Ontwikkeling, studie en onderwijs

Datum laatste wijziging: 27 februari 2024  |  Trefwoorden: , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Inhoud

  1. Inschrijving lerarenregister
  2. Levenlanglerenkrediet
  3. Periodieke Arbeidsmarktscan (PAS) en Persoonlijke Ontwikkelrekening
  4. Scholingsaftrek afhankelijk van leeftijd niet discriminatoir
  5. Werkgever vreest opleiden voor de concurrent
  6. Leven lang leren volwassenen, een op de vijf
  7. Onderzoek Panteia naar leven lang ontwikkelen
  8. Persoonlijk ontwikkelbudget voor iedereen
  9. Individuele leerrechten voor werkenden en werkzoekenden
  10. Jezelf ontwikkelen in coronatijd
  11. Gratis training aan 1000 coronawerklozen
  12. Subsidie beschikbaar voor ontwikkeladviezen
  13. STAP vervangt scholingsaftrek vanaf 2022
  14. Voortgang subsidieregeling STAP-budget
  15. STAP-budget
  16. Voorwaarden STAP-budget
  17. Om- en bijscholers krijgen vaker overheidskrediet: 30% toename in 2 jaar tijd
  18. Deskundigen verwachten wildgroei aan cursussen
  19. Eerste ronde omscholingsbudget STAP na drie dagen op
  20. STAP-subsidie is goed bedoeld, maar slecht uitgewerkt
  21. Vanaf 2023 125 miljoen euro extra STAP-budget voor mensen met een opleiding tot en met MBO-4
  22. STAP-budget aanvragen - in 2023 nieuwe rondes
  23. STAP-regeling strenger en strakker en eenvoudiger
  24. Een nieuwe aangepaste ronde voor het STAP-budget
  25. STAP-budget wordt m.i.v. 2024 afgeschaft
  26. SLIM-subsidie voor scholing en ontwikkeling

Inschrijving lerarenregister

Leraren in het primair en voortgezet onderwijs en op het bekostigd mbo worden straks verplicht zich te registreren in het lerarenregister. Tot 2017 is dat nog vrijwillig. Het ministerie van Onderwijs wil er op deze manier voor zorgen dat zij zo aan hun professionele ontwikkeling blijven werken. Zie de Wet op het lerarenregister (pdf).

NB: zie alinea 32: 'Verplicht lerarenregister jaar uitgesteld'

Levenlanglerenkrediet

Wilt u een opleiding gaan volgen, maar heeft u geen recht meer op reguliere studiefinanciering (lening, aanvullende beurs en reisproduct)? Vanaf het studiejaar 2017-2018 kunt u onder bepaalde voorwaarden toch geld lenen om het collegegeld of lesgeld te betalen.
U kunt het krediet krijgen voor de duur van uw opleiding. Voor de meeste opleidingen is dit 4 jaar. Doet u een deeltijdopleiding aan hbo of universiteit, dan krijgt u 1 jaar extra.

U kunt per jaar het bedrag aan wettelijk collegegeld of lesgeld lenen. Voor 2017-2018 is het wettelijk collegegeld € 2.006,04 en het lesgeld € 1.137,-.

De regeling gaat in op 1 augustus 2017 voor het mbo, en op 1 september 2017 voor hbo en universiteit. Het is aan te vragen via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Daar staan ook de voorwaarden voor de aanvraag. Zo moet een werknemer 30 jaar of ouder zijn om een opleiding aan mbo, hbo of universiteit aan te vragen. Werknemers jonger dan 30 jaar kunnen krediet aanvragen voor een 2e opleiding aan hbo of universiteit of een deeltijdopleiding.

De hoogte van het Levenlanglerenkrediet hangt af van de hoogte van het collegegeld of lesgeld dat de student moet betalen. Het krediet wordt aangevraagd voor de duur van een opleiding. Voor het krediet geldt dezelfde rente die studenten met recht op studiefinanciering hebben. Als het recht op Levenlanglerenkrediet stopt, start de terugbetaling per 1 januari van het daaropvolgende jaar. De rente staat dan telkens voor 5 jaar vast. De lening moet in 15 jaar terugbetaald worden. Hoeveel per maand terugbetaald moet worden, is inkomensafhankelijk.

Vanaf 1 januari 2019 heeft het levenlanglerenkrediet geen invloed meer op de hoogte van de Wajong 2010-uitkering of het recht op de Wajong 2015-uitkering. (Bron: UWV, 20 dec. 2018)

Periodieke Arbeidsmarktscan (PAS) en Persoonlijke Ontwikkelrekening

De veranderende arbeidsmarkt vraagt van werkenden dat zij hun vaardigheden voortdurend blijven ontwikkelen. ABU, Cedris, NRTO en OVAL, vier brancheorganisaties die werken in het hart van de arbeidsmarkt, komen daarom met een gezamenlijk aanbod aan een nieuw kabinet en sociale partners om een leven lang ontwikkelen voor iedereen in Nederland mogelijk te maken. Lees: Aan de slag met Leven Lang Ontwikkelen.

