Stapelbaan

Datum laatste wijziging: 5 april 2018  |  Trefwoorden: , ,

Inhoud

  1. Begrip
  2. Advies SER 2013
  3. Cijfers
  4. Praktijkbijeenkomst SER 2017
  5. Belemmeringen combineren van verschillende banen

Begrip

Stapelbaan - ook wel stapeljob, combinatiebaan of hybride baan genoemd - houdt in dat een werknemer bij een of meerdere werkgevers meerdere kleinere functies heeft oftewel stapelbanen. Bijvoorbeeld een schoonmaakmedewerker die 10 uur in de week schoonmaakt en 10 uur in de week in het bedrijfsrestaurant werkt en elders nog een contract heeft voor 20 uur.

Advies SER 2013

In de Prinsjesdagbrief van 2013 kondigde het kabinet een adviesaanvraag aan de SER aan over het onderwerp stapelbanen. Van stapelbanen, of liever gezegd combinatiebanen, wordt gesproken als een werknemer meerdere (parttime) banen combineert of het zelfstandig ondernemerschap combineert met een baan in loondienst. In 2012 combineerden 544.000 werknemers twee banen. Dit komt neer op ongeveer 8,5% van de werkzame beroepsbevolking.

De afgelopen tijd is de aandacht voor combinatiebanen toegenomen. De ene keer is de beeldvorming positief, bijvoorbeeld als een door gemeenten of UWV aangedragen oplossing om werkzoekenden de arbeidsmarkt op te helpen. Of als mogelijkheid om naast een baan ervaring op te doen als zelfstandige. De andere keer wordt het geassocieerd met kleine baantjes die een laag inkomen genereren zodat alleen het combineren van banen tot het bestaansminimum leidt. De vraag is hoe combinatiebanen moeten worden beoordeeld. Welke knelpunten leveren combinatiebanen op en welke kansen bieden de banen voor werkenden, werkgevers en de arbeidsmarkt als geheel? Het kabinet heeft nog geen afzonderlijk beleid op combinatiebanen ontwikkeld, maar wil wel graag weten of daaraan behoefte is. (Bron: Zeggenschap.info, 7 nov. 2014)

Cijfers

Bijna 600 duizend mensen hadden in 2016 een tweede baan naast hun hoofdbaan. Dat is 7 procent van de werkzame beroepsbevolking. Wie in beide banen werknemer is, heeft vaker een tweede baan om rond te kunnen komen. Wie zowel werknemer als zelfstandige is, combineert banen vooral omwille van persoonlijke ontwikkeling of afwisseling. Dat blijkt uit onderzoek van het CBS op grond van nieuwe cijfers.

De belangrijkste redenen om twee banen te hebben zijn:
  • afwisseling in werkzaamheden of contracten
  • meer uren kunnen maken om financieel rond te kunnen komen
  • geld verdienen voor iets extra's
  • mezelf kunnen ont wikkelen op meerdere gebieden
  • op de lange termijn aan het werk kunnen blijven
  • om de zekerheid van inkomen (uit loondienst) te behouden
(Bron: CBS, 28 sep. 2017)

Praktijkbijeenkomst SER 2017

Hoe vaak komt het voor dat mensen banen combineren, waarom doen ze dat en wat zijn de gevolgen en praktische belemmeringen voor werknemers en werkgevers? Naar aanleiding van die vraag van minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) brengt de SER binnenkort een verkenning uit. Om hiervoor input te verzamelen, hield de SER op 11 mei 2017 een bijeenkomst in Utrecht waar zo’n dertig werkenden, ondernemers, projectleiders, wetenschappers een die twee of meer banen combineren. De motieven om meer functies te hebben, lopen sterk uiteen.

Twee derde kiest hiervoor om inhoudelijke redenen: behoefte aan variatie, zichzelf kunnen ontwikkelen of baanperspectieven. Deze groep is overwegend tevreden. De rest van de baancombineerders heeft twee (of meer) banen nodig om rond te kunnen komen. Deze mensen werken vooral in sectoren waar aanstellingen doorgaans klein zijn, zoals postbezorging, schoonmaak en horeca. Bij deze groep leidt een combinatiebaan juist vaak tot stress. Dat geldt overigens ook voor wie ondanks een goed inkomen banen combineert om een onder-waterhypotheek betaald te krijgen. (Bron en meer: SER, juni 2017)

Belemmeringen combineren van verschillende banen

Het combineren van banen gaat niet zonder belemmeringen, zo constateert de SER in het advies ‘De vele kanten van banen combineren‘ d.d. 16 maart 2018. Gesignaleerde problemen zijn onder meer:
  • werknemers werken meer uren dan de Arbeidstijdenwet toestaat
  • bedrijfsartsen werken niet goed samen
  • werken bij de concurrent is niet toegestaan
  • de reiskosten zijn beperkter
  • het is moeilijk om afspraken met de werknemer te maken.
  • het is moeilijker om de werknemer in te zetten