals ADHD-medicijnen (Concerta, Straterra en Medikinet)
  • bloedprikken
  • ambulancevervoer
  • ziekenhuisopnames en operaties
  • fysiotherapie bij een chronische aandoening vanaf de 21ste behandeling
Het eigen risico heeft alleen betrekking op zorg uit het basispakket en geldt dus niet voor aanvullende zorgverzekeringen. Is iemand aanvullend verzekerd voor bijvoorbeeld de tandarts of brillen en lenzen, dan is het eigen risico niet van toepassing.

Voor meer informatie over het basispakket, zie: Inhoud basispakket zorgverzekering 2017.

Vrijwillig eigen risico verhogen

Voor iedereen is het eigen risico standaard € 385. Je mag dit zelf vrijwillig verhogen tot een maximale verhoging van € 500, in stappen van € 100. Bij de maximale verhoging is het verplichte eigen risico dus € 885 (€ 385 + € 500).

Het voordeel van een vrijwillig hoger eigen risico is dat je korting krijgt op de premie van je basisverzekering. Die hoeft, omdat je een groter deel van de zorgkosten zelf betaalt, minder te vergoeden. Hoe hoog die korting is, verschilt per zorgverzekering.

Het eigen risico van de zorgverzekering kan alleen aan het eind van het jaar worden aangepast. Wilt iemand het eigen risico voor 2017 aanpassen, dat kan dat van half november tot 31 december 2016.

Eigen bijdrage

Naast het eigen risico is er nog een eigen bijdrage. Daarbij betaalt iemand zelf een deel van het medicijn of de behandeling. Deze bijdrage staat los van het eigen risico. Het kan dus voorkomen dat iemand bij het halen van een medicijn zelf een bijdrage moet betalen terwijl ook het eigen risico telt. De overheid bepaalt jaarlijks bij welk medicijn of behandeling een eigen bijdrage moet worden betaald en hoe hoog deze is.

Schaf de zorgverzekeraars af

Schaf de zorgverzekeraars af en zet een Nationaal Zorgfonds op. De SP roept Nederlanders op zich aan te melden op de website 'Nationaal Zorgfonds'.

"In Nederland moet je kunnen rekenen op de zorg die je nodig hebt. Zo simpel is het. Maar er staat een boete van 385 euro op ziek zijn: het eigen risico. De zorg is veel te bureaucratisch. En aan de marketing van zorgverzekeraars en het jaarlijkse overstapcircus worden miljarden verspild. De kwaliteit gaat omlaag, de kosten omhoog. Dat moet anders. Wij zeggen: schaf de zorgverzekeraars* af en zet een Nationaal Zorgfonds op. Zonder onnodige bureaucratie en geldverslindende concurrentie. En zonder eigen risico", aldus de SP op de website.

De SP is er klaar mee dat de zorg die elke Nederlander nodig heeft zo kostbaar is geworden dat grote groepen Nederlanders zorgmijders zijn geworden en nooit meer bij de dokter komen. (Bron: VVP, 11 mei 2016)

Minder ziekenhuisbezoek door hoger eigen risico

De stijging van de zorgkosten in ziekenhuizen is sinds 2012 veel minder hard gegaan, dan verwacht mocht worden op basis van de toename van de productie en de vergrijzing. Bij dat laatste speelt dat een groter aandeel van ouderen in de bevolking per saldo hogere zorgkosten met zich meebrengt.

Het ziekenhuisbezoek is over de breedte afgenomen sinds 2012, maar die trend is het sterkst bij mensen met een lagere sociaal-economische status. 'Aannemelijk is dat de oorzaak hiervan ligt in de verschuiving van ziekenhuiszorg naar de eerstelijnszorg en de verhoging van het eigen risico in 2012 € 2013', aldus Performation. (Bron: Z24, 4 jul. 2016)

Schaf eigen risico zorg af

GroenLinks wil af van het eigen risico in de zorg, zegt lijsttrekker Jesse Klaver. Afschaffen kost 3,7 miljard euro. GroenLinks wil dit geld terugwinnen door vermogen en winst meer te belasten en belastingontwijking meer te straffen. Klaver erkent dat na afschaffing er eerst hogere kosten worden gemaakt doordat mensen meer zorg gaan gebruiken. Hierbij gaat het om een bedrag van 600 miljoen.

