Buiten Europa

Datum laatste wijziging: 6 oktober 2020  |  Trefwoorden: , ,

Inhoud

  1. Onthullingen Panama Papers
  2. Panama Papers-databank op 9 mei openbaar
  3. Silicon Valley geeft Nederland belastingadvies
  4. Tussenstand onderzoek Panama Papers
  5. Europese zwarte lijst witwaslanden afgewezen
  6. Bedrijven uit Panama Papers onder lichte vorm van toezicht
  7. Optimale belastingroutes: omleiden van investeringen loont
  8. Vakbond FNV pleit voor lijst met verboden belastingroutes
  9. Belastingverdragen aangepast tegen belastingontwijking
  10. Duitsland wil Panama Papers delen met Nederland
  11. Na Panama Papers komt Paradise Papers
  12. Zwarte lijst telt negen belastingparadijzen
  13. Negen min twee is zeven
  14. Samen met Angelsaksen witwassen aanpakken
  15. Panama Papers brengt tot nu toe € 6,2 mln op
  16. En toen waren er nog vijf
  17. En toen waren er weer eenentwintig
  18. Belastingmaatregel tegen ontwijking gaat niet helpen
  19. Panama Papers leveren wereldwijd ruim 1 miljard euro extra op
  20. EU past zwarte lijst belastingparadijzen aan

Onthullingen Panama Papers

Het Panamese belastingfirma Mossack Fonseva & Co heeft tal van miljardairs geholpen geld weg te sluizen naar belastingparadijzen. Elf miljoen documenten zijn gelekt naar de Duitse krant de Suddeutsche Zeitung. Die deelde de documenten met een internationale organisatie voor onderzoeksjournalistiek, ICIJ. Onderzoeksjournalisten van meer dan honderd internationale media in Nederland Trouw* en het FD werken daarin samen.

De onthullingen (begin 2016) naar aanleiding van de zogenoemde Panama Papers zijn volgens EU-commissaris Margrethe Vestager (Mededinging) waarschijnlijk slechts het topje van de ijsberg. Uit het journalistieke onderzoek naar wereldwijde belastingontduiking blijkt dat vele bedrijven, vermogende politici en sporters hun geld via brievenbusfirma's in belastingparadijzen stallen. Mogelijk is op grote schaal geld witgewassen of belasting ontdoken.

De FIOD gaat in opdracht van staatssecretaris Wiebes onderzoeken of twee Nederlandse bedrijven die worden genoemd in de Panama Papers zich schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten. De organisatie kijkt daarbij vooral of uit die gegevens blijkt dat het betalen van belasting is ontdoken.
Onder de Nederlanders op de lijst staan ook enkele bekende namen, zoals voetballer Clarence Seedorf en Jos van der Vorm (oud-lid van de Belastingkamer van de Hoge Raad).

* Dagblad Trouw is door de Belastingdienst benaderd om gegevens over te dragen uit de zogenoemde Panama Papers. De krant meldt op 30 april 2016 dat ze daar geen gehoor aan heeft gegeven. De Nederlandse autoriteiten namen genoegen met de verklaring dat Trouw geen eigenaar is van de gegevens.

Panama Papers-databank op 9 mei openbaar

Het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten kondigt aan dat het op 9 mei een doorzoekbare databank publiek maakt met informatie over de meer dan 200.000 offshores die deel uitmaken van het Panama Papers-onderzoek.

Op 9 mei 2016 vanaf 20 uur kan iedereen de vrijgegeven data doorzoeken en het netwerk rond duizenden offshores visualiseren. In sommige gevallen zal het mogelijk zijn de echte eigenaars van de offshores in kwestie te zien. Niet alle 11,5 miljoen gelekte documenten worden online gezet. Enkel basisbedrijfsinformatie die publiek en transparant zou moeten zijn, wordt voorzichtig vrijgegeven. De gegevens uit de toegankelijke databank zullen bijvoorbeeld geen bankafschriften en financiële transacties, e-mails, andere correspondentie, paspoorten of telefoonnummers bevatten. (Bron: Mondiaal Nieuws)

Silicon Valley geeft Nederland belastingadvies

Premier Mark Rutte (VVD) heeft in februari 2016 tijdens zijn bezoek aan Silicon Valley de belastingdirecteuren van toonaangevende technologiebedrijven zoals Google, Apple, Amazon en Ebay om advies gevraagd over hoe Nederland haar aantrekkelijke vestigingsklimaat kan behouden en vergroten als belastingparadijs voor multinationals.

