Innovatief circulair bouwen

Isolatie van spijkerbroeken, hergebruikt meubilair en een demontabel ontwerp. Dat zijn slechts een paar van de circulaire initiatieven die te vinden zijn in Circl, het circulaire paviljoen van ABN AMRO dat door velen wordt beschouwd als het voorbeeld van innovatief circulair bouwen.

Het paviljoen-design van Architekten-Cie was het eerste circulaire bouwontwerp in Nederland en de principes van duurzaamheid en minimale belasting van het milieu zijn tot in de puntjes uitgewerkt. Het gebouw is een groot living lab van nieuwe vondsten, recycling en energiezuinige oplossingen. (Bron en meer: Facts, dec. 2017)

Rijksoverheid gaat 100.000 werkplekken circulair inrichten

Het circulair inrichten heeft betrekking op stoelen, tafels en kasten voor het gehele Rijk. Het gaat daarbij om de ministeries (FM Haaglanden), Dienst Justitiële Inrichtingen en het Openbaar Ministerie.

Ook andere overheidsinstanties gaan gebruik maken van dit nieuwe contract, waaronder de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), de Onderwijsraad, het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en de Raad voor de Kinderbescherming. Dit levert niet alleen een besparing op van miljoenen per jaar, het is ook een grote stap naar een circulaire economie waar de Rijksoverheid naar toe werkt.

Het aanbestedingscontract bestaat voor een groot deel uit diensten in plaats van producten. De focus komt meer te liggen op het revitaliseren en hergebruiken van kantoormeubilair:

• het hergebruiken van bestaande producten, componenten en materialen;
• het verlengen van de levensduur van bestaand kantoormeubilair;
• het ombouwen van bestaand meubilair voor nieuwe functies (oude kasten worden bijvoorbeeld lockers).

(Bron: Facto, 30 okt. 2017)

Meeste kantoren hebben overdaad aan onbezette werkplekken

In tegenstelling tot veel berichten in de media is er een overdaad aan werkplekken op kantoren in Nederland en België. Zo'n 35% beschikbaarheid van bureaus en zelfs meer dan 40% voor overlegruimten tijdens kantooruren. Dit blijkt uit cijfers van iotspot, een bedrijf dat de bezettingsgraad van kantoren in kaart brengt door toepassing van Internet-of-Things (IoT).

Volgens Hans Bloemen van Ucility is de paradoxale situatie weg te nemen door inzicht te creëren, niet alleen voor FM maar juist ook voor gebruikers. "Het verslimmen van de werkomgeving leidt alleen tot duurzaam resultaat als ook de gebruikers er baat bij hebben. Als zij bijvoorbeeld real-time inzicht hebben in die 35% vrije werkplekken ontstaat er bij hen rust en keuzevrijheid in plaats van frustratie. Daarbij is op te merken dat er een verschuiving is bij de gebruiker in behoefte, zoals de vraag naar Scrum- of concentratie ondersteunende werkruimtes.

Vanaf 1 januari 2018 minimumeisen voor milieuprestatie nieuwe kantoren

Nieuwe woningen en kantoren groter dan 100 m2 krijgen met ingang van 1 januari 2018 te maken met minimumeisen voor de milieuprestatie. Daarmee komt er in aanvulling op bestaande minimumeisen in het Bouwbesluit voor de energiezuinigheid van gebouwen, ook een grenswaarde voor de milieueffecten van het materiaalgebruik in de bouw. Niet alleen het aanleveren van een berekening is vanaf 1 januari 2018 verplicht, het resultaat moet voldoen aan de grenswaarde van 1,0 euro per m2 bvo (bruto-vloeroppervlakte) per jaar.

Bij de berekening telt de hele cyclus van een product mee voor de milieubelasting. Van winning van de grondstof, productie en transport tot gebruik en sloop van het bouwwerk. Recycling en hergebruik tellen ook mee. De milieuprestatieberekening past dan ook in het streven naar een circulaire bouweconomie waar geen materialen nodig zijn uit eindige bronnen. (Bron: Facto, 20 dec. 2017)

Het gevoel krijgen op vakantie te zijn

Het klinkt als een contradictio in terminis: een kantoor dat moet voelen als een vakantiewoning. Toch hebben ze bij @Leisure Group aan de Amsterdamse Meester Treublaan, vlakbij het Amstel-station, een mix van de twee weten te maken.

