Familiebedrijf

De rentabiliteit van familiebedrijven ligt gemiddeld 16 procent hoger dan die van niet-familiebedrijven. Ook is de waarde gemiddeld 7 procent meer. Dat blijkt uit onderzoek van Erasmus Centre For Family Business (ECFB) in een gezamenlijke publicatie met BDO Accountants & Adviseurs en Rabobank over het proces van waardenoverdracht binnen familiebedrijven.

De belangrijkste conclusies uit het onderzoek zijn dat de waarden van familiebedrijven zorgen voor een duidelijkere identiteit, meer vertrouwen van toeleveranciers en een sterkere license to operate en loyaliteit onder klanten. Dit leidt uiteindelijk tot een betere prestatie dan andere ondernemingen. (Bron: Taxence, 16 feb. 2017)

Familiebedrijven goed voor 343 miljard omzet

Familiebedrijven realiseerden 343 miljard euro omzet in 2015. Dit komt neer op bijna 27 procent van de omzet van alle bedrijven in het niet-financiële bedrijfsleven met meer dan één werkzame persoon. Dit meldt het CBS op basis van nieuw onderzoek.

Een familiebedrijf is een bedrijf waarbij één familie direct of indirect een meerderheid van zeggenschap heeft en formeel betrokken is bij het bestuur. Begin 2016 telde Nederland bijna 278 duizend familiebedrijven, 71 procent van alle bedrijven (exclusief bedrijven van ondernemingengroepen met één werkzame persoon). Bij de meeste bedrijven in Nederland werken niet meer dan 50 personen en een groot deel van deze bedrijven is een familiebedrijf. (Bron: CBS, 21 apr. 2017)

Ook werkgevers kritisch over UBO-register

In navolging van andere belanghebbenden hebben ook VNO-NCW en MKB-Nederland kritiek geuit op de voorgenomen invoering van het zogeheten UBO-register. “Voor familiebedrijven betekent het voorgestelde register een te zware inbreuk op hun privacy.” De organisaties vinden zelfs dat de nieuwe richtlijn indruist tegen het Europees recht.

Familiebedrijven worden hard geraakt op privacygebied, aldus de werkgeversorganisaties. “Met ruim 260.000 familiebedrijven vormen zij ongeveer 70% van het totaal aantal ondernemingen met personeel. Samen zijn deze familiebedrijven verantwoordelijk voor ruim 49% van de werkgelegenheid en bijna 53% van het BNP. Het mag niet zo zijn dat het register (doordat het te weinig waarborgen en beperkingen kent voor de toegang ervan) zorgt dat familiebedrijven zich niet langer in Nederland thuis zouden voelen.” De overheid moet daarom de meest ondernemersvriendelijke aanpak kiezen en de privacy van de familieleden achter de bedrijven beschermen.

Het Nederlandse voorontwerp voor de implementatie gaat verder dan de richtlijn voorschrijft en is dus nog in sterkere mate in strijd is met de EU-eisen, aldus de organisaties. “Daarbij zijn wij van mening dat de gekozen vormgeving in het voorontwerp geen noemenswaardige bijdrage levert aan het terugdringen van de huidige kosten en administratieve lasten.” (Bron: AV accountancy, 8 mei 2017)

Governance van het familiebedrijf is maatwerk

Het familiebedrijf is een complexe organisatie, of nog beter: een ecosysteem. Dit ecosysteem bestaat uit drie met elkaar interacterende systemen: namelijk de familie, het bedrijf en het eigendom. Governance in het familiebedrijf is ingewikkelder dan in het geval van niet-familiebedrijven. Dit is niet alleen omdat er naast de principaal en de agent (het eigendom en het bedrijf) een derde partij (de familie) in het spel is. Maar ook omdat deze derde partij op een heel andere basis functioneert, namelijk op het op emotie gebaseerde familiesysteem. (Bron en meer: PWC, 15 mei 2017)

Wetsvoorstel UBO-register tweede helft 2017 naar Tweede Kamer

Het wetsvoorstel dat het UBO-register moet invoeren, wordt pas in de tweede helft van 2017 naar de Tweede Kamer gestuurd.

