Werkgelegenheid, personeel

Datum laatste wijziging: 28 januari 2021  |  Trefwoorden: , ,

Inhoud

  1. Vacatures in het MKB fors toegenomen
  2. Grote Nederlandse bedrijven schrappen duizenden banen, werknemers zoeken MKB op
  3. MKB kiest vaker flex
  4. Werkgelegenheid MKB blijft stijgen
  5. Aantal vacatures in het MKB neemt toe
  6. Personeelskosten remmen winstgroei MKB
  7. Opleving economie gaat voorbij aan MKB
  8. 's Nachts wakker liggen vanwege behoud werknemers
  9. Ongeveer helft MKB werkt met CAO
  10. Strijd MKB tegen stijgend ziekteverzuim
  11. Bezuinigen op praktijkleren kost tienduizenden leer-werkbanen
  12. Stijgende lijn in banengroei MKB
  13. 48 miljoen euro voor kleine bedrijven om personeel aan te trekken
  14. Grote toename vloggers en kleine bierbrouwers
  15. Personeelskosten horeca
  16. Speciaal voor MKB-bedrijven: SLIM-subsidie
  17. Subsidieregeling voor scholing bij MKB

Vacatures in het MKB fors toegenomen

Bij de 1,5 miljoen bedrijven in het midden- en kleinbedrijf (MKB) stonden aan het eind van het derde kwartaal 2015 bijna 69 duizend vacatures open, 12 procent meer dan een jaar eerder. Het aantal vacatures in het MKB kende in 2013 met circa 46 duizend een dieptepunt. Sindsdien is het aantal openstaande vacatures met 45 procent toegenomen. Ondernemers in het MKB zijn ook betrekkelijk positief over de werkgelegenheid in 2016. Dit meldt het CBS in De Staat van het MKB, zie bovenstaande alinea 'Kennisplatform 2015'.

Grote Nederlandse bedrijven schrappen duizenden banen, werknemers zoeken MKB op

Werken bij het grootbedrijf is niet meer wat het geweest is. Ondanks het aantrekken van de economie zitten veel grotere ondernemingen nog in de bezuinigingsmodus. Werknemers kijken ook nadrukkelijker naar de mogelijkheden in het midden- en kleinbedrijf. (Bron en meer: Z24, 10 dec. 2015)

MKB kiest vaker flex

Uit onderzoek van Timing uitzendbureau blijkt dat meer dan de helft van de 300 ondervraagde ondernemers in het midden- en kleinbedrijf in 2016 geen medewerkers in vaste dienst wil aannemen. Andere bevindingen zijn:
  • Ongeveer de helft van de ondernemingen heeft een toenemende behoefte aan meer flexibiliteit. Verder zijn de risico's en kosten van ziekteverzuim en de verplichtingen van de Wet werk en zekerheid de belangrijkste redenen om te kiezen voor flexibel in plaats van vast personeel.
  • MKB-bedrijven doen de werving en selectie van nieuw personeel zelf. De regelgeving wordt steeds complexer, vele bedrijven ondervinden daar de gevolgen van. Veel werkgevers weten niet of ze in aanmerking komen voor subsidies.
  • De Wet werk en zekerheid is ondervindt zware kritiek. De wet is bedoeld om meer mensen met een flexcontract aan een vaste baan te helpen, maar in de praktijk lijkt precies het tegenovergestelde te gebeuren.
(Bronnen: Timing, Panelwizard en Flex Nieuws)

Werkgelegenheid MKB blijft stijgen

De werkgelegenheid in het Nederlandse MKB blijft stijgen. In september 2016 steeg de werkgelegenheid met 3,2%. Zo blijkt uit de Van Spaendonck MKB Banenmonitor.

Er bestaan duidelijke verschillen in werkgelegenheid tussen de verschillende branches. Opvallend is dat de kinderopvang, timmerindustrie en verpleeg- en verzorgingstehuizen bovengemiddeld zijn gegroeid in september. De glastuinbouw en apotheken zijn echter enigszins gekrompen. (Bron: Accountancyvanmorgen, 15 nov. 2016)

Aantal vacatures in het MKB neemt toe

In Nederland stonden aan het eind van het vierde kwartaal in 2016 ruim 163 duizend vacatures open, 90 duizend hiervan stonden open in het midden- en kleinbedrijf. Het aantal openstaande vacatures in het midden- en kleinbedrijf is hiermee 22 procent gestegen ten opzichte van een jaar eerder.

