Thuiswerken

Datum laatste wijziging: 5 april 2022 | Trefwoorden: Thuiswerken, Corona, Werknemer, Werkgever, Werkkostenregeling

Inhoud

Trefwoorden: Thuiswerken, Corona, Werknemer, Werkgever, Werkkostenregeling

Inhoud:

Thuiswerken: een complex begrip
Verschil tussen thuiswerken en telewerken?
Cijfers telewerken
Veertig procent Nederlandse bedrijven staat thuiswerken toe
Invloed thuis- en telewerk op ziekteverzuim en arbeidsdeelname arbeidsgehandicapten
In huis goed werk af te leveren
Medewerkers zijn thuis productiever
Gevolgen telewerken
Oplossing fileprobleem?
Voor- en nadelen van thuiswerken
Familie volgens thuiswerker soms de dupe
Thuiswerken als arbeidsvoorwaarde kan worden aangepast
Thuiswerken is zo passé
Meer mensen werken thuis
Thuiswerken gebruikelijker in steden
Thuiswerken vanwege coronavirus
Thuiswerken en Arbowetgeving
4 op de 10 werkenden werkten in 2019 thuis
Thuiswerken bevalt zo goed, dat we het ook willen na de coronacrisis
Communicatie
Nederland top in telewerken
Gezond thuiswerken
Voor en tegen thuiswerken
Thuiswerk-toeslag
Het leiden van een virtueel team
Facebook: op afstand werken. Salaris afhankelijk van locatie
Thuiswerken voor velen geen probleem
Vaker naar kantoor met een priorityprofiel
Gaan we ooit weer terug naar kantoor?
Veilig thuiswerken
Extra aandacht voor thuiswerkende jonge werknemers
Werknemers prefereren werken thuis
Thuiswerken vanwege coronacrisis: geen recht
Een dag extra thuiswerken levert bijna 4 miljard euro op
Ondanks het werken thuis blijft het kantoor belangrijk
Twee dagen per week op kantoor: het nieuwe normaal?
Digitaal vergaderen, niet ideaal maar wel goed alternatief
Thuiswerken kost € 2 per dag
Voor jongeren is het Nieuwe Werken echt geen lolletje
Ook bij thuiswerk is woon-werkverkeer naar kantoor een privéreis
FNV wil CAO-afspraken over thuiswerk
UWV versoepelt toekenning voorzieningen voor thuiswerken
Vragen over thuiswerken? Deze 7 zaken moet je weten
Thuiswerken: wat zegt de wet en wie is verantwoordelijk?
Thuiswerken zwakke plek in cyberveiligheid bedrijven
SER: Thuiswerken, gemengde reacties
Toename fysieke klachten door thuiswerken
Minder samenwerking, minder betrokkenheid, isolatie en stress
Combinatievergoeding voor reizen en thuiswerken nog niet belastingvrij
Reiskostenvergoedingen 2021 en thuiswerkvergoeding
Waarjewerkt-budget sluit beter aan bij combinatie thuis én op locatie werken
Wetsvoorstel ingediend om recht op thuiswerken beter te regelen
Harder optreden tegen werkgevers die thuiswerken verbieden?
Kabinet neemt verdere maatregelen op thuiswerken
Verbinding met collega’s en werkgeluk flink gedaald
Nieuwe voorbeelden voor mogelijke vrijstellingen thuiswerken
Thuiswerk productiever dan kantoorwerk
Belastingdienst geeft meer ruimte voor werkplek thuis
Wetsvoorstel Wet werken waar je wil ingediend
Thuiswerken of reizen: altijd een vergoeding op maat
Veel werkgevers monitoren hun thuiswerkers
Steeds meer afspraken over thuiswerken als arbeidsvoorwaarde
Beginners op de arbeidsmarkt harder getroffen door thuiswerken
Ben jij een thuisvriendelijke werkgever?
Terug naar kantoor: Overzicht van wat mag, moet en kan
Norm is twee dagen per week thuiswerken
Thuiswerken: duidelijkheid voor je medewerkers
Wéér werken we thuis. Wat betekent dat voor de werkdruk?
Het hybride werken is tijdens de coronapandemie voor veel werknemers een cruciale arbeidsvoorwaarde geworden
Thuiswerken kost inmiddels 3 euro per dag
SER-advies hybride werken
Wet Flexibel Werken (WFW) (thuiswerken)
Met je laptop aan het stand in de baan z'n tijd: de workation is populair

1. Thuiswerken: een complex begrip

Het onderwerp thuiswerken c.q. telewerken kent verschillende aspecten. In deze rubriek - Thuiswerken - worden zaken genoemd die samenhangen met arbeidsomstandigheden (arbo), populariteit en verbeterpunten. In subrubriek Telewerkvergoeding gaat het over de vergoeding en fiscale aspecten (Werkkostenregeling) en in subrubriek Telethuiswerken liggen de accenten onder meer op het begrip thuiswerken, op de wetgeving en op de arbeidsovereenkomst.

2. Verschil tussen thuiswerken en telewerken?

Volgens sommigen is telewerken een situatie waarbij de werkgever de werknemer toestaat thuis met telecommunicatiemiddelen (computer, telefoon, fax en modem) te werken, is dat telewerken. En bij thuiswerken werkt iemand thuis en waarbij voor het werk zelf geen speciale kwalificaties nodig zijn, het is vaak simpel en monotoon werk. Toch constateren we dat velen tussen de begrippen thuiswerken en telewerken geen onderscheid maken.
De Belastingdienst heeft haar eigen invulling: 'U moet de thuiswerker niet verwarren met de werknemer die een echte of fictieve dienstbetrekking heeft en (soms) thuis werkt. Een thuiswerker is iemand die alleen thuis werkt en het werk niet uitbesteedt. Bovendien heeft een thuiswerker geen eigen bedrijf. Bekende voorbeelden van thuiswerk zijn garnalenpellen en inpakwerkzaamheden.'

3. Cijfers telewerken

Sinds 2013 groeit het aantal bedrijven waar het mogelijk is om te telewerken. Inmiddels krijgen bij driekwart van de Nederlandse bedrijven waar tien of meer mensen werken medewerkers vanuit huis, andere locaties of onderweg toegang tot de ICT-systemen van het bedrijf. In 2003 was dit nog geen kwart. Na een periode van stabilisatie tussen 2008 en 2012 steeg het aandeel bedrijven met telewerkvoorzieningen weer, tot 74 procent in 2015. Ook het aandeel werknemers dat telewerkt nam de afgelopen jaren toe.

Bedrijven in de specialistische zakelijke diensten, zoals bijvoorbeeld rechtskundige dienstverlening of architecten- en ontwerpbureaus, en de bedrijfstak informatie en communicatie ondersteunen telewerken op grote schaal. In beide branches betreft het negen op de tien bedrijven. In sectoren waarbij een groot deel van het personeel fysiek aanwezig moet zijn, doen bedrijven veel minder aan telewerken. Zo komt telewerken in de horeca bij nog geen vier op de tien bedrijven voor. (Bron: CBS, 17 dec. 2015)

4. Veertig procent Nederlandse bedrijven staat thuiswerken toe

Flexibele werktijden favoriete secundaire arbeidsvoorwaarde, maar volgens 45% van de HR-managers is dit niet mogelijk binnen hun organisatie. Flexibel werken wordt volgens een kwart van de HR-managers niet toegestaan, omdat men moeite heeft met managen op afstand.

Waar werknemers een goede werk-privé balans, en daarmee flexibel werken steeds belangrijker gaan vinden, lijken Nederlandse bedrijven moeite te hebben met deze flexibilisering. Dit blijkt uit onafhankelijk onderzoek onder HR-managers, uitgevoerd in opdracht van Office Team, een divisie van Robert Half gespecialiseerd in het plaatsen van tijdelijke administratieve en ondersteunende professionals. Bij slechts veertig procent van de bedrijven behoort thuiswerken tot de mogelijkheden. Flexibel je werktijd indelen is alleen mogelijk bij iets meer dan de helft (55%) van Nederlandse organisaties. Eén van de belangrijkste redenen (25%) die Nederlandse HR-managers geven voor het beperkt toestaan van flexibel werken, is dat veel managers het moeilijk vinden te ‘managen op afstand’. (Bron: Robert Half, 18 sept. 2014)

5. Invloed thuis- en telewerk op ziekteverzuim en arbeidsdeelname arbeidsgehandicapten

Het ziekteverzuim van werknemers die thuis- en telewerken is een half procentpunt lager dan dat van werknemers die dat niet doen. Bij arbeidsgehandicapten is het verschil meer dan 2 procentpunt. Ook werken mensen met een arbeidshandicap meer uren wanneer zij thuis- en telewerken. Thuis- en telewerken biedt dus enige mogelijkheden om het verzuim te reduceren en de arbeidsdeelname van mensen met een gezondheidsbeperking te vergroten.

Meer informatie: Rapport 'Belemmerd aan het werk' van het SCP.

6. In huis goed werk af te leveren

Op de site van Elsevier troffen wij nuttige tips aan om het werken thuis zo effectief mogelijk te verrichten:

probeer jezelf te trainen als je problemen hebt met vroeg opstaan;
weet hoe de samenstelling van de dag eruit ziet en blijf op schema;
ga gekleed alsof je gewoon de deur zou uitgaan;
probeer 'normale' werkuren aan te houden;
plan de volgorde van je taken goed, houd er rekening mee of je een ochtend- of een avondmens bent; verdeel de dag in blokken van 1 tot 2 uur, met tussendoor pauzes;
plan te voren deze pauzes in;
het regelen van een lunch kan veel tijd kosten, houd daar rekening mee;
leg het moment waarop je wilt gaan sporten van te voren vast;
een verandering van werkomgeving kan helpen om je energie en concentratie terug te vinden;
stop op tijd en houd 'normale' werkuren aan. (Bron en meer uitvoering: Elsevier, 31 mei 2014)

7. Medewerkers zijn thuis productiever

Voor leidinggevenden blijft het vaak lastig erop te vertrouwen dat medewerkers thuis net zo productief werken als op kantoor. Een onderzoek van Dell en Intel onder bijna 5.000 medewerkers wijst anders uit, de helft van de medewerkers thuis productiever is dan op kantoor. (Bron: Bell, 2 dec. 2014)

8. Gevolgen telewerken

Psychologisch onderzoek naar de geestelijke gevolgen van het werken thuis is (voor zover bekend) nauwelijks voorhanden. De volgende uitspraken zijn dan ook onder voorbehoud:
algemeen wordt aangenomen dat het niet verstandig is om uitsluitend thuis te werken. De communicatie met het bedrijf kan in deze situatie gemakkelijk verslechteren. Ook de binding met het bedrijf, de sociale contacten, de eigen loopbaan en het op langere termijn voor de onderneming werkzaam willen zijn, kunnen in het gedrang komen;
telewerkers kunnen productiever zijn dan de collega's op kantoor. De reden kan zijn dat telewerkers zich thuis minder snel laten afleiden dan op kantoor (?) en hij hoeft geen vergaderingen bij te wonen. Ook de tijd die de telewerker anders aan reistijd kwijt is - de gemiddelde werknemer in de automatisering reist dagelijks 51 minuten - kan hij benutten om te werken;
werknemers die vanwege zorgtaken in deeltijd willen werken, kunnen door telewerken misschien toch fulltime werkzaam blijven. In de tijd dat zij anders zouden reizen, kunnen zij zorgtaken verrichten.