(Bron en meer: Flex Nieuws, 28 mrt. 2017)

Scholingsaftrek afhankelijk van leeftijd niet discriminatoir

De Nederlandse belastingregeling op grond waarvan personen die de leeftijd van 30 jaar nog niet hebben bereikt de scholingsuitgaven volledig in aftrek kunnen brengen, terwijl dit recht op aftrek beperkt is voor personen die deze leeftijd al hebben bereikt, is niet in strijd met het discriminatieverbod. Tot dit oordeel kwam de Hoge Raad op 19 mei 2017 in navolging op de uitspraak van het Europese Hof.

Werkgever vreest opleiden voor de concurrent

Meer dan de helft van de Nederlandse werkenden (55%) denkt dat werkgevers terughoudend zijn met investeren in scholing omdat ze vrezen hun werknemers op te leiden voor de concurrent. Dit blijkt uit onderzoek van HR-riskconsultant Robidus onder ruim duizend werkende Nederlanders.

Ook de AWVN maakt zich zorgen over de investering in kennis. De CAO’s die in 2018 worden afgesloten, zijn volgens de werkgeversvereniging te weinig gericht op de toekomst. Er wordt veel te weinig afgesproken over investeringen in de kwaliteit van de beroepsbevolking voor de lange termijn. Voor zover in CAO’s wél toekomstgerichte afspraken worden gemaakt, zijn die vooral kostenverhogend.’ (Bron: PW, 6 jul. 2018)

Leven lang leren volwassenen, een op de vijf

In 2017 volgden ruim 1,7 miljoen personen van 25 tot 65 jaar enige vorm van scholing. Het gaat zowel om formeel onderwijs, zoals een opleiding in het mbo of hoger onderwijs, als om cursussen en workshops. Dit blijkt uit recent gepubliceerde cijfers van het CBS over scholing van volwassenen.

In vergelijking met andere EU-landen volgen in Nederland relatief veel volwassenen onderwijs: ruim 19 procent in 2017. Alleen in de Scandinavische landen is dit aandeel nog groter. In Zweden volgen ruim drie op de tien volwassenen een opleiding of cursus, gevolgd door Finland en Denemarken. Nederland maakt met Frankrijk de top vijf compleet. (Bron: CBS, 20 nov. 2018)

Onderzoek Panteia naar leven lang ontwikkelen

De Tweede Kamer heeft Panteia gevraagd om in kaart te brengen wat de belemmeringen zijn bij burgers om zich te blijven ontwikkelen, en om oplossingen aan te dragen. Het bureau heeft daarvoor onderzoek gedaan in verschillende doelgroepen: lager en middelbaar opgeleiden, flexkrachten en alleenstaande moeders.

Uiterst korte samenvatting (van HR-kiosk) van de aanbevelingen van Panteia:
  • Mensen beseffen dat het belangrijk is om zich te blijven ontwikkelen.
  • In de praktijk gaat de aandacht en energie vaak naar in hun ogen andere meer urgente zaken.
  • Door eerdere ervaringen hebben veel mensen geen positief beeld van het onderwijs.
  • Panteia beveelt een meer flexibele situatie inzake het blijvend ontwikkelen aan. Creëer een leercultuur en faciliteer andere manieren van leren
  • Sluit aan bij datgene wat mensen bezig houdt zoals persoonlijke groei en vrijwilligerswerk.
  • Gebruik rolmodellen. Wanneer iemand ziet dat een collega of vriend een cursus volgt, komt hij sneller in actie.
  • Eventuele persoonlijke problematiek moet eerst worden opgelost en het leren moet op maat zijn. Dit kan een onafhankelijke loopbaancoach doen.

Lees Belemmeringen Leven Lang Ontwikkelen van 11 maart 2019 

Persoonlijk ontwikkelbudget voor iedereen

Zowel werkenden als niet-werkenden kunnen straks een persoonlijk ontwikkelbudget voor scholing en ontwikkeling aanvragen. Zij kunnen dat inzetten om bijvoorbeeld een mbo-diploma te halen, maar ook om een sector-erkend certificaat te halen of om een cursus te volgen. Het doel is dat meer mensen zich gaan ontwikkelen tijdens hun loopbaan, en dat ze zo beter inzetbaar blijven op de arbeidsmarkt.

De fiscale scholingsaftrek gaat vervallen en wordt vervangen door het zogeheten STAP-budget (Stimulans ArbeidsmarktPositie). Daarmee kunnen zo’n 100.000 tot 200.000 mensen per jaar aanspraak maken op een persoonlijk ontwikkelbudget van € 1000 tot € 2000 per persoon. Het geld kan gebruikt worden voor het halen van bijvoorbeeld een mbo-opleiding, het volgen van een cursus of het halen van een certificaat.

Wie een opleiding wil doen, hoeft zich straks alleen online aan te melden voor het STAP-budget en aan te geven welke opleiding hij of zij wil volgen. Een breed scala aan opleidingen en cursussen komt daarvoor in aanmerking. Na goedkeuring van de aanvraag wordt het budget direct uitbetaald aan de opleidingsinstelling en kan de aanvrager van start gaan met de opleiding. Daardoor is het STAP-budget toegankelijk en eenvoudig in gebruik, en moet tegelijkertijd misbruik tegengaan.