In het midden- en kleinbedrijf nam het aantal openstaande vacatures het meest toe bij de bouwbedrijven. Deze categorie van bedrijven laat in het vierde kwartaal een groei van 40 procent zien (bijna 2 duizend meer vacatures) ten opzichte van het jaar ervoor. (Bron: Staat van het MKB1, 24 feb. 2017)

1 Staat van het MKB is een samenwerking van CBS, Ministerie van Economische Zaken, MKB Nederland en Dutch Academy of Research in Entrepreneurship.

De MKB Banenmonitor heeft in het tweede kwartaal van 2017 een gemiddelde groei in het MKB van 3,7 procent waargenomen ten opzichte van het voorgaande jaar en daarmee blijft het MKB zich als banenmotor manifesteren. De groei in banen ligt wederom hoger dan de door CBS gesignaleerde groei van het BBP die tot en met het eerste kwartaal op 3,2 procent stond. (Bron: Brisk, 17 aug. 2017)

Personeelskosten remmen winstgroei MKB

Gemiddeld steeg de omzet in 2016 met 7,4%, tegen 5,1% in 2015, vooral in de bouw en bij specialistische zakelijke dienstverleners. De winstgroei daalde naar 20,4%, tegen 29,9% in 2015 en 31,5% in 2014. Dit speelde vooral in automotive en logistiek.

De winstgroei stagneert vooral door een stijging met 6% van personeelskosten *, de grootste kostenpost voor bedrijven. Deze kostenstijging was twee keer zo groot als in 2015, en drie keer zo groot als in 2014. Zie SRA-rapport 'Branches in Zicht 2017. (Bron: SRA, 6 jun. 2017)

* W.o. de pensioenpremies die met ruim 8% stegen.

Opleving economie gaat voorbij aan MKB

De opleving van de Nederlandse economie gaat voor een groot deel voorbij aan het midden- en kleinbedrijf. Negen op de tien MKB-ers groeien niet of nauwelijks, blijkt uit een onderzoek van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap en Financiering. Vooral bij de kleinste bedrijven neemt de productiviteit af. Een van de redenen dat MKB-ers knel zitten is het gebrek aan geschikt personeel. Daardoor wordt een grote groep geremd in hun ontwikkeling. Verder zeggen de MKB-ers dat ze het aannemen van personeel riskant vinden. Ook sluiten opleidingen vaak niet aan bij de vraag uit de markt.

Aan de andere kant profiteren bedrijven wel van verbeterde mogelijkheden om geld op te halen. Toch blijft ook dit voor kleine bedrijven lastig. Het MKB is een verzameling van meer dan een miljoen bedrijven en ZZP-ers. De groep is volgens het rapport goed voor 72 procent van de banen in het bedrijfsleven en 62 procent van de toegevoegde waarde. Dat komt neer op 3,3 miljoen banen en 214 miljard euro.

De gezamenlijke omzet van het MKB was vorig jaar 903 miljard euro. Daarbij werden door het MKB 92.000 van de 109.000 banen die er in het bedrijfsleven bijkwamen gerealiseerd. (Bron: Missethoreca, 17 nov. 2017)

's Nachts wakker liggen vanwege behoud werknemers

Niet alleen het werven, maar juist ook het behouden van personeel is een van de grootste hoofdbrekers van HR-verantwoordelijken werkzaam in de MKB-sector. Een op de vijf professionals zegt ’s nachts wakker te liggen van de vraag hoe de juiste werknemers aan boord te houden. Ook het waarborgen van de kwaliteit in een team is een zorgenpost. Dat blijkt uit onderzoek van Indeed onder HR-verantwoordelijken van Nederlandse MKB-bedrijven uitgevoerd door onderzoeksbureau Team Vier.

Het bieden van interne doorgroeimogelijkheden is de grootste uitdaging. (Bron: Newsroom, 5 dec. 2017)

Ongeveer helft MKB werkt met CAO

Bijna de helft van de ondernemers in het MKB werkt met een collectieve arbeidsovereenkomst (CAO). Toch hebben nog veel ondernemers 'geen idee' of een CAO van toepassing is.