De belastingdirecteuren van de Silicon Valley Taks Directors Group (SVTDG) hebben in mei 2016 hun antwoord in een brief naar het kabinet verstuurd die in het FD naar buiten is gekomen. De brief is ondertekend door tachtig grote technologiebedrijven uit Silicon Valley, waaronder Google en Apple.

Zij spreken hun zorgen uit dat internationale inspanningen om belastingontwijking tegen te gaan, slecht gaan uitpakken voor Nederland. Zo vragen de Amerikaanse belastingdirecteuren om bijvoorbeeld de vennootschapsbelasting van 25 procent, te halveren naar 12,5 procent.

Een ander voordeel van de Nederlandse belastingdienst is de mogelijkheid tot advance tax rulings, afspraken die vooraf zekerheid bieden over de grondslag voor de belastingheffing. Er is kritiek op deze regeling omdat de afspraken geheim blijven en ertoe leiden dat bedrijven te weinig belasting betalen. (Bron: Elsevier, 29 aug. 2016)

Tussenstand onderzoek Panama Papers

De Belastingdienst heeft zich sinds de publicatie van de Panama Papers over de 11,5 miljoen gelekte documenten van het juridisch advieskantoor Mossack Fonseca gebogen en daaruit 683 nieuwe links met Nederland gedestilleerd.

Tot nu toe zijn via deze nieuwe links 298 belastingplichtigen door de Belastingdienst geïdentificeerd. Hiervan vallen er 51% in de categorie MKB, 17% in de categorie particulieren en 16% in de categorie grote ondernemingen. Bij 228 van de geïndentificeerde posten heeft er al een eerste beoordeling plaatsgevonden op fiscaal belang voor Nederland. (Bron: Taxence, 10 nov. 2016)

Europese zwarte lijst witwaslanden afgewezen

Europarlementsleden hebben ingestemd met het terugsturen van de zwarte lijst van landen met een hoog risico op witwassen en terrorismefinanciering naar de Europese Commissie. De lijst is te beperkt en zou moeten worden uitgebreid met bijvoorbeeld gebieden die belastingfraude faciliteren, aldus een resolutie die werd gestemd.

De Europese Commissie noemt elf landen, waaronder Afghanistan, Irak, Bosnië en Herzegovina, ze oordeelt dat ze tekortschieten in de strijd tegen witwassen en terrorismefinanciering. Personen en juridische entiteiten uit landen op de zwarte lijst worden strenger gecontroleerd dan gewoonlijk wanneer zij zaken doen in de EU. (Bron: Europa.eu, 19 jan. 2017)

Bedrijven uit Panama Papers onder lichte vorm van toezicht

Acht bedrijven die voorkomen in de Panama Papers blijken onder een speciale, lichte vorm van toezicht van de Belastingdienst te staan. Dat stelt het ministerie van Financiën na vragen van Investico.

De kwestie is pijnlijk voor de Belastingdienst, aangezien het volledig vertrouwt op de gegevens die de bedrijven aanleveren. Om in aanmerking te komen voor het zogeheten horizontale toezicht, moeten bedrijven beloven alle relevante fiscale informatie met de Belastingdienst te delen. Wie eenmaal onder horizontaal toezicht staat, krijgt nauwelijks nog te maken met controles of boekenonderzoeken.