Volgens Klaver is het positief als mensen vaker naar de huisarts aan. Op langere termijn levert dat zelfs een besparing op. 'Mensen die het bezoek aan de dokter alleen maar uitstellen, maken op den duur enorm hoge zorgkosten. Je kan er maar beter vroeg bij zijn.' (Bron: AD, 5 sep. 2016)

Verhoog belasting om eigen risico af te schaffen

De PvdA wil iedereen 1 procent meer belasting laten betalen om het eigen risico in de zorg volledig af te schaffen. Dat komt in het verkiezingsprogramma van de partij te staan.

Volgens Henk Nijboer van de verkiezingsprogrammacommissie is dat een eerlijke en solidaire keuze. Mensen met een hoog inkomen dragen zo meer bij dan mensen met een laag inkomen en de zorg blijft toegankelijk en betaalbaar voor iedereen, aldus Nijboer.

Het verdwijnen van het eigen risico kost 4,5 miljard euro, blijkt uit berekeningen van het Centraal Planbureau (CPB). (Bron: Reformatorisch Dagblad, 14 okt. 2016)

Vrijwillige eigen risico niet zonder risico

De vergelijking: "Waarom geeft de ene verzekeraar 300 euro korting bij een vrijwillig extra eigen risico van 500 euro en de andere slechts 180? Verzekeraars verdienen gemiddeld bijna 100 euro per jaar extra aan verzekerden die voor een vrijwillig eigen risico kiezen. Dat zijn inmiddels al bijna 2 miljoen mensen. De zorgverzekeraars De Amersfoortse, ONVZ en Zorg en Zekerheid geven maar liefst 300 euro korting. Daarmee wordt Zorg en Zekerheid de goedkoopste restitutieverzekering. Maar 7 andere zorgverzekeraars geven slechts 180 euro terug en spekken daarmee meer dan evenredig de winst. Gemiddeld geven ze 223 euro terug."

ZorgverzekeringWijzer.nl heeft 26 vrije keuzeverzekeringen op een rij gezet en kwam tot "onthutsende conclusies. Met 104,55 euro is Ohra het goedkoopst voor de verzekerden met het lage eigen risico van 385 euro. Ohra geeft echter slechts 200 euro korting bij het verhogen van het eigen risico met 500 euro tot 885 euro. Omdat Zorg en Zekerheid maar liefst 300 euro voordeel aan haar klanten gunt stijgt ze daarmee in de vergelijking naar de eerste plaats met een premie van 82,05 euro per maand". (Bron: VVP, 11 dec. 2016)

Arts spaart pillen voor arme klant

Het weggeven van overgebleven medicijnen mag formeel niet, maar volgens een dokter in Tilburg - die om deze reden anoniem wil blijven - is de nood bij veel mensen hoog. De restanten, die eigenlijk vernietigd moeten worden in de apotheek, krijgt hij van nabestaanden van overleden patiënten, ouderen die naar een verpleeghuis gaan of van patiënten die een bepaald medicijn niet blijken te verdragen.

Uit het onderzoek blijkt tevens dat patiënten vanwege de rekening vooral afzien van fysiotherapie, medicatie, bloedonderzoek en bezoek aan een specialist. Bijna een op de zeven huisartsen ziet dat patiënten zelfs operaties laten schieten. Chantal van het Zandt, huisarts en VPH-bestuurslid: ,,Om zorgkosten te besparen, spelen mensen met hun gezondheid, en soms met hun leven." (Bron: AD, 23 jan. 2017)

Ruim 700 euro eigen betalingen aan zorg in 2015

In 2015 hebben volwassenen gemiddeld 711 euro aan gebruikte zorg betaald. Dit is het totaal van het betaalde eigen risico, eigen bijdragen, en overige niet vergoede uitgaven aan gezondheid en zorg. Per persoon kunnen de uitgaven sterk verschillen. De eigen betalingen vormden 11 procent van de totale zorguitgaven in dat jaar. De cijfers over 2016 zijn nog niet bekend.