We geloven dat mensen die goed in hun vel zitten beter in staat zijn het beste uit zichzelf te halen legt CEO van de @Leisure Group Tobias Wann uit. Daarvoor is het belangrijk om ruimte te bieden aan de uiteenlopende voorkeuren van collega's, maar ook om te zorgen dat bijvoorbeeld het klimaat en de verlichting zich aanpast aan de situatie van dat moment. (Bron: Business Insider, 6 jan. 2018)

Verbouwing van Microsoft-hoofdkantoor The Outlook

Na de verbouwing van The Outlook zijn de ruimtes zo verdeeld en ontworpen dat gebouwgebruikers er hun dag optimaal kunnen besteden. Er komen concentratieruimtes, ontspanningsruimtes, ruimtes voor telecommunicatie, ontmoetingsplekken en flexplekken.

Microsoft maakt gebruik van cloud-technologie om alle data te koppelen en analyseren, zodat die gebruikt kan worden om de beste user experience te bieden; door de accurate indoor positionering kan een scala van location based services geboden worden. Hierdoor functioneert het gebouw als een personal assistent voor de medewerkers en bezoekers. Dat moet leiden tot meer tevreden medewerkers, een hogere productiviteit, minder energiegebruik, minder afval en een verbetering van het welzijn.

Bijzonderheid: In verband met de grondige verbouwing kunnen de medewerkers van Microsoft Nederland de komende twee maanden niet werken in het Nederlandse hoofdkantoor op Schiphol. Ze moeten daarom op zoek naar een andere werkplek, bijvoorbeeld thuis of bij klanten. En dan is het nog maar afwachten of er na de verbouwing nog plek is ... (Bron: F-Facts, 11 jan. 2018)

Red: Perfect. Hoewel, we missen nog de robots.

Top 6 trends 2018 in kantoorinrichting

Wat zijn dit jaar de trends op het gebied van huisvesting en kantoorinrichting? Genoemd worden

• Gebruik van natuurlijke materialen
• Meer groen op kantoor
• Open flexibele kantoren
• Goede ventilatie
• Akoestiek en geluidsisolatie
• Inzet van slimme technologie

Omdat HR-kiosk geen kantoren inricht - maar wel het belang daarvan onderstreept - verwijzen wij naar het artikel zelf, zie F-Facts, 24 januari 2018.

De ideale werkomgeving: tips en trends

Wat zijn de bouwstenen voor de ideale werkomgeving voor uw organisatie? En hoe kunt u het gedrag van mensen positief beïnvloeden door de inrichting van de werkplek? Ruud van den Bosch, Managing Consultant Ucility en docent van de masterclass Bouwstenen voor de ideale werkomgeving, geeft antwoorden.

Een drietal (verkort weergegeven) aanbevelingen:

Ken je gebouw, ken je gebruiker

Om dat op te lossen wordt nu gekeken naar hoe medewerkers zich in een gebouw bewegen en of ze voor bepaalde activiteiten misschien binnen en buiten het gebouw naar andere oplossingen zoeken. De techniek staat niet stil en met zogenaamde 'beacons' kunnen er zowel tijdelijke als permanente inzichten verzameld worden in hoe faciliteiten gebruikt worden. Daartoe wordt elke soort werkplek (inclusief vergaderplekken etc.) voorzien van beacons, die met behulp van signalen van smartphones en laptops de locatie van personen vastleggen.

Ken je gebouw, ken je binnenklimaat

Het binnenklimaat van een gebouw heeft een veel grotere impact op de productiviteit van de medewerkers dan men ooit heeft kunnen inschatten. Er is namelijk evidence-based bewezen dat combinaties van binnenklimaateigenschappen zoals temperatuur, luchtvochtigheid, CO₂ en akoestiek een grote impact hebben op de productiviteit. Een goede gebouwbeheersing kan de productiviteit tussen de vijf en vijftien procent laten stijgen.

Focus op de balans tussen exploitatie en gebruiker

De focus bij nieuwbouw of verbouwing vaak op kosten en is de architect leading in de vormgeving. Beter is het om te kijken naar de Return On Investment (ROI) om zo te bepalen waar kansen liggen voor een organisatie.

(Bron: F-Facts. 30 jan 2018)

Schommelen aan het IJ bij Harver

In de rubriek The Office belicht Sprout de mooiste, hipste, gaafste kantoorruimtes van Nederland. In deze aflevering: de nieuwe stek van Harver dat bij de Passengers Terminal een fraai uitzicht heeft over het IJ.

