Handtekening

Datum laatste wijziging: 19 december 2023  |  Trefwoorden: , , , , , ,

Inhoud

  1. Wettelijk kader bericht per e-mail
  2. Wet Elektronische Handtekening
  3. Blockchain technologie door LegalThings
  4. Misverstanden rondom digitaal ondertekenen
  5. Elektronische handtekeningen tijdens de coronacrisis
  6. Digitale handtekening onder arbeidsovereenkomst

Wettelijk kader bericht per e-mail

Artikel 3:37 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) bepaalt dat “verklaringen, met inbegrip van mededelingen, in iedere vorm kunnen geschieden, tenzij anders is bepaald”. De hoofdregel is dus het bericht dat per e-mail wordt verstuurd, een rechtsgeldige verklaring is en rechtsgevolgen tot stand kan brengen. E-mail is met andere woorden geschikt om overeenkomsten af te sluiten, algemene voorwaarden ter hand te stellen en besluiten kenbaar te maken.

In artikel is 3:37 lid 3 BW is bepaald, dat een verklaring de persoon waartoe deze gericht is, moet hebben bereikt om werking te hebben. De e-mail moet dus in de inbox van de ontvanger zijn aangekomen, om rechtsgevolg te hebben. Dit is in beginsel lastig te bewijzen. Wanneer er een conflict ontstaat over de ontvangst van de e-mail, ligt de bewijslast in beginsel bij de verzender. De (beoogd) ontvanger kan het rechtsgevolg van de e-mail eenvoudig voorkomen door te ontkennen dat hij deze heeft ontvangen.

Artikel 3:37 lid 3 BW bepaalt dat een niet ontvangen verklaring ook werking heeft tegenover de ontvanger, wanneer het niet ontvangen van de verklaring aan hem te wijten is of voor zijn risico komt. Niet helemaal duidelijk echter is of de verklaring de ontvanger heeft bereikt als bedoeld in artikel 3:37 lid 3 BW, wanneer deze in zijn spambox of map met ongewenste e-mail terecht is gekomen. (Bron: IT Jurist)

Wet Elektronische Handtekening

Op 21 mei 2003 is de Wet Elektronische Handtekening - artikel 3.15a BW - in werking getreden. Deze wet hield de aanpassing van voornamelijk het Burgerlijk Wetboek (boek 3 en boek 6) en de Telecommunicatiewet in.

Onder elektronische handtekening wordt een handtekening verstaan die bestaat uit elektronische gegevens die zijn vastgehecht aan of logisch geassocieerd zijn met andere elektronische gegevens en die worden gebruikt als middel voor authentificatie. Dit betekent dat een handtekening die niet voldoet aan deze basisdefinitie dus geen elektronische handtekening is.

Er zijn drie soorten elektronische handtekeningen te onderscheiden:
  • De gewone elektronische handtekening: Deze handtekening bestaat uit elektronische gegevens die zijn vastgehecht aan of logisch geassocieerd zijn met andere elektronische gegevens en wordt gebruikt als middel voor authentificatie.
  • De geavanceerde elektronische handtekening: Aan deze handtekening zitten 4 eisen:
    • Zij is op unieke wijze aan de ondertekenaar verbonden;
    • Zij maakt het mogelijk de ondertekenaar te identificeren;
    • Zij komt tot stand met middelen die de ondertekenaar onder zijn uitsluitende controle kan houden;
    • Zij is op zodanige wijze aan het elektronisch bestand waarop zij betrekking heeft verbonden, dat elke wijziging achteraf van de gegevens kan worden opgespoord.
  • De gekwalificeerde elektronische handtekening, die bovendien:
    • Is vervaardigd met een certificaat, uitgegeven door een bij de Opta ingeschreven Certificatiedienstverlener (TTP);
    • Welk certificaat door de TTP is aangemerkt als “gekwalificeerd” (staat in het certificaat);
    • Is gemaakt met een “veilig middel” (bijv. goedgekeurde smartcard, usb token); en
    • Bij de afgifte de toekomstige gebruiker “face to face” is gecontroleerd op diens identiteit (niet bijvoorbeeld per post met een kopie-legitimatiebewijs). (Bron: Papierloos.nl)
Meer informatie is te vinden op 'Wij ondertekenen' en de site Pinkweb.nl.

Blockchain technologie door LegalThings

Het zou mooi zijn als er met 100% zekerheid kan worden vastgesteld dat een digitale handtekening ook echt van degene is die hem heeft geplaatst. De meest recente oplossing hiervoor is de toepassing van blockchain technologie door LegalThings.

Blockchain is een soort wereldwijde infrastructuur waarop u transacties kunt vastleggen die voor iedereen controleerbaar zijn. Een gevolg hiervan is dat de rol van iedere CA (certificaat autoriteit) geautomatiseerd kan worden.