De Raad van State moet eerst nog over het wetsvoorstel adviseren. Eerder is over het conceptwetsvoorstel een internetconsultatie gehouden (zie V-N 2017/21.3). Het wetsvoorstel strekt tot implementatie van de verplichting tot het houden van een centraal register met informatie over uiteindelijk belanghebbenden.

Regeerakkoord treft familiebedrijven hard

Familiebedrijven vallen in het regeerakkoord buiten de boot. Voorzitter Hans de Boer van werkgeversorganisatie VNO-NCW zegt dat directeuren van familiebedrijven de enigen zijn die er niet op vooruit gaan.

De Boer doelt op de verhoging van het belastingtarief in Box 2, voor directeuren-grootaandeelhouders. Die treft volgens de werkgeversvoorman vooral familiebedrijven, die volgens hem het hart van het ondernemerschap in Nederland vormen. De belastingverhoging dreigt ondernemers weg te jagen. Wij gaan knokken voor deze mensen, die tussen hun ondernemersactiviteiten en het gezin een vennootschap plaatsen om het ondernemerschap te financieren en de risico's naar het gezin te verzachten." (Bron: Nu, 22 okt. 2017)

Notarissen zien extra regeldruk opdoemen bij UBO-register

De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) maakt zich zorgen over de toenemende regeldruk en lastenverzwaring als gevolg van de Implementatiewet vierde anti-witwasrichtlijn.

De KNB is voorstander van de nieuwe wetgeving, maar pleit er ook voor om die niet onnodig ingewikkeld te maken. Volgens de toelichting bij de nieuwe wet laat de richtlijn geen ruimte voor het opsommen van gevallen waarin altijd vereenvoudigd cliëntenonderzoek kan plaatsvinden. De wetgever geeft aan dat de richtlijn vereist dat door instellingen ‘maatwerk’ wordt verricht. Dit brengt een lastenverzwaring met zich mee ten opzichte van de huidige wet.

De KNB pleit ervoor om te kunnen volstaan met een beoordeling per soort zaak in gevallen waarin bijvoorbeeld standaard hypotheekakten van bepaalde banken worden gepasseerd. (Bron: Fiscaalvanmorgen, 9 nov. 2017)

In UBO-register opgenomen gegevens openbaar toegankelijk

Op 15 december 2017 is er meer duidelijkheid gekomen over de aanscherping van het UBO-register binnen Europa. Er is bereikt dat het UBO-register een volledig openbaar toegankelijk register wordt. Dat had Nederland al besloten maar geldt straks voor heel Europa. Dit geldt overigens niet voor het register van trusts, dat wordt vooralsnog niet openbaar.

Het register kan er voor zorgen dat familiebedrijven vanwege veiligheidsrisico’s voor de volgende generaties de continuïteit van hun bedrijf anders waarborgen. Uiteindelijk is de vraag of door het instellen van al deze registers het oorspronkelijk beoogde doel - meer openheid - wordt bereikt.

In Nederland zal het UBO-register naar verwachting in 2018 in werking treden. (Bron: Taxence, 2 jan. 2018)

Verdere ontwikkelingen UBO-register

Op 19 december 2017 heeft de Europese Commissie een amendement gepubliceerd om de zogenoemde Vierde anti-witwasrichtlijn (2015/849) aan te passen. Het UBO-register zal naar verwachting nog voor de zomer van 2018 in wet- en regelgeving zijn omgezet. De aangescherpte regels gaan pas eind 2019 gelden.

Wat houdt het amendement in?

• Het register voor UBO’s van ondernemingen en rechtspersonen die in de Europese Unie opereren publiek toegankelijk worden; de eis van het ‘legitieme belang’ voor toegang wordt niet meer gesteld.
• De nationale registers beter worden afgestemd op de registers van andere lidstaten, om de samenwerking tussen de autoriteiten van de verschillende lidstaten te vergroten.
• UBO-registers van trusts zullen alleen toegankelijk zijn voor personen met een legitiem belang.
• Informatie over bankrekeningen, kluizen (‘safe deposit boxes’) en het eigendom van onroerende zaken zullen worden geregistreerd, maar zijn alleen toegankelijk voor de autoriteiten.