In een poll van Ondernemen Met Personeel (27 februari 2018) werd gevraagd: Heb jij te maken met een CAO? Ja, nee of geen idee? Ongeveer 17 procent van de ondernemers in het MKB had 'geen idee'. Ruim 37 procent zei 'nee' en 46 procent 'ja'. De poll werd door 143 personen ingevuld, gedurende de maand februari 2018.

Red.: Aan een poll ingevuld door 143 personen moet niet te veel waarde worden toegekend.

Strijd MKB tegen stijgend ziekteverzuim

Het gemiddelde ziekteverzuim in Nederland van medewerkers werkzaam in het MKB loopt op, zo blijkt uit cijfers van ArboNed. Van 3,4 procent in 2016 naar 3,5 procent in 2017, ligt het verzuim in de eerste vijf maanden van dit jaar al op 3,8 procent. Een derde van de langdurig zieke werknemers (meer dan zes weken) viel vorig jaar uit door psychische klachten. Om het stijgend verzuim in het MKB tegen te gaan, bundelen MKB-Nederland en ArboNed de krachten.

Directeur Leendert-Jan Visser van MKB-Nederland is niet gerust op de oplopende verzuimcijfers. "Het is één van de redenen waarom MKB-Nederland de samenwerking aangaat met ArboNed. Vooral de wat kleinere MKB-bedrijven, tot 25 werknemers, zijn sterk in hun eigen disciplines en razend druk met hun dagelijkse werkzaamheden. Zaken als arbobeleid, gezond leven en aandacht voor het voorkomen en terugdringen van verzuim komen daardoor soms lager op de prioriteitenlijst, terwijl iedereen daar wel bij gebaat is. (Bron: MKB Nederland, 25 jun. 2018)

Bezuinigen op praktijkleren kost tienduizenden leer-werkbanen

VNO-NCW, MKB-Nederland en FNV maken zich ernstig zorgen over de financiering van het praktijkleren in de beroepsgerichte leerweg (bbl). Het ministerie van OCW heeft al een bezuiniging van 7 miljoen euro aangekondigd. 'Dat mag geen opmaat zijn naar het verder uitkleden van de subsidieregeling praktijkleren. Fors bezuinigen op de bbl kost 40.000 leer-werkbanen per jaar en met name in het mkb', zo waarschuwen de sociale partners. 'Terwijl die banen juist nu hard nodig zijn om de broodnodige vakmensen op te leiden en de tekorten in het mkb te bestrijden.'

Erkende leerbedrijven investeren zelf gemiddeld € 12.000 per jaar in een BBL-student (mbo, 4 dagen praktijk, 1 dag theorie). De subsidieregeling voorziet in een tegemoetkoming van maximaal € 2.700. Fried Kaanen, vice-voorzitter van MKB-Nederland en voorzitter van Koninklijke Metaalunie, vreest dat name in het mkb leerbanen zullen verdwijnen als de subsidie wegvalt. 'Voor kleinere bedrijven zijn die kosten het moeilijkst op te brengen. Die subsidie is bedoeld als tegemoetkoming in de kosten van de begeleiding van mbo-studenten op de werkvloer door een hiervoor getrainde praktijkbegeleider en is echt nodig om leerbanen betaalbaar te houden.' (Bron: VNO-NCW, 21 jun. 2018)

Stijgende lijn in banengroei MKB

In het derde kwartaal van 2018 is de werkgelegenheid met 3,8% toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Met name in het noorden en Noord-Brabant is een stijging te zien. Al twee jaar is een sterke groei te zien in het Nederlandse MKB. De koplopers zijn de kinderopvang, geestelijke gezondheidszorg en de gehandicaptenzorg. Hier is een stijging van 9,2% te zien. Ondanks dat de groei iets afvlakt, blijft de dynamiek hetzelfde. Er is een uitbreidingsvraag van 3,8% en een vervangingsvraag van 21,1%.