Enkele uitspraken:

• Wij zitten in een pakhuis naast de Passenger Terminal in Amsterdam. Bij binnenkomst is er een vriendelijke receptioniste die namens alle bedrijven in het pand werkt. Wij zitten op de zevende verdieping. Door de locatie hebben wij vaak enorme cruiseschepen voor de deur liggen.
• Mensen die elke dag in een inspirerende omgeving komen, komen ook gemotiveerder naar werk. Dit draagt ook bij aan een stukje employer branding. Mensen willen werken in een gave omgeving.
• Hoe kwam de ruimte tot stand? Veel brainstormen. Niet alleen door het management, maar door iedereen erbij te betrekken. Er zijn meerdere designs binnen het bedrijf rondgestuurd waar iedereen op kon stemmen.
• Wat absoluut niet werkt is te lang in een te klein kantoor blijven zitten. Werknemers raken geïrriteerd en de productiviteit gaat om laag.

(Bron: Sprout, 23 feb. 2018)

Bekijk het kantoor van de toekomst

De werkvloer wordt tegenwoordig overspoeld met nieuwe digitale tools en devices. Wat betekent dit voor de inrichting van de werkomgeving en welke impact heeft dit op de medewerkers? Om hier een beeld van te geven heeft Konica Minolta op het kantoor in Amsterdam een experience centre ingericht. In The Hub kun je het 'kantoor van de toekomst' zelf ervaren.

Een virtuele receptionist die lobbyïs en kantoren beheert, medewerkers die dankzij holografische optische technologie efficiënter kunnen werken. En wat dacht u van Smart Room Booking, waarbij aan de hand van predictive analytics patronen in het gebruik van vergaderruimtes worden voorspeld? In The Hub kun je kennismaken met deze en andere technologische oplossingen die in de nabije toekomst op de markt komen. (Bron: F-Facts, 1 mrt. 2018)

Healthy Working Community

Voor het kantoorpand Pharos in Hoofddorp is aan de hand van vier kernwaarden een oproep gedaan aan marktpartijen om gezond werken op alle mogelijke manieren tot leven te brengen. Uiteindelijk kwamen 20 partijen met uiteenlopende oplossingen om de 'healthiest working community' te realiseren.

De vier kernwaarden die het gebouw volgens de initiatiefnemers onderscheidend gaan maken:

• Maximum health
• Zero waste
• Total energy
• Vibrant community

Zo'n honderd bedrijven reageerden eind 2017 op de oproep om met oplossingen te komen om in Pharos een gezonde, duurzame werkcommunity te creëren. Met de vier kernwaarden als leidraad, mochten dertig partijen hun idee pitchen. De meest uiteenlopende oplossingen kwamen voorbij: van gezonde Alpenlucht tot meubels van afval en van energieopwekkende verlichting tot apps die ontmoeting en samenwerking stimuleren. De ideeën en bedrijven zijn getoetst op onder meer innovatie, meerwaarde voor de gebruiker en bereidheid tot samenwerken. (Bron: F-Facts, 27 mrt. 2018)

Groei flexibele kantoorruimte onomkeerbare trend

De vraag naar flexibele kantoorruimte groeit sterk en is een blijvende trend. De afgelopen tien jaar is de wereldwijde markt voor flexibele kantoorruimte met gemiddeld 13% per jaar toegenomen. Deze ontwikkeling geldt ook voor Nederland, met name in de grote steden.

Flexibele kantoren zijn kantoren waar bedrijven onder flexibele voorwaarden een of een beperkt aantal werkplekken kunnen huren. Voorbeelden van flexibele kantoren zijn Weworks, Spaces en Tribes.

Flexibele kantoren stellen grote bedrijven in staat om een flexibele schil in de huisvesting van hun werknemers aan te brengen. Hiermee kunnen ze sneller op veranderende marktomstandigheden reageren. Bovendien zijn flexibele kantoren vaak van hoge kwaliteit en vaak goedkoper omdat de ruimte efficiënter benut wordt. Uit het onderzoekt blijkt verder dat nieuwe technologische toepassingen, zoals cloud computing en video calls ook redenen zijn voor de groei van flexibele concepten. (Bron: F-Facts, 28 mrt. 2018)

'De Hub', verzamelplek voor 4 IT-bedrijven

Omschrijving van de ruimte: "Superveel glas en geen plekje privacy te bekennen. Het hele pand is rondom en van binnen, volledig van glas. Van bodem tot plafond. In totaal telt het pand vier verdiepingen waar er op een leuke manier met de niveaus wordt gespeeld. Vergaderruimtes met een hoogte van 2 verdiepingen, verrassende doorkijkjes en een eigen urban jungle, elke verdieping heeft een eigen thema.''