Twee maanden geleden uitten inspecteurs en experts al flinke kritiek op horizontaal toezicht in berichtgeving van Trouw en Investico. Ger Fuchs, oud-directeur grote ondernemingen bij de Belastingdienst, typeerde horizontaal toezicht destijds als naïef en onverantwoord. "Ik heb nog nooit een groot bedrijf gezien dat niet fraudeert." (Bron: Platform, 29 jun. 2017)

Reactie van de Belastingdienst: Volgens de fiscus betekenen de acht relaties die Trouw noemt, niet zonder meer dat afspraken uit de overeenkomst voor Horizontaal Toezicht zijn geschonden of dat fiscale informatie is achtergehouden. Convenanten Horizontaal Toezicht worden afgesproken met bedrijven. Als een relatie wordt gevonden gaat dit vaak niet over het bedrijf zelf, maar over personen die betrokken zijn of waren bij het bedrijf, bijvoorbeeld ex-aandeelhouders, aldus de Belastingdienst.

Optimale belastingroutes: omleiden van investeringen loont

Landen hebben regelingen ter voorkoming van dubbele belastingen op internationale winstuitkeringen. Daarnaast worden in bilaterale belastingverdragen vaak verlaagde tarieven van de bronbelasting op onder meer dividenden afgesproken. De belastingdruk wordt verder gereduceerd door treaty shopping. Daarbij laten multinationals investeringen via derde landen lopen om gebruik te maken van potentiele verdragsvoordelen die de directe route niet biedt.

Dit omleiden van directe buitenlandse investeringen levert wereldwijd gemiddeld een belastingverlaging op van 6 procentpunt. Hierbij blijven de mogelijkheden tot verlaging van de vennootschapsbelasting die afgedragen wordt in het gastland van de investeringen buiten beschouwing. (Bron: CPB, 5 apr. 2017)

Red.: Het lijkt dat deze handelwijze strikt genomen legaal is. Of het profiteren van verdragsvoordelen elders de bedoeling is, is een andere vraag.

Vakbond FNV pleit voor lijst met verboden belastingroutes

Volgens vakbond FNV hebben grote Nederlandse bedrijven nog steeds te veel mogelijkheden om belasting te ontwijken via het buitenland. Nederland zou hierdoor miljarden aan belastinginkomsten mislopen. De vakbond roept grote bedrijven op om transparanter te zijn over hun belastingen en vindt dat de politiek een lijst moet samenstellen met verboden routes om belasting te verschuiven.

Om te beginnen moeten volgens FNV de routes naar Curaçao, België en Zwitserland verboden worden.

Uit eerder onderzoek van SOMO bleek dat de Nederlandse schatkist tussen 2005 en 2014 tenminste 15 miljard euro misliep door belastingconstructies. Voor het onderzoek werden 151 in Nederland gevestigde multinationals onderzocht.

Belastingverdragen aangepast tegen belastingontwijking

Minister Dijsselbloem van Financiën heeft in Parijs een multilateraal verdrag getekend tegen internationale belastingontwijking. Dit verdrag, dat door in totaal bijna 70 landen is getekend, is een van de uitkomsten van het zogeheten BEPS-project tegen belastingontwijking. Dit project is gestart door de OESO/G20, maar hier hebben ook veel (ontwikkelings)landen aan deelgenomen die geen lid zijn van de OESO.

Nederland heeft meer dan 80 belastingverdragen gesloten met andere landen. Met de komst van het multinationale instrument worden naar verwachting in een keer meer dan 40 Nederlandse belastingverdragen aangepast waarvoor anders bilaterale onderhandelingen nodig zouden zijn geweest. (Bron: AVaccountancy, 8 jun. 2017)

Duitsland wil Panama Papers delen met Nederland

Duitsland is bereid om Nederland een kopie te geven van de zogenaamde Panama Papers. Dat meldt staatssecretaris Wiebes in antwoord op vragen van de Tweede Kamer. Die informatie kan mogelijk leiden naar Nederlanders die via een Panamees advieskantoor belasting hebben ontdoken.