De sterke toename in bepaalde tijd contracten is opvallend. In 2015 was dit percentage nog 22%, in het derde kwartaal van 2018 is dit ruim 34%. Dit kan komen door de toenemende dynamiek, veel mensen wisselen van baan en meer bedrijven nemen mensen aan. (Bron: MKB belangen: 23 nov. 2018) 

48 miljoen euro voor kleine bedrijven om personeel aan te trekken

Kleine ondernemers moeten extra geld krijgen om goed personeel te vinden. Regeringspartijen VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie dienen vandaag een voorstel in om jaarlijks 48 miljoen euro opzij te zetten voor een speciaal MKB-fonds.

Veel ondernemers hebben op dit moment moeite met het vinden en opleiden van personeel. Daardoor kunnen ze niet verder groeien of moeten de ondernemers zelf extra uren maken. "Vooral kleine ondernemers, zoals fietsenmakers, hebben problemen bij het vinden van personeel" zegt VVD-Kamerlid Dennis Wiersma. "Dan helpt het als je iemand kan opleiden tot fietsenmaker." (Bron: NOS, 31 jan. 2019)

Grote toename vloggers en kleine bierbrouwers

Het midden- en kleinbedrijf heeft er in de afgelopen tien jaar honderdduizenden nieuwe ondernemingen bijgekregen. Onder andere het aantal vloggers* en kleine bierbrouwers nam toe.

*Een vlogger of vlogster is iemand die zijn of haar dagelijks leven filmt en de filmpjes vervolgens deelt op internet. De filmpjes, zogeheten vlogs, worden meestal geplaatst op sociale media of op YouTube. Sommige vloggers vloggen elke dag en verdienen hiermee zoveel dat ze van de inkomsten kunnen leven. Het woord vlogger is een samentrekking van video-blogger. (Wikipedia)

In juli 2019 stond de teller van het aantal MKB'ers op 1,16 miljoen, een toename van bijna 355 duizend bedrijven ten opzichte van 2009. De aanwas komt voornamelijk op het conto van bedrijven met minder dan tien medewerkers in dienst, het aantal grotere MKB-bedrijven steeg qua bezetting nauwelijks. (Bron: CBS)

Het aantal bedrijven met tien tot 250 medewerkers is met 52.000 de afgelopen tien jaar ongeveer gelijk gebleven.

Personeelskosten horeca

Ondernemen met personeel (27 augustus 2019) somde een aantal personeelskosten op voor de horeca. De lijst ziet er op het eerste oog gelijk uit voor bedrijven buiten de horeca. Toch zouden men mogelijk enkele kosten over het hoofd kunnen zien:

Speciaal voor MKB-bedrijven: SLIM-subsidie

Het kabinet vindt het belangrijk dat ook MKB-bedrijven investeren in de ontwikkeling van hun medewerkers, zodat zij arbeidsmarktfit blijven – voor andere functies, taken, rollen binnen of buiten de eigen organisatie. Omdat dit voor MKB-werkgevers nog niet altijd gebruikelijk is, biedt SZW hen de SLIM-regeling (Subsidieregeling leren en ontwikkelen in het MKB) aan.

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt vanaf dit jaar 48 miljoen euro beschikbaar voor initiatieven die leren en ontwikkelen in het MKB stimuleren. Het gaat om twee regelingen.
  1. MKB-bedrijven. Onder andere is cofinanciering een vereiste en mag de looptijd van het initiatief maximaal 12 maanden bedragen. MKB-bedrijven kunnen een aanvraag indienen in de maanden maart en september.
  2. Samenwerkingsverbanden. Ook hier is cofinanciering een eis, dienen minimaal twee MKB-bedrijven betrokken te zijn en bedraagt de looptijd van het initiatief maximaal 24 maanden. Het subsidietijdvak loopt van 1 april tot 30 juni 2020.
(Bron: Min. SZW, 17 jan. 2020)

Subsidieregeling voor scholing bij MKB

Mkb-bedrijven kunnen in 2021 subsidie krijgen om hun organisatie zo in te richten dat structureel leren mogelijk gemaakt wordt, namelijk via de Stimuleringsregeling leren en ontwikkelen in mkb-ondernemingen (SLIM).

Het doel van deze regeling is om een 'Leven lang leren' te stimuleren in de mkb-ondernemingen. HR-adviseurs en -consultants kunnen u ondersteunen van opzet tot uitvoering. (Bron: De Jong & Laan, 22 jan. 2021)