Centraal in het gebouw zit een grote houten constructie. Van de begane grond, tot aan de derde verdieping. Dit is een trap, een kast en tijdens de vrijdagmiddagborrel een bar, ineen. Door het gehele gebouw is de houten constructie goed te zien. Wie op de bovenste verdieping gaat staan, kan helemaal naar beneden kijken. Voor mensen met hoogtevrees kan dit een wat minder plezierige ervaring zijn." (Bron: Sprout, 17 apr. 2018)

Minder ziekteverzuim door nieuwe bouwtechnieken

Interessant voor verzuim- en zorgverzekeraars: door nieuwe technieken bij de bouw van kantoren en bedrijfspanden worden mensen minder snel ziek.

Dat stelt althans architect Ben van Berkel, die bekend is van de Erasmusbrug in Rotterdam en momenteel het nieuwe hoofdkantoor van Booking.com in Amsterdam ontwerpt. In een recent interview met Het Parool breekt Van Berkel een lans voor het gezonder maken van binnenruimtes. Verkeerd licht, slechte akoestiek en vooral de slechte luchtconditie, maken dat deze binnenruimtes (vooral kantoren) voor werknemers ongezond zijn. Volgens Van Berkel valt dat met nieuwe technologie allemaal veel beter bij te sturen.

'In een van onze kantoorgebouwen hebben we het ziekteverzuim met 20 procent weten terug te dringen, een kwestie van beter nadenken over de luchtstromen. Door bijvoorbeeld de lucht niet rond te laten blazen, maar vanuit de vloer naar het plafond te laten gaan. Verticaal. Daardoor gaan de lucht en dus ook de bacteriën niet meer van persoon tot persoon.' Daarnaast zijn bepaalde materialen die in de bouw veel worden gebruikt volgens Van Berkel niet echt gezond. 'Als beton niet goed gedroogd is, kan dat slechte effecten hebben op de luchtwegen.' (Bron: Findinet, 25 apr. 2018)

Nieuwe omgevingswet maakt omgevingsrecht eenvoudiger

Met de Omgevingswet bundelt de overheid de regels voor ruimtelijke projecten. Zo wordt het makkelijker om ruimtelijke projecten te starten. Bijvoorbeeld woningbouw op voormalige bedrijventerreinen of de bouw van windmolenparken. De wet treedt in 2021 in werking. Er is € 90 miljoen beschikbaar gemaakt voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet en het bijbehorend digitaal stelsel.

De komst van de Omgevingswet betekent dat er veel verandert. De wet bundelt bijvoorbeeld 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. Het is belangrijk dat de overheid nu al begint met de voorbereidingen. Anders lukt het niet om de wet in 2021 goed in te laten gaan.

Met de nieuwe Omgevingswet wil het kabinet:

• de verschillende plannen voor ruimtelijke ordening, milieu en natuur beter op elkaar afstemmen;
• duurzame projecten (zoals windmolenparken) stimuleren;
• gemeenten, provincies en waterschappen meer ruimte geven. Zo kunnen zij hun omgevingsbeleid afstemmen op hun eigen behoeften en doelstellingen.

(Bron: Rijksoverheid, mei 2018)

Circulair¹ Rijksgebouw De Knoop heeft klimaatplafondeilanden

Om binnen een bestaand gebouw met een gesloten karakter en lage verdiepingshoogte een nieuwe transparante en comfortabele open kantooromgeving te realiseren is een uitdaging. De beperkte verdiepingshoogte maakt de inpassing van een efficiënt klimatiseringssysteem en voldoende geluidabsorptie niet eenvoudig. De oplossing is bij Rijksgebouw De Knoop gevonden in klimaatplafondeilanden.