9. Oplossing fileprobleem?

Thuiswerken wordt als één van de belangrijkste oplossingen voor het probleem van de bereikbaarheid van bedrijven en instellingen gezien. De gedachtegang lijkt logisch: als grote aantallen werknemers in de ochtendspits niet met de auto naar het werk hoeven te gaan, is het fileprobleem gelost.

Nee dus, door thuiswerken vermindert het aantal files niet. Werknemers werken vaak ’s ochtends en reizen vervolgens later op de dag alsnog naar hun werk. Hierdoor worden files niet zo zeer minder, maar vinden eigenlijk alleen maar later plaats. Zo blijkt uit een proefschrift van Sergej Gubins, die daarmee is gepromoveerd aan de VU. Kilometerheffing lijkt een meer effectieve oplossing (Bron: HR Praktijk, 4 feb. 2015).

Red.: Volgens mij verwart Sergej verschoven werkuren of flexibele werktijden met het echte Telewerken. Bij Telewerken blijft de medewerker een hele dag of twee dagen per week thuiswerken en gaat niet nog eens een keer later op de dag naar zijn werk. Een dergelijke manier van Telewerken is belachelijk! En de kilometerheffing zit al jaren in de brandstofprijzen verdisconteerd. Andries F. Bongers

10. Voor- en nadelen van thuiswerken

Twee organisatie, op dezelfde vraag - voor- en nadelen - redelijk verschillende antwoorden. Verbaast u dat? Zeker niet, want volgens u zijn er nog een aantal antwoorden vergeten.

Heeft zo'n vergelijkend overzicht zin? Weinig, de antwoorden zijn situationeel bepaald (in verschillende omstandigheden, krijgt men andere antwoorden). Heeft het dan zin om in een organisatie met veel thuiswerkers onderzoek naar de voor- en nadelen te doen? Absoluut, al was het maar dat werknemers niet anders verwachten dat de leiding/HRM aandacht heeft voor hun situatie en voor knelpunten naar een oplossing zoeken.

Bron: HR Praktijk	Bron: Mens en Samenleving
Voordelen: productiever efficiënter minder snel ziekmeldingen bespaart tijd betere balans van werk en privé	Voordelen: minder reistijd minder reiskosten meer flexibiliteit besparing op kantoorruimte en de kosten van kantoorruimte betere aansluiting op privé-situatieverhoging van de motivatie rustige werkruimte grote zelfstandigheid verlaging van het verzuim-nadelen
Nadelen: kunnen vereenzamen lopen promotie mis werk en privé moeilijk scheiden harder beoordeeld thuiswerken is behelpen	Nadelen: minder betrokkenheid minder contact met collega’s de werknemer moet ruimte beschikbaar stellen om te werken er is veel zelfdiscipline voor nodig een kantoor biedt vaak meer structuur en regelmaat de werkgever kan de werknemer niet controleren bij problemen met de computer kan er niet gewerkt worden onduidelijkheid over werktijden werk en privé moeilijk gescheiden kunnen houden

11. Familie volgens thuiswerker soms de dupe

Van de werknemers die incidenteel thuiswerken geeft 61 procent aan dat familieactiviteiten er weleens bij in schieten vanwege het werk. Vaker dan werkenden die gewoonlijk thuiswerken of juist helemaal niet thuiswerken, geven incidentele thuiswerkers aan dat ze activiteiten met hun familie missen of verwaarlozen. Dat blijkt uit onderzoek van TNO en CBS.

Incidenteel thuiswerkende werknemers werken beduidend vaker over (83 procent) dan niet-thuiswerkers (62 procent) en werknemers die gewoonlijk thuiswerken (67 procent). Het afmaken van (over)werk is voor veel werknemers die incidenteel thuiswerken de belangrijkste reden om thuis te werken. Onder werknemers werken vooral managers, ICT’ers en docenten frequent incidenteel thuis. Zij werken ook vaak over en ervaren relatief vaak een hoge werkdruk. Ook zelfstandig ondernemers die incidenteel. (Bron: CBS, 25 jan. 2017)

12. Thuiswerken als arbeidsvoorwaarde kan worden aangepast

Onlangs heeft de rechtbank Amsterdam een interessante uitspraak gedaan over het recht op thuiswerken als arbeidsvoorwaarde. Het betreft in deze uitspraak een werknemer van een Amsterdamse uitgeverij die vanaf 2010 op de vrijdagen thuiswerkt. Dat hij thuis mag werken, is nooit schriftelijk vastgelegd. In 2014 ontstaan er klachten over het functioneren van de werknemer en wordt er een verbetertraject van 3 maanden ingezet. Daarbij spreken partijen af dat de werknemer op de vrijdagen voortaan op kantoor zal werken.
In juli 2016 wordt het traject positief afgesloten; de werkgever ziet voldoende verbetering. De werknemer wil weer op vrijdag thuiswerken maar dat vindt de werkgever niet goed. Om de opgaande lijn voort te zetten, is het noodzakelijk dat hij voorlopig op kantoor blijft werken. De werknemer wil dat absoluut niet en blijft vanaf september op vrijdag thuis. De werkgever stelt voor om tot het einde van het jaar eens per maand thuis te werken. Bij goed functioneren, kan hij dan in 2017 weer op regelmatige basis thuiswerken. De werknemer wil dat niet en doet het tegenvoorstel om de week thuis te werken. Als de werkgever dat voorstel afwijst, blijft de werknemer toch op die dagen thuis. De werkgever betaalt geen loon over die dagen.

Werknemer stapt naar rechter
De werknemer stapt naar de rechter om zijn thuiswerkdag af te dwingen. Hij vraagt een verklaring voor recht dat de werkgever niet bevoegd is om de arbeidsvoorwaarden eenzijdig te beëindigen. Hij vraagt ook om betaling van het loon over de vrijdagen die hij thuis heeft gewerkt.
De rechter oordeelt dat de afspraak over thuiswerken door tijdsduur een arbeidsvoorwaarde is geworden. En omdat er geen eenzijdig wijzigingsbeding is overeengekomen, kan die niet zonder goede reden worden gewijzigd. Een aanpassing van zo’n arbeidsvoorwaarde moet getoetst worden aan de criteria uit de rechtspraak.

Geen recht op thuiswerken, wel recht op loon
Toch wijst de rechter de gevorderde verklaring voor recht af, omdat de werkgever een belang had bij aanpassing van de arbeidsvoorwaarde. Er was duidelijk een relatie tussen het verbeteren van het functioneren en het op kantoor werken. Gezien de eerdere negatieve beoordelingen en het feit dat de verbetering nog maar net was ingezet, was het een redelijk voorstel van de werkgever. Ook was het een tijdelijke, niet ingrijpende maatregel die niet ingrijpend was voor de werknemer, omdat hij vlakbij kantoor woonde. De loonvordering wordt wel toegewezen. De werknemer heeft op de vrijdagen gewoon gewerkt en heeft daarmee ook recht op loon.

Afspraken goed vastleggen
Uit deze uitspraak blijkt dat een arbeidsvoorwaarde, zoals het recht op thuiswerken, ook indien deze niet schriftelijk is vastgelegd, in bepaalde gevallen toch eenzijdig kan worden gewijzigd. Voor zowel de werkgever als de werknemer is het daarom van belang dat zij de noodzaak van een eventuele wijziging goed aangeven en mocht zich een reden voor een wijziging voordoen deze goed onderbouwen zodat er achteraf geen onaangename verrassingen ontstaan.

13. Thuiswerken is zo passé

Thuis een les voorbereiden, bellen met klanten of skypen met collega's. Voor werkenden is dat vaak ideaal, bijvoorbeeld om files te mijden of geen kinderopvang te hoeven regelen. Thuiswerken wordt steeds populairder, blijkt uit CBS-cijfers. Het aantal thuiswerkers in Nederland is sinds 2008 met 10 procent gestegen. Vooral vrouwen kiezen ervoor. Maar soms lijdt het werk er wel onder, zoals een hilarische video van de thuiswerkende Britse hoogleraar Robert Kelly laat zien.

Een aantal bedrijven is de laatste jaren teruggekomen op hun beleid om thuiswerken aan te moedigen. Vooral in de Verenigde Staten lijkt er een tegenbeweging te ontstaan. Bank of America, de technologiebedrijven IBM en Honeywell en elektronicaketen Best Buy hebben een deel van hun personeel recentelijk teruggehaald naar kantoor. Eerder deed internetbedrijf Yahoo dat al. (Bron: De Volkskrant, 11 okt. 2017)

14. Meer mensen werken thuis

In 2017 werkten ruim 3 miljoen Nederlanders gewoonlijk of incidenteel thuis. Dat is bijna 37 procent van alle werkenden. In 2013 was dat nog ruim 34 procent. Mannen werken vaker thuis dan vrouwen, maar dit verschil is in de afgelopen jaren wel kleiner geworden. In 2017 werkte 38 procent van de mannen thuis en 35 procent van de vrouwen. In 2013 was dat respectievelijk 37 procent en bijna 32 procent.