De gemiddelde eigen betalingen aan gezondheid, zorg en welzijn waren in 2015 iets lager dan in 2014. De algemene trend is stijgend, in lijn met de totale zorguitgaven. Vergeleken met vijftien jaar geleden is het gemiddelde bedrag 80 procent hoger. Vooral de betalingen vanuit het eigen risico, dat in 2008 is ingevoerd, en de eigen bijdragen aan langdurige zorg zijn toegenomen. Deze uitgaven stegen van gemiddeld ruim 100 euro in 2000, naar bijna 400 euro in 2015. De overige eigen uitgaven aan zorg, zoals voor tandartsen of medicijnen bij de drogist, bleven rond de 300 euro per jaar schommelen. (Bron: CBS, 17 feb. 2017)

Voorstel verlaging eigen risico (voorlopig) verworpen

In de Tweede Kamer is geen meerderheid gevonden om het eigen risico in de zorg met 100 euro te verlagen. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stemden 27 juni 2017 tegen het voorstel van de SP.

Verwacht wordt dat - nadat een nieuw kabinet is gevormd - het verlagen c.q. afschaffen van het eigen risico opnieuw in stemming zal komen. (Bron: NieuwsNL, 27 jun. 2017)

Ziekenhuizen willen eigen risico vereenvoudigen, niet afschaffen

Ziekenhuizen willen dat het eigen risico in de zorg simpeler wordt gemaakt. Als het aan de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) ligt, gaan patiënten voor een groot aantal eenvoudige ziekenhuisbehandelingen een vast bedrag van 150 euro meebetalen. Voorzitter Yvonne van Rooy legde het plan op de formatietafel via een opiniestuk in het Nederlands Dagblad.

De ziekenhuizen willen een lijst opstellen van relatief eenvoudige behandelingen die voor patiënten allemaal 150 euro uit het eigen risico kosten. Ook als ze in werkelijkheid duurder zijn. Voor vervolgafspraken wordt in het plan geen extra eigen risico in rekening gebracht als die binnen 120 dagen plaatsvinden.

Van Rooy geeft als voorbeeld een hoofdwond die in het ziekenhuis wordt gehecht, waarna nog een controleafspraak volgt. De werkelijke kosten bedragen in het fictieve voorbeeld 258 euro, maar de patiënt betaalt niet meer dan 150 euro mee uit het eigen risico. (Bron: AD, 25 nov. 2017)

Zorgpremie en eigen risico flink omhoog

Politiek Den Haag is in rep en roer nu is uitgelekt dat het eigen risico volgend jaar (mogelijk) gaat stijgen met € 15 naar € 4001. En ook de zorgpremie zal stijgen. Aldus De Telegraaf.

De vier formerende partijen VVD, CDA, D66 en CU kunnen een stokje steken voor het oplopen van de zorgkosten voor de aankomende jaren. CDA en CU hadden in hun verkiezingsprogramma's staan dat zij het eigen risico met minstens 100 euro wilden verlagen.

Eerder werd door het Centraal Planbureau berekend dat het meer dan een miljard euro zou kosten om het eigen risico terug te schroeven van 385 euro naar 285 euro per jaar.

VVD en D66 willen het eigen risico in stand houden. Zij wijzen erop dat de zorgkosten nu eenmaal stijgen en dat de burger de rekening linksom of rechtsom op hun bordje zal krijgen, ofwel via het ophogen van de premie, of door lastenverzwaring. (Bron: Telegraaf, 6 sep. 2017)

1 Ter elfder ure is besloten het eigen risico toch maar niet te verhogen, blijft dus € 385. Daar staat tegenover dat de premie van de zorgverzekering in 2018 10 euro duurder wordt.

DSW verlaagt eigen risico symbolisch naar 375 euro

DSW verlaagt het verplichte eigen risico symbolisch met tien euro naar 375 euro. Dat laat de zorgverzekeraar weten bij de bekendmaking van de nieuwe zorgpremie: 1.290 euro per jaar.

"De bedoeling van het eigen risico is dat het een remmende werking heeft op onnodige zorg. De huidige hoogte van het eigen risico is ruim voorbij het niveau waarbij hiervan nog echt sprake is. Daarmee komt de rechtvaardiging van het hoge eigen risico te vervallen. Door het eigen risico met een symbolisch bedrag van 10 euro te verlagen, wil DSW duidelijk maken voorstander te zijn van een eerlijkere verdeling van zorgkosten tussen chronisch zieke en gezonde mensen." (Bron: VVP, 26 sep. 2017)

Geneesmiddelenvergoedingssysteem

In de verplichte zorgverzekering zijn een groot aantal medicijnen opgenomen die vanuit het basispakket worden vergoed. In sommige gevallen moet een eigen bijdrage worden betaald. Het Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) is een onderdeel in de aansprakenregelingen van de Zorgverzekeringswet. Geneesmiddelen die in het GVS staan geregistreerd worden vanuit de basisverzekering door de zorgverzekeraars vergoed.

