Stagnerende productiviteit? Leren op de werkvloer kan een deel van de oplossing zijn

Opinie  |  di 14 okt 2025  |  Bron: Thijs Ros & Ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Leerlingenstelsel, Leerproces, Ontwikkeling, Training-on-the-job


De productiviteit stagneert, becijferde het CBS begin deze maand1. Ook bij mkb-bedrijven. 63% van de mkb’ers zag de productiviteit de afgelopen twee jaar gelijk blijven of zelfs dalen2. Voor mkb’ers die de productiviteit willen laten groeien, kan leren op de werkvloer een deel van de oplossing zijn.

87% van de mkb-ondernemers geeft in de tweejaarlijkse Werkgevers Enquête Arbeid van TNO aan tevreden te zijn over de productiviteit van medewerkers. “Vrijwel alle mkb’ers zijn het erover eens dat hun medewerkers hard werken”, zegt Linda Koopmans, onderzoeker bij TNO. “Toch blijft de productiviteit veelal gelijk. Om aan de groeiende vraag naar producten of diensten te voldoen, moeten mkb’ers aan andere knoppen draaien. Maar nieuwe medewerkers werven is lastig in de krappe arbeidsmarkt. Wat wel kan? Leren op de werkvloer stimuleren.”

Leren op de werkvloer kan productiviteit stimuleren

Leren op de werkvloer biedt een praktisch antwoord op de stagnerende productiviteit. Juist omdat het leerproces op de werkplek plaatsvindt, kunnen medewerkers er direct mee aan de slag. Verbeteringen hebben dus meteen effect. Kleine leermomenten kunnen een positieve bijdrage leveren aan de productiviteit. Denk aan het slimmer inrichten van processen, het verminderen van fouten en het versterken van de samenwerking.

Aan de slag met leren op de werkvloer om de productiviteit een boost te geven? Dat hoeft geen grote investering te zijn. Met deze tips maakt iedere mkb-ondernemer een begin:

1. Laat collega’s bij elkaar meekijken. Zo verbreden medewerkers hun kennis en leren nieuwkomers van hun ervaren collega’s.
2. Reflecteer met collega’s hoe het beter kan. Bijvoorbeeld na een drukke dag of bij een afgerond project.
3. Deel kennis en leg het vast. Laat medewerkers kennis en ervaringen delen en vastleggen . Zo kunnen jullie kennis onderling uitwisselen en gaat kennis niet verloren.
4. Organiseer interne trainingen en workshops. Organiseer korte kennissessies waarbij collega’s hun kennis en ervaringen delen met de groep. Dat kan informeel tijdens de lunch of wat formeler in een training.

Laat medewerkers experimenteren en meekijken

“We hebben ontdekt hoe goed het uitpakt als je medewerkers zelf aan de slag laat gaan met het inrichten van hun werkprocessen. Een voorbeeld is de samenwerking met robots. Laat medewerkers zelf nadenken over de samenwerking, dan levert dat meer op dan wanneer een nieuw werkproces en gebruik van de robot wordt opgelegd. Medewerkers die verantwoordelijkheid krijgen om te experimenteren en met elkaar mee te kijken, presteren beter. En mkb’ers die daarop inzetten, zien hun werkprocessen en productiviteit verbeteren”, vertelt Stephan Corporaal, lector Human Capital bij hogeschool Saxion. Hij onderzoekt productiviteitsvraagstukken.

Het technisch uurtje bij metaalbewerkingsbedrijf Marvo Technologies

Om de processen te verbeteren, bedachten de collega’s bij metaalbewerkingsbedrijf Marvo Technologies het technisch uurtje. “Tijdens dit wekelijkse ontwikkelingsuurtje bespreken we wat goed ging en wat minder ging. Ook bespreken we ontwikkelingen in gereedschappen en de behoeften van de medewerkers zelf”, zegt Erik van Gestel, Production Engineer bij Marvo. “Het mooie van het technisch uurtje is dat we ook input krijgen van jonge collega’s. Waar ervaren krachten soms vastzitten, dragen jongere collega’s nieuwe inzichten aan om het anders te doen. Dat levert procesverbetering op en maakt dat de tijdsinvestering in het technisch uurtje het dubbel en dwars waard is.”

Zelf aan de slag? Dat levert aardig wat op

Op de website www.mijnleercultuur.nl van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ga je zelf aan de slag. Doe bijvoorbeeld de Quickscan om een beeld te krijgen hoe het gesteld is met leren en ontwikkelen binnen jouw bedrijf. En download de toolkit voor inspiratie en praktische tips van andere mkb’ers.

De website, Quickscan en toolkit zijn onderdeel van de campagne ‘Leren op de werkvloer levert aardig wat op’ van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hiermee wil het ministerie mkb’ers ondersteunen om leren en ontwikkelen op het werk te stimuleren.
Artikel geschreven door Thijs Ros (t.ros@hvdm.nl) 
 
Lees meer