Uitgesplitst naar beroepsklasse was de groep thuiswerkers naar verhouding het grootst bij vrouwen met een creatief of taalkundig beroep, namelijk 71 procent. Ook bij vrouwen in managers- (70 procent) of ICT-beroepen (68 procent) was dit aandeel groot. Onder mannen was het aandeel thuiswerkers het grootst bij de ICT- (69 procent) en pedagogische beroepen (68 procent). (Bron: CBS, 24 mrt. 2018)

15. Thuiswerken gebruikelijker in steden

Thuiswerken is het meest gebruikelijk in de Randstad en in andere stedelijke gebieden, waar de verkeersdrukte het grootst is. In Groot-Amsterdam werkte 45 procent van de werkzame beroepsbevolking (soms) thuis in 2018. Er zijn echter ook regio’s, zoals ‘Overig Groningen’, waar andere factoren dan lange reistijd samengaan met een relatief hoog percentage thuiswerkers. (Bron CBS, 18 dec. 2019)

Zie ook E-Books, Publicatie - De regionale economie 2018.

16. Thuiswerken vanwege coronavirus

Thuiswerken is echt anders dan op kantoor werken. In de artikelen van het AD d.d. 6 maart 2020 en Kaspersky d.d. 15 maart 2020 worden problemen en te nemen acties genoemd. Een kleine opsomming van de problemen en oplossingen:

Hoe te vergaderen vanuit huis. Videoconferenties vergen veel van het bestaande thuisnetwerk.
Hoe ga je dan om met bedrijfsdata en persoonsgegevens als je ineens langere tijd thuis moet werken? Voorkom dat medewerkers data hebben staan op hun laptop of usb-sticks.
Zorg voor een Virtual Private Network (VPN) voor het personeel om veilig verbinding te maken met het bedrijfsnetwerk.
Alle zakelijke apparaten - inclusief mobiele telefoons en laptops – dienen te worden beschermd met passende beveiligingssoftware, ook mobiele apparaten.

17. Thuiswerken en Arbo wetgeving

In de Arbowet staat niets thuiswerkers (of telewerkers). Wel is er het Arbobesluit dat ingaat op het plaats onafhankelijk werken (artikel 1.43 lid 1 en 2). Het gaat om een werknemer – maar ook stagiair(e) of uitzendkracht – die arbeid verricht in een woning of andere plaats die niet de arbeidsplaats van de werkgever is. De werknemer kan dit niet op eigen houtje beslissen, de werkgever zal toestemming moeten geven.

Wel blijft de werkgever verantwoordelijk voor de thuiswerkplek. De medewerkers moeten hun werk veilig en gezond kunnen doen. Dat betekent minimaal een goede stoel en tafel en voldoende verlichting. Deze omschrijving is nogal arbitrair, want wat is het verschil tussen een tafel op kantoor en een keukentafel? En wat wordt bedoeld met goede verlichting? Gewoon een lamp boven de werkplek of dat het daglicht behoorlijk binnen kan komen.

18. Duidelijk onderscheid tussen Telewerkplek en Thuiswerkplek

Een jaar of 20 geleden zat het thuiswerken behoorlijk in de lift, mede door de onbelaste telewerkvergoeding van € 1.815 (in 5 jaren). Er werd toen ook een duidelijk principieel verschil gemaakt tussen Thuiswerken en Telewerken. Thuiswerken was een vaste werkplek thuis; als voorbeeld werden toen garnalenpellers genoemd, terwijl bij Telewerken minimaal eenmaal per week tijdens de gebruikelijke arbeidstijd thuis werd gewerkt. Hiervoor werd ook nadrukkelijk een Telewerkcontract afgesloten, waarbij de werkplek de mogelijkheid moest bieden voor:

digitale communicatie
de werkruimte moet ergonomisch verantwoord zijn
voldoende verlichting aanwezig
het gebruik van software etc. etc.

De laatste jaren is telewerken of thuiswerken gewoon opgenomen in de arbeidsovereenkomst of juist rigoureus afgeschaft. Ook is het onderscheid tussen Telewerken en Thuiswerken volledig op de achtergrond geraakt. Dus laten we het maar gewoon hebben over “thuiswerken” ook al bedoelen we telewerken.
Door de Coronacrisis hebben velen op dit moment echter geen keus. Thuiswerken moet als het kan, om besmetting met het coronavirus te voorkomen. Daardoor is het aantal thuiswerkers ineens flink toegenomen.

Thuiswerkplek moet voldoen aan wettelijke eisen:

Op dit moment is thuiswerken door de coronacrisis dus in veel bedrijven noodzaak geworden. Als een werknemer thuiswerkt en de werkplek voldoet al aan de wettelijke eisen, dan hoeft de werkgever daar niet meer voor te zorgen. Dat is vaak het geval bij mensen die al regelmatige thuis werken. Sommige thuiswerkers hebben zelfs een min of meer vaste thuiswerkdag.
Om die goede werkplek alsnog te creëren, moet de werkgever ervoor zorgen dat een thuiswerkplek is ingericht of dat de werkplek aan de minimale eisen voldoet.
Wat kan de werkgever doen:

De voorzieningen beschikbaar stellen
De kosten niet aan de werknemer doorberekenen
De voorziening moet noodzakelijk zijn voor een behoorlijke vervulling van de dienstbetrekking.
De werknemer moet de voorziening teruggeven of de restwaarde van deze voorziening aan de werkgever betalen

Werkgever moet de werkplek wel checken

Er is geen of nauwelijks direct toezicht van de werkgever op de werkzaamheden van de thuiswerkers. Toch moet die werkgever wel controleren of het thuiswerk aan de voorschriften voldoet. Bijvoorbeeld waar het gaat om het (juiste) gebruik van arbeidsmiddelen: alle op de werkplek gebruikte machines, installaties, apparaten en gereedschappen (Arbowet, art. 3 lid 3, onder h). Werkgevers kunnen daarvoor gebruikmaken van een eenvoudige checklist.
Het is verstandig om gewoon een Thuiswerk of Telewerkovereenkomst af te sluiten, waarbij de werknemer verklaart dat de werkplek aan de minimale eisen voldoet en zich aan een aantal voorwaarden houdt.

19. 4 op de 10 werkenden werkten in 2019 thuis

In 2019 werkten 3,5 miljoen mensen gewoonlijk of incidenteel thuis. Dat is 39 procent van alle werkenden. 2,2 miljoen mensen werkten incidenteel thuis, 1,3 miljoen mensen werkten gewoonlijk thuis. Bijna drie kwart van deze laatste groep werkte vanuit de eigen woning, zoals vertegenwoordigers die naar klanten gaan, een kwart werkte in de eigen woning, zoals tandartsen met een praktijk aan huis. De meeste werkenden, bijna 5,5 miljoen, werkten niet thuis in 2019.

Bijna drie kwart van de incidentele thuiswerkers met een vaste werkdag werkte één dag per week thuis, gemiddeld ruim 7 uur per week. Thuiswerkers die twee vaste thuiswerkdagen in de week hadden, deden dit gemiddeld voor bijna 13 uur per week. Dat is vergelijkbaar met de thuiswerkers zonder vaste thuiswerkdag. Thuiswerkers met meer dan twee vaste thuiswerkdagen werkten gemiddeld 14,8 uur per week thuis. (Bron: CBS, 6 apr. 2020)
De coronacrisis lijkt werken en woon-werkverkeer blijvend te veranderen. Een kwart van de mensen die meer zijn gaan thuiswerken, verwacht dit te blijven doen. Ook vergaderen op afstand bevalt zo goed, dat een derde dit ook in de toekomst meer gaat doen. Verder wil 20 procent van de Nederlanders vaker lopend of met de fiets naar het werk. (Bron: Personeelsnet, 20 apr. 2020)

Redactie: In 2006 schreef Andries Bongers al de column "Ga ik naar het werk of ga ik aan het werk"

20. Communicatie

Werken zonder communicatie bestaat niet, het is dus zaak daarover afspraken te maken. PwC (24 apr. 2020) maakte over dit onderwerp een interessante notitie.

21. Nederland top in telewerken

Nederland staat bovenaan de lijst van EU-lidstaten voor telewerken, met 14,1 procent van de werknemers die in 2019 gewoonlijk vanuit huis werken. Finland en Luxemburg vervolledigen de top drie. België volgt op enige achterstand: met zowat 7 procent van de werknemers.

Het EU-gemiddelde ligt lager: in 2019 werkte 5,4 procent van de werknemers in de Europese Unie (EU) in de leeftijd van 15 tot 64 jaar meestal vanuit huis. Opvallend is dat het percentage van de mensen die meestal van thuis werken de afgelopen tien jaar constant is gebleven. (Bron: Eurostat, apr. 2020)

NB: Laat u niet misleiden, voornoemde cijfers zijn van voor de coronavirus.

22. Gezond thuiswerken

Nu Nederlanders massaal thuiswerken - en dat naar verwachting na de coronacrisis veel blijven doen - presenteren MKB-Nederland en VNO-NCW en stichting NL Onderneemt Maatschappelijk! het platform Thuiswerken is ‘topsport’. Op deze site staan informatie en tips over thuiswerken. Van praktische handreikingen om te kunnen gaan met stress, tot tips voor voldoende beweging en goede voeding.

Op de site zijn ontspanningsoefeningen te vinden, maar ook recepten en handreikingen voor een goede werk-privébalans. Daarnaast zijn er regelmatig online activiteiten, zoals work-outs van Olympisch schaatser Jochem Uytdehaage, yoga-videosessies en mini-rolstoelclinics door Paralympiër Paul Toes. Daarnaast vertellen ondernemers en experts hoe zij met thuiswerken omgaan. Zo willen de ondernemersorganisaties zoveel mogelijk thuiswerkers helpen om vitaal te blijven.

23. Voor en tegen thuiswerken

Nu veel Nederlanders door de coronacrisis thuiswerken, is na twee maanden een tweedeling te zien. Iets meer dan de helft wil thuiswerken ook na september doorzetten, terwijl de andere helft het liefst zo snel mogelijk weer naar de oude werkplek terugkeert.
De voor- en tegenstanders hebben zo hun meningen (Bron: Personeelsnet, 12 mei 2020)

Wel thuis werken:

Geen reistijd
Eigen tijd beter indelen
Meer tijd voor het gezinsleven
Thuis beter kunnen concentreren

Niet thuis werken:

Mis mijn collega's
Verandering van omgeving
Op kantoor beter concentreren (zeggen mensen met kinderen)
Thuis is saai

Redactie: Wat opvalt is dat niet genoemd wordt dat het thuiswerken voor vrouwen kan leiden tot spanningen met hun man. In andere enquêtes e.d. is dit een centraal thema. Zie bijvoorbeeld het artikel van de Telegraaf, 30 maart 2020.