Via de website Medicijnkosten.nl kan iemand opzoeken of een medicijn is opgenomen in het GVS, er eventuele voorwaarden gelden, moet worden bijbetaald voor het medicijn of dat er een alternatief is dat het medicijn (helemaal) wordt vergoed. (Bron en meer informatie: Ziektekostenverzekering.nl)

Hogere eigen bijdrage remt gebruik thuiszorg minder dan gedacht

Verhoging van de eigen bijdrage leidt ertoe dat ouderen en langdurig zieken minder thuiszorg afnemen. Het effect is echter kleiner dan tot nu toe op basis van enquêtes werd verondersteld. Bij elke 10%-verhoging van de eigen bijdrage daalt de zorgvraag gemiddeld met 2,6%, zo blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB). Voor meerpersoonshuishoudens en gebruikers van relatief eenvoudige zorgvormen is het effect iets sterker.

Het onderzoek van het CPB betreft een analyse van de effecten na de verhoging van de vermogensinkomensbijtelling (VIB) in januari 2013. Deze wijziging leidde ertoe dat zorggebruikers met belastbaar vermogen een hogere eigen bijdrage moesten betalen. Dat maakte het mogelijk om de effecten in kaart te brengen voor vergelijkbare groepen zorggebruikers, met en zonder belastbaar vermogen. (Bron: CPB, 2 nov. 2017)

Twee derde Nederlanders voor afschaffing eigen risico, maar ....

Een grote meerderheid (67,8%) van de Nederlanders vindt dat het wettelijk verplichte eigen risico voor de zorgverzekering moet worden afgeschaft, maar als afschaffing zou zorgen voor een stijging van de zorgpremies, is nog maar 29,9% voor. De bevriezing van het eigen risico die de overheid afgelopen september 2017 doorvoerde, zorgde al voor een premiestijging van een paar euro per maand.

Verreweg de meeste mensen (86,8%) kozen in 2017 voor een standaard eigen risico van € 385. Meer dan de helft (54,9%) van hen moest dit volledige bedrag aan zorgkosten betalen. 7,9% kiest voor het hoogste eigen risico van € 885. (Bron: Pricewise, 5 dec. 2017)

Vrijwillig eigen risico is oneerlijk

Er is geen eerlijke verdeling van de zorgkosten zolang ons verzekeringssysteem voordelen biedt waarop alleen gezonde mensen aanspraak kunnen maken. Wie zich gezond voelt kan door voor een vrijwillig eigen risico te kiezen een aanmerkelijke korting op de zorgpremie krijgen, terwijl de totale zorgkosten door deze korting niet dalen. Het voordeel voor de mensen die van het vrijwillig eigen risico gebruikmaken, wordt betaald door de mensen die daarvan geen gebruik kunnen maken. (Bronnen: DSW & NZG, 2017)

Bevriezing eigen risico in de zorg definitief

Het eigen risico in de zorg blijft definitief 385 euro. Lange tijd leek het eigen risico te stijgen naar 400 euro, totdat informateur Gerrit Zalm een dag na Prinsjesdag van zich liet horen en zich hard ging maken dat de stijging niet zou doorzetten. De formatiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hadden daar namelijk op aangedrongen. De benodigde wetswijziging is inmiddels succesvol door zowel de Tweede als de Eerste Kamer gegaan.

Het bevriezen van het eigen risico kan echter wel invloed hebben op de zorgpremie. De zorgverzekeraars maken uiterlijk 12 november hun zorgpremies voor 2018 bekend. DSW was gisteren traditioneel de eerste en kondigde zelfs een minimale daling van de zorgpremie en het eigen risico (naar 375 euro) aan. De vraag is of dit gevolgen heeft voor de premiestelling van de overige grote zorgverzekeraars. (Bron: Upiva, 26 sep. 2018)

Eigen risico 2022 blijft 375 euro

Het eigen risico in de zorg blijft onveranderd 385 euro, dit is afgedwongen door de Tweede Kamer. De bevriezing heeft ten gevolg dat de premie van de zorgverzekering wel omhoog gaat. Verwacht wordt dat de gemiddelde premie van de Zorgverzekering wel omhoog gaat, naar verwachting circa 7 euro. (Bron: Volkskrant, 14 sept. 2022)