De klimaatplafondeilanden zijn strak tegen de bestaande constructievloer gemonteerd. De verwarming, koeling, ventilatie en geluidabsorptie zijn hierin geïntegreerd. Om de akoestiek voor een open werkomgeving te optimaliseren, zijn ook de wanden van geluidsabsorberende panelen voorzien. (Bron: F-Facts, 30 jun. 2018)

¹ Bij de circulaire economie draait het om slim gebruik maken van grondstoffen, producten en goederen, zodat deze oneindig hergebruikt kunnen worden: een gesloten kringloop.

Medewerker komt ongezonder het gebouw uit dan hij erin gaat

Welke effect heeft een kantoorgebouw op de gezondheid van een medewerker? Volgens Wouter Truffino, uitgeroepen tot een van de 50 Toekomstmakers in Nederland, is er nog veel winst te boeken op dit terrein. “Nu is het zo dat een medewerker vaak ongezonder het gebouw uitkomt dan hij erin gaat."

Truffino ziet dat gebouwen in fysiek opzicht momenteel ontzettend aan veranderingen onderhevig zijn. "Dan denk ik aan veranderingen ten gevolge van Het Nieuwe Werken, maar ook aan bijvoorbeeld hoe steeds meer bedrijven de ‘Google’-inrichting overnemen; met meer speelse elementen erin. Je ziet dat er ook meer aandacht komt voor gezonde voeding, mindfulness en yoga. Ik geloof er heilig in dat als je die elementen aanbrengt niet alleen de productiviteit van mensen omhooggaat, maar ook de creativiteit. Het is interessant dat er ook steeds meer data komen die dit aantonen. Daardoor willen organisaties ook geld in een gezonde werkomgeving investeren. Een mooi voorbeeld is Blauwhoed. Daar is het kantoor radicaal getransformeerd en helemaal open gemaakt. In die nieuwe setting zit de directeur gewoon tussen de medewerkers. Het resultaat is dat de cultuur verandert en dat je ook de medewerkers gemakkelijker meekrijgt, zeker als ze de nieuwe omgeving hebben ervaren.” (Bron: FFacts, 10 aug. 2018)

Meest duurzaam gerenoveerd gebouw van Nederland voltooid

Het nieuwe kantoor voor de ruim 600 medewerkers van de Goede Doelen Loterijen (Nationale Postcode Loterij, VriendenLoterij en BankGiro Loterij) is opgeleverd. Binnen dit project is een langdurig leegstaand pand in Amsterdam getransformeerd tot het meest duurzaam gerenoveerde gebouw van Nederland. Het kantoor, naar een ontwerp van architectenbureau Benthem Crouwel, heeft een groot aantal duurzame bouwkundige innovaties om het gebouw energie- en waterneutraal te maken.

Het pand aan de Beethovenstraat in Amsterdam heeft het hoogst haalbare duurzaamheidslabel gekregen: BREEAM Outstanding. Om te voldoen aan dit duurzaamheidscertificaat, moest niet alleen worden gekeken naar de duurzaamheidsaspecten in het ontwerp, maar ook naar zaken als de toepassing van gerecyclede materialen en duurzame keuzes in het bouwproces. Zo is tijdens het gehele proces de CO₂-uitstoot gemeten van alle onderdelen, inclusief de logistieke keten. Ook was er veel aandacht voor het voorkomen van overlast voor de buurt. Daarnaast is ook de BREEAM Excellent certificering voor het eerder ingezette sloop-traject behaald. Een uniek kenmerk van dit project, want duurzaam slopen wordt (nog) bijna niet toegepast. (Bron: F-Facts, 11 okt. 2018)

Helft kantoren voldoet niet aan energielabel

Veel kantoren moeten over vijf jaar de deuren sluiten, als de eigenaren niet snel energiebesparende maatregelen treffen. Bijna de helft van de Nederlandse kantoren voldoet niet aan minimaal energielabel C, blijkt uit onderzoek van het Kadaster in opdracht van vakblad Vastgoedmarkt. In hun huidige staat mogen de kantoorgebouwen over vijf jaar niet meer worden gebruikt. (Bron: De Volkskrant, 24 okt. 2018)

Een jaar later (2019) voldoet ruim de helft van de kantoren in Nederland nog altijd niet aan het de vereiste energielabel C of hoger, aldus dataonderzoeker Calsasa (2 sep. 2019). Het tempo van de verduurzaming zal fors omhoog moeten om binnen 3,5 jaar de doelstelling te kunnen halen.

NB: Een van de meest bekende gebouwen - dat van De Nederlandsche Bank in Amsterdam - wordt in 2020 volledig verduurzaamd.

