CPB is volledig de weg kwijt: werken tot je 90ste

Opinie  |  di 12 dec 2017  |  Bron: FD  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: CPB, Kwijt, Werken


Designed by Freepik

De overheid moet meer oog hebben voor de negatieve gevolgen van de ophoging van de AOW-leeftijd. Als Nederlanders op termijn gemiddeld 110 jaar worden, zoals futurologen voorspellen, betekent dit volgens de huidige wetgeving dat ze moeten doorwerken tot voorbij hun 90ste. Het is de vraag of dit realistisch is, zegt directeur Laura van Geest van het Centraal Planbureau (CPB) in het FD.

Het advies komt op een moment van grote onenigheid in de Sociaal-Economische Raad over de toekomst van het pensioenstelsel. Het kabinet wil begin volgend jaar een akkoord op hoofdlijnen sluiten, maar vakbond FNV vreest dat de plannen die op tafel liggen, mensen met alleen AOW of een klein aanvullend pensioen duperen.

Het CPB stelt vast dat veel zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers) niet sparen voor hun oude dag en dus weinig mogelijkheden hebben om hun pensioen naar voren te halen en eerder (deels) te stoppen met werken. Daarnaast is vier van de vijf zelfstandigen niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid.
 

'De overheid maakt voor ZZP’ers een andere keuze dan voor werknemers.'

Anders dan werknemers, die veelal verplicht verzekerd zijn tegen ziekte, hebben ZZP’ers amper een sociaal vangnet als zij voor de AOW-leeftijd arbeidsongeschikt raken.
'De overheid maakt voor ZZP’ers een andere keuze dan voor werknemers', constateert Van Geest. 'Je kunt je afvragen of die maatvoering goed is. We weten uit wetenschappelijk onderzoek dat mensen niet goed nadenken over hun toekomst. Ze denken altijd dat zij zelf niet ziek worden. Als het toch zo ver komt, dan is het te laat om nog wat te regelen.' De overheid kan volgens Van Geest onderzoeken of ZZP'ers verleid of verplicht moeten worden zich te verzekeren.
 

Het grootste probleem is dat de meeste ZZP’ers helemaal geen zelfstandigen zijn.

En hier slaat ook het CPB de plank volkomen mis. Dat ZZP’ers niet of nauwelijks verzekerd zijn voor arbeidsongeschiktheid of pensioen sparen is een feit. Maar het grootste probleem is dat de meeste ZZP’ers helemaal geen zelfstandigen zijn, maar volgens de wet op de verzekeringsplicht gewoon werknemers, die al dan niet gedwongen door de omstandigheden, in een schijnzelfstandigheid zijn beland. Voor 90% van hen is de verzekeringsplicht van toepassing, omdat er sprake is van:

1. Persoonlijke dienstverrichting
2. Gezagsverhouding en
3. Loon.

Hoe kunnen we deze misstand oplossen?:
Strenger de wet op de verzekeringsplicht van 1953 toepassen (of de wet op de privaatrechtelijke dienstbetrekking, artikel 7: 610 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Daar hoeft geen DBA voor te komen.

• De huidige situatie voor een deel gedogen en uitfaseren
• De inleners van ZZP´ers (zeg maar werkgevers) gewoon premies laten betalen voor arbeidsinactiviteit
• ZZP'ers onder een verplichte pensioenregeling laten vallen

Nederlanders worden op termijn 110 jaar oud zegt het orakel van het CPB. Maar wanneer is dat dan, als een andere prognose van het CPB vertelt dat we in 2060 (over meer dan 40 jaar) gemiddeld 88 jaar worden? Nu ligt de gemiddelde leeftijdsverwachting op 82,5 jaar. Dus in 40 jaar komt er slechts maximaal 5,5 jaar bij. Die voorspelde 110 jaren worden dan eerst in het jaar 2220 bereikt. Dus over meer dan 200 jaren! Of kan de wetenschap mensen nog langer in leven houden? Maar hoe zit het dan met de robotisering?

 

Mijn oplossing is al jaren: laat iedereen zelf bepalen wanneer hij met pensioen gaat.

In 1917 besloot de toenmalige Tweede Kamer om de pensioengerechtigde leeftijd van 70 jaren te verlagen naar 65 jaar, met het advies om deze leeftijd periodiek bij te stellen. Daar hebben we helaas 100 jaren over gedaan. Dat we eerder moeten ingrijpen en mogelijk moeten bijstellen is duidelijk, maar om nu al zorgen te maken over het jaar 2220 is wat overdreven.
Mijn oplossing is al jaren: laat iedereen zelf bepalen wanneer hij met pensioen gaat. Dat kost wat meer of wat minder, maar daar ga je dan ook (persoonlijk) voor. Simpel toch?