Volgens bronnen rond de Duitse regering heeft de Duitse fiscale opsporingsdienst € 5 miljoen betaald voor de papieren van het Panamese advieskantoor Mossack Fonseca. Duitsland wil op die manier belastingontduikers pakken. (Bron: Taxence, 299 aug. 2017)

Na Panama Papers komt Paradise Papers

Na de Panama Papers zijn er nu ook de Paradise Papers: een onderzoek op basis van ruim 13,4 miljoen documenten van advieskantoor Appleby, trustkantoor Estera en uittreksels van bedrijfsregisters in belastingparadijzen als de Kaaimaneilanden en Bermuda. In de documenten duiken de namen op van megabedrijven als Apple en een groot aantal prominenten, onder wie de Britse koningin Elizabeth II.

De documenten zijn in handen gekomen van de Sûddeutsche Zeitung, die de informatie heeft doorgespeeld aan het internationale journalistieke platform ICIJ. Dat bestaat uit ruim 280 journalisten die eerder al uitgebreid onderzoek deden naar de Panama Papers.
Koningin Elizabeth heeft belangen in een investeringsfonds op de Kaaimaneilanden. Er wordt onder meer geïnvesteerd in het bedrijf Brighthouse, dat elektronica en meubels verkoopt. Brighthouse krijgt veel kritiek omdat klanten op afbetaling kunnen kopen tegen kostenpercentages van 70%. Behalve de Britse vorstin zouden meer dan honderd politici, popsterren, sporters en multinationals belasting ontwijken via bedrijven in belastingparadijzen.

Adviesbedrijf Appleby is gespecialiseerd in het registreren van luxe privé-jachten en -vliegtuigen in belastingparadijzen als de Kaaimaneilanden en het eiland Man. (Bron: Fiscaalvanmorgen, 6 nov. 2017)

Zwarte lijst telt negen belastingparadijzen

De in december 2017 ingestelde zwarte lijst telde oorspronkelijk zeventien 'belastingparadijzen'. Er staan er nu nog negen op: behalve de Bahama's, Saint Kitts and Nevis en de Amerikaanse Maagdeneilanden ook nog Amerikaans-Samoa, Guam, Namibië, Palau, Samoa en Trinidad en Tobago.

De Europese ministers van Financiën werden het verder eens over een voorstel van de Europese Commissie voor een meldplicht voor belastingadviseurs die bedrijven helpen bij het opzetten van constructies om belasting te ontwijken. De informatie wordt verzameld in een gedeelde gegevensbank. Dat voorstel moet nog formeel worden goedgekeurd door de regeringsleiders, maar er zal niets meer aan veranderen. Landen hebben tot het einde van dit jaar om de regels in hun eigen wetgeving te verwerken, de regels gelden vanaf 1 juli 2020. (Bron: RTLZ, 17 apr. 2018)

Negen min twee is zeven

De Bahama’s en de staat Saint Kitts en Nevis zijn van de zwarte EU-lijst voor belastingparadijzen geschrapt. Er staan nu nog zeven landen of regio's op waar de autoriteiten niet meewerken aan de bestrijding van belastingontduiking of -ontwijking.

Volgens de EU-ministers van Financiën hebben de Bahama’s en Saint Kitts* en Nevis* toegezegd dat ze hun belastingbeleid zullen hervormen. Ze komen nu een jaar lang op een 'grijze lijst' en er wordt gecontroleerd of ze hun beloftes waarmaken. (Bron: Europa Nu, 25 mei 2018)

* Red.: U kunt op de wereldbol Saint Kitts en Nevis niet vinden? Wij eerst ook niet. Met dank aan Wikipedia: 'De oppervlakte van het eiland is 168,4 km² (ongeveer 29 bij acht kilometer). Saint Kitts is gelegen in de Caribische Zee en behoort tot de Kleine Antillen. De dichtstbijzijnde eilanden zijn Nevis in het zuiden (3 km) en Sint Eustatius in het noorden (10 km). Met deze eilanden en met Saba vormde St. Kitts in de laatste ijstijd één eiland.'