Lees ook:

24. Thuiswerk-toeslag

Werknemers van verzekeraar VGZ kunnen vanaf 1 mei rekenen op een tijdelijke thuiswerk-toeslag van bruto 75 euro per maand in verband met de coronacrisis. Daarnaast kunnen ze eenmalig tot 150 euro declareren om hun thuiswerkplek beter in te richten. Dat meldt vakbond CNV, die erg blij is met de regeling.

„VGZ komt de werknemers op een creatieve manier tegemoet in deze lastige tijd”, zegt CNV-onderhandelaar Robert Wonnink. Hij wijst erop dat de regeling niet alleen geldt voor de circa 1800 vaste medewerkers van VGZ, maar ook voor ongeveer 250 uitzendkrachten. „Zo kan het dus ook. Want helaas maken we het vaak anders mee.” (Bron: Reformatorisch Dagblad, mei 2020)

25. Het leiden van een virtueel team

Hoe ga je met elkaar samenwerken terwijl je niet bij elkaar zit? Hoe pas je je leiderschapsstijlen aan om een virtueel team te leiden? Hoe geef je je team wat extra zorg en een gevoel van eenheid? Dit zijn een paar vragen die wat praktisch advies vereisen over de manier waarop je teams door deze ongebruikelijke en uitdagende tijd kunt leiden. Het opvolgen van deze tips kan het leidinggeven aan een virtueel team enigszins vergemakkelijken.

PWC (20 apr. 2020) onderscheidt een vijftal items:

Organiseer de juiste communicatielijnen
Houd het team productief
Geef vertrouwen en vrijheid
Wees je ervan bewust dat teamleden zich geïsoleerd kunnen voelen
Blijf het team en jezelf uitdagen

26. Facebook: op afstand werken. Salaris afhankelijk van locatie

Facebook heeft minder tot geen kantoren meer nodig. Ceo Mark Zuckerberg wil zijn 48.000 medewerkers namelijk ook na de versoepeling van coronamaatregelen toestaan om vanuit huis te werken. Het salaris wordt dan afgestemd op de lokale kosten voor levensonderhoud. Daarnaast wil hij meer werknemers aannamen die altijd op afstand werken. Op die manier kan hij veel meer talent aan zich binden omdat ze niet uit de steden waar Facebook kantoren heeft hoeven te wonen.

De ervaring van Zuckerberg is dat de productiviteit niet achteruitgaat tijdens lockdowns en thuiswerken. (Bron: F-Facts, 20 mei 2020)

27. Thuiswerken voor velen geen probleem

Uit onderzoek van Intelligence Group blijkt dat meer dan de helft van de Nederlandse beroepsbevolking (NBB) uitstekend uit de voeten kan met de 1,5 meter economie. En bijna de helft van de beroepsbevolking zegt dat het geen probleem is om thuis te werken. Dat de beroepsgroep "Personeel en organisatie/ HRM" met 81 procent thuiswerken het hoogste zou scoren, was een verrassing. (Bron: Intelligence Group, 20 mei 2020)

NB: Zie ook Onboarding op afstand: Plan van aanpak voor de strategische HR-afdeling

28. Vaker naar kantoor met een priorityprofiel

Accountants- en advieskantoor PwC neemt binnenkort een app in gebruik waarmee medewerkers een bureau kunnen reserveren. In principe is dat voor één dag in de week. Maar ‘sommigen krijgen een priorityprofiel, die mogen bijvoorbeeld één, twee of drie keer per week komen.’ Onder die groep vallen onder anderen alleenstaanden, kleinbehuisden en expats met een beperkt sociaal netwerk. (Bron: F.Facts: 4 jun. 2020)

29. Gaan we ooit weer terug naar kantoor?

De komende tijd zal een groot deel van de kantoorwerkers gewoon thuisblijven. Toch vraagt de versoepeling van de coronamaatregelen om een visie op een nieuwe manier van werken. Wat als de medewerkers weer vaker naar kantoor komen? De verwachting is dat het kantoor van de toekomst om meer ruimte voor minder mensen vraagt.

"Wij volgen het advies van de overheid: werk zoveel mogelijk thuis", vertelt Guido Hagen. Als projectleider voor mobiliteitsbeleid bij ontwerp- en consultancy-organisatie Arcadis denkt hij mee over de vormgeving van het mobiliteitsbeleid van de toekomst.
In de nabije toekomst verandert er bij Arcadis relatief weinig. "We kunnen ons werk goed thuis doen, en dat blijft ook zo. Zolang wij zoveel mogelijk thuiswerken is er meer plek in het OV voor mensen met vitale beroepen,” zegt Hagen. Toch is het waarschijnlijk dat er meer Arcadis-medewerkers op kantoor willen werken, denkt Lars Dinnissen. "Voor sommige dingen is het heel belangrijk om elkaar in het echt te zien. Een brainstormsessie over een complex onderwerp of een gezamenlijke ontwerpsessie. Dan wil je elkaar in de ogen kunnen kijken. Voor dat soort creatieve samenkomsten moeten we ons kantoor zeker inrichten."

Ook voor thuiswerkers kan er nog een en ander beter. “Je moet nadenken over digitaal overleg: hoe ondersteun je de verschillende soorten bijeenkomsten, van presentaties tot vergaderingen,” zegt Dinnissen. “Dat thuiswerken heeft ook voordelen: er is meer vergaderdiscipline en veel mensen werken efficiënter. Die voordelen willen we niet kwijtraken in de aankomende overgang.” (Bronnen: Het Nieuwe werken en Arcadis, 6 jun. 2020)

30. Veilig thuiswerken

MKB-Belangen geeft een opsomming van alles wat met cyberrisico's te maken heeft (23 apr. 2020):

Update je besturingssysteem en software
Gebruik een virusscanner op je mobiel en computer
Zorg voor een veilige cloudopslag
Installeer een goede firewall
Gebruik veilige programma’s om samen te werken
Beveilig je internetverbinding met een VPN
Gebruik veilige wachtwoorden en wachtwoordmanagers
Pas op voor phishing

31. Extra aandacht voor thuiswerkende jonge werknemers

Door de coronacrisis wordt een groot deel van de Nederlandse bevolking gedwongen om thuis te werken. Uit onderzoek blijkt dat ruim een kwart van de mensen die nu meer thuiswerken dat vaker wil blijven doen. Toenemend gebruik van digitale communicatiemiddelen in een werkcontext kan leiden tot meer stressklachten, een verschijnsel dat bekend staat als ‘technostress’. Jonge werknemers en werkgevers lijken nog weinig inzicht te hebben in de oorzaken en gevolgen hiervan.

De Inspectie SZW (2 juni 2020) kijkt samen met andere betrokken partijen naar mogelijke oplossingen. Lees meer informatie over het onderzoek en het voorkomen van technostress.

32. Werknemers prefereren werken thuis

De betrokkenheid van medewerkers bij hun werkgever is tijdens de coronacrisis gegroeid. Tegelijkertijd zijn medewerkers ook zeer tevreden over thuiswerken en staan maar weinigen te trappelen om weer naar kantoor te gaan. Dat blijkt uit jaarlijks representatief onderzoek van onderzoeksbureau InnerVoice onder werknemers die werkzaam zijn bij de overheid, zakelijke- en financiële dienstverlening. (Bron: F.Facts, 24 jun. 2020)

33. Thuiswerken vanwege coronacrisis: geen recht

Thuiswerken tijdens de coronacrisis: de Rijksoverheid adviseert om dat zoveel mogelijk te doen. Dit betekent niet dat een werknemer daarom ook het recht heeft om te thuiswerken. Althans niet volgens de kantonrechter Nijmegen in een uitspraak d.d.& 16 juni 2020. De kantonrechter wees het verzoek van een werkneemster om thuis te werken af. (Bron: AWVN, 26 jun. 2020)

34. Een dag extra thuiswerken levert bijna 4 miljard euro op

Als iedereen die thuis kan werken na Covid-19 één extra dag vanuit huis gaat werken ten opzichte van de situatie voor Covid-19, levert dat de samenleving zo’n vier miljard euro op. Deze kostenbesparing zit bij werkgevers en werknemers, maar ook in de samenleving als geheel. De uitstoot van CO₂ daalt met 606 kiloton. Dat blijkt uit het PwC-onderzoek ‘The costs and benefits of working from home’. (Bron: PwC, april 2020)

35. Ondanks het werken thuis blijft het kantoor belangrijk

Thuiswerken in plaats van werken op kantoor? Op basis van historische trends, onderzoek en inzichten van kantoorhuurders komt naar voren dat het (mede) werken op kantoor belangrijk blijft voor medewerkers. Kantoren nodigen de werknemers uit tot vernieuwing en samenwerking. En uiteindelijk is het werken ook gunstig voor de gezondheid, het welzijn en de productiviteit van werknemers. (Bron: JLL, The future of global office demand, 9 juli 2020)

Redactie: Al tientallen jaren beschrijven wij de voordelen van thuiswerken, begonnen als de telewerkplek. Het gaat dan niet om volledig thuiswerken, maar om een paar dagen per week of misschien wel 1 week per maand. Het gaat dus niet om "in plaats van" , maar als een alternatieve aanvulling op de kantoorwerkplek.

36. Twee dagen per week op kantoor: het nieuwe normaal?

Veel organisaties worstelen er momenteel mee: hoeveel dagen per week zijn medewerkers weer welkom op kantoor? Maximaal twee dagen per week, zo klinkt vanuit een rondgang langs ABN AMRO en KPMG. (Bron: F-Facts, 15 jul. 2020)

Lees ook: Veel mensen onder je is de wens van iedere baas, toch?