BENG

De Europese richtlijn EPBD ( Europese Energy Performance of Buildings Directive ) stelt dat overheidsgebouwen een voorbeeldfunctie hebben. Daarom moeten nieuwe overheidsgebouwen bij aanvraag van de omgevingsvergunning vanaf 1 januari 2019 al aan de BENG*-eisen voldoen. Voor alle overige nieuwbouw (woningbouw en utiliteitsbouw) geldt dat vanaf 1 januari 2021. 

De BENG-eisen vervangen de energieprestatiecoëfficient (EPC). In de praktijk betekent dit dat de energieprestatie van nieuwbouw wordt vastgesteld aan de hand van drie eisen en is het niet langer mogelijk om de eisen onderling te compenseren. (Bronnen: EPG & F-Facts, 2018)

* Bijna-energieneutrale nieuwbouw

Duurzaamheidskeurmerk voor nieuw kantoor Goede Doelen Loterijen

Het gerenoveerde pand van de Goede Doelen Loterijen aan de Beethovenstraat 200 in Amsterdam is gevestigd in een pand dat langdurig leegstond. Inmiddels is het gebouw omgetoverd tot het meest duurzaam gerenoveerde pand van Nederland.

De renovatie vond plaats op basis van de BREEAM-NL Nieuwbouw en Renovatie beoordelingsrichtlijn van 2014 en behaalde uiteindelijk een score van 92,61%, wat resulteert in BREEAM-NL Outstanding, het hoogst haalbare resultaat. Op drie categorieën, namelijk energie, transport en afval is een score van 100 procent behaald. Voor het pand is in het ontwerp veel aandacht besteed aan het binnenklimaat en een aangename akoestiek. Maatregelen die hieraan bijdragen zijn onder andere het atrium, klimaatplafonds, een transparant dak met daaronder de bladeren en het geoptimaliseerd gevelontwerp. (Bron: FFacts, 7 dec. 2018)

Het kantoor is in week 19 (2019) opgeleverd.

Kantoorkosten in Europa gestegen met 3%, in Nederland met 7%

De gemiddelde kosten in Europa om fulltimer een jaar te laten werken op kantoor zijn in het afgelopen jaar gestegen met 3% en kwamen uit op 9.572 euro. In Nederland stegen de kosten met 7% naar 9.086 euro per FTE. Dit blijkt uit de Occupier Cost Index 2018 van vastgoedadviseur Colliers International. Deze index is samengesteld op basis van data uit 28 landen, 3.900 gebouwen, meer dan 25,2 miljoen vierkante meter kantoorruimte en 1,85 miljoen FTE.

In Nederland stegen de totale kosten vooral door een stijging van 9% voor ruimte & infrastructuur. Deze categorie is verantwoordelijk voor meer dan de helft van de totale kantoorkosten en kwam uit op 4.837 euro. Deze stijging is toe te schrijven aan hogere kosten voor parkeren, schoonmaak en werkplekomgeving. Andere werkwijzen zoals agile werken en een diversiteit aan werkconcepten dragen bij aan een duurdere werkplekomgeving. (Bron: F-Facts, 14 dec. 2018)

Flexibel, duurzaam en tijdloos kantoorgebouw in binnenstad Gouda

Een binnenstedelijk transparant en multifunctioneel kantoorgebouw met flexibele werkplekken geschikt voor Rabobank, huurders en lokale gebruikers en waarbij interieur en exterieur integraal ontworpen zijn binnen een Design & Build contract; die opgave resulteerde in een gebouw voor Gouda met een venster op de stad naar ontwerp van Kraaijvanger Architects.

In een wereld waar digitale technieken steeds meer mensen op afstand met de bank en elkaar laten communiceren heeft de Rabobank naar eigen zeggen een duurzaam icoon gerealiseerd waar klanten en ook bedrijven, stakeholders, scholen en non-profit sector bij elkaar kunnen komen. De klassieke bankhal met balie is verruild met een klantcontactcentrum in een gebouwplint die een bijdrage levert aan het activeren van de binnenstedelijke ruimte. (Bron: F-Facts, 14 jan. 2019)

Positief resultaat gezonde werkomgeving

In 2014 lanceerde design studio D/DOCK het concept Healing Offices®, een ontwerpmethodiek die bijdraagt aan de productiviteit en het welzijn van de gebruikers. Deze aanpak is onder andere toegepast voor het nieuwe pand van Macaw in Hoofddorp. Om data te verzamelen over het daadwerkelijke effect van het interieurontwerp, ontwikkelde de design studio een onderzoeksmethode voor het concept.