Dat schrijven minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de Tweede Kamer. (Bron: Min. SZW, 3 juni 2019)

Meer nieuws en achtergronden: zie Het Stap-budget komt eraan!

Individuele leerrechten voor werkenden en werkzoekenden

Er moet een systeem komen van individuele leerrechten voor werkenden en werkzoekenden. Dat vinden VNO-NCW, MKB-Nederland, mbo Raad en NRTO (27 juni 2019).

Volgens de voorstellen zouden alle werkenden en werkzoekenden met minimaal een startkwalificatie en die minimaal twee jaar zijn uitgeschreven uit het reguliere onderwijs of ouder zijn dan 27 jaar leerrechten toegekend moeten krijgen. De hoogte van die leerrechten is gelijk aan de kosten van een universitaire opleiding minus de opleiding die men al gevolgd heeft. Deze leerrechten kan men vervolgens besteden bij door de overheid erkende onderwijsinstellingen, publiek of privaat.

Uit een doorrekening van SEO Economisch Onderzoek blijkt dat geld steken in een systeem van individuele leerrechten voor werkenden en werkzoekenden loont: het kabinet verdient de eigen investeringen dubbel en dwars terug. Het draagt bij aan de duurzame inzetbaarheid van mensen en het terugdringen van inkomensongelijkheid; de sociale zekerheidslasten dalen omdat minder werkzoekenden er gebruik van hoeven maken en de belastingopbrengsten nemen toe doordat de gemiddelde jaarinkomens van werkenden stijgen.

Jezelf ontwikkelen in coronatijd

Een groot deel van Nederland zit noodgedwongen thuis. Niet fijn, maar ook een uitgelezen kans om bij te leren. De SER (22 apr. 2020) noemt een aantal cursussen die digitaal kunnen worden gevolgd, soms zelfs gratis.

NB: Uit de European Skills Index van Cedefop – het Europees Centrum voor de ontwikkeling van de beroepsopleiding, een agentschap van de EU – blijkt dat Nederlandse werkenden op dit gebied niet zo hoog scoren. Verbetering van de digitale vaardigheden van werkend Nederland is dan ook een speerpunt van de actieagenda LLO van de SER.

Gratis training aan 1000 coronawerklozen

Arbeidsbemiddelaar Olympia wil Nederland helpen bij het aanpakken van de coronacrisis door 1000 werkzoekenden een gratis training aan te bieden.

Het gaat om trainingen voor functies waar in de 1,5 meter-economie langdurig vraag naar zal zijn, zoals Logistiek medewerker, Orderpicker, Magazijn medewerker en Klantenservice medewerker.

Kandidaten die hun mogelijkheden willen verkennen kunnen contact opnemen via de website van Olympia (30 apr. 2020)

Subsidie beschikbaar voor ontwikkeladviezen

De coronacrisis heeft grote impact op de arbeidsmarkt. In veel sectoren ligt het werk al een paar maanden (gedeeltelijk) stil. Met als gevolg dat veel mensen hun inkomen kwijt dreigen te raken of al kwijt zijn. Daarom komt het kabinet met een tijdelijk crisispakket waarvoor 14 miljoen euro beschikbaar is voor ontwikkeladviezen. Later dit jaar zal er vanuit hetzelfde crisispakket nog geld beschikbaar komen voor online scholingsmogelijkheden.

Juist in deze tijd is het belangrijk om te blijven investeren in je ontwikkeling. De veranderingen op de arbeidsmarkt vragen om aanpassingsvermogen. Door te zorgen dat je je positie op de arbeidsmarkt verbetert kun je werken aan een duurzame inzetbaarheid. Het is belangrijk dat je inzicht krijgt in je ontwikkelkansen en loopbaanmogelijkheden. Dit om te voorkomen dat je straks veel moeite hebt om weer aan de slag te komen. (Bron: Carincompaancoaching.nl, juli 2020)

STAP vervangt scholingsaftrek vanaf 2022

Minister Koolmees stuurt de Tweede Kamer de concept-subsidieregeling STAP-budget. Hiermee kan iedereen van 18 jaar en ouder voor € 1000 aan scholing inzetten voor de eigen ontwikkeling en duurzame inzetbaarheid. Anders dan bij de huidige fiscale scholingsaftrek is de eigen bijdrage niet afhankelijk van het inkomen, maar van de kosten van de scholingsactiviteit. 

Redactie: Er zijn op dit moment twee mogelijkheden om studiekosten voor een deel te vergoeden. 1. De studiekosten (voor een beroep)als aftrekpost opvoeren voor de Inkomstenbelasting (met een drempel van € 250  2. De studiekosten via de werkgever zogenaamd verruilen met brutoloon, waardoor er een fiscaal voordeel ontstaat ter hoogte van het belastingtarief; er is dan geen drempel.
Bij het STAP-budget kunnen de kosten boven de € 1000 nog steeds op deze twee manieren worden opgevoerd.