(Bron: KPMG/Meyburg & Co, 18 jan. 2018)

Wie is een UB en wie niet?

Het kabinet heeft op 31 januari een conceptbesluit gepubliceerd, waaruit blijkt welke categorieën van natuurlijke personen in elk geval moeten worden aangemerkt als UBO (ultimate beneficial owner) in het kader van cliëntenonderzoek dat banken, verzekeraars, advocaten, notarissen, belastingadviseurs en andere professionele dienstverleners uitvoeren.

Daarnaast zijn er ook in Europees verband ontwikkelingen rondom het UBO-register. Nauta Dutilh heeft de belangrijkste ontwikkelingen op een rij gezet. (Bron en meer: FiscaalVanMorgen, 12 februari 2018)

Implementatiewet vierde anti-witwasrichtlijn

De Minister van Financiën gaat naar aanleiding van de plenaire behandeling op 21 februari 2018 van het voorstel voor de Implementatiewet vierde anti-witwasrichtlijn¹ nader op dit voorstel in.

Hij stelt daarbij onder meer dat de verplichting voor vennootschappen om de informatie over hun ultimate beneficial owners (UBO's) te registreren in het op te zetten UBO-register, geregeld wordt in het wetsvoorstel Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden.
(Bron: Tax Live, 7 mrt. 2018)

¹ Op 20 mei 2015 heeft het Europees Parlement een vierde anti-witwas-richtlijn aangenomen, de AMLD4. Deze richtlijn tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme moet door de lidstaten zijn ingevoerd vóór 26 juni 2017.

UBO-definities per entiteit op een rij

Wie wordt er straks als uiteindelijk belanghebbende (UBO) aangemerkt voor juridische entiteiten in Nederland en kan een vermelding in het UBO-Register verwachten? Met het Ontwerp Uitvoeringsbesluit Wwft 2018 dat op 6 april 2018 werd gepubliceerd, is er weer een stukje van de puzzel gelegd. (Bron en meer: Taxence, 11 apr. 2018)

Familiebedrijven ondernemen fatsoenlijk, gewoon omdat het hoort

Ondernemen had begin jaren negentig iets kneuterigs. Wie voor de eeuwwisseling, en ook nog wel in de jaren daarna, afstudeerde, die wilde het liefst werken voor een multinational. Philips, Unilever, Shell. Bij die bedrijven kon je als expat naar het buitenland en stegen de lonen tot recordhoogte. Het mkb had iets suffigs. Familiebedrijven waren nog een graadje erger. Daar wilde je al helemaal niet werken.

Tot de financiële crisis. Plotseling waren familiebedrijven de kurk waar het vaderland op dreef. Wat eerder was afgedaan als truttige zuinigheid, bleek nu uitermate verstandig te zijn geweest. Familiebedrijven waren veelal conservatiever gefinancierd met veel meer eigen vermogen dan vreemd vermogen. En ze bleken ook nog eens veel socialer dan beursgenoteerde bedrijven. (Bron en meer: MT, 23 apr. 2018)

Werken bij een familiebedrijf

MKB-Belangen noemt zeven voordelen/verschillen tussen een familiebedrijf en niet-familiebedrijven. Als eerste verschil wordt Creativiteit genoemd: ''Bij een groot bedrijf heb je meestal ‘voorgeschreven’ taken en verantwoordelijkheden. Bij een familiebedrijf is dit meestal iets flexibeler, je kunt eerder je ideeën opbrengen en uitvoeren. Ook kun je vaker werkzaamheden uitvoeren die niet per se bij jouw functie horen, wat vraagt om creativiteit en veelzijdigheid."