Om de kwaliteit van de werkomgeving op een objectieve manier te beoordelen, zijn punten toegekend aan elke designkwaliteit ofwel objectieve variabele:

• Gezond Eten
• Beweging
• Ontspanning
• Natuur (biophilic design)
• Daglicht
• Ownership
• Diversiteit
• Verbondenheid
• Duurzaamheid
• Binnenklimaat

(Bron en meer: F-Facts, 18 jan. 2019)

Softwarebedrijf heeft 800 medewerkers, maar geen enkel kantoor

Wanneer je zit te springen om nieuwe medewerkers kan een duur, fysiek kantoor groei in de weg staan. Clark Valberg liet zijn collega’s overal vandaan werken, waardoor zijn designplatform InVision groeide naar inmiddels achthonderd medewerkers.

InVision is een platform waarmee meerdere gebruikers tegelijk prototypes van websites en apps kunnen bouwen en delen. Het bedrijf van Clark Valberg is in de digitale designwereld inmiddels zo’n beetje de standaard voor het delen van wireframes, en wordt gebruikt door onder meer Uber, Lyft, Netflix en Starbucks.

Valberg begon InVision in 2011 nadat hij merkte hoe lastig het is om ontwerpers en klanten aan dezelfde (virtuele) tafel te krijgen. Ook al krijg je ze bij elkaar, een ontwerpproces is geen kwestie van een kwartiertje overleggen, besefte Valberg, maar een creatief denkproces waar je best een nachtje over kan slapen. (Bron en nog meer verbazing: Sprout, 18 feb. 2019)

Slechts de helft van medewerkers is trots op zijn kantoor

Driekwart (75%) van de onderzochte medewerkers vindt dat een goed functionerend en aantrekkelijk kantoor bijdraagt aan de medewerkerstrouw. Medewerkers zijn echter in hoge mate ontevreden over de kantooromgeving waarin ze moeten werken. Slechts een ruime helft (54%) van de onderzochte Nederlandse kantoormedewerkers is trots op zijn of haar werkomgeving. Iets meer dan een kwart (26%) voelt zich er wat door in verlegenheid gebracht. Een op de tien (11%) beschrijft zijn of haar kantooromgeving zelfs als demotiverend en maar liefst 9% als deprimerend. Het Europese onderzoek dat Staples liet uitvoeren laat zien dat 24% zich zelfs schaamt voor de eigen werkplek.

Een ruime meerderheid (77%) van de kantoormedewerkers wil graag indruk op bezoekers maken met een goed functionerende en aantrekkelijke kantooromgeving. Maar het zijn er maar weinigen die dat daadwerkelijk doen. Sterker: 27% van de respondenten maakt liever gebruik van vergaderruimten buiten de deur dan van de faciliteiten die het eigen kantoor biedt. (Bron: F-Facts, 21 feb. 2019)

Basisschool De Leister Igge duurzaamste bouwproject 2018

Het gebouw van De Leister Igge was niet meer geschikt om les in te geven. Omdat nieuwbouw was uitgesloten werd gezocht naar andere mogelijkheden. Schoolbestuur en gemeente kozen voor een nieuw concept van het uitvoeringsprogramma 'School vol Energie’. Dit programma is onderdeel van de inmiddels afgeronde Green Deal Scholen. Tijdens de zomervakantie werd het gebouw onderwijskundig verbeterd, energieneutraal, aardgasvrij en fris gemaakt. (Bron en meer: F-facts, 25 feb. 2019)

Kantoor waar alle afval grondstof wordt

Een afvalcoach, nieuwe manieren van afval inzamelen en recycling tot nieuwe producten: Het kantoor van UWV in Utrecht is dankzij hulp van het consortium CircularOffice op weg om een afvalvrij kantoor te worden.

In een kantoor als grondstoffendepot worden alle gebruikte grondstoffen opnieuw gebruikt, waarbij de nadruk ligt op hergebruik en preventie. Zo kan slim omgaan met afval geld opleveren, leiden tot minder CO₂-uitstoot en het grondstoffenverbruik verminderen.

In 2019 wordt de grens van maximaal 20% restafval naar verwachting gehaald.

