Vorst- en hitteverlet

* Bepalend is de weersituatie op het dichtstbijzijnde meetstation van Weathernews.

Vandaag (11-12-2017) trekt opnieuw een sneeuwgebied over ons land. Voor een groot deel is CODE ROOD afgegeven. De avondspits krijgt het zwaar te verduren, in de Randstad wordt dan circa 5 cm sneeuw verwacht. In een strook van Zeeland en Zuid-Holland naar Twente valt zelfs opnieuw 5-15 cm. Op de hoge Veluwe kan het aanwezige sneeuwdek aangroeien tot zelfs ruim 40 cm! In het noordoosten van Brabant, Noord-Limburg, het zuiden van Gelderland en de Achterhoek is er kans op IJZEL.

Ondanks alle waarschuwingen gaat menigeen “noodgedwongen” aan het werk” aan het werk. Maar is die noodzaak er wel? Ongeveer 15% moet echt op het werk zijn, maar het overgrote deel van werkend Nederland kan net zo goed het werk thuis doen. Helaas is er nog steeds een cultuur dat “de baas je moet zien”. Dit schreef ik 11 jaar geleden. Er is helaas nog niets veranderd.
https://www.hr-kiosk.nl/artikelen-ziekte-en-verzuim-van-andries/6-ga-ik-naar-of-aan-het-werk

Eveneens bij CAO komt men regels voor vervangend werk tegen, zij het dat de regels afhankelijk van het soort werk kunnen verschillen, zie ook de site van Manutan.

Als in een bedrijf door kou of sneeuw niet gewerkt kan worden, kan de werkgever in principe bij het UWV een WW-uitkering wegens weersomstandigheden aanvragen. De eerste 'wachtdagen' moet de werkgever het loon (tot een maximum van het maximale dagloon) doorbetalen. Hoeveel dagen dit zijn, hangt af van de bedrijfstak waarin iemand werkt en de CAO.

Maar om bij het UWV een WW-regeling voor bijzondere weersomstandigheden te mogen aanvragen, is daarvoor toestemming nodig van de brancheorganisatie Bouwend Nederland, die echter niets voelt voor herinvoering van een collectieve regeling. In 2007 werd die collectieve regeling afgeschaft, waardoor de brancheorganisatie vorst als een ondernemersrisico kwalificeerde. Wel spraken de partijen toen af dat er voor vaste werknemers een doorbetalingsverplichting in de CAO kwam.

Tot 2007 waren bedrijven volgens voornoemde collectieve regeling verzekerd tegen vorstverlet, vanaf 2007 moeten werkgevers zich individueel verzekeren. Deze verzekering konden de bouwbedrijven afsluiten bij ABN AMRO. Na twee zachte winters stopte de bank daarmee wegens gebrek aan belangstelling. In de loop van 2010 kunnen bouwbedrijven het risico op vorst opnieuw afdekken via een zogeheten 'weerderivaat' dat Bouwend Nederland in samenwerking met verzekeraars aanbiedt, die evenwel - door de tweede strenge winters 2009/2010 op rij - minder gunstig uitvalt dan de oude verzekering bij ABN AMRO.

Het Bureau Weerverletbestrijding (zie www.vorstverlet.nl) ziet toe op een correcte naleving van de vorstverletregels, af en toe treedt zij ook op als mediator tussen werkgever en werknemers.

Tijdens controles op de vorstverletregeling van de bouwsector hebben inspecteurs van UWV geconstateerd dat voor één op de vijf bouwvakkers misbruik is gemaakt van de regeling. De bouwvakkers waren door hun werkgevers aan het werk gezet, terwijl er ook een melding was gedaan dat er vanwege vorst niet kon worden gewerkt. Werkgevers die misbruik maken van de regeling worden voor het verdere verloop van deze winter uitgesloten van de regeling.

UWV controleerde 421 personen op 482 bouwlocaties verspreid over het land. Daarvan hadden 83 bouwvakkers niet aan het werk mogen zijn. Voor hen had de werkgever een melding gedaan dat zij vanwege de vorst niet konden werken. In de afgelopen vorstperiode is bij UWV voor ruim 8800 werknemers uit de bouwsector een melding ontvangen dat niet gewerkt kon worden wegens vorst.

Vanwege het hoge percentage misbruik van de regeling heeft UWV besloten het aantal controles tijdens de huidige nieuwe vorstperiode fors op te voeren. Bedrijven die bij eerdere controles tegen de lamp liepen hebben volgend jaar een verhoogde kans op controle.

Weigert de werkgever doorbetaling, dan krijgt de werknemer € 80 per dag uit het garantiefonds van de FNV Bouw (gegevens van andere bonden zijn niet voorhanden). Voor leden zullen de vakbonden bij de werkgever navorderen wat zij aan dit basisbedrag te kort komen.

De werknemer mag vanwege een vorstperiode niet worden ontslagen.

Naar aanleiding van de eind 2012 gestelde vragen in de Tweede en Eerste Kamer over de aanpassing van de regeling vorstverlet / calamiteitenregeling, is Minister Asscher van het Ministerie SZW in zijn brief van 15 april 2013 ingegaan op een aantal vragen rondom het gesloten Sociaal Akkoord. Hieruit blijkt dat het kabinet komt met een nieuwe calamiteitenregeling WW die voor alle branches gaat gelden met een eigen risicoperiode 3 weken (15 dagen, in plaats van de eerder voorgestelde 4 weken) met ingang van de winterperiode 2013/2014.

Brancheorganisaties voor de bouw en vakbonden vinden het onacceptabel dat de politiek zonder overleg met de sectoren heeft besloten een nieuwe vorstverletregeling in te voeren. 'De nieuwe regeling brengt het voortbestaan van veel bedrijven in gevaar en moet van tafel”, zeggen onder meer werkgeversvereniging AWVN, Aannemersfederatie Nederland, FNV Bouw en UNETO-VNI.' (Bron: De Telegraaf, 5 juni 2013)

Het tegenovergestelde van vorstverlet zou hitte- of warmteverlet moeten zijn, maar voor het laatste zijn er weinig regels (zie onder). Om objectief vast te stellen of het te warm is, kan de werknemer de hittestresscalculator van FNV-Bondgenoten gebruiken. Voer de temperatuur en de luchtvochtigheidsgraad in en er komt een cijfer uit. Onder 25 graden is er geen enkel probleem. Komt het daarboven, dan zijn extra drinken of extra pauzes nodig. Boven 44 graden is doorwerken meestal niet verantwoord meer.

Per CAO is vastgelegd dat dakdekkers volgens een tropenrooster werken als de temperatuur 25 graden of meer bedraagt. Bij 40 graden Celsius mogen ze met het werk stoppen met behoud van loon. Vakbond CNV Vakmensen heeft dat met werkgevers afgesproken in een principe-akkoord over een nieuwe CAO. (Bron: ANP, 26 apr 2012)

En verder nog 11 tips van De Zaak voor het werken met warm weer.

Ook is er Het Nationaal Hitteplan, dat in 2007 is opgesteld op verzoek van het ministerie van VWS, is sindsdien elk jaar gebruikt. Uit de evaluaties zijn enkele verbeterpunten naar voren gekomen die nog niet in de tekst van het Hitteplan waren opgenomen. Het Nationaal Hitteplan wordt regelmatig geactualiseerd.

De Arbowet geeft niet exact de temperatuur aan waarbij niet meer gewerkt mag worden. Wel is er een Arbobesluit die het volgende zegt:
Artikel 6.1. Temperatuur

Invoering Calamiteitenregeling 1 april 2016

De Calamiteitenregeling voegt de WW-regelingen Onwerkbaar weer en Werktijdverkorting (WTV) samen en is vastgelegd in Wet Vereenvoudiging regelingen UWV.

Uitstel uniforme regels vorstverlet

Minister Asscher stelt een uniforme regeling voor verlof bij vorst uit. Dat zegde hij de Tweede Kamer dinsdag, naar eigen zeggen 'met lange tanden', toe. Eerder had de bouwsector al gevraagd om de regeling van tafel te halen. Asscher wil de kwestie met de sociale partners gaan bespreken.

In het voorstel dat de minister onlangs naar de Kamer stuurde gaan werkgevers de eerste drie weken van het vorstverlet betalen. Volgens de branche kan dit de werkgevers tienduizenden euro's kosten. Asscher zei tijdens het debat dat het uitstellen van de nieuwe regeling de overheid geld kost en dat hij daarom met tegenzin de sector tegemoet komt. Volgens hem was dit gewoon een uitwerking van een afspraak uit het sociaal akkoord. (Bron: Nu, 2 juli 2016)

Tropenrooster wel voor scholieren en niet voor werknemers

Door het hele land voeren scholen tropenroosters in. De meeste werknemers hebben minder geluk. Zij moeten gewoon hun normale uren werken. Soms in de brandende zon of een bloedhete fabriekshal. Er is geen enkele wet die werkgevers verplicht om de werktijden aan te passen.

'In de Arbowet staat bijna niets over hitte', zegt een woordvoerder van de Arbeidsinspectie. 'Het enige waar de werkgever rekening mee moet houden is de schade aan de gezondheid van de werknemers die temperatuur kan veroorzaken.'

Tropenrooster op scholen zijn er maar de verschillen zijn groot. Ook hier geen algemene wet. En een addertje onder het gras: het minimum aantal lesuren per schooljaar mag door een tropenrooster niet in gevaar komen. (Bron: De Volkskrant, 23 jan. 2017)

Sluit bouwplaatsen bij extreem lage temperaturen

Veel bouwbedrijven laten hun personeel ondanks de extreme kou gewoon doorwerken. Dat meldt de FNV, die zegt veel telefoontjes te krijgen van klagende bouwvakkers. De bond wil in de CAO vastleggen dat bouwplaatsen voortaan op slot gaan bij een gevoelstemperatuur van min 6 graden. (Bron: BN De Stem, 1 mrt. 2018)

Nationaal Hitteplan

In Nederland kennen we het Nationaal Hitteplan. Dit is met name bedoeld voor bedrijven en instellingen in de zorgsector die te maken hebben met kwetsbare doelgroepen, zoals ouderen, zwangere vrouwen en zieken. Bij een grote kans op aanhoudend warm weer geeft het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) samen met het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) een waarschuwing af aan de zorgsector, zodat er op tijd maatregelen genomen kunnen worden.

Op basis van de verwachte risico’s worden dan landelijk tips gegeven zoals: blijf voldoende water drinken, draag dunne kleding, zoek de schaduw op en vermijd inspanning. Je kunt jouw eigen hitteplan laten aansluiten op het Nationaal Hitteplan.

Het Nationaal Hitteplan staat los van de term hittegolf. Er is pas sprake van een officiële hittegolf als het in een periode van minimaal 5 dagen minstens 25 graden is, waarvan op 3 dagen minstens 30 graden (gemeten door het KNMI in De Bilt). Je kunt deze term en bijbehorende berekening wel als uitgangspunt nemen voor je eigen hitteplan. (Bron: Ondernemen met personeel, 28 jun. 2018)

Houden werkgevers rekening met hittegolf?

25,4% van de Nederlandse werkgevers neemt geen extra maatregelen op de werkvloer wanneer er sprake is van extreem warm weer. Dit blijkt uit onderzoek van Bedden.nl, dat onderzoek deed onder 621 respondenten naar de manier waarop het werknemers aangenamer gemaakt wordt ten tijde van een hittegolf.

Toch zorgt het merendeel van de werkgevers ervoor dat er extra verkoeling op het werk aanwezig is. De meeste werkgevers (27,6%) zorgen er namelijk voor dat er airconditioning beschikbaar is op de werkvloer. Naast airconditioning is het zogeheten tropenrooster een populaire maatregel tijdens een hittegolf. 16,8% van de werknemers mag gedurende een extreem warme periode vroeger naar werk komen en vroeger vertrekken, om zo de warmste momenten van de dag buiten door te kunnen brengen.

De aanschaf van ventilatoren door de werkgever is een minder populaire maatregel; 15,4% van de werkgevers schaft (extra) ventilatoren aan voor het personeel. (Bron: Alles over HR, aug. 2018)

Werken in de warmte anno 2021

Stijgende temperaturen, zowel binnen als buiten. Bij werken in de warmte heb je te maken met gezondheidsrisico’s voor je werknemers. Waar moet je rekening mee houden en hoe zit het met de arboregels? (Bron: Ondernemen met personeel, 16 juni 2021)