37. Digitaal vergaderen, niet ideaal maar wel goed alternatief

De tijdelijke wet digitale beraadslaging en besluitvorming is geëvalueerd. De evaluatiecommissie concludeert in haar rapport dat digitaal vergaderen nog niet ideaal is maar dat het wel een bruikbaar alternatief kan worden. De belangrijkste nadelen van het digitaal vergaderen zijn te weinig snelheid, minder interactie en technisch gedoe. Ondanks deze nadelen denkt meer dan de helft van de ondervraagden dat ze ook in de toekomst (gedeeltelijk) digitaal blijven vergaderen. (Bron: Digitaleoverheid.nl, 23 jul. 2020)

Redactie: Vanuit de cultuur van de overheid bezien kunnen de ervaringen anders worden gevoeld dan in het bedrijfsleven. Videoconferenties en conference calls zijn ideale methodieken om effectief en efficiënt te vergaderen. Het vraagt wel een strakke agenda en een goed leidende voorzitter en discipline van de deelnemers, die zich grondig moeten voorbereiden. Vergaderingen duren doorgaans aanmerkelijk korter (geen praatje pot, geen onnodig geleuter) en de deelnemers moeten goed luisteren en elkaar laten uitpraten. Digitaal vergaderen voorkomt ook onnodige reistijd en belasting van het milieu.

38. Thuiswerken kost € 2 per dag

Thuiswerken kost gemiddeld € 2 per dag per persoon extra vanwege het meer thuis zijn. Bij een vijfdaagse werkweek is dat € 43,30 per maand. Tot deze conclusie komt het Nibud na het op een rij zetten van diverse kosten.

Vanuit verschillende kanten werd het Nibud benaderd met de vraag of het kon berekenen wat thuiswerken nu werkelijk aan extra kosten met zich meebrengt. Het antwoord op die vraag is dat iemand die 5 dagen in de week 8 uur per dag werkt, maandelijks ruim € 40 extra kwijt is. In deze berekening zitten niet de kosten die werkgevers vaak voor hun rekening nemen zoals computerapparatuur en telefoonkosten. (Bron: Nibud, 27 jul. 2020)

Redactie: Wat we missen zijn de financiele voordelen van het thuiswerken. Bijvoorbeeld, bepaalde (nette) kleding en schoenen worden niet aangeschaft, de lunch thuis is goedkoper dan op het werk, de elektrische fiets wordt niet aangeschaft etc. Niet-financiele voordelen zijn niet meer gepest te worden, de kans besmet te worden is nihil, een uur in de file te staan is voorbij, etc.

39. Voor jongeren is het Nieuwe Werken echt geen lolletje

Voor veel jonge medewerkers is het gedwongen thuiswerken geen onverdeeld succes. Ten eerste ontbreekt het bij twintigers en dertigers nog wel eens aan de faciliteiten om goed thuis te werken. Zeker in de grote steden wonen zij vaak klein en sommigen wonen nog bij hun ouders. Veel jonge werknemers hebben geen extra kamer om een bureau en een ergonomisch verantwoorde stoel in kwijt te kunnen. Samenwonenden moeten soms de eettafel delen, omdat er gewoon geen andere werkplek is.

Ten tweede vermindert het thuiswerken de mogelijkheid voor jonge werknemers om hun organisatie te leren kennen en daarin een positie te verwerven. Kantoor is niet alleen een verzameling computers, het is ook een plek om je collega’s te leren kennen en waar de organisatie waarvoor je werkt als het ware ‘tot leven’ komt.

Bovendien zijn jonge werknemers vaak nog niet ‘gearriveerd’ op een positie die ze eigenlijk willen. Zij moeten zich nog laten zien, door het woord te nemen in vergaderingen, informele gesprekjes aan te knopen en in te spelen op dingen die ze toevallig horen. Werknemers met een tijdelijk contract voelen al helemaal de druk om een aanstelling te ‘verdienen’. (Bron: De Volkskrant, 2 aug. 2020)

40. Ook bij thuiswerk is woon-werkverkeer naar kantoor een privéreis

Ook nu werknemers veel thuiswerken is een rit naar kantoor woon-werkverkeer. En fiscaal gezien dus een privéreis. Een accountantskantoor wilde een btw-teruggave, omdat de ritten naar kantoor in diens optiek zakelijke ritten waren, maar kreeg nul op het rekest bij Hof Arnhem-Leeuwarden.

Fiscaal gezien valt woon-werkverkeer onder de noemer privéreis. Woon-werkkilometers tellen dus mee voor de btw-correctie voor het privégebruik van de auto van de zaak. Ook nu werknemers veel thuiswerken is zo’n rit woon-werkverkeer. Dat verlaagt de btw-correctie dus niet, oordeelde Hof Arnhem-Leeuwarden op 14 juli 2020.

Redactie: op zich een verwarrende uitspraak; immers voor het vaststellen van de eventuele bijtelling voor de auto van de zaak (meer dan 500 km prive) wordt het woon-werkverkeer als zakelijk aangemerkt.

41. FNV wil CAO-afspraken over thuiswerk

De FNV wil in nieuwe CAO’s afspraken maken over thuiswerken en weer op kantoor werken. De grootste vakcentrale baseert zich bij die eis op een vrijdag gepubliceerde enquête onder ruim negenduizend leden. Vier op de vijf respondenten willen een vergoeding voor de kosten die ze thuis maken. Ongeveer de helft wil dat vastgelegd wordt wanneer ze wél naar kantoor mogen komen. (Bron: NRC, 28 aug. 2020)
Lees ook

Redactie: We herhalen, het thuiswerken heeft ook voordelen - geen reistijden, meer veiligheid door verkeer te mijden, besparingen op kleding, kinderen naar school brengen en ophalen etc. - voor de werknemer.

42. UWV versoepelt toekenning voorzieningen voor thuiswerken

Mensen die om hun werk goed te kunnen doen afhankelijk zijn van een voorziening zoals bijvoorbeeld een brailleleesregel, kunnen hiervoor een vergoeding aanvragen bij UWV. Nu het overheidsadvies vanwege corona is om zoveel mogelijk thuis te werken, is de uitvoering rondom voorzieningen voor de thuiswerkplek verruimd.

Vanwege het advies om zoveel mogelijk thuis te werken en ervoor te zorgen dat mensen goed hun werk kunnen blijven doen, komen mensen nu eerder in aanmerking voor een voorziening voor de thuiswerkplek. Voorheen kon dit alleen wanneer er een individuele medische noodzaak was om thuis te werken. De opgedane ervaringen met verruimde inzet van voorzieningen tijdens corona zal UWV in overleg met SZW benutten voor ondersteuning van thuiswerken in de toekomst. (Bron: UWV, 8 sep. 2020)

43. Vragen over thuiswerken? Deze 7 zaken moet je weten

Door corona werken we met zijn allen zo veel mogelijk thuis. Maar hoe langer dit duurt, hoe meer vragen we hebben. Want wie betaalt eigenlijk je thuiswerkplek? Ben je verplicht om thuis te werken of naar kantoor te komen, ook al wil je dat niet? En mag je baas je output en werkplek zomaar controleren? De FNV geeft antwoord op de 7 meest prangende vragen over thuiswerken.
De vragen zijn:

Mag mijn werkgever mij verplichten thuis of juist op kantoor te werken?
Heb ik na de coronacrisis nog recht op thuiswerken?
Wie is er verantwoordelijk voor een veilige en gezonde thuiswerkplek?
Mag mijn werkgever mijn thuiswerkplek zomaar controleren?
Mag mijn werkgever mijn productiviteit controleren?
Heb ik recht op een thuiswerkvergoeding?
Hoe houd ik grip op mijn werktijden en voorkom ik vervaging van werk en privé?

44. Thuiswerken: wat zegt de wet en wie is verantwoordelijk?

Veel werknemers werken momenteel vanuit huis. Ook in deze tijd moet de werkgever zorgen voor goede en veilige arbeidsomstandigheden voor zijn werknemers. De werkgever moet zorgen voor een gezonde en veilige werkplek voor de werknemer en voor een inrichting van de werkplek die aan de persoonlijke eigenschappen van de werknemer is aangepast. Dit geldt ook voor je thuiswerkplek. Dit wordt de ‘zorgplicht’ van de werkgever genoemd.

Neem als voorbeeld de voorschriften voor beeldschermarbeid:

Het beeldscherm is van goede kwaliteit, gemakkelijk instelbaar en kantelbaar en mag niet spiegelen.
Beeldscherm en toetsenbord mogen niet aan elkaar vast zitten.
De werkplek moet een comfortabele houding mogelijk maken.
De verlichting op de werkplek zorgt voor voldoende licht en een beheerst contrast tussen het beeldscherm en de omgeving.
De programmatuur is aangepast aan de te verrichten taken.

(Bron en meer informatie: Min. SZW, 2020)

45. Thuiswerken zwakke plek in cyberveiligheid bedrijven

We werken weer meer thuis. Dat brengt voor ondernemers een extra risico mee. Ook al doe je er van alles aan om de online veiligheid op orde te hebben, uit onderzoek van het Ministerie van Economische Zaken blijkt dat het thuiswerken als gevolg van corona een potentieel zwakke plek is voor bedrijven. Het afgelopen jaar steeg het aantal politie-aangiftes van cybercrime maar liefst met 66%, kregen ondernemers en kennisinstellingen te maken met gijzelsoftware en liep de economische schade hierdoor op. (Bron: Finfin, 6 okt. 2020)

46. SER: Thuiswerken, gemengde reacties

“Het grootste thuiswerkexperiment ooit”, noemt SER-voorzitter Mariëtte Hamer de gedwongen werkplekverhuizing van tienduizenden werknemers afgelopen voorjaar. Thuiswerken veranderde binnen een paar dagen van uitzondering naar norm, althans voor de mensen die hun werk niet per se op locatie hoeven te doen.

De Denktank Coronacrisis, opgericht op initiatief van Hamer, adviseerde het kabinet dit voorjaar (Advies Mobiliteit en de coronacrisis) om in deeltijd thuiswerken te faciliteren en te onderzoeken wat daarvoor nodig is, rekening houdend met verschillen tussen sectoren, omstandigheden en soorten werkzaamheden.