Interesse welke zes verschillen nog meer worden genoemd? Zo ja, ga dan naar MKB-Belangen, 14 juni 2019)

Familiebedrijven vrezen voortbestaan door ‘bouwstenenplan’

In mei 2020 stuurde staatssecretaris Vijlbrief het pakket ‘Bouwstenen voor een beter belastingstelsel’ naar de Tweede Kamer. Uit onderzoek van Nyenrode en accountantskantoor RSM blijkt dat familiebedrijven de gevolgen vrezen.

Knelpunten van het huidige belastingstelsel zijn onder meer de steeds hogere lastendruk op arbeid voor werkenden. De ongelijke belasting van vermogen leidt tot arbitrage en uitstel en het belasten van winst wordt (nationaal) steeds lastiger. ‘De mogelijkheid tot belastinguitstel en andere fiscale voordelen in box 2 werkt belastingontwijking in de hand’, schreef Vijlbrief. Met name deze zin heeft familiebedrijven op de kast gejaagd. In zijn notitie stelt de staatssecretaris voor om belasting te gaan heffen op niet-uitgekeerde winsten. Ook wil hij de fiscaal gunstige opvolgingsregeling versoberen. Werkgeversorganisatie VNO-NCW reageerde meteen negatief op de voorstellen. (Bron: Fiscaalvanmorgen, 9 okt. 2020)

Versobering BOR maakt Nederland veruit meest onaantrekkelijk voor familiebedrijven

Versobering van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) zou Nederland ver op achterstand zetten ten opzichte van andere Europese landen, concludeert KPMG Meijburg na onderzoek. De regeling is vanwege de relatief strenge eisen nu al belemmerend voor opvolgers in familiebedrijven.

Nederland schaart zich bij de landen die de hoogste tarieven hanteren, samen met Frankrijk, Ierland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. ‘De aanslagen worden echter aanzienlijk verlaagd door de toepassing van vrijstellingen.’ In ons land is dat de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), die 83% vrijstelling biedt en 100% bij ondernemingsvermogens tot grofweg € 1,1 miljoen.

Maar die vrijstelling staat in ons land ter discussie. Het Centraal Planbureau en het ministerie van Financiën opperden dit jaar veranderingen, zoals een versobering in de inkomstenbelasting en bij erven en schenken. ‘Gelet op de hierdoor ontstane discussie vonden wij het zinvol om de Nederlandse regeling te vergelijken met die van grote en/of vergelijkbare economieën.’ Bijna alle EU-landen hebben namelijk een met de BOR vergelijkbare regeling. (Bron: Fiscaalvanmorgen, 21 okt. 2020)

Familiebedrijven goed voor kwart bedrijfsomzet

Begin 2018 telde Nederland bijna 273 duizend familiebedrijven. Daarvan waren er 195 duizend actief in het niet-financiële bedrijfsleven. Zij realiseerden in 2018 403 miljard euro omzet, grofweg een kwart van de totale omzet in het niet-financiële bedrijfsleven.

Van de bedrijven en instellingen met 2 tot 50 werkzame personen is 69 procent een familiebedrijf. Hoe groter het bedrijf, hoe minder vaak het een familiebedrijf is. Het omzetaandeel van familiebedrijven is met 43 procent dan ook het grootst onder bedrijven met minder dan 50 werkzame personen. Bij bedrijven met meer dan 250 werkzame personen realiseren de familiebedrijven 13 procent van de omzet.

Verder zorgden familiebedrijven in 2018 voor ruim 2,46 miljoen werknemersbanen, ruim 29 procent van alle werknemersbanen in Nederland. (Bron: CBS, 29 okt. 2020)

Toekomst familiebedrijven in gevaar bij andere belastingregels

Familiebedrijven verwachten grote financiële gevolgen als de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) en de doorschuifregeling (DSR) worden afgeschaft. Volgens onderzoek van KPMG is de toekomst van drie op de tien bedrijven in gevaar als er een verhoging komt van de belasting bij het erven of schenken van een bedrijf. Daarnaast verwacht de helft van de bedrijven een negatieve impact (invloed) op werkgelegenheid en innovatie. (Bron: Accountant, 8 apr. 2021)