Kosten boven de € 1000,00 zijn vanaf 1-1-2022 fiscaal niet meer aftrekbaar van de Inkomstenbelasting (IB)

Voortgang subsidieregeling STAP-budget

Met deze brief informeert minister Koolmees de Tweede Kamer over de verdere voortgang van de implementatie van de subsidieregeling STAP-budget, de doorontwikkeling en de eerste uitkomsten van de adviestoets uitgevoerd door Adviescollege ICT-toetsing. Deze brief is ook aan de Eerste Kamer aangeboden. (Bron: Rijksoverheid, 21 juni 2021)

STAP-budget

Werkenden en werkzoekenden kunnen vanaf 1 maart 2022 een STAP-budget van maximaal € 1.000 euro aanvragen voor scholing en ontwikkeling. Mensen kunnen deze subsidie gebruiken voor een sterkere positie op de arbeidsmarkt. De subsidie heet STAP. Dit staat voor Stimulering ArbeidsmarktPositie.

Meer kansen op de arbeidsmarkt door opleiding

Met het geld uit het STAP-budget kunnen mensen een opleiding, training of cursus volgen. Bijvoorbeeld om een mbo-diploma te halen. Met het STAP-budget  wil de overheid mensen helpen om zich te ontwikkelen tijdens hun loopbaan. Werknemers en werkzoekenden hebben zo meer  kansen om hun baan te houden. Of om een nieuwe baan te vinden.

STAP-budget vervangt fiscale aftrek scholingskosten

Het STAP-budget vervangt de fiscale aftrek van scholingskosten. Mensen die het meeste voordeel hebben van bijscholing maken te weinig gebruik van deze mogelijkheid. Denk aan flexwerkers, werkzoekenden en werkenden met beroepen waar minder vraag naar is. Of mensen die om financiële redenen geen (bij)scholing kunnen volgen. De overheid wil dat deze mensen met het STAP-budget sneller kiezen voor een opleiding of cursus. Zodat zij minder kans hebben om werkloos te worden. Of dat lang te blijven.

Per 1 januari 2022 zijn studiekosten en andere scholingsuitgaven niet meer aftrekbaar. In plaats daarvan komt de subsidieregeling STAP-budget voor werkenden en werkzoekenden. STAP staat voor Stimulering Arbeidsmarktpositie.
Aftrekbare opleidingskosten die u in 2021 betaalt, mag u nog aftrekken in uw aangifte inkomstenbelasting 2021. Opleidingskosten die u in 2022 of later betaalt, zijn niet meer aftrekbaar. Vanaf 1 maart 2022 kunt u STAP-budget aanvragen bij het UWV.

Redactie:  Het STAP-budget lijkt positief, maar zal (is onze inschatting een rampenplan blijken te zijn, zoals alle toeslagen) maar is ook een ordinaire bezuiniging voor diegenen die een dure studie willen volgen. Daarbij is het budget ook nog eens beperkt tot € 36 miljoen per 2 maanden. OP=OP!

Omscholen en baan houden of wisselen

Mensen die zich laten om- of bijscholen kunnen voorkomen dat ze hun baan verliezen. Ook hebben zij meer kans om een andere baan te vinden. Werk verandert namelijk snel. Steeds meer werk is digitaal. Hierdoor komen er nieuwe banen bij, terwijl andere banen verdwijnen. Ook door de coronacrisis verdwijnen er banen. Terwijl er in de zorg, techniek en het onderwijs juist veel vacatures zijn.
Voor mensen met zware beroepen, bijvoorbeeld in de bouw, kan omscholing helpen om van baan te wisselen. Zo kunnen zij op een gezonde manier de AOW-leeftijd bereiken.

STAP-budget aanvragen bij UWV

Vanaf 1 maart 2022 kunnen werkenden en werkzoekenden bij UWV het STAP-budget aanvragen. Dit kan per persoon 1 keer per jaar. Als de aanvraag is goedgekeurd, wordt het bedrag betaald aan de opleider. 

DUO houdt lijst met opleidingen bij

De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) houdt een register (scholingsregister) bij met opleidingen waarvoor mensen STAP-budget kunnen aanvragen. Een STAP-budget aanvragen kan alleen als de scholingsactiviteiten in het scholingsregister staan. 

