Inhoud
- Publieksinformatienummer Coronavirus
- Mondkapje is geen realistische manier om coronavirus te dempen
- Gedetineerden gaan mondkapjes maken
- Thuiswerken vanwege coronavirus
- Preventieve maatregelen
- Verwarrende nieuwsgeving over Coronavirus
- Magazijnmedewerker steekt draak met wc-papierhamsteraars
- 100.000 maaltijden invriezen voor ouderen
- Zelftesten voor coronavirus verboden
- Hamsteren via onlineshopping
- Coronavoucher: consument voelt zich bekocht
- Oude leven na 28 april niet terug, 1,5 meter blijft nog
- Nieuwe verdeelsleutel mondmaskers
- Lage inkomens lijden het meest onder de coronacrisis
- Informatie Rijksoverheid over coronavirus
- Vanaf 25 mei geen btw over mondkapjes
- Gedetineerden kunnen weer bezoek ontvangen
- Groep coronamijders groeit
- 83 superrijken roepen op hen zwaarder te belasten
- Meeste Nederlanders met coronasymptomen laten zich niet testen
- Testen en uitslagen laten langer op zich wachten
- Dringend advies tot dragen van mondkapjes
- Veel onduidelijkheid over vouchers
- Quarantaine dagen van 10 naar 5
- Mondkapje verplicht vanaf 1 december 2020
- Sneltests corona vanaf 21 december beschikbaar
- Coronamaatregelen en arbeidsrechtelijke consequenties
- Aangiftes naar aanleiding van misbruik bij TVL regeling
- Tijdelijk coronaverlof goed idee, maar werkgevers doen ook al veel voor ouders
- Kwart van de werkgevers zet dit jaar streep door alle zakelijke reizen
- Sneltests voor zelfgebruik goedgekeurd
- Zorgen na run op zelftest: ‘Een negatieve test zegt niets’
- CoronaMelder juist nu van meerwaarde
- 15 veelgestelde coronavragen én antwoorden voor HR
- Kunnen gevaccineerden nog op de IC belanden?
- Gratis corona zelftesten bestellen
Publieksinformatienummer Coronavirus
Vanaf vrijdag 28 februari 2020 kan iedereen met vragen over het Coronavirus terecht bij het publieksinformatienummer 0800 1351. Vanuit het buitenland is het nummer te bereiken door te bellen naar +312 0205 1351. Veel informatie is ook te vinden op
rijksoverheid.nl/ Coronavirus.
Mondkapje is geen realistische manier om coronavirus te dempen
Om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, wil het kabinet het dragen van een mondkapje in onder andere winkels, musea, restaurants en theaters vanaf 1 december verplichten. Ook in het onderwijs (met uitzondering van de basisschool) moeten mensen dan een mondkapje gaan dragen. Voor contactberoepen geldt de regel zowel voor de klant als de professional, zoals de kapper of de rij-instructeur. In het openbaar vervoer was een mondkapje al verplicht, maar voortaan is dit ook het geval in stations en bij bus- en tramhaltes. De mondkapjesplicht geldt voor iedereen van 13 jaar en ouder. Wie de regel niet naleeft, riskeert een boete van 95 euro. (Bron: Min. CW en S,
Het is ‘niet realistisch’ om een standaard mondkapje te gebruiken om jezelf te beschermen tegen het coronavirus. Een run op zulke kapjes heeft dus geen zin en is slecht. Zo kan het gebeuren dat er niet genoeg beschikbaar zijn voor patiënten die er wél baat bij hebben. (Bron: Dagblad van het Noorden,
4 feb. 2020)
Gedetineerden gaan mondkapjes maken
Realistisch of niet 100 gevangenen in vijf gevangenissen gaan katoenen mondkapjes maken. Deze zijn niet geschikt voor in ziekenhuizen, maar kunnen wel gebruikt worden in andere sectoren en op straat. In totaal zouden de 100 gedetineerden zo’n 50.000 mondkapjes met week kunnen produceren. (MNS Nieuws, 18 mrt. 2020)
Thuiswerken vanwege coronavirus
Thuiswerken is echt anders dan op kantoor werken. In de artikelen van het AD d.d.
6 maart 2020 en Kaspersky d.d.
15 maart 2020 worden problemen en te nemen acties genoemd. Een kleine opsomming van de problemen en oplossingen:
- Hoe te vergaderen vanuit huis. Videoconferenties vergen veel van het bestaande thuisnetwerk.
- Hoe ga je dan om met bedrijfsdata en persoonsgegevens als je ineens langere tijd thuis moet werken? Voorkom dat medewerkers data hebben staan op hun laptop of usb-sticks.
- Zorg voor een Virtual Private Network (VPN) voor het personeel om veilig verbinding te maken met het bedrijfsnetwerk.
- Alle zakelijke apparaten - inclusief mobiele telefoons en laptops – dienen te worden beschermd met passende beveiligingssoftware, ook mobiele apparaten.
NB: De fiscale regels inzake het thuiswerken treft u aan in subparagraaf
Telewerkvergoeding.
Preventieve maatregelen
De belangrijkste maatregelen die je kunt nemen om verspreiding van het Coronavirus te voorkomen, zijn niet moeilijk. Deze maatregelen gelden voor alle virussen die griep en verkoudheid kunnen veroorzaken. De maatregelen zijn:
- Was je handen regelmatig en grondig.
- Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog.
- Gebruik papieren zakdoekjes, na gebruik weggooien.
- Geef geen hand, vermijd ook andere lichamelijke contacten.
- Houd onderling afstand, 1,5 meter (twee armlengtes) van elkaar.
- Hoest of niest iemand, houd dan twee meter of meer afstand.
Er is geen advies voor het dragen van mondkapjes. Wel mogen de beveiligers die werken op de security lanes handschoenen dragen indien zij dit prettig vinden. Dit is een tijdelijke uitzondering op het protocol vanwege het Coronavirus. Ook moet er voldoende desinfecteergel beschikbaar zijn zodat je je handen af en toe kunt desinfecteren. Als beveiligers kun je namelijk niet elk moment je handen gaan wassen.
NB:
Patiënten met luchtweginfecties moet niet zelf een arts of ziekenhuis opzoeken, maar eerst telefonisch contact opnemen bij het vermoeden van besmetting. Dan kan hulp gegeven worden zonder dat andere personen per ongeluk besmet worden.
(Diverse bronnen, 28 feb. 2020)
Verwarrende nieuwsgeving over Coronavirus
Opvallend, deskundigen zijn het onderling vaak oneens. Voorbeelden
- Gebruik (goede) mondkapjes vs. mondkapjes helpen niet.
- Was je handen met zeep vs. gebruik vloeibare zeep uit een pompje vs. gebruik desinfecterende gels.
- Hand schudden mag wel vs. doe het niet.
- Het is beter om thuis te werken vs. er is geen enkel reden om thuis te werken.
- De Coronavirus zal van korte duur zijn vs. het kan ook langer duren.
Voor het volgende hebben we nog geen verschillende meningen gelezen:
- Niezen doe je in de ellenboog.
- Houdt een afstand van 2 meter tussen mensen die hoesten of niezen.
Redactie: Coronavirus is nieuw, iedereen zegt er het zijne over. Een volgende keer (laten we hopen van niet) zou op centraal en gezaghebbend niveau er naar gestreefd moeten worden snel en meer eensluidende richtlijnen te verstrekken. De regering heeft hier een taak te vervullen*.
* Op het moment dat wij het voornoemde "De regering heeft hier een taak te vervullen" schreven, kwam premier Rutte met een boodschap "Het kabinet staat inzake de Coronavirus niet aan het roer. Dat is in handen van de gezondheidsinstanties, het RIVM en de GGD's voorop. Het is dus geen politieke keus om het openbare leven zoveel mogelijk door te laten gaan, maar een medische." Of premier Rutte dit vol kan houden? We zijn benieuwd.
Magazijnmedewerker steekt draak met wc-papierhamsteraars
De heftruckchauffeur laat in de video die hij op Facebook plaatste zien, dat er binnenkort nog geen sprake zal zijn van een tekort aan toiletpapier. „Hamsteraars die bang zijn dat ze hun kont niet meer af kunnen vegen dit weekend...", begint de Brabander zijn video. Vervolgens is te zien hoe de man met zijn heftruck door het pakhuis rijdt. Een pakhuis tot de nok toe gevuld met wc-papier. „Ik denk dat we genoeg hebben", zegt hij lachend. (Bron: Metro, 12 mrt. 2020)
100.000 maaltijden invriezen voor ouderen
Honderdduizend maaltijden om duizend kwetsbare ouderen vijftien weken lang van een maaltijd te voorzien, voor het geval dat Nederland op slot gaat vanwege het coronavirus. Hagenaar Ben Lachhab is druk met het uitwerken van zijn plan. 'We moeten nu bewijzen dat we er als maatschappij voor elkaar zijn.' (Bron: Omroep West, 14 dec. 2020)
Zelftesten voor coronavirus verboden
Testen die thuis gebruikt kunnen worden om na te gaan of je het coronavirus bij je draagt zijn verboden als ze niet eerst beoordeeld zijn door een aangemelde instantie. Zelftesten kunnen een foutief resultaat opleveren, positief of negatief. Gebruikers raken dan onnodig ongerust of ze worden juist ten onrechte gerustgesteld. Daarom moet een aangemelde instantie altijd beoordelen of een zelftest bruikbaar en begrijpelijk is voor gebruik thuis. Dat is nog niet gebeurd. (Bron: Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), 16 mrt. 2020)
Hamsteren via onlineshopping
Wordt er nog steeds gehamsterd? Ja, maar de klant heeft ook op moderne wijze het hamsteren gevonden. Voorbeeld is onlinesupermarkt Picnic dat piekdagen heeft en nieuwe klanten noodgedwongen op de wachtlijst moest plaatsen. Het Centraal Bureau voor levensmiddelen (CBL) merkt op dat zelfs de minister-president ondanks alle woorden op hamsteren geen grip heeft.
Wat hamstert men zoal: WC-papier, handzeep, maar ook Jumbo-spellen en legpuzzels om de lange avonden door te komen. Maar daar blijft het niet bij, havermout, soep in blik, deegwaren, houdbare zuivel en bananen vallen niet aan te slepen. Let op: dit zijn vaak min of meer langere tijd houdbare producten. (Bronnen: Vele, maart 2020).
NB: Lees i.v.m. het hamsteren ook het
CBS-artikel "Supermarkten in tweede week maart meer omzet dan in week voor kerst" (
23 mrt. 2020)
Coronavoucher: consument voelt zich bekocht
Het regent vragen en klachten bij consumentloketten over de coronavoucher die reisorganisaties en luchtvaartmaatschappijen aanbieden als alternatief voor geldteruggave bij annulering. De consument heeft weinig te kiezen: het is slikken of stikken. (Bron: AD, 9 apr. 2020)
Oude leven na 28 april niet terug, 1,5 meter blijft nog
Tot 28 april lopen vooralsnog bijna alle maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te houden. Volgens premier Rutte “zal er maximaal op onderdelen wat kunnen worden verruimd”. Richtlijnen zoals 1,5 meter afstand houden, handen wassen, in je elleboog hoesten en thuis blijven als je verkouden bent, zullen waarschijnlijk nog een tijd overeind blijven. “Wees voorbereid op alle scenario’s.” (Bron en meer uitspraken: OVPRO,
9 apr. 2020)
Nieuwe verdeelsleutel mondmaskers
Vanwege de schaarste in persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM), heeft Minister Van Rijn (medische zorg), met partijen uit de zorg een nieuw verdeelmodel voor mondmaskers afgesproken. De nieuwe verdeelsleutel houdt in dat als er nieuwe mondkapjes beschikbaar komen uit inkoop of eigen productie, deze naar plekken gaan waar ze het meest nodig zijn. Dat zijn zorgverleners in het ziekenhuis, maar ook zorgverleners in verpleegtehuizen en op andere plekken waar coronapatiënten intensief worden behandeld. (Bron: Rijksoverheid,
15 apr. 2020)
Lage inkomens lijden het meest onder de coronacrisis
Economen van de Tilburgse universiteit, de universiteit van Bonn en onderzoeksinstituut IZA hebben onderzocht hoe de coronacrisis werknemers raakt. lager opgeleide werknemers werken vaker in beroepen waarbij thuiswerken niet mogelijk is, zoals in de transportsector, detailhandel of catering. Daardoor kunnen lager opgeleiden over het algemeen minder uren werken en lopen ze meer risico hun baan te verliezen. (Bron:
ABP, 21 apr. 2020)
Informatie Rijksoverheid over coronavirus
Op internet gaat de
Rijksoverheid in op een negental onderwerpen, onder meer:
- Coronavirus en dagelijks leven
- Zorg nodig en zorg geven
- Over verkeer, vervoer en reizen
Vanaf 25 mei geen btw over mondkapjes
Vanaf 25 mei 2020 tot in ieder geval 1 september 2020 hoeft er geen btw op mondkapjes meer te worden betaald. Dit geldt voor alle typen mondkapjes (zowel medisch als niet-medisch) en voor alle verkopen. Mondkapjes vallen nu nog onder het normale btw-tarief van 21%. (Bron: Min. Fin, 13 mei 2020)
Gedetineerden kunnen weer bezoek ontvangen
Het gaat beter in Nederland, dat lees je ook af als gedetineerden in gevangenissen weer bezoek mogen ontvangen. Ook is er weer “incidenteel” verlof mogelijk, laat minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) weten. Het bezoek moet voorlopig wel achter plexiglas blijven.
De bezoeken die drie gevangenissen de afgelopen twee weken op proef hebben toegestaan, hebben goed uitgepakt, schrijft Dekker aan de Tweede Kamer. Er zijn geen gedetineerden besmet geraakt. Iedereen houdt zich aan de regels. (Bron: ANP, 15 jun. 2020)
Groep coronamijders groeit
Vier maanden na de eerste besmetting wil een steeds grotere groep Nederlanders niks weten van het coronavirus. Inmiddels zijn er 2.9 miljoen ‘coronablockers’, bijna een miljoen meer dan in april.
Dat blijkt uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau Newcom onder ruim 3000 Nederlanders. Vooral onder jongeren groeit het aantal mensen dat nieuws over het virus mijdt en weinig nut ziet in allerlei virus remmende maatregelen. ,,Het draagvlak voor de regels en interesse in coronanieuws neemt zeker onder mensen tot 55 jaar flink af”, zegt directeur Neil van der Veer van Newcom. (Bron: AD e.a., 30 jun. 2020)
83 superrijken roepen op hen zwaarder te belasten
De groep noemt zich “miljonairs voor de mensheid” en telt prominente figuren als de Britse regisseur Richard Curtis, medestichter van het bekende Ben & Jerry’s ijs, Jerry Greenfield, en Abigail Disney, nazaat van de wereldberoemde filmproducent Walt Disney. “Nu Covid-19 de wereld treft, hebben miljonairs zoals wij een cruciale rol te spelen in het weer gezond maken van de wereld”, schrijven de 83 in hun brief.
“Nee, wij zijn niet de mensen die zieken verzorgen op de intensive care-afdelingen. We rijden niet met de ambulances die zieken naar ziekenhuizen brengen. We vullen niet de schappen van supermarkten aan en leveren geen eten van deur tot deur. Maar we hebben wél veel geld. Geld dat nu hard nodig is en dat de komende jaren ook zal blijven, nu onze wereld herstelt van deze crisis.” (Bron: De Morgen (Be),
19 jul. 2020)
Meeste Nederlanders met coronasymptomen laten zich niet testen
Acht op de tien Nederlanders gaan gewoon naar buiten met een hoest, loopneus of andere coronasymptomen. Hoewel een meerderheid van de Nederlanders het belang van thuisblijven en testen bij corona-achtige klachten onderschrijft, maakt slechts 12 procent daadwerkelijk de gang naar een van de ruim tachtig teststraten van de GGD in ons land. ‘Zorgelijk’, vindt het RIVM, dat de cijfers bekendmaakte. (Bron: De Volkskrant, 15 jul. 2020)
Testen en uitslagen laten langer op zich wachten
De teststraten trokken wekenlang veel minder mensen dan ze aankonden, maar de laatste dagen “blijft de vraag stijgen”, laat het ministerie weten. De GGD’en zetten meer personeel in om iedereen tijdig te testen en verder te helpen, maar dat lukt nog niet overal. Waar de wachtrijen nog te lang zijn, “wordt hard gewerkt om de capaciteit op orde te krijgen. In sommige regio’s kan het iets meer tijd en inspanning kosten”, aldus het departement. (Bron: Skipr,
26 jul. 2020)
Dringend advies tot dragen van mondkapjes
Sinds het Kamerdebat van woensdag 30 september, is breed draagvlak om te besluiten tot een eenduidig landelijk advies, voor het dragen van mondkapjes* in publieke binnenruimtes. Vanaf dat moment geldt het dringende advies aan alle mensen vanaf 13 jaar om (niet-medische) mondkapjes te dragen in publiek toegankelijke binnenruimtes.
Dit is waar je vanaf deze week een mondkapje moet dragen:
- winkels
- musea
- gemeentehuizen
- stations
- vliegvelden
- parkeergarages
- benzinestations
- restaurants
- cafés
- theaters
- concertzalen
- uitvoering van contactberoepen
Het betreft geen verplichting, maar is wel een dringend advies. In een aantal gevallen is het dragen van een mondkapje niet goed mogelijk. Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen die door een medische reden of andere beperkingen het mondkapje niet kunnen dragen. Maar ook tijdens het beoefenen van een sport is het dragen van een mondkapje meestal niet mogelijk.
Het gaat hierbij om niet-medische mondkapjes.
(Bron: Zwartewaterkrant,
3 okt. 2020)
Veel onduidelijkheid over vouchers
Checkkie.nl, het voucherplatform van juridisch dienstverleners Aviclaim en DAS, heeft onderzocht wat reizigers weten over hun vouchers en wat reisorganisaties hierover melden. Uit dit onderzoek van Checkkie blijkt dat de informatie te wensen over laat. Ook weten reizigers vaak niet welke risico’s ze lopen. Enkele voorbeelden:
- 50% weet niet dat zij bij annulering van de reis recht hebben op teruggave van de reissom.
- 65% weet niet dat zij hun geld kwijt zijn op het moment dat de vliegmaatschappij failliet gaat.
- Veel mensen weten niet dat de meeste vouchers 1 jaar geldig zijn. Dit betekent zij binnen 364 dagen de voucher moeten gebruiken of verzilveren.
- Veel reizigers boeken vanwege de coronacrisis geen nieuwe reis of zijn te laat, wat inhoudt dat de bescherming van het garantiefonds vervalt in het geval van pakketreizen.
(Bron: DAS,
2020)
Quarantaine dagen van 10 naar 5
Om verspreiding van het coronavirus te voorkomen kan het nodig zijn dat u thuis blijft en geen bezoek ontvangt. Dit heet in (thuis)quarantaine gaan. U blijft bijvoorbeeld thuis als u klachten heeft die passen bij corona, zoals een loopneus of koorts. Of als iemand in uw omgeving corona heeft.
Als u besmet bent met het coronavirus, kan het 2 tot 10 dagen duren voordat u klachten krijgt. Zoals hoesten of benauwdheid. U kunt het coronavirus dus ook zonder klachten die passen bij COVID-19 verspreiden. Om dit te voorkomen blijft u in sommige situaties thuis en ontvangt u geen bezoek. Hoe lang u in quarantaine gaat en wat de regels zijn verschilt per situatie. (Bron: Rijksoverheid,
nov. 2020)
Mondkapje verplicht vanaf 1 december 2020
Om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, wil het kabinet het dragen van een mondkapje in onder andere winkels, musea, restaurants en theaters vanaf 1 december verplichten. Ook in het onderwijs (met uitzondering van de basisschool) moeten mensen dan een mondkapje gaan dragen. Voor contactberoepen geldt de regel zowel voor de klant als de professional, zoals de kapper of de rij-instructeur. In het openbaar vervoer was een mondkapje al verplicht, maar voortaan is dit ook het geval in stations en bij bus- en tramhaltes. De mondkapjesplicht geldt voor iedereen van 13 jaar en ouder. Wie de regel niet naleeft, riskeert een boete van 95 euro. (Bron: Rijksoverheid,
19 nov. 2020)
Sneltests corona vanaf 21 december beschikbaar
Werkgevers kunnen vanaf 21 december sneltests op het coronavirus bestellen bij het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH). Dat heeft minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid de Tweede Kamer schriftelijk laten weten.
Het gaat om zogenaamde antigeentests, die laten zien of mensen antistoffen tegen het virus in hun lichaam hebben. Deze tests geven binnen een kwartier een uitslag, maar ze zijn minder betrouwbaar dan de PCH-tests die de GGD’s gebruiken. Werkgevers moeten een bedrijfsarts inschakelen om de tests te laten afnemen. Ook moeten de artsen een positief resultaat bij de GGD melden. De GGD richt hiervoor een apart meldportaal in. Hoeveel tests er per werkgever beschikbaar komen en wat ze kosten, is nog niet duidelijk. (Bron: ORNet,
11 dec. 2020)
Checklist Corona maatregelen en arbeidsrechtelijke consequenties
Bijna alle ondernemingen hebben vanwege Corona te maken met forse beperkingen in de bedrijfsvoering. De harde lockdown die is afgekondigd maakt dit alleen maar heviger. In deze rubriek geven wij een opsomming van wat u als werkgever op dit gebied mag, moet en kunt verwachten. En waar moeten uw werknemers zich aan houden.
INHOUD
Kunnen werknemers gedwongen worden zich te laten vaccineren?
Nee, het is niet mogelijk om een werknemer te dwingen zich te laten vaccineren. Dit is in strijd met het recht op bescherming van de lichamelijke integriteit van de werknemer. Een werknemer kan wel worden gevraagd om zich te laten vaccineren, maar een werknemer moet dit kunnen weigeren.
Mag een werknemer worden ontslagen, omdat deze zich niet wil laten vaccineren?
Nee, ook hier geldt dat een werknemer recht heeft op bescherming van de lichamelijke integriteit. Dit betekent dat hij zelf mag kiezen of hij zich laat vaccineren. Als een inenting essentieel is voor de uitvoering van het werk (bijvoorbeeld in een ziekenhuis), dan is ontslag onder strenge voorwaarden wel mogelijk.
In een zorgorganisatie kan ingeënt zijn een vereiste zijn om bepaalde werkzaamheden
Kunnen wij dan wel eisen dat werknemers zich laten vaccineren?
In sommige branches is het van belang dat een werknemer gevaccineerd is of regelmatig een griepprik krijgt, om bepaalde werkzaamheden uit te mogen voeren. Je kunt hierbij denken aan een ziekenhuismedewerker die ingeënt moet zijn tegen hepatitis-B, om patiënten te mogen prikken. Sommige werknemers weigeren een vaccinatie of griepprik. In het algemeen geldt dat het niet is toegestaan om een werknemer te ontslaan, als deze weigert zich te laten vaccineren. Een werknemer mag namelijk zelf bepalen of hij zich laat vaccineren (op grond van het recht op bescherming van de lichamelijke integriteit). Er mag dus niet direct een ontslag volgen als ‘straf’ voor de weigering. De werknemer is dan namelijk niet vrij om te kiezen.
Dit geldt in beginsel ook als de vaccinatie noodzakelijk is voor het uitoefenen van de functie. Ontslag is dan soms wel mogelijk, maar alleen als ‘laatste redmiddel’, blijkt uit de rechtspraak. De werkgever mag in zo’n geval niet zomaar overgaan tot ontslag. Eerst moet gekeken worden of andere beschermende maatregelen kunnen worden genomen (met een gelijkwaardig beschermingsniveau). Denk hierbij aan het dragen van beschermende kleding of inzetten op andere, passende werkzaamheden. Is dat ook niet mogelijk, dan kan de werkgever in beginsel overgaan tot een goed onderbouwde ontslagaanvraag bij het
UWV of kantonrechter.
Mag het loon worden inhouden wanneer een werknemer zich niet wil laten vaccineren, corona krijgt en niet kan werken?
Nee, het is niet toegestaan om het loon in te houden als een werknemer besmet is met corona en zich ziekmeldt. Dat geldt ook als de werknemer er bewust voor heeft gekozen om zich niet te laten inenten tegen corona. Als ziekte veroorzaakt is door opzettelijk handelen van de werknemer of heeft bij zijn indiensttreding risico’s of problemen met zijn gezondheid heeft verzwegen, mag de werkgever het loon inhouden. Hier is echter niet snel sprake van. Zelfs als ziekteverzuim het gevolg is van een verslaving of een ongeluk bij het uitoefenen van een gevaarlijke sport, oordelen rechters meestal dat er geen sprake is geweest van duidelijke opzet om ziek te worden.
De werknemer moet in quarantaine en kan (gedeeltelijk) niet werken. Wat betekent dat?
Als een werknemer (gedeeltelijk) niet kan werken doordat hij in quarantaine moet, moet u in principe het loon doorbetalen. Dit kan anders zijn als de werknemer het besmettingsgevaar bewust heeft opgezocht. Bijvoorbeeld door toch naar een feest te gaan of door af te reizen naar een oranje gebied, zeker als u hem is verzocht om dat niet te doen. Tijdens de quarantaineperiode kan van de werknemer worden verlangd dat hij waar mogelijk thuiswerkt.
De werknemer kan (gedeeltelijk) niet werken door thuisopvang van kinderen. Wat betekent dat?
Nu de scholen en de kinderopvang vanaf 16 december 2020 dicht zijn, kan er sprake zijn dat werknemers die niet (volledig) kunnen werken, omdat zij hun kinderen moeten opvangen. Dit komt in principe voor risico van de werknemer. U kunt dus verlangen dat de werknemer voor de niet gewerkte uren verlof opneemt. U kunt overwegen om werknemers tegemoet te komen door deze uren geheel of gedeeltelijk voor uw rekening te nemen.
Mag in een vacaturetekst worden opgenomen dat vaccinatie een voorwaarde is om aangenomen te worden?
Dat kan wel worden opgenomen in een vacaturetekst. Een sollicitant hoeft echter niet te antwoorden op de vraag of hij gevaccineerd is. Het is wel mogelijk om dit bij een aanstellingskeuring te laten onderzoeken. De bedrijfsarts die de keuring uitvoert, kan echter niet aan de werkgever laten weten of een sollicitant wel of niet ingeënt is. De arts kan alleen aangeven of iemand gezond is om de functie uit te oefenen. Het is niet toegestaan om een sollicitant af te wijzen om de enkele reden dat deze zich niet wil laten inenten tegen corona. De sollicitant heeft recht op bescherming van de lichamelijke integriteit. Dit betekent dat hij zelf mag kiezen of hij zich laat vaccineren. Het is in strijd met de wet Gelijke Behandeling om een sollicitant om die enkele reden af te wijzen.
Kunnen werknemers verplicht worden om een mondkapje te dragen?
In beginsel kan dat, op basis van het instructierecht van de werkgever. De instructie moet wel redelijk zijn. Wordt gewerkt op een plek waar werknemers worden blootgesteld aan corona (bv. in de zorg), dan is dat ook het geval. Wordt niet gewerkt in één van dergelijke omgevingen, dan lijkt het instellen van een mondkapjesplicht niet redelijk als werknemers wel voldoende afstand (kunnen) houden. Lukt het afstand houden niet, dan kan de werkgever eerst minder ingrijpende maatregelen treffen, zoals het aangeven van looproutes en plexischermen plaatsen. Helpt dit ook niet, dan kan de werkgever een mondkapjesplicht instellen, maar bij voorkeur op zo min mogelijk plekken (bij bepaalde vergaderingen bijvoorbeeld, of op plekken waar afstand houden echt niet lukt).
Recent (13-1-2021) heeft de
rechtbank Midden-Nederland geoordeeld dat een werknemer de toegang tot het werk kan worden ontzegd en de loondoorbetaling mag worden opgeschort indien de werknemer weigert een mondkapje te dragen. Interessant is dat de rechter oordeelt dat het feit dat de werkgever loon moet doorbetalen tijdens ziekte en daarbij ook nog eens verantwoordelijk is voor het creëren van een veilige werkomgeving een rechtvaardiging vormt voor een mogelijke inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. Is hiermee de deur om niet gevaccineerde medewerkers de toegang te ontzeggen dan toch op een kier gezet?
Zorgplicht, voorschriften, de zogenaamde huisregels en de OR
Een werkgever heeft zorgplicht. Dat betekent dat hij de plicht heeft om te zorgen voor een veilige werkomgeving voor al zijn werknemers. Als een werkgever zijn zorgplicht niet nakomt en werknemers worden ziek, dan kan de werkgever aansprakelijk zijn voor de schade. Het is dus de taak van de werkgever om alle werknemers zo optimaal mogelijk te beschermen. Die zorgplicht betekent dat een werkgever niet alleen regels moet opstellen en werknemers goed moet voorlichten en instrueren maar óók dat een werkgever de regels moet handhaven
De zorgplicht van werkgevers voor een veilige en gezonde werkomgeving van alle werknemers, geeft werkgevers grote bevoegdheid. Het opstellen, voorlichten, instrueren en handhaven van de regels kan een werkgever doen met zijn instructierecht, de zogenaamde huisregels. Het instructierecht betekent dat een werkgever eenzijdig de regels mag bepalen hoe, wat en waar werknemers hun werkzaamheden verrichten, mits die regels redelijk en binnen de wettelijke kaders zijn. Het instrueren van werknemers over de regels die zij moeten opvolgen om coronabesmetting te voorkomen vallen ook onder dit instructierecht. De werkgever mag dus eenzijdig bepalen wat de regels zijn en de werknemers zijn verplicht om zich daaraan te houden (tenzij het gaat om onredelijke of onwettige regels). Maar NB voorzieningen die gericht zijn op of geschikt zijn voor waarneming van of controle op aanwezigheid, gedrag of prestaties van de in de onderneming werkzame personen is het
instemmingsrecht van de OR, Art. 27 lid 1 van WOR van toepassing.
Het is van belang dat medewerkers die zich niet houden aan de regels luid en duidelijk worden gewaarschuwd dat zij verplicht zijn om zich aan de regels te houden. Daarbij past ook de waarschuwing dat werknemers die zich niet aan de coronaregels houden niet welkom zijn op de werkplek. Dat zij zullen worden verwijderd en dat hen de toegang tot de werkplek wordt geweigerd totdat ze toezeggen zich strikt aan de geldende regels te houden. Belangrijk om daarbij op te merken is dat verwijderde werknemers geen recht hebben op loon, omdat het niet verrichten van de werkzaamheden in dat geval in redelijkheid voor rekening van de van de werknemer komt. Maar nogmaals: NB dat de ondernemingsraad wellicht het instemmingsrecht heeft op een voorgenomen besluit tot invoering van maatregelen op het gebied van gedrag.
Welke zorgplicht heeft een werkgever?
Een werkgever heeft de wettelijke plicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving voor al uw werknemers. Om deze veiligheid te waarborgen, kan aan de werknemers bepaalde voorschriften worden gegeven waaraan zij zich op het werk moeten houden, waarbij zij bijvoorbeeld verplicht worden om (op bepaalde plekken) in het bedrijf een mondkapje te dragen of om thuis te werken. De werkgever is wel verantwoordelijk voor een arbo-technisch verantwoorde thuiswerkplek.
Thuiswerken is overigens geen recht van de werknemer. Hoewel de overheid thuiswerken dringend adviseert, kunnen werknemers verplicht worden naar het bedrijf te komen om te werken als dat nodig is.
Het volgende is niet toegestaan in het kader van de zorgplicht:
- Afdwingen dat een werknemer met gezondheidsklachten zich laat testen op corona.
- Afdwingen dat een werknemer zich laat vaccineren wanneer er een corona-vaccin beschikbaar is.
- Het loon inhouden van een werknemer die zich niet wil laten testen of vaccineren. Door het inhouden van loon zou u de werknemer immers alsnog indirect dwingen tot testen of vaccineren.
- Een werknemer verplichten te melden dat hij (mogelijk) besmet is met het coronavirus.
Dit alles kan voor sommige beroepsgroepen anders liggen, bijvoorbeeld voor zorgmedewerkers die met kwetsbare mensen werken.
Werknemers weigeren coronavoorschriften, wat te doen?
Als een werknemer weigert zich aan uw voorschriften te houden, is het aan te bevelen om daarover eerst met de betreffende werknemer in gesprek te gaan. Het kan namelijk zijn dat deze werknemer een goede reden heeft om bepaalde voorschriften niet te willen opvolgen. Is dat aan de orde, dan kan worden geprobeerd om met de werknemer naar een oplossing te zoeken die voor beide partijen werkbaar is. Weigert een werknemer echter zonder goede reden zich aan voorschriften te houden, dan kunt u de werknemer sanctioneren.
Mag een werkgever werknemers controleren op het coronavirus?
Een werkgever mag niet zelf controleren of een werknemer besmet is met het coronavirus. Je mag de werknemer wel vragen om zich te laten controleren op corona bij de arbodienst of de bedrijfsarts. Vermoedt deze dat de werknemer het coronavirus heeft, dan zal de bedrijfsarts met spoed contact opnemen met de regionale GGD. De GGD kan dan in overleg met de werkgever maatregelen treffen voor op de werkvloer. Het meten van temperatuur is in beginsel een persoonsgegeven en valt daarom onder de
AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) wanneer deze informatie wordt opgeslagen en geregistreerd. Je mag daarom niet zomaar de temperatuur van een werknemer meten en verwerken. Bijvoorbeeld als de uitkomst daarna wordt doorgegeven en ergens wordt geregistreerd om iemand toegang te geven of te weigeren.
Als alleen de temperatuur wordt gemeten, zonder dat de gegevens worden bewaard, valt dit niet onder de bescherming van de
AVG. En dus ook niet onder het toezicht van de Autoriteit Persoonsgegevens. Ondanks dat alleen meten en niet registreren of automatiseren niet onder de
AVG valt, betekent dat niet dat er geen sprake is van privacy bezwaren. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat een werknemer na een temperatuurmeting niet naar binnen mag en een rij wachtende werknemers dit ziet gebeuren. Deze werknemers kunnen hier mogelijk uit concluderen dat deze werknemer wordt geweigerd vanwege zijn gezondheid. Verder kun je mensen wel vragen of zij zichzelf willen temperaturen voordat ze naar het werk komen en thuis te blijven als ze verhoging hebben of zich niet goed voelen.
Overwerk en minder werk in het kader van besluit Wfsv
In sommige sectoren wordt nu door de lockdown veel overgewerkt. Moeten we de lage
WW-premie herzien? Sinds 1 januari 2020 betalen werkgevers een lage
WW-premie voor vaste contracten en een hoge
WW-premie voor flexibele contracten. Op grond van de WAB is in het Besluit Wfsv ook geregeld dat werkgevers met terugwerkende kracht de hoge
WW-premie moeten afdragen voor vaste werknemers die in een kalenderjaar meer dan 30% hebben overgewerkt. Deze bepaling kan onbedoelde effecten hebben in sectoren waar door het coronavirus veel extra overwerk nodig is, zoals de zorg. Om deze onbedoelde effecten weg te nemen, is de zogenaamde 30% herzieningssituatie zowel in 2020 als 2021 opgeschort.
Mogen medewerkers worden ontslagen als er door het coronavirus minder werk is?
Ja, dat kan. Als sprake is van structurele werkvermindering, dan is dat een reden voor ontslag op grond van bedrijfseconomische redenen. De werkgever kan natuurlijk proberen om met medewerkers afspraken te maken over beëindiging van hun dienstverband in onderling overleg (VSO). Maar als dat niet lukt, dan zal de werkgever aan
UWV moeten vragen om toestemming om de voorgedragen werknemer of werknemers te ontslaan. Het ontslaan van werknemers heeft wel gevolgen voor de hoogte van een eventueel aangevraagde NOW-subsidie.
Kan een onderneming ook tijdelijk of gedeeltelijk sluiten bij minder werk?
Wanneer een onderneming (tijdelijk) moet sluiten en er voorlopig geen of minder werk is voor de werknemers, dan wordt juridisch ervan uitgegaan dat de kosten die hiermee gemoeid gaan voor rekening van de werkgever komen. Dit betekent dat de werkgever in principe het loon van de werknemers moet doorbetalen en dat zij niet verplicht kunnen worden vakantie op te nemen. Wat wel verstandig is om met de werknemers (Ondernemingsraad) in overleg te gaan over een oplossing. Misschien zijn zij bereid vakantiedagen of onbetaald verlof op te nemen, tijdelijk genoegen te nemen met minder salaris of in te stemmen met een beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Spreek zoiets af met de werknemers, leg dit dan goed vast. Dan ontstaan daar achteraf geen discussies of onduidelijkheden over.
Zowel de werkgever als werknemers moeten zich er daarbij van bewust zijn dat het opnemen van onbetaald verlof of het inleveren van salaris gevolgen kan hebben voor de
WW-rechten van de werknemer als deze alsnog werkloos wordt.
Kan er ook werktijdverkorting (deeltijd-WW) worden aangevraagd?
Deeltijd-
WW op korte termijn is niet inzetbaar bij tijdelijke omzetdaling door coronavirus.
De overheid had voor corona de werktijdverkorting (ook wel deeltijd-ww) uitgebreid. Deeltijd-ww houdt in dat je werknemers minder gaan werken en je voor de minder gewerkte uren
WW kan aanvragen.
Deeltijd-
WW is nu echter vervangen door de NOW, de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (zie hieronder)
Kan er nog NOW worden aangevraagd?
Door de nieuwe coronamaatregelen die het kabinet op 14 december 2020 heeft aangekondigd, is de aanvraagtermijn voor de derde aanvraagperiode verlengd. Daarin wordt gekeken naar de omzetdaling in drie aaneengesloten maanden in de periode van 1 oktober 2020 tot en met 28 februari 2021. De precieze driemaandenperiode is afhankelijk van uw keuze, nu of bij een eerdere
NOW-aanvraag. Verwacht u door de nieuwe coronamaatregelen in de relevante periode een omzetverlies van minimaal 20%, zodat u alsnog in aanmerking komt voor
NOW, dan kunt u die nog tot en met 27 december 2020 aanvragen.
Moet de werkgever de inrichting van de tijdelijke thuiswerkplek vergoeden?
In artikel 44 van de Arbeidsomstandighedenwet is vastgelegd dat de werkgever de kosten die hij maakt om te voldoen aan Arbowetgeving niet bij werknemers in rekening mag brengen. De kosten om bijvoorbeeld de thuiswerkplek ergonomisch in te richten komen dus voor rekening van de werkgever. Het is daarom belangrijk om schriftelijk vast te leggen dat het thuiswerken een tijdelijke situatie betreft en wordt ingesteld vanwege de buitengewone situatie (de bestrijding van het coronavirus, wegens het verzoek van de overheid). Daarnaast is het van belang af te spreken welke faciliteiten de werkgever verzorgt en welke kosten de werknemer (gedeeltelijk) vergoed krijgt als deze zelf middelen aanschaft of bepaalde kosten maakt in verband met arbo-eisen. N.B. De werkgever mag onbelast faciliteiten verstrekken, maar niet een vergoeding geven omdat een dergelijke vergoeding gezien wordt als loon. Spreek ook af dat de werknemer faciliteiten weer inlevert als de bijzondere situatie en daarmee het thuiswerken stopt. Voor de thuiswerkplek zijn verschillende fiscaal gunstige regels van toepassing. Bekijk ook of faciliteiten tijdelijk uitgeleend kunnen worden. De apparatuur en het meubilair die in het bedrijf staan worden immers bij veel thuiswerkende werknemers momenteel toch niet gebruikt. Leg in dat geval vast dat een middel in bruikleen wordt gesteld.
Zie thuiswerkplek
Het loon en vergoedingen tijdelijk verlagen
Mag de werkgever het loon van medewerkers tijdelijk verlagen om kosten te besparen? Een werkgever mag aan zijn werknemer(s) wel vragen om in te stemmen met een (tijdelijke) verlaging van het loon. Waar de werkgever dan wel rekening mee moet houden is dat:
Het loon niet lager mag zijn dan het minimum(jeugd)loon en
Als de werkgever
NOW-subsidie heeft aangevraagd, dan zal een loonsverlaging betekenen dat de
NOW-subsidie wordt verlaagd.
Als de werknemer niet instemt met een (tijdelijke) verlaging van zijn loon, dan wordt het lastig. Daarvoor moet aan de volgende drie vereisten (de zogeheten: ‘driedubbele redelijkheidstoets’) zijn voldaan:
- De werkgever heeft een redelijk belang bij de wijziging;
- De door de werkgever voorgestelde wijziging is redelijk;
- De werknemer moet de wijziging in alle redelijkheid accepteren
Deze ‘driedubbele redelijkheidstoets’ is dus een zware toets. Het eenzijdig aanpassen van een primaire arbeidsvoorwaarde, zoals de hoogte van het loon, is zo mogelijk nog lastiger omdat dit niet snel ‘redelijk’ zal worden gevonden..
Voorschriften vastleggen van het beleid en OR
Door omstandigheden wordt de werkgever om economische redenen en zijn zorgplicht gedwongen om snel maatregelen te nemen. Maar let wel dat zorgvuldigheid heel belangrijk is vanwege alle consequenties die in te voeren voorschriften en maatregelen met zich meebrengen.
U kunt ervoor kiezen om op bovenstaande onderwerpen beleid te ontwikkelen en dit schriftelijk vast te leggen. Maar denkt u eraan dat de ondernemingsraad op grond van Art. 27 lid 1, in de meeste gevallen daarbij
instemmingsrecht heeft.
Liegen over vakantie vanwege code oranje reisadvies kan leiden tot ontslag!
Wanneer een werknemer over zijn vakantie liegt om te voorkomen dat hij zijn loon verliest omdat hij in quarantaine zou moeten, kan dit leiden tot een ontslag wegens verwijtbaar handelen. Ook kan hij het recht op de transitievergoeding verliezen. De kantonrechter in Zwolle keurde een ontslag goed, van een werknemer die ondanks waarschuwingen toch naar Turkije op vakantie ging ondanks het feit, dat daar op dat moment code oranje heerste en hij een functie vervulde als bewaarder in een penitentiaire inrichting.
Aangiftes naar aanleiding van misbruik bij TVL regeling
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie vanwege vermoedens van misbruik bij de subsidieregeling Tegemoetkoming Vaste Lasten. Het gaat om 70 aangiftes. De TVL regeling is bedoeld voor MKB bedrijven die door de coronacrisis in de problemen komen met het betalen van hun vaste lasten. Deze regeling is onderdeel van het uitgebreide steun- en herstelpakket en wordt uitgevoerd door de RVO. De RVO heeft serieuze signalen ontvangen dat er sprake is van misbruik van de TVL regeling. (Bron: Min. EZ en K, 15 jan. 2021)
Tijdelijk coronaverlof goed idee, maar werkgevers doen ook al veel voor ouders
Het demissionaire kabinet heeft besloten de scholen tot zeker 8 februari dicht te houden. Een hard gelag voor veel mensen, want hoe houd je alle ballen in de lucht als je kinderen moet opvangen, verantwoordelijk bent voor thuisonderwijs en het werk ondertussen doorgaat?
AWVN maakte een ronde langs haar leden en vroeg wat werkgevers doen om medewerkers met kinderen te ondersteunen. De voorbeelden zijn talrijk. Toch blijven er schrijnende situaties over waar niet zomaar een oplossing voor is.
AWVN ijvert daarom bij het demissionaire kabinet voor de invoering van tijdelijk coronaverlof. (Bron:
AWVN,
18 jan. 2021)
Kwart van de werkgevers zet dit jaar streep door alle zakelijke reizen
Het afgelopen jaar zijn maar liefst 87% van de internationale zakelijke reizen geannuleerd als gevolg van de coronapandemie. Bij de overige reizen die wel doorgang vonden (13%), ging het om zakelijk essentiële reisbewegingen. (Bron: Aon,
10 mrt. 2021)
Sneltests voor zelfgebruik goedgekeurd
Minister De Jonge heeft twee tests goedgekeurd waarmee mensen zelf kunnen nagaan of ze besmet zijn met het coronavirus. Hij heeft daarvoor fabrikanten Roche en Biosynex ontheffing verleend om een sneltest als zelftest op de markt te brengen.
Het ministerie van Volksgezondheid verwacht dat de eerste tests half april worden geleverd. Het is de bedoeling dat mensen ze bijvoorbeeld in supermarkten of apotheken kunnen kopen, maar er zullen ook tests aan het ministerie worden geleverd. Dat zal ze beschikbaar stellen aan het onderwijs en aan werkgevers. De tests moeten er onder meer toe leiden dat in het hoger onderwijs weer beperkt fysiek les kan worden gegeven. (Bron: NOS,
24 mrt. 2021)
Zorgen na run op zelftest: ‘Een negatieve test zegt niets’
Nederlanders slaan massaal coronazelftests in. Experts maken zich zorgen, omdat mensen bij een negatieve uitslag toch besmettelijk kunnen zijn en het zicht op de verspreiding van corona mogelijk verdwijnt. (Bron: AD,
12 apr. 2021)
CoronaMelder juist nu van meerwaarde
Onderzoek van de Universiteit Twente en de Open Universiteit stelt dat juist bij het stapsgewijs openen van de samenleving CoronaMelder van grote waarde kan zijn voor het bestrijden van het virus. Aanbevelingen voor verbetering van CoronaMelder uit hetzelfde onderzoek zijn door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (
VWS) en GGD/GHOR overgenomen. Zo is CoronaMelder nadrukkelijker onderdeel van de instructie voor bron- en contactonderzoekers en kunnen gebruikers voortaan zien of de app actief is. (Bron: Rijksoverheid,
14 apr. 2021)
15 veel gestelde coronavragen én antwoorden voor HR
Mag je om testbewijzen van medewerkers vragen?’ en ‘Hoe ga je om met werknemers die weer op kantoor willen werken, terwijl jij ze thuis wil laten werken i.v.m. de RIVM-richtlijnen?’ De coronacrisis brengt steeds weer nieuwe HR-vraagstukken met zich mee waar jij als HR ook niet direct een antwoord op hebt. In deze extra uitgebreide whitepaper vind je veel gestelde HR-gerelateerde coronavragen én de juridisch gecheckte antwoorden. Zo ben je weer helemaal up-to-date. (Bron: Portal.xperthr,
16 apr. 2021)
Kunnen gevaccineerden nog op de IC belanden?
Al ruim 5 miljoen Nederlanders zijn inmiddels gevaccineerd tegen het coronavaccin. Toch wil het aantal ic-opnames maar niet écht dalen. Je zou haast zeggen dat de vaccinaties amper effect hebben op de kans om op de ic terecht te komen. Maar uit navraag blijkt dat dat niet het geval is, zegt Diederik Gommers, ic-arts en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, in de podcast Vraag het Gommers. (Bron: BNR,
2 mei 2021)
Gratis corona zelftesten bestellen
U krijgt tussen 10 augustus en 1 september een brief thuis van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (
VWS). Daarin staat dat u 2 gratis zelftesten kunt bestellen per huishouden via Zelftestenbestellen.nl. Met een zelftest test u of u misschien besmet bent met het coronavirus. (Bron: Rijksoverheid,
10 aug. 2021)