Kort gezegd gaat de SER dieper in de volgende rubrieken:

De beleving van thuiswerken loopt enorm uiteen.
Thuiswerkers missen informeel contact het meest.
De grootste winst: een betere werk-privébalans en meer focus.
Thuiswerken zorgt voor betere én slechtere gezondheid.
De beleving van thuiswerken is (ook) een kwestie van karakter.
De meeste mensen willen graag (een beetje) terug naar kantoor.

De uitspraken in dit artikel zijn gedaan tijdens een webinar dat de SER hield op 23 september, waarbij de onderzoeksresultaten van diverse instellingen werden toegelicht en bediscussieerd. (Bron SER en meer, 13 okt. 2020)

47. Toename fysieke klachten door thuiswerken

Leden van vakbond CNV geven aan dat ze vaker last hebben van hun schouder, nek of arm sinds zij thuiswerken door corona. Ook fysiotherapeuten zien een toename van het aantal klachten door thuiswerken.

In een enquête onder CNV-leden geeft 41 procent van de deelnemers aan vaker last te hebben van schouder, nek of arm sinds zij thuiswerken door corona. 45 procent zegt dat de werkplek niet voldoet aan arbo-eisen. "De laptop staat op de keukentafel, de stoel is te laag, de laptop staat plat," zegt CNV-voorzitter Piet Fortuin. Als het aan de vakbond ligt, investeren werkgevers meer in de begeleiding van thuiswerkers. De kosten zouden werkgevers volgens CNV kunnen terugverdienen doordat het ziekteverzuim daalt. (Bron: Arbo-Net, 27 okt. 2020)

48. Minder samenwerking, minder betrokkenheid, isolatie en stress

Als alle werknemers die dat kunnen, ook na de coronacrisis een dag extra vanuit huis gaan werken, kan dat op lange termijn leiden tot extra kosten voor hun werkgevers. Deze kosten hangen samen met de effecten van minder samenwerken, een minder grote betrokkenheid bij de organisatie en isolatie en stress. De kosten kunnen oplopen van 375 miljoen tot anderhalf miljard euro. Werkgevers kunnen wel maatregelen nemen om de risico’s van thuiswerken, en dus de kosten, te verkleinen. (Bron: PWC, 29 okt. 2020)

49. Combinatievergoeding voor reizen en thuiswerken kan nog niet belastingvrij

Als het aan werkgevers ligt, blijven werknemers ook na de coronacrisis enkele dagen per week thuiswerken. Daarom moet de vaste reiskostenvergoeding op de schop en plaatsmaken voor een ‘waarjewerkt-budget’ voor reizen en thuiswerken. Dat budget moet dan wel, net als de huidige reiskostenvergoeding, belastingvrij vergoed kunnen worden. Dat kan nu nog niet binnen de huidige werkkostenregeling (WKR), terwijl werknemers de extra kosten ook niet van hun belasting mogen aftrekken. Het kabinet moet daar nu snel werk van maken, vinden de werkgevers. (Bron: PersoneelsNet, 17 nov. 2020)
Redactie: Het is nogal krom dat het verstrekken van faciliteiten (computer, bureau, stoel, koffiezetapparaat) wel onbelast mag, maar niet het geven van een vergoeding waarbij de medewerker zelf deze voorzieningen kan aanschaffen. Misschien is een oplossing om hiervoor een forfaitair onbelast bedrag vast te stellen.

50. Reiskostenvergoedingen 2021 en thuiswerkvergoeding

Om een onbelaste vaste reiskostenvergoeding voor woon-werkverkeer te geven – maandelijks dan wel via een fiscale uitruil – op basis van 214 reisdagen, is het vereist dat de medewerker op minstens 128 dagen per kalenderjaar naar de vaste werkplek reist (zie artikel 31a, lid 2, onderdeel 1, onder 3, Wet LB). De aantallen van 128 en 214 gelden naar rato als de medewerker geen vijfdaagse werkweek heeft en tijdsgelang wanneer de ,medewerker gedurende het kalenderjaar in- of uitdienst is getreden (artikel 31a, lid 7, Wet LB).

Het vervallen van de goedkeuringen betekent dat voor 2021 de normale regels voor het vergoeden van woon-werkverkeer gaan gelden. Dit betekent dat we weer moeten voldoen aan één van de twee praktische methodes, die in paragraaf 21.1.2 van het Handboek Loonheffingen 2020 is beschreven, om uit te mogen gaan van 214 dagen: op minstens 36 weken van 5 reisdagen naar de vaste werkplek reizen, dan wel op minstens 128 reisdagen.

(Bron: Zeker Fiscaal, 22 nov. 2020)

51. Waarjewerkt-budget sluit beter aan bij combinatie thuis én op locatie werken

De AWVN-enquête. We blijven thuiswerken – met andere vergoedingen werd eind oktober en begin november 2020 gehouden. Aan het ledenonderzoek namen bijna 400 werkgevers deel. Zij vormen een goede afspiegeling van het Nederlandse bedrijfsleven met de kanttekening dat grote (1000+) bedrijven enigszins oververtegenwoordigd zijn. (Bron: 13 nov. 2020)

52. Wetsvoorstel ingediend om recht op thuiswerken beter te regelen

Thuiswerken lijkt een blijvertje, ook na de coronacrisis. Daarom willen D66 en GroenLinks het recht op thuiswerken beter in de wet vastleggen. De huidige wetgeving biedt werknemers nauwelijks mogelijkheden om de arbeidsplaats aan te laten passen. Om het recht van de werknemer op de keuze van de werkplek te versterken, is onlangs het wetsvoorstel ‘Wet werken waar je wil’ ingediend. (Bron: Hetrechtstudentje, 8 dec, 2020)

53. Harder optreden tegen werkgevers die thuiswerken verbieden?

Werknemers die ondanks de coronacrisis niet thuis mogen werken, terwijl het werk op de arbeidsplaats niet veilig kan gebeuren, kunnen dit melden bij de Inspectie SZW. Als op de werkplek sprake is van een onveilige situatie, kan de inspectie het werk op grond van de Arbowet stilleggen. Dit zijn toezeggingen van het demissionaire kabinet aan de Tweede Kamer. Maar de praktijk lijkt weerbarstiger. Er is nu bovendien geen wettelijke mogelijkheid om bedrijven te sluiten als er een bronbesmetting is, maar van de Tweede Kamer moet het kabinet dit wel snel gaan regelen. (Bron: Personeelslog, 26 jan. 2021)

54. Kabinet neemt verdere maatregelen op thuiswerken

Minister Koolmees gaat in zijn brief aan de Tweede Kamer in op de recent beschikbaar gekomen cijfers over thuiswerken, op de besmettingen op de werkvloer en het verder reduceren daarvan, én op de activiteiten die het kabinet onderneemt om thuiswerken verder te bevorderen waar dat kan. (Bron: Rijksoverheid, 3 feb. 2021)

55. Verbinding met collega’s en werkgeluk flink gedaald

De verbinding met collega’s en het werkgeluk van thuiswerkers is sinds de tweede coronagolf gedaald. Ondervraagden gaan minder op in hun werk, missen inhoudelijke en sociale diepgang en zijn overall minder gelukkig tijdens hun werk. (Bron: F-Facts, 16 feb. 2021)

56. Nieuwe voorbeelden voor mogelijke vrijstellingen thuiswerken

De Belastingdienst heeft een aantal nieuwe voorbeelden gepubliceerd ten aanzien van mogelijke vrijstellingen binnen de werkkostenregeling voor thuiswerken. De volgende nieuwe voorbeelden zijn door de Belastingdienst gegeven:
- Vergoeding inrichting thuiswerkplek zonder factuur
- Vaste thuisvergoeding
- Kosten internet- en telefoonabonnement
(Bron: ZekerFiscaal, 10 mrt. 2021)

57. Thuiswerk productiever dan kantoorwerk

Een meerderheid van de thuiswerkers is thuis productiever dan op kantoor. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek onder ruim 40.000 kantoorwerkers bij onder meer de Rijksoverheid. Een goede werk-privébalans en de tevredenheid over thuiswerken blijken een aanwijsbare positieve invloed te hebben op de productiviteit van thuiswerkers. (Bron: F-Facts, 19 mrt. 2021)

58. Belastingdienst geeft meer ruimte voor werkplek thuis

Een jaar nadat de eerste lockdown inging, weten veel werknemers al niet beter meer dan dat thuiswerken erbij hoort. Ook de Belastingdienst ziet in dat werken voor altijd is veranderd. De handreiking voor de werkplek thuis is daarom aangepast.

Alle werknemers ontvangen een vergoeding van € 500 voor de inrichting van de thuiswerkplek. Ze hoeven geen factuur in te leveren. De werkgever wijst de vergoeding aan als eindheffingsloon. Wat zijn de gevolgen voor de werkkostenregeling? Zonder factuur komt de vergoeding van € 500 ten laste van de vrije ruimte. De gerichte vrijstellingen voor arbovoorzieningen en noodzakelijke voorzieningen zijn niet van toepassing. De werkgever kan zonder factuur niet toetsen of voldaan is aan de voorwaarden van deze gerichte vrijstellingen. (Bron: PW, 16 mrt. 2021)

59. Wetsvoorstel Wet werken waar je wil ingediend

Het initiatiefwetsvoorstel voor de ‘Wet werken waar je wil’ is ingediend bij de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel wijzigt de Wet flexibel werken. Door de beoogde wijzigingen kan een werkgever een verzoek van de werknemer tot aanpassing van de werkplek alleen nog maar afwijzen als er sprake is van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Het wetsvoorstel geldt voor werknemers en werkgevers in organisaties waarin 10 of meer werknemers werken.

De werknemer kan bij een verzoek om aanpassing van de arbeidsplaats alleen kiezen tussen (meer) werken vanaf het adres dat bij de werkgever staat geregistreerd als woonadres van de werknemer, of (meer) werken vanaf de werklocatie van de werkgever. (Bron: AWVN, 19 mrt. 2021)

60. Thuiswerken of reizen: altijd een vergoeding op maat

Werkgeversorganisatie AWVN pleit voor een waarjewerkt-budget. Dat kun je gebruiken voor de kosten van een auto, het OV of bijvoorbeeld een e-bike. En natuurlijk ook om de kosten voor je thuiswerkplek te dekken. De ANWB heeft nu de eerste cao afgesloten waarin zo'n flexibel budget’ is opgenomen. (Bron: ANWB, 18 mrt. 2021)

61. Veel werkgevers monitoren hun thuiswerkers

Ten minste een op de acht Nederlandse thuiswerkers wordt via bedrijfssoftware op de vingers gekeken. Hun werkgever controleert of ze wel aan de slag zijn. Dit blijkt uit onderzoek van de vakbond CNV bij 1.200 thuiswerkers.