Voorwaarden STAP-budget

Het kabinet regelt dat werkenden, maar ook niet werkenden een subsidie kunnen aanvragen voor scholings- ontwikkelingskosten. Dat is het STAP-budget.
Om voor deze subsidie in aanmerking te komen, moet aan bepaalde eisen worden voldaan:
  1. De aanvrager is een natuurlijk persoon
  2. De scholingsactiviteit start na de datum van inwerkingtreding van de subsidieregeling, dus na 1 maart 2022
  3. De scholingsactiviteit start binnen 6 maanden na sluiting van het aanvraagtijdvak, waarin de aanvraag is ingediend
  4. De aanvrager heeft of zal voor de scholingsactiviteit geen bijdrage van een derde hebben ontvangen
  5. Er is geen andere vorm van publieke financiering van onderwijs beschikbaar
  6. De aanvrager heeft een band met de Nederlandse arbeidsmarkt*
* Er is sprake van een band met de Nederlandse arbeidsmarkt als de aanvrager aan ALLE volgende voorwaarden voldoet:
  • Hij is 18 jaar en ouder maar heeft nog niet de pensioengerechtigde leeftijd
  • Hij is ten tijde van de aanvraag burger van de Europese Unie of familielid daarvan (zoals bedoeld in richtlijn 2004/38/EG)
  • Hij was in de 2 jaren voor de aanvraag gedurende minstens 6 maanden verzekerd voor de volksverzekeringen

Volledige tekst van de voorwaarden staan in de staatscourant

Om- en bijscholers krijgen vaker overheidskrediet: 30% toename in 2 jaar tijd

Nederlanders maken steeds vaker gebruik van een kredietregeling om bij- en omscholing te financieren. Zo werden in 2020 ruim 16.000 aanvragen voor een levenlanglerenkrediet goedgekeurd: een stijging van 30% ten opzichte van twee jaar daarvoor. Dit blijkt uit onderzoek van online opleidingsinstituut Laudius, dat cijfers over de levenlanglerenkredietregeling opvroeg via een Wob-verzoek bij DUO.

Nederlanders die geen recht (meer) hebben op gebruikelijke studiefinanciering, kunnen sinds 2017 beroep doen op het ‘levenlanglerenkrediet’. Vorig jaar gebruikte Nederlanders deze lening het vaakst om een hbo-studie (73%) te bekostigen. Om- en bijscholers willen opvallend minder vaak een studielening voor een wo-studie (24%) of mbo-bol opleiding (3%).

Sterkste toename in noordelijke provincies

In de regio Groningen, Noord-Drenthe en Noord-Friesland (postcodegebied 9000-9999) was tussen 2018 en 2020 de grootste toename te zien in het aantal studenten dat gebruik maakte van het levenlanglerenkrediet (+45,6%). Dit komt mogelijk door het beperkte aantal vacatures in het noorden van het land. Door om- en bijscholing vergroten werkzoekenden hun kansen op de arbeidsmarkt.

Steeds meer Nederlanders willen doorleren

In 2021 neemt de populariteit van het levenlanglerenkrediet verder toe: in de eerste helft van het jaar ontvingen namelijk al 14.651 Nederlanders een levenlanglerenkrediet. Het aantal verstrekte leningen ligt hiermee al bijna op het niveau van heel 2020, toen ruim 16.000 Nederlanders het krediet ontvingen.

Meer informatie over het onderzoek en het aantal toekenningen per regio is te vinden op: https://www.laudius.nl/levenlanglerenkrediet 

Deskundigen verwachten wildgroei aan cursussen

Vanaf 1 maart kan bijna iedereen dergelijke trainingen volgen met subsidie vanuit de overheid. Op dit moment kan het zogeheten STAP-budget nog niet worden aangevraagd, maar verschillende bedrijven en opleidingsinstituten bieden al cursussen aan die vanaf maart met die subsidie kunnen worden gevolgd.

Jaarlijks is er 1.000 euro per persoon beschikbaar, uit een totale subsidiepot van ongeveer 200 miljoen euro. Deskundigen verwachten een wildgroei aan cursussen en vragen zich af of de subsidie helpt waar dat het meest nodig is.

Luxe curssussen

Renée van Schoonhoven, hoogleraar onderwijsrecht aan de Vrije Universiteit: "Er wordt geen toets uitgevoerd op de doelmatigheid van het aanbod en op een groot deel ervan is vanuit de overheid ook geen kwaliteitstoezicht. Dat kan potentieel kwalijk worden als er luxe cursussen worden gegeven die door hoger opgeleiden worden gevolgd. Dat is dan toch weggegooid belastinggeld." Lees ook: STAP-budget een stap te ver?

Arbeidsmarktgerichte cursussen

Maar minister Karien van Gennip wijst erop dat cursussen die niet arbeidsmarktgericht zijn eruit worden gefilterd. "Een hypnosecursus met het STAP-budget kan alleen worden gevolgd als je hypnotist wil worden en het dus arbeidsmarktgericht is, anders is het budget daar niet voor bedoeld."

Het STAP-budget is volgens de minister "echt bedoeld voor: wat doe ik nu in mijn baan en wil ik daar beter in worden, of wat wil ik als toekomstige baan en wat heb ik daarvoor nodig? Dus bijvoorbeeld digitale vaardigheden zou heel goed kunnen", zegt Van Gennip.

Eerste ronde omscholingsbudget STAP na drie dagen op

35.000 mensen hebben een scholingssubsidie van 1000 euro toegekend gekregen. Vanaf 1 maart konden mensen zich aanmelden voor een zogeheten STAP-budget, en op de derde dag was het budget voor de eerste ronde op. Dat maakt het UWV bekend, dat de subsidieregeling uitvoert.

Met het STAP-budget kunnen mensen een opleiding doen om zich te blijven ontwikkelen om hun positie op de arbeidsmarkt te versterken. Dit was de eerste van de vijf aanvraagrondes dit jaar.

70.000 in de wachtrij

Dinsdag ging het loket open en op donderdagmiddag was het totale budget voor de eerste ronde uitgegeven. Niet iedereen die een aanvraag wilde doen heeft de subsidie kunnen krijgen: op het piekmoment stonden er 70.000 apparaten in de wachtrij, vertelt Tof Thissen, directeur bij UWV in het NOS Radio 1 Journaal.

"Wij konden geen inschatting van tevoren maken", zegt Thissen. "Dit is een nieuwe regeling. Zouden zich 500 mensen melden, 10.000, 100.000? We wisten het niet. Het blijkt in ieder geval een groot succes te zijn."

De wachtrij duurde erg lang, en door een aantal technische verstoringen liep de doorstroom niet goed, vertelt Thissen. Dat probeert het UWV te verhelpen wanneer de volgende ronde opent, op 1 mei.

Klachten

Er zijn ook klachten binnengekomen van mensen die lang in de wachtrij hebben gestaan en er niet doorheen kwamen, of mensen bij wie de aanvraag afgebroken werd. Die visten in dit geval dus achter het net.

Eerder zeiden deskundigen dat het vaak de kansrijkere mensen op de arbeidsmarkt zijn die deze subsidies weten te vinden. "In de komende periodes houden we geld apart voor mensen die minder makkelijk digitale de weg weten te vinden naar het STAP-budget", zegt Thissen. Die kunnen vanaf de volgende ronde terecht bij vestigingen van het UWV om het STAP-budget aan te vragen.

Dit jaar zijn er nog vier aanvraagmomenten. Het volgende aanvraagmoment is op 1 mei. In totaal is er voor dit jaar budget voor 160.000 aanvragen.

STAP-subsidie is goed bedoeld, maar slecht uitgewerkt

"Goed bedoeld, slecht uitgewerkt", zo omschrijft voorzitter Piet Fortuin van vakbond CNV de STAP-subsidie die Nederlanders de mogelijkheid geeft om een gratis opleiding te volgen. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat opleidingsinstituten de kosten voor hun cursussen verhogen om te kunnen profiteren van de subsidiepot.

Dat prijseffect zag de CNV-voorzitter wel aankomen. Door de subsidieregeling is het geld volgens Fortuin een recht geworden.

"Opleidingsinstanties weten dan dat het gegarandeerd geld is waar de leerling dus niet op hoeft te beknibbelen. En dan gaan bij veel instellingen, húp, de prijzen van de opleidingen omhoog."

De subsidie gaat naar de opleider, niet direct naar de aanvrager. Met trucs proberen sommige opleiders zoveel mogelijk geld bij de overheid te claimen, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. Daardoor raakt de subsidiepot eerder leeg en kunnen minder mensen een cursus volgen.

Extra opties en geen korting

De onderzoeksredactie van RTL Nieuws bekeek alle cursussen die meer dan 100 keer zijn aangevraagd en vergeleek de lesgelden met die van vorig jaar, toen het STAP-budget nog niet bestond. Daaruit blijkt dat veel opleiders voor de maximale opbrengst gaan zodra de overheid betaalt. Zo zijn sinds de invoering van de subsidie de prijzen verhoogd, worden optionele extra's standaard aangevinkt en krijgt de overheid kortingen niet die wel aan gewone klanten worden gegeven.

Vanaf 2023 125 miljoen euro extra STAP-budget voor mensen met een opleiding tot en met MBO-4

Het kabinet heeft voor de doelgroep met een opleidingsniveau tot en met MBO-4 jaarlijks 125 miljoen euro extra gepland (de aankomende vier jaar). Dit is opgenomen in een bijbehorend document van de miljoenennota 2023 van het ministerie van SZW. Ook staat in dit document vermeld dat er aanvullend beleid komt voor ondersteuning van de doelgroep tot en met MBO-4.

Voor STAP-budget was al 160 miljoen euro budget per jaar gereserveerd. Iedereen tussen de 18 en pensioengerechtigde leeftijd met een relatie tot de Nederlandse arbeidsmarkt kan hiermee eenmaal per jaar maximaal 1.000 euro subsidie aanvragen voor een STAP-opleiding. Hiervoor start iedere twee maanden een nieuw aanvraagtijdvak bij UWV.
Vanaf 2023 komt er dus een extra bedrag beschikbaar, speciaal voor mensen met maximaal MBO-4.

STAP-budget aanvragen - in 2023 nieuwe rondes

Ruim 200.000 mensen hebben in 2022 een aanvraag kunnen indienen voor het STAP-budget. In 2023 starten er weer zes nieuwe aanvraagperiodes.

1.000 euro budget p.p. per jaar

Per persoon is één keer per jaar STAP-budget te verkrijgen met een maximum van 1.000 euro, zolang er budget is. Het STAP-budget wordt direct aan de opleider uitgekeerd. In 2022 waren er vijf aanvraagtijdvakken – om de twee maanden – waarin het STAP-budget kon worden aangevraagd. De aanvraagperiodes voor 2022 zijn nu gesloten.

In totaal was er dit jaar circa 180 miljoen euro beschikbaar voor in totaal ruim 200.000 aanvragen.

Aanvraagperiodes in 2023

Voor 2023 zijn er zes aanvraagperiodes. De eerste aanvraagperiode start op 2 januari.

De aanvraagperiodes in 2023 zijn als volgt:

  • 2 januari 2023 t/m 28 februari 2023
  • 1 maart 2023* t/m 30 april 2023
  • 1 mei 2023 t/m 2 juli 2023
  • 3 juli 2023 t/m 3 september 2023
  • 4 september 2023 t/m 31 oktober 2023
  • 1 november 2023 t/m 31 december 2023

* Deze aanvraagperiode start mogelijk één dag later.

STAP-regeling strenger en strakker en eenvoudiger

Minister Van Gennip van SZW neemt de kritiek op de maatregelen ter harte om het STAP-budget gerichter te besteden en om misbruik en oneigenlijk gebruik tegen te gaan en te voorkomen.

Daarnaast wordt gewerkt aan een aanpassing van het aanvraagproces van STAP-budget. Aanvragers kunnen straks altijd, en op een moment dat het hen schikt, een aanvraag doen.

STAP-budget

Uit de eerste resultaten blijkt dat de regeling erg populair is. Inmiddels hebben ruim 200.000 mensen budget toegekend gekregen. Daarbij is er een goede spreiding van leeftijdsgroepen, opleidingsniveau en contract/werkvorm. Het doel van het STAP-budget om een brede groep te bereiken, is tot nu toe goed gelukt. Ook biedt het scholingsregister STAP een ruim aanbod van 1.100 opleiders met 112.000 verschillende scholingsactiviteiten. Dit zijn positieve eerste resultaten.

Tegelijkertijd zijn er duidelijk ook mogelijkheden ter verbetering van de regeling. Het STAP-budget is een lerende regeling. Daarom neemt minister Van Gennip van SZW maatregelen om STAP-budget gerichter te besteden en om misbruik en oneigenlijk gebruik beter tegen te gaan en te voorkomen. Dit schrijft zij in een brief aan de Tweede Kamer.

Vier verbeterpunten

Op een aantal punten moet STAP volgens de minister echt strenger en strakker. Er zijn duidelijke verbeteringen nodig op de volgende vier punten:

  • Aanpak misbruik en oneigenlijk gebruik
  • Focus op arbeidsmarktrelevantie
  • Verbeteren toegankelijkheid voor (kleine) aanbieders van scholing
  • Verbeteren van de aanvraagprocedure.

Strenger opleidingen en opleiders controleren

De afgelopen maanden bleek dat niet arbeidsmarktgerichte opleidingen toch in het scholingsregister STAP kwamen. Daarnaast zijn er opleiders die zich met hun werkwijze en aanbod, niet aan de subsidievoorwaarden houden. Daarom gaan de keurmerken die opleiders toelaten (NRTO en CEDEO) straks strenger controleren of opleidingen van deze opleiders wel voldoen aan de eisen van STAP. In overleg met betrokken keurmerken, die hun verantwoordelijkheid hierin nemen, wordt hier nadere invulling aan gegeven.

Gelimiteerd aantal opleidingen

Uit de eerste resultaten blijkt ook dat een beperkt aantal opleidingen relatief vaak wordt gekozen. Het gaat daarbij veelal om opleidingen die (grotendeels) online zijn. Voor opleiders is het aantrekkelijk om hier reclame voor te maken en cursisten te werven, omdat de extra kosten per deelnemer beperkt zijn. Om te voorkomen dat STAP als ongepast verdienmodel wordt gebruikt, wordt het aantal toekenningen per opleiding vanaf 2023 gelimiteerd.

De Toetsingskamer heeft de afgelopen maanden veel werk verzet. In september zijn 51.000 van de, toen nog 61.000, opleidingen getoetst. Ook zijn sinds de start van STAP 5.000 opleidingen, op verzoek van de Toetsingskamer, vrijwillig uit het scholingsregister verwijderd.

Aanpassing aanvraagproces

Daarnaast werkt het kabinet aan een aanpassing van het proces voor het aanvragen van STAP-budget. Het is de bedoeling dat mensen straks altijd, en op een moment dat het hen schikt, een aanvraag kunnen doen. Dit moet het oriëntatieproces vergemakkelijken en de frustratie van lange wachtrijen wegnemen.

De ketenpartijen werken aan een verandering van het aanvraagproces, waarbij de lange wachtrijen kunnen worden voorkomen. De implicaties van deze verandering worden op dit moment in een uitvoeringstoets uitgevraagd. Als de  ketenpartners concluderen dat dit haalbaar is, kan deze aanpassing naar verwachting medio 2023 worden gerealiseerd.

Uitbreiding scholingsaanbod

Minister Van Gennip wil het scholingsaanbod van STAP uitbreiden en gerichter inzetten voor maatschappelijk cruciale beroepen. Zo wordt er gekeken naar mogelijkheden om meer verschillende type opleiders – waaronder kleine opleiders – toegang te bieden tot het scholingsregister STAP en om (vanaf komende zomer) meerjarige opleidingen via STAP mogelijk te maken.

Maatschappelijk cruciale sectoren

Daarnaast wil het kabinet dat STAP gerichter kan worden ingezet voor scholing naar maatschappelijk cruciale sectoren. Dit heeft minister Van Gennip eerder ook toegezegd aan de Tweede Kamer in reactie op de motie-Dassen. Het doel is om – met behoud van de keuzevrijheid binnen STAP – mensen te stimuleren om scholing te kiezen voor die maatschappelijk cruciale sectoren zoals zorg, onderwijs, ICT en techniek.

Redactie

In de praktijk blijkt, dat niet student het initiatief neemt voor het volgen van een cursus, maar het instituut, die nu gratis cursussen aanbiedt of met een korting van 1000 euro.
Juist de groep van werknemers, die doorgaans buiten de boot valt of onvoldoende vaardigheden en kennis bezitten, worden hierdoor niet bereikt.

Veel beter zou zijn, dat o.a. gemeenten in hun bestand van bijstandstrekkers gaan selecteren om mensen weer aan een baan te helpen.

Ook het UWV zou zelf langdurige werklozen moeten adviseren, zoals indertijd het Arbeidsbureau deed en niet de commerciële instituten, die bovenmatig van de regeling profiteren.

Een nieuwe aangepast ronde voor het STAP-budget

Volgens minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wordt de nieuwe ronde van het STAP-budget gerichter ingezet voor “cruciale kraptesectoren”, zoals de zorg, techniek en procesindustrie. Door de subsidie te beperken tot (onderdelen van) OCW-erkende opleidingen zijn weliswaar minder opleidingen beschikbaar dan voorheen, maar sluiten die wel beter aan op de arbeidsmarkt, stelt het ministerie. OCW-erkende opleidingen zijn gericht op een beroep en hebben een wettelijk kwaliteitskader.
Het budget voor de komende aanvraagperiode is tien miljoen euro. Iedereen die geïnteresseerd is kan weer tot duizend euro subsidie aanvragen.

Een volgende subsidieronde start op 15 november

Het aanbod is te vinden via het scholingsregister van het aanvraagportaal van het UWV, of te bekijken via Leeroverzicht.nl. Naast volledige meerjarige opleidingen worden ook onderdelen, zoals certificaten en minoren, aangeboden.

Of het STAP-budget volgend jaar nog wordt voortgezet valt te bezien; in ieder geval zal het rigoureus worden aangepast, waarbij allen nog opleidingen waar de markt om vraagt worden gesubsidieerd.
 

STAP-budget verdwijnt in 2024, ondanks populariteit

Het STAP-budget wordt afgeschaft vanaf 2024, zo blijkt uit de Voorjaarsnota 2023 van het kabinet. De regeling, die tot nu toe erg populair is, verdwijnt om extra geld vrij te maken voor de rijksbegroting.

Populair

Het STAP-budget is sinds de invoering erg populair en alleen nog in 2023 aan te vragen, zoals veel werkenden en werkzoekenden op 1 mei ook deden. Binnen drie uur na het openen van het loket was het budget van 34 miljoen euro voor deze ronde vergeven. In totaal zijn er 38.000 aanvragen ingediend. Er hebben zich 159.000 geïnteresseerden aangemeld bij het UWV die in de wachtrij zijn beland voor een aanvraag, waarvan een groot deel achter het net visten. Het loket voor een nieuwe aanvraagronde gaat dit jaar nog drie keer open op 3 juli, op 4 september en op 1 november.

Misbruik

Sinds begin 2023 zijn de voorwaarden voor het STAP-budget aangescherpt. Zo is er een grens van 300 toekenningen per scholingsactiviteit per opleider per kalenderjaar en worden de scholingsactiviteiten, het aantal subsidies en het totaal aan subsidiebedrag per scholingsactiviteit openbaar gemaakt. Hiermee wil het kabinet misbruik van de regeling voorkomen.
 

SLIM-subsidie voor scholing en ontwikkeling

MKB-ondernemingen kunnen vanaf 1 maart een nieuwe aanvraag doen voor de SLIM-subsidie. Het aanvraagtijdvak is geopend tot en met 28 maart 17.00 uur.
De subsidie helpt ondernemers bij het creëren van een scholings-n en ontwikkelingscultuur in hun bedrijf. Ze kunnen er initiatieven mee opzetten om werknemers gedurende hun loopbaan blijvend te laten ontwikkelen en om hem goed inzetbaar te houden en hun werk leuk en uitdagend blijven vinden.
Per aanvrager mag in het aanvraagtijdvak maximaal maar 1 subsidieaanvraag worden ingediend.
Uiteraard kunt u ook professionals inhuren, die succesvolle ervaringen hebben bij de implementatie van een dergelijk plan.