Nieuwe NEN-norm voor daglicht in gebouwen

De hoeveelheid daglicht in een gebouw wordt in de toekomst anders bepaald. Nu wordt de equivalente daglichtoppervlakte bepaald volgens NEN 2057. Straks berekenen we de daglichtfactor in procenten ten opzichte van het licht in het vrije veld volgens de Europese norm NEN-EN 17037.

Architecten, ontwerpers, projectontwikkelaars, investeerders, technisch adviseurs en fabrikanten kunnen de nieuwe norm op dezelfde manier gebruiken als NEN 2057. Voordeel is dat nu meteen duidelijk is waar de donkere en lichte plekken in een ruimte zijn. Onderzoekers kunnen gebouwen binnen en buiten Nederland makkelijker met elkaar vergelijken. Handhavers en controleurs (bouw- en woningtoezicht, ARBO-diensten) kunnen eindelijk theorie en praktijk met elkaar vergelijken, omdat de factor zowel berekend als gemeten kan worden.

Kantoor UWV wordt grondstoffendepot

UWV Utrecht is sinds 6 mei 2019 op weg om van hun kantoor een grondstoffendepot te maken waar afval een nieuw leven krijgt! Door deze gerichte aanpak van het consortium CircularOffice uit de regio Utrecht zetten we middels deze samenwerking de eerste stappen naar een circulair kantoor. Een mooie samenwerking tussen Returnity, Koninklijke Bammens bv, Schoonmaakbedrijf Westerveld, EBU en Sodexo.

Een afvalcoach, nieuwe manieren van afval inzamelen en recycling tot nieuwe producten: Het kantoor van UWV in Utrecht is dankzij hulp van het consortium CircularOffice op weg om een afvalvrij kantoor te worden. Een primeur voor beide partijen.

De ideale werkplek

Natuurlijk bestaat die niet, maar verbeteren kan wel. Uit het Global Workplace Report blijkt dat slechts een op de tien Nederlanders tevreden is met zijn of haar werkplek. Dat moet veranderen.

Facto (5 april 2019) somt een aantal tips op die de weg naar de ideale werkplek wijzen. De eerste twee van de acht tips:

• Bied medewerkers keuze en controle. Mensen die, afhankelijk van hun taak of gemoedstoestand, kunnen kiezen waar en hoe ze werken zijn meer betrokken bij het werk.
• Zorg voor speciale concentratieruimtes. De mogelijkheid om gebruik te maken van flexibele concentratieruimtes lost een van de grote problemen van het huidige kantoorleven op: kantoortuinen met een onafgebroken stroom aan afleiding en teveel geluid.

Waar het kan is het circulair

Waar het kan is het circulair. En waar het niet kan, is er bij de bouw gekozen voor duurzame alternatieven. Biosintrum is een kenniscentrum dat voor meer dan 80 procent uit biobased materialen bestaat. Het gebouw in Ooststellingwerf is tot stand gekomen door slim samen te (blijven) werken.

Het plan voor het Biosintrum ontstond ruim tien jaar geleden. “Mbo- en hbo-onderwijs is geconcentreerd in de regio’s Leeuwarden en Groningen. De afstand tot Ooststellingwerf is groot. Toen we in 2015 in gesprek gingen met ondernemers in de gemeente merkten we dat er veel duurzame ideeën in een la lagen te verstoffen. In het Biosintrum brengen we deze bedrijven in contact met studenten die het idee kunnen uitwerken of er onderzoek naar kunnen doen.”

Duurzame eigenschappen, enkele voorbeelden

• Kozijnen zijn gemaakt van accoya-hout. Dat is naaldhout dat met azijnzuur is bewerkt, wat de levensduur ervan aanzienlijk verlengt.
• Marmoleum is gemaakt van cacaoschillen
• Stopcontacten zijn van bioplastics met melkzuur gemaakt.
• In het midden van het gebouw groeit een boom om de natuurbeleving extra te benadrukken.
• De vloer op de begane grond is gemaakt van restproducten: gerecycled olifantsgras en betonpuingranulaat. Het cement is vervangen door olifantsgras, dat vervolgens met het beton is vermengd.
• De wandisolatie bevatten denim van afgedankte spijkerbroeken, die inwoners uit de omliggende regio bij de gemeente konden inleveren. In totaal zijn zo’n 2.300 spijkerbroeken, ofwel 690 kilo, ingezameld.

(Bron: Facto, 4 sep. 2019)