De vakbond ziet met name bij mensen die voor callcenters werken, veel monitoring op afstand. Monitoring van werknemers is niet verboden, mits aan een aantal voorwaarden is voldaan. Zo moet er een legitieme reden voor zijn die de belangen en rechten van het personeel, zoals hun privacy, overstijgt. Ook dient het personeel steeds op de hoogte te worden gebracht. Heimelijke controle mag uitsluitend als er een ernstig vermoeden van misbruik is. (Bron: Computable, 9 apr. 2021)

62. Steeds meer afspraken over thuiswerken als arbeidsvoorwaarde

Thuiswerken staat bovenaan de lijstjes bij het cao-overleg. Zowel bij werkgevers als werknemers. Maar niet alleen in de cao’s. Ook via de or worden hierover afspraken gemaakt zo blijkt uit onderzoek door AWVN.

Wat wordt opgenomen verschilt. Een gemene deler is de thuiswerkvergoeding. De meeste partijen gaan mee in de Nibud-berekening van circa 2 euro per dag. (Bron: HR Praktijk, 6 mei 2021)

63. Beginners op de arbeidsmarkt harder getroffen door thuiswerken

Jonge werkenden zijn extra hard getroffen door het thuiswerken tijdens de coronapandemie. Als (deels) thuiswerken de norm blijft, zal vooral de beginnende generatie daar last van hebben. Juist die heeft de contacten en het netwerk op kantoor hard nodig aan het begin van haar carrière. (Bron: De Volkskrant, 9 jun. 2021)

64. Ben jij een thuiswerkvriendelijke werkgever?

Thuiswerken is, als de werkzaamheden van jouw bedrijf het tenminste toelaten, het nieuwe normaal geworden sinds de uitbraak van Covid-19. Voor veel werkgevers is het zoeken. Hoe kun je jouw medewerkers zo goed mogelijk ondersteunen? Waar moet je precies aan voldoen en waar moet je nog meer op letten? Doe de thuiswerkcheck en kijk hoe jij scoort als thuiswerkvriendelijke werkgever! (Bron: F.Facts, 15 juni 2021)

65.Terug naar kantoor: Overzicht van wat mag, moet en kan

De coronacijfers gaan nu zo snel de goede kant op, dat vanaf 26 juni 2021 de nodige versoepelingen mogelijk zijn. Veel werknemers zullen blij zijn dat ze dan weer (voorzichtig) naar kantoor mogen, zij het voorlopig voor de helft van de tijd. Om alles veilig te laten verlopen, moeten werkgevers en werknemers zich wel aan verschillende regels houden. Bron: Personeelsnet, Terug naar kantoor: Overzicht van wat mag, moet en kan.

66. Norm is twee dagen per week thuiswerken

Werkgevers gaan op grote schaal over op het verstrekken van thuiswerkvergoedingen. De meeste werkgevers willen na de coronacrisis het hybride werken vasthouden. De norm wordt daarbij twee dagen per week thuiswerken en de rest op locatie zo blijkt uit onderzoek van werkgeversvereniging AWVN onder het Nederlandse bedrijfsleven. (Bron: AWVN, 10 juli 2021)

67. Thuiswerkbeleid: duidelijkheid voor je medewerkers

In een thuiswerkregeling staat duidelijk omschreven wat onder thuiswerken in jouw bedrijf wordt verstaan. Zo leg je bijvoorbeeld vast:

welke functies of functiegroepen voor thuiswerken in aanmerking komen
hoeveel dagen er per periode (week/maand) thuisgewerkt mag worden
welke activiteiten op de werkplek/locatie moeten plaatsvinden
wat de regels zijn voor flexibele werktijden en overuren
hoe de communicatie binnen het team en met leidinggevenden geregeld is
hoe de privacyregels nageleefd moeten worden
op welke manier medewerkers gezond en veilig kunnen thuiswerken.

(Bron: Randstad, 20 aug. 2021)

68. Wéér werken we thuis. Wat betekent dat voor de werkdruk?

Na ruim anderhalf jaar massaal thuiswerken, is het mogelijk om de balans op te maken. Bijna een derde van de werknemers is thuis productiever. Maar een even grote groep is juist minder productief. Wat kan een werkgever doen?

Zo’n 30 procent van de werknemers zegt dat het thuiswerken heeft gezorgd voor een hogere productiviteit. Maar eveneens 30 procent heeft de eigen productiviteit juist zien kelderen. Dat heeft volgens Jaap van der Muijen, hoogleraar psychologie aan Nyenrode Business Universiteit, onder andere te maken met de vraag of iemand thuis wel een goede plek heeft om te werken. Met een eigen werkplek thuis is de kans op een hogere productiviteit 83 procent groter, zo blijkt uit het onderzoek.

Niet iedereen heeft een kamer over om in te richten als werkplek en daar valt voor een werkgever weinig aan te veranderen. Hoe kan je als werkgever dan wel een productieve werkdag faciliteren? Van der Muijen: “Wat wel belangrijk is, is een goed bureau. Uit mijn eigen werk weet ik ook dat een groot tweede scherm enorm helpt. Ook goede apparatuur en een goede bureaustoel helpen absoluut.”

Meer dan een derde van de respondenten werkt tijdens de coronapandemie meer uren dan voorheen. Een op de drie werknemers zegt minder plezier in het werk te hebben. En ook hier is de invloed van de werkgever beperkt, ziet Van der Muijen.“Je ziet dat jongere werknemers, zowel mannen als vrouwen onder de 36 jaar, meer moeite hebben de balans tussen werk en privé te bewaren dan ouderen. Ook ervaren ze meer emotionele druk. En ik verwacht dat dat vooral te maken heeft met het hebben van kinderen. Toen dit onderzoek werd uitgevoerd zaten ook de kinderen thuis. Dan is het moeilijker om de balans te vinden. En omdat je thuis flexibeler bent, gaan mensen dan meer ’s avonds en in het weekend werken.”

Het hybride werken is tijdens de coronapandemie voor veel werknemers een cruciale arbeidsvoorwaarde geworden

Een op de drie Nederlandse werknemers geeft aan te veranderen van baan als hun werkgever hen verplicht om volledig terug naar kantoor te gaan. 85 procent van de werknemers wil bovendien niet dat de baas bepaalt op welke dagen zij naar kantoor moeten komen, dat willen zij zelf beslissen. Dat blijkt uit de Monitor Hybride Werken van KPN die vrijdag verschijnt.

Hybride werken lijkt daarmee een blijvertje. Na twee jaar grotendeels thuiswerken zegt 93 procent van de ondervraagde werknemers een goede balans te hebben gevonden tussen werken vanuit huis en werken op kantoor. Al heeft een kwart van hen de werkplek thuis nog steeds niet in orde. Er is bijvoorbeeld geen goede stoel, verstelbaar bureau, geen tweede beeldscherm of zelfs geen aparte ruimte. Bij driekwart van de werknemers is de thuisplek wel goed in orde.

Meer dan de helft van de werknemers heeft afspraken gemaakt met de werkgever over het minimaal aantal dagen op kantoor en over welke werkzaamheden daar moeten worden gedaan. Voor bijna 40 procent geldt dat nog niet. KPN-bestuurder Marieke Snoep adviseert dat wel te doen: “Ga in gesprek met elkaar en maak afspraken over wanneer, waar én waarvoor je elkaar op kantoor wilt ontmoeten. Dat leidt naar de ideale hybride werkweek voor elk team en individu.”

Maandag, dinsdag en donderdag

Inmiddels gaat twee derde van het kantoorpersoneel weer twee of drie dagen per week naar de werkplek toe. Een klein groepje zelfs al vier dagen. Maandag, dinsdag en donderdag zijn de populairste dagen. Bijna driekwart vindt het wel erg druk op het werk. Ze moeten wennen aan al die pratende en bewegende mensen om zich heen.

Ongeveer de helft stoort zich aan collega’s die gesprekken voeren via online videoverbindingen. Snoep: “Bouw het daarom ook rustig op, voor veel mensen is de overgang van veel thuiswerken naar weer meer op kantoor, een grote stap.” De KPN-manager zegt ook: “We hebben een doel nodig om naar kantoor te gaan, niet alleen een afspraak. Belangrijk is dus te bepalen wat we gaan doen op kantoor en hoe het er daar uit moet zien.”

Hybride vergaderen, waarbij deelnemers zowel vanuit kantoor als thuis deelnemen, gaat steeds beter. Bedrijven beschikken vaker over vergaderzalen en videoapparatuur om dit goed mogelijk te maken. Inmiddels is dat op 65 procent van de werkplekken goed geregeld. Het aantal werknemers dat last heeft van rommelige en onprettige vergaderingen door een slechte internetverbinding is met 53 procent nog steeds hoog.

Ondanks de positieve ervaringen met het combineren van thuiswerken en naar kantoor gaan, vreest een op de vier werknemers dat hybride werken over een tijdje helemaal verdwenen is en alles weer wordt zoals voor corona. Dat zou voor een grote groep vervelend zijn, want bijna 40 procent geeft aan het eigenlijk niet nodig te vinden om naar kantoor te gaan. Zij voelen zich hier min of meer toe gedwongen omdat andere collega’s wel op kantoor aanwezig zijn.

Thuiswerken kost inmiddels 3 euro per dag

Vanaf 2022 mogen werkgevers hun werknemers een onbelaste thuiswerkvergoeding van €2 per dag geven. Dit bedrag zou de extra kosten die werknemers maken voor verwarming, stroom, wc-papier en koffie moeten dekken. Het bedrag is gebaseerd op een schatting van budgetinstituut Nibud, maar vanwege de hoge inflatie is het nu al achterhaald.

Drie euro per dag is een meer realistische inschatting, zegt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart. Vooral de kosten voor verwarming en elektriciteit zijn in de afgelopen periode hard opgelopen. Maar ook koffie is duurder geworden. In de berekening van de kosten voor thuiswerken zit ook bijvoorbeeld de afschrijving van het bureau en de stoel.

