CAO (ontwikkelingen)

#Inhoud

1. Ergernis over voordelen bondsleden
2. Digitaal CAO platform
3. SER unaniem over verbreding draagvlak CAO-afspraken
4. Werkgevers willen meer flexibiliteit in CAO'sWie heeft er nog een CAO?
5. Meer maatwerk in CAO's
6. Waarom Jongeren een eigen CAO willen
7. Meer vernieuwende afspraken in CAO's
8. Voorstel VVD resoluut afgewezen
9. Flexibilisering arbeidsmarkt groot gevaar voor CAO's
10. Ondernemingsraad politie treedt terug na geldverspilling
11. Werkende centraal in CAO-nota werkgevers
12. Jumbo zet vakbonden buitenspel
13. Representativiteit van vakbonden: telt alleen de grootste?
14. Nieuwe COR Jumbo beraadt zich nog op overnemen rol vakbonden
15. Stijging CAO-afspraken stabiliseert in augustus 2017
16. Trendbreuk nieuwe CAO supermarkten
17. Na vier jaar een CAO voor de horeca
18. Onderwerpen in nieuwe CAO Achmea
19. NBBU lanceert CAO-app
20. Met vakbonden werken aan draagvlak en vernieuwing CAO's
21. Ontwikkelingen CAO's in 2018
22. Mogelijkheden voor eigen CAO’s gemeenten na invoering Wnra
23. Akzo Nobel op ramkoers met vakbonden
24. Personeel Jumbo kiest bedrijfsregeling i.p.v. van CAO
25. Gall & Gall regelt loonstijging zonder bonden
26. Neemt de ondernemingsraad de rol van de vakbond over?
27. Schoonmakers zijn geen Sinterklaas
28. Nieuwjaarsapplaus voor winkelmedewerkers Bijenkorf
29. Slechter af met een AVR?
30. Jumbo zet AVR voort, maar CAO blijkt nog geldig
31. Werkgeluk centraal in nieuwe, flexibele CAO ING
32. FNV niet betrokken bij CAO, gevolg dagvaarding
33. Omscholing wordt onderdeel CAO beveiligers
34. Picnic: Wel CAO maar dan anders
35. Picnic schuldig aan verspreiden van nepnieuws?
36. Picnic verhoogt salaris met kwart
37. Overeenstemming CAO distributiewerkers met Jumbo
38. Kan in een CAO een artikel bestemd voor ZZP'ers staan?
39. FNV verliest rechtszaak tegen online supermarkt Picnic
40. Focus te veel op loon
41. Iedereen krijgt er minstens 160 euro per maand bij
42. Voorstel loongebouw te versoberen
43. Kleine, alternatieve bonden dienen zich aan
44. Stichting van de Arbeid doet oproep aan CAO-partijen
45. Picnic boert goed, extra CAO-verhoging
46. Arbeidsvoorwaarden heroverwegen
47. Aantal verlopen CAO’s neemt toe (2020)
48. ANWB voert als eerste ‘waarjewerkt-budget’ in
49. CAO-onderhandelingen 2020 komen laat op stoom – acties dreigen
50. Niet-afgesloten CAO’s kenmerken 2020
51. Eerste CAO voor arbeidsbeperkten
52. Achtergebleven CAO-lonen? Een misverstand!
53. Meer CAO-akkoorden, maar achterstand niet ingelopen
54. Cao-loonafspraken in 2022 gemiddeld 3,8 procent
55. Basisverlegging cao-lonen, 2023

---

Ergernis over voordelen bondsleden

Werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en AWVN zijn tegen de plannen van vakbond De Unie en FNV/de nieuwe vakbeweging om vakbondsleden vaker een voorkeursbehandeling te geven in CAO-afspraken. Het gaat om de bedrijven PGI, dat schoonmaakmiddelen maakt, waar afgesproken is dat vakbondsleden een extra vrije dag krijgen om zich via de bond om te scholen. En het pensioenbedrijf Timeos waar is afgesproken dat vakbondsleden extra scholing ter waarde van € 1.000 krijgen als er een reorganisatie plaatsvindt. Critici wijzen erop dat bij de CAO-onderhandelingen de bonden namens meer werknemers onderhandelen dan alleen hun achterban. Door nu alleen de vakbondsleden extra te belonen, knabbelen de bonden aan dit draagvlak. Ook wordt opgemerkt dat werkgevers per werknemer € 17,50 in de kas van de vakbonden storten, met als uitgangspunt dat de CAO's voor alle werknemers verplicht zijn.

Een ander punt betreft artikel 16 van de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP). Om de voordelen voor de vakbondsleden uit te kunnen voeren, moeten de werkgevers weten wie er wel en niet lid zijn van een vakbond. De vakbonden zijