Meer banen? Meer arbeidsplaatsen? Een sprookje!

Opinie  |  di 30 sep 2014  |  Bron: Redactie HR-kiosk  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Werkgelegenheid, Prinsjesdag, Bruto Nationaal Product

Op Prinsjesdag hebben we gehoord dat de regering werkt aan een structureel herstel en groei van de economie en werkgelegenheid. Het kabinet wil de komende jaren 100.000 extra banen scheppen door de lasten op arbeid met 15 miljard euro te verlagen. De 1 miljard euro lastenverlichting op arbeid is daartoe een eerste aanzet. En er komen 125 duizend extra banen voor mensen met een arbeidsbeperking. Dat is met werkgevers en de vakbonden afgesproken.

Vage beloften
De komende jaren is een vage belofte, waar het kabinet niet snel op afgerekend kan worden. Het klinkt natuurlijk logisch dat een aantrekkende economie ook tot herstel van de werkgelegenheid leidt. Maar is er wel een directe relatie?
 

Arbeidsmarkt niet zal gaan zorgen voor een herstel van het aantal vaste banen

Ton Withagen, hoogleraar arbeidsmarkt stelde al vast dat een aantrekkende arbeidsmarkt niet zal gaan zorgen voor een herstel van het aantal vaste banen (interview FD). Hij heeft het dan over het aantal vaste banen in relatie tot het aantal flexibele arbeidsplaatsen (ZZP en overeenkomsten voor bepaalde tijd)

Geen relatie tussen groei en aantal banen

Waar het mij echter om gaat is dat er helemaal geen direct verband is tussen de groei van de economie en het aantal arbeidsplaatsen. Natuurlijk is er wel een relatie, maar dan zeer gering.
De cijfers geven dat al jaren aan. De economie (BNP) is van 1996 tot 2013 gestegen met 34%; het aantal banen slechts met 12%. Nog sterker: de economie is van 1947 (7 miljard) gestegen naar 700 miljard in 2013! Maar slechts tweemaal zoveel banen. Wanneer Rutte dus zegt dat de economie aantrekt met 1%, zal dat niet slecht zijn voor de arbeidsmarkt, maar een directe relatie is niet, dat er dan ook veel meer banen bij komen.
 

 De economie (BNP) is van 1996 tot 2013 gestegen met 34%; het aantal banen slechts met 12%

En wat te denken van de hogere arbeidsdeelname van de 60 plussers en de toename van buitenlandse arbeidskrachten? En de globalisering en de voortschrijdende automatisering, die een positief effect hebben op de welvaart, maar negatieve gevolgen voor het aantal arbeidsplaatsen.

BPN is zeer hoog

De Nederlandse economie vertaald in het Bruto Nationaal Product (BNP) is per hoofd van de bevolking één van de hoogste van de wereld en zelfs aanmerkelijk beter dan Duitsland. Tweemaal zoveel als Portugal en viermaal Polen. Eigenlijk is er helemaal niks mis met de Nederlandse economie, behalve een lichte stagnatie in de groei. Helaas zijn bijna alle economische modellen daarop gebaseerd.
 

Misschien moeten we de arbeid maar eens beter verdelen

Als de conclusie is, dat het helemaal niet zo slecht gaat met de Nederlandse economie, dan zullen we dus naar andere oplossingen moeten zoeken, dan het nutteloos smeken om groei. Misschien moeten we de arbeid maar eens beter verdelen. Al was het maar om de sociaal maatschappelijke en gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om in principe iedereen erbij te betrekken en niet werkloos langs de zijlijn laten staan.

35 uur per week werken

Mag ik een voorzet geven, die je zo in een leeg doel kunt koppen: gewoon met z’n allen 35 uur gaan werken en de lonen met 10% verlagen en vervolgens alle heffingen in totaal met 10% naar beneden. Dus niet weer een onzinnig idee van een VUT-regeling. Natuurlijk blijft er dan nog wel een mismatch tussen vraag en aanbod, maar dat is een uitdaging om dat op te lossen met gerichte opleidingen en uitdagende ontwikkelingen van het arbeidspotentieel. Maar laten we ophouden met het sprookje van de aantrekkende economie en directe invloed die het zou hebben op de arbeidsmarkt.
O ja, vooral onze echte industrieën koesteren, want de kennisindustrie is weliswaar de motor, maar nog steeds een bijproduct er van.
 

Jaar	BNP in €	BNP Perc.	Aantal banen	% WW
1947	6.672		3.653
1996		3,40%	6.185
1997		4,30%	6.384
1998		3,90%	6.587
1999		4,70%	6.768
2000		3,90%	6.917
2001		1,90%	6.935
2002		0,10%	7.010
2003		0,30%	6.968
2004		2,20%	7.010
2005		2,00%	6.968
2006		3,40%	6.941
2007		3,90%	6.973
2008		1,80%	7.097
2009		-3,70%	7.309	3,7
2010		1,60%	7.501	4,5
2011		1,00%	7.469	4,4
2012		-1,00%	7.391	5,3
2013		gelijk	7.392	6,8
2014	694.574	0,5%	?	7

Lees meer