Werkgevers besparen op kosten wanneer werknemers niet op kantoor komen. Zo hoeven ze minder uit te geven aan reiskostenvergoedingen, schoonmaakkosten en elektriciteit. Sinds de uitbraak van het coronavirus wordt er veel meer thuisgewerkt en veel werkgevers en werknemers verwachten dat ook na de pandemie te blijven doen.

SER-advies hybride werken

Wat betekent het structureler worden van hybride werken voor arbeidsorganisaties? Wat vraagt dit van het overheidsbeleid? Op verzoek van het kabinet heeft de Sociaal-Economische Raad (SER) hierover advies uitgebracht. Het advies zal een belangrijke bouwsteen vormen voor het kabinet bij de ontwikkeling van de ‘Agenda voor de toekomst van hybride werken’.

De regelingen om werkgevers en werkenden te ondersteunen bij het faciliteren van hybride werken zijn niet altijd toereikend of eenvoudig in gebruik. De SER doet daarom een aantal aanbevelingen om hybride werken beter te kunnen faciliteren om tot een goede balans van hybride werken te kunnen komen (na de coronapandemie).

De SER geeft in zijn advies over hybride werken onder meer de aanbeveling de verruiming van de vrije ruimte WKR te onderzoeken en de thuiswerkvergoeding van 2 euro te evalueren. Andere belangrijke fiscale en faciliterende aanbevelingen zijn:

Evalueer de fiscale vrijstelling voor arbovoorzieningen;
Fiscale vrijstelling gebruik werkhubs;
Creëer meer flexibiliteit in mobiliteitsregelingen;
Eenvoudigere regelingen, periodieke toetsing en heldere communicatie;
Ontwikkel een richtlijn voor eenduidige inspecties rond de WKR.

Lees hier de gehele brochure voor de adviezen van de SER.

Wet Flexibel Werken (WFW) (thuiswerken)

Een meerderheid van de Tweede Kamer is akkoord gegaan met het voorstel voor de Wet werken waar je wilt. Dit wetsvoorstel verandert de wettelijke regels voor werkgevers die een verzoek van een werknemer krijgen voor een andere arbeidsplaats.

De Wet flexibel werken (WFW) biedt werknemers de mogelijkheid om een wettelijk verzoek in te dienen voor een andere arbeidsplaats. Een werknemer kan bijvoorbeeld via de WFW aan zijn werkgever vragen of hij mag thuiswerken. Momenteel geldt dat de werkgever dit verzoek vrij eenvoudig naast zich neer kan leggen. De wet verplicht de werkgever alleen om het verzoek van de werknemer te overwegen en om hierover een gesprek te voeren. In tegenstelling tot verzoeken om aanpassing van de arbeidsduur of werktijden, heeft de werkgever voor een afwijzing van het verzoek om een andere arbeidsplaats geen zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang nodig. Het voorstel voor de Wet werken waar je wilt, gaat deze toets veranderen.

Wetsvoorstel volgt SER-advies over hybride werken

Het initiatiefwetsvoorstel van Tweede Kamerleden Van Weyenberg (D66) en Maatoug (GroenLinks) is tussentijds aangepast. Het oorspronkelijke voorstel regelde dat de werkgever een verzoek van een werknemer voor een andere arbeidsplaats (binnen de Europese Unie) alleen zou mogen weigeren bij een zwaarwegend bedrijfsbelang (dus dezelfde toets als bij verzoeken om wijziging van de arbeidsduur of werktijden). De initiatiefnemers besloten echter om het wetsvoorstel in lijn te brengen met het advies van hybride werken dat de Sociaal-Economische Raad (SER) eerder dit jaar uitbracht aan het kabinet.

Eerste Kamer moet nog over wetsvoorstel stemmen

In het voorstel staat nu dat de werkgever het werknemersverzoek ‘naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid’ moet beoordelen. Dat houdt in dat hij bij zijn besluit alle verschillende werkgevers- en werknemersbelangen zorgvuldig moet afwegen. Tegelijkertijd vraagt dit van de werknemer dat hij ‘een gedegen motivering’ aan moet voeren bij zijn verzoek. De wetswijziging geeft de werknemer juridisch een betere positie, terwijl de werkgever de vrijheid behoudt voor maatwerk. Veel partijen in de Tweede Kamer kunnen zich daar goed in vinden en stemden daarom vandaag in met het voorstel. Het wetsvoorstel gaat nu naar de Eerste Kamer. Er staat nog geen ingangsdatum vast.

Redactie: veel werkgevers hebben gewoon een “thuiswerkregeling” in de PersoneelsGids opgenomen, daarbij is het een nogal theoretisch probleem. Het enige wat de wet gaat regelen, is dat de werkgever een verzoek in behandeling moet nemen en eventueel gemotiveerd moet af- of toewijzen.

Met je laptop aan het strand in de baas z'n tijd: de workation is populair

We zijn inmiddels erg gewend aan werken op afstand. Meestal doen we dat thuis, maar als je toch niet naar kantoor gaat, waarom niet op een werkvakantie gaan?

Stel jezelf eens voor: op een parelwit strand klap je je laptop dicht, om vervolgens in het koele water te duiken. En dat één minuut nadat de werkdag is afgelopen. Het is allemaal mogelijk tijdens een workation, een vorm van op afstand werken. Alleen zit je niet in je joggingpak op de bank, maar ergens vanuit Zuid-Europa of op een luxe strand bij Bali.

Populair

Er zijn geen harde cijfers, maar meerdere reisorganisaties geven aan dat er signalen zijn dat steeds meer mensen op workation gaan. Volgens reisbrancheorganisatie ANVR was het fenomeen workation voor corona al bekend, maar kreeg het tijdens de pandemie echt een vlucht. Volgens de organisatie is het na corona iets afgenomen, maar nog steeds erg populair bij jongere werkenden.

Voor velen zal een workation nog een nieuw begrip zijn. "Het wordt steeds gangbaarder", vertelt Alieke Ingerman vanuit Zwitserland. Ze runt sinds een jaar het bedrijf Working Remotely, waarmee ze workations organiseert voor bedrijven en individuen. "Voor corona zaten we op kantoor, toen thuis en nu is iedereen weer een beetje zoekende. Het gesprek over waar je werkt is volop gaande. Nu corona voorbij is, kun je weer werken in vrijheid."

Meer vrijheid

Zowel voor bedrijven als individuele klanten is het fenomeen nieuw en heel hard aan het groeien, vertelt Ingerman. "Door de coronacrisis is het thuiswerken en het remote werken gigantisch gestegen. Doordat je natuurlijk meer vrijheid hebt waar je werkt, kan het ook in het buitenland. Zeker bij de jongere generatie, die hebben zeker extra behoefte aan vrijheid." Ingerman merkt dat sceptische mensen vaak belemmeringen zien als ze lang weg zijn van kantoor. "Je maakt mij niet wijs dat het een gigantisch probleem is als je een paar kantooruren mist."

Workation is een blijver

Workation is wel een blijver, volgens toerismedeskundige Goof Lukken van Breda University of Applied Sciences. "Dat komt mede door de jongere generatie tussen de 18 en 22 jaar. Ze zijn nu gewend om hybride onderwijs te volgen, waarbij een deel online is. Dat is wel een blijver." Hij spreekt van een nieuw soort fenomeen waar nog volop mee getest wordt door ondernemers en organisaties. "Dat je altijd op kantoor moet zijn, is er wel een beetje uit."

Het zijn niet alleen individuen die een tijdje op een andere locatie willen werken: ook bedrijven hebben interesse. Volgens sommige reisorganisaties zijn er steeds meer bedrijven die informeren naar een workation voor hun werknemers. Een woordvoerder van TUI meldt dat vergeleken met vorig jaar er een stijging is te zien van het aantal bedrijven dat een workation boekt. Volgens D-reizen zijn er steeds meer bedrijven die een workation mogelijk maken voor medewerkers en het soms zelfs stimuleren om hier gebruik van te maken.

Andere omgeving

Maar waarom gaan mensen op workation? "Sommigen gaan alleen, om de horizon te verbreden", vertelt Ingerman. "Bedrijven doen het ook samen. Dan ga je teambuilden en ontstaat er een groepsgevoel. Soms heeft iemand niet genoeg vakantiedagen opgebouwd en gaat om die reden op workation." Volgens het ANVR gaan de meesten samen met andere collega's of met vrienden op reis. "Wat we vaak horen is dat het goed voelt om in een andere omgeving te verblijven. Het prikkelt de juiste zintuigen en mensen komen meer opgeladen terug."

Niet werken op een strandstoeltje

Vooral mensen die op de laptop kunnen werken gaan op workation. TUI meldt dat reizigers vooral naar warme locaties gaan, maar ook de faciliteiten moeten goed zijn. "Je kunt overal gaan zitten, maar je moet wel een goede en veilige wifiverbinding hebben. Ook moet je ervoor zorgen dat mensen niet kromgebogen met hun laptop op een strandstoeltje gaan zitten."

Ingerman vertelt dat de locatie en tijd erg wisselen. "Je hebt bedrijven die een maand weg willen, maar het gemiddelde is een week. Ik merk dat bestemmingen in Europa populair zijn. In de Mediterrane landen is het net wat lekkerder weer. Spanje is populair, maar het kan ook verder zijn zoals Bali en Curaçao."

Maar waarom zou een werkgever zomaar in een workation investeren? "Het heeft meerdere facetten van goed zorgen voor je medewerkers", legt Ingerman uit. "Je wilt dat bij iedereen het werkgeluk heel hoog is. Dat kun je doen op deze manier. Er is sprake van teambuilding, dat is een ervaring met elkaar. Wat ook meespeelt is dat het een uitdagende tijd is voor bedrijven om personeel te behouden en vacatures te vullen. Op deze manier onderscheid je jezelf."

Redactie: Belangrijke vereisten (overigens niet alleen bij thuiswerken) zijn concrete individuele doelstellingen en data. Wanneer de medewerker het gevoel heeft dat zijn werk zijn eigen "winkel" is, dan maakt het in veel gevallen niet uit waar het gebeurt. Autonomie op basis van wederzijds vertrouwen en professionaliteit zijn de uitgangspunten.

Lees ook