Hierdoor is de rol van een overheid, bank of notaris niet of minder nodig. Mochten deze wel ingeschakeld worden, dan kunnen ook deze personen worden gecontroleerd. Dit zal naar wij denken op termijn een enorme impact hebben op de juridische en financiële sector, maar ook op het werken van en met overheden. Immers, iedereen kan via de blockchain, overal ter wereld, transacties vastleggen en controleren . Wilt u hierop inspelen? En zelf ervaren hoe dit werkt, of uw voordeel doen met deze technologie voor uw (juridische) praktijk? Vraag dan een demo aan. (Bron: AV Accountancy, 17 feb. 2017)

Misverstanden rondom digitaal ondertekenen

Communicatie verloopt steeds meer digitaal. In de begindagen van digitale communicatie leverde dat het een en ander aan problemen op. Bijvoorbeeld in het geval van documenten die van een handtekening voorzien moesten worden.

Hoeveel bedrijven hebben niet nog jarenlang een fax gehad voor deze gevallen? Gelukkig raakt het digitaal ondertekenen van een document steeds meer ingeburgerd, al bestaan er wel nog enkele misverstanden over. Maarten Koolen van ProfSign noemt er enkele. Een voorbeeld:

"Digitaal ondertekenen van arbeidsovereenkomst is niet mogelijk. Ook denken veel bedrijven dat een arbeidsovereenkomst niet digitaal ondertekend kan worden, omdat hij dan niet rechtsgeldig is. Dat is een misverstand, maar er zit wel een kern van waarheid in. Zo kennen clausules als het concurrentiebeding en relatiebeding een schriftelijkheidsvereiste en daarom kunnen die niet via een online handtekening worden bekrachtigd. Deze moeten nog steeds op papier ondertekend worden, maar dit zal snel niet meer het geval zijn." (Bron en meer voorbeelden: Brisk, 27 aug. 2018)

Elektronische handtekeningen tijdens de coronacrisis

Wereldwijd werken veel mensen momenteel vanuit huis als gevolg van de maatregelen om de coronapandemie terug te dringen. Voor mensen die thuiswerken kan het lastig of zelfs onmogelijk zijn om documenten te printen, stukken te ondertekenen met 'natte inkt' en in te scannen. Zij hebben wellicht alternatieven nodig om hun zaken zo goed mogelijk door te laten gaan. Elektronische handtekeningen kunnen dan uitkomst bieden. De publicatie (31 maart 2020) van PWC (vooralsnog beschikbaar in het Engels) biedt houvast over wanneer en hoe elektronische handtekeningen gebruikt kunnen voor documenten die beheerst worden door Nederlands recht.

Digitale handtekening onder arbeidsovereenkomst

Voor de ondertekening van een overeenkomst heeft u, naast de ondertekening op papier, de keuze uit verschillende elektronische handtekeningen, die juridisch gezien van elkaar verschillen.
De gewone elektronische handtekening (SES) is een ingescande of digitaal gemaakte handtekening. Deze handtekening is makkelijk na te maken en daardoor minder betrouwbaar. Het is dan ook niet aan te raden om deze handtekening voor de arbeidsovereenkomst te gebruiken, maar alleen voor digitale brieven of e-mails.

Ondertekenen via tweestapsverificatie

Een geavanceerde elektronische handtekening (AES) beveiligt de arbeidsovereenkomst met een unieke code, die gekoppeld is aan een specifieke afzender. De ondertekenaar moet zich identificeren en de arbeidsovereenkomst ondertekenen via een tweestapsverificatie.
De AES is lastiger ‘na te maken’ dan een SES en kunt u dan ook prima gebruiken voor de ondertekening van een arbeidsovereenkomst. Komt het onverhoopt tot een geschil met de werknemer, dan is het bij een AES voor de werknemer erg lastig om aan te tonen dat hij niet getekend heeft.

Juridisch gelijk aan handtekening met pen

Dan is er ook nog de gekwalificeerde elektronische handtekening (QES). Deze beveiligt de arbeidsovereenkomst met een gekwalificeerd certificaat van zogenoemde certificatiedienstverleners, die onder toezicht van de overheid staan. Een QES is juridisch gelijkgesteld aan de handtekening met pen en is áltijd rechtsgeldig.
Omdat het voor de juridische bewijskracht van een digitale ondertekening belangrijk is dat wijzigingen in de arbeidsovereenkomst na de ondertekening te herleiden zijn en dat zeker is wie het contract hebben ondertekend, is de QES de meest veilige, maar ook duurdere en minder eenvoudige keuze.
Met een arbeidsovereenkomst die ondertekend is met een QES zit u dus altijd goed, maar een AES is in principe ook voldoende. Online vindt u diverse aanbieders van elektronische handtekeningen. Laat u in elk geval goed adviseren over de verschillende toepassingen van de elektronische handtekeningen en of u die ook echt nodig heeft.

Handtekening regelen is wel zo handig

Ook als de werknemer helemaal geen handtekening heeft gezet, is er nog geen man overboord, zolang u maar kunt aantonen dat de werknemer bewust akkoord is gegaan.
Stel dat een werknemer per e-mail op een contractaanbod antwoordt met ‘Ik heb het contract doorgenomen en ga hiermee akkoord!’, dan kan er een overeenkomst zijn. Dat hij de afspraken niet bevestigd heeft met een ondertekening, maakt geen verschil.
Een werknemer kan natuurlijk wel stellen dat hij niet degene was die mailde of beweren dat hij akkoord gaf voor een ander contract. Regel voor de zekerheid daarom altijd een betrouwbare handtekening!