Samen met Angelsaksen witwassen aanpakken

Samen met de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Australië en Canada gaat Nederland belastingfraude en witwassen beter aanpakken. Zij zullen een alliantie vormen die J5 heet. Daarin moet informatie met elkaar worden gedeeld, bijvoorbeeld over namen van verdachten of de manieren die zij gebruiken om de wetten te overtreden.

Voor Nederland doet de FIOD mee, de recherche van de Belastingdienst. ‘Wij werken al samen en lopen tegen dezelfde problemen aan. We worden geconfronteerd met vergelijkbare bedreigingen. Die zijn grensoverschrijdend. Ieder land heeft zijn eigen gegevens en het kan zijn dat daar overeenkomsten zitten’, verklaart de FIOD tegenover het ANP. (Bronnen: ANP & Fiscaalvanmorgen, 2 jul. 2018)

Panama Papers brengt tot nu toe € 6,2 mln op

De informatie uit Panama Papers van 2016 hebben op dit moment € 6,2 miljoen aan aanslagen opgeleverd.

Het hiervoor binnen de Belastingdienst ingezette aantal medewerkers is globaal genomen 25 fte. De personele inzet is verdeeld over verschillende disciplines en organisatieonderdelen. De totale kosten die hiermee gemoeid zijn, worden niet apart geadministreerd. Aldus Staatssecretaris van Financiën, Menno Snel d.d. 5 juli 2018 in zijn brief aan de Tweede Kamer.

En toen waren er nog vijf

De EU heeft Namibië van de zwarte lijst van belastingparadijzen afgehaald. Daarmee is de lijst van oorspronkelijk zeventien gekrompen tot vijf landen of regio's waar de autoriteiten niet ,,welwillend'' zijn in de strijd tegen belastingontwijking of -ontduiking.

Het vijftal bestaat uit de Amerikaanse Maagdeneilanden, Guam, Amerikaans-Samoa en Samoa, republiek Trinidad en Tobago. (Bron: MSN, 6 nov. 2018)

En toen waren er weer eenentwintig

Nederland stelt zelf lijst laagbelastende landen vast en komt daardoor tot eenentwintig. Op de lijst staan de vijf landen die op dit moment op de zwarte lijst van de Europese Unie staan: Amerikaans Samoa, Amerikaanse Maagdeneilanden, Guam, Samoa en Trinidad en Tobago.

In aanvulling daarop heeft Nederland zelf nog eens zestien landen aangewezen als laagbelastend en gemeld in de Staatscourant. Het gaat om de landen Anguilla, Bahama’s, Bahrein, Belize, Bermuda, Britse Maagdeneilanden, Guernsey, Isle of Man, Jersey, Kaaimaneilanden, Koeweit, Qatar, Saudi-Arabië, Turks- en Caicoseilanden, Vanuatu en de Verenigde Arabische Emiraten. Dit zijn staten zonder winstbelasting of met een tarief van minder dan 9%.

De Nederlandse lijst omvat dus meer landen dan de Europese zwarte lijst. Nederland gaat hierin een stap verder omdat de Europese lijst (nog) niet alle landen omvat die Nederland als laagbelastend ziet. Staatssecretaris Snel van Financiën: "Door als Nederland zelf een eigen en strenge zwarte lijst op te stellen, laten we opnieuw zien dat het ons menens is met onze strijd tegen belastingontwijking”. Er zijn drie maatregelen (gemeld in de Staatscourant):
  1. Een aanvullende CFC-maatregel die per 1 januari 2019 ingaat. Met deze maatregel wil het kabinet voorkomen dat bedrijven belasting ontwijken door mobiele activa te verschuiven naar een laagbelastend land.
  2. De lijst wordt daarnaast gebruikt bij de invoering van een conditionele bronbelasting op rente en royalty’s (per 1 januari 2021). Dit betekent dat bedrijven die gevestigd zijn in de landen op de Nederlandse lijst in 2021 een belasting van 20,5% gaan betalen over de rente en royalty’s die zij uit Nederland ontvangen.
  3. Door de Belastingdienst zal geen ruling meer worden afgegeven over transacties met bedrijven die gevestigd zijn in een land op de lijst.
(Bron: BlikOpNieuws, 28 dec. 2018)

Redactie: Of Nederland van deze acties financieel wordt beloond, staat nergens. Wij denken dat het in eerste instantie gaat om duidelijk te maken dat Nederland niet langer met brievenbusfirma's e.d. te boek wil staan als natie die belastingontduiking bevordert. Vreemd dat voor Rutte 3 hierover wel gepraat maar niet gehandeld werd.

Belastingmaatregel tegen ontwijking gaat niet helpen

Het plan van het kabinet om met bronbelasting op rente, dividend en royalty’s grootschalige belastingontwijking aan te pakken, zal volgens het Centraal Planbureau (CPB) niet werken. Zolang andere landen niet dezelfde maatregelen nemen, laten bedrijven hun geldstromen via andere routes lopen en ontwijken zo alsnog belasting. Dat stelt het belangrijkste economische adviesorgaan van de overheid donderdag in het rapport Doorsluisland NL doorgelicht. Bron: CBP, 24 jan. 2019)

Europees verzet tegen witwaslijst

De zwarte lijst met risicovolle witwaslanden die de Europese Commissie heeft gepubliceerd, ligt onder vuur. Niet alleen van de landen die op de lijst staan, maar ook van EU-lidstaten.

De Financial Action Task Force (FATF), een initiatief van de G7, is niet blij met de lijst en stelt dat de commissie zijn leidende rol bij de bestrijding van witwassen dreigt te ondermijnen. De Britse eurocommissaris Julian King zou hebben geprobeerd de publicatie van de lijst te blokkeren. Er zijn EU-lidstaten die niet achter de lijst staan, daar zou ook Nederland toe behoren. En verder is er in het Europees Parlement ontevredenheid dat Rusland niet op de lijst staat. (Bron en meer: AV-accountancyvanmorgen, 25 feb. 2019)

Panama Papers leveren wereldwijd ruim 1 miljard euro extra op

Dagbladen in Nederland melden begin april 2019 dat drie jaar na de eerste publicaties over de Panama Papers overheden wereldwijd al ruim een miljard euro aan boetes en achterstallige belasting is opgelegd.

Dit alles met dank aan Mossack Fonseca, van welke firma 11,5 miljoen documenten werden/worden bekeken wie er nog meer in de fout ging.

Wie/wat is tot nu toe ontmaskerd? We beperken ons tot Europa, opsomming is verre van compleet:
  • Verenigd Koninkrijk naheffingen en boetes 225 miljoen euro
  • Frankrijk met 122 miljoen is een goede tweede
  • Nederland, bescheiden als altijd, 8 miljoen
  • Staatshoofd van IJsland, bedrag onbekend
Bron: Dagbladen AD, Trouw en Volkskrant

EU past zwarte lijst belastingparadijzen aan

De EU-ministers van Financiën hebben de Caribische eilanden Anguilla en Barbados toegevoegd aan de zwarte lijst van belastingparadijzen. De Kaaimaneilanden en Oman zijn er afgehaald omdat ze hervormingen in hun belastingwetgeving hebben doorgevoerd, stellen ze.

De andere die al op de zwarte lijst stonden zijn Fiji, Amerikaans Samoa, Guam, de Amerikaanse Maagdeneilanden, Trinidad en Tobago, de Seychellen, Vanuatu, Samoa, Palau en Panama. De lijst wordt twee keer per jaar herzien. Van de landen wordt verwacht dat ze hun fiscale wetgeving aanpassen aan Europese eisen om risico’s als belastingontwijking en oneerlijke fiscale concurrentie aan te pakken. (Bron: Europa.Nu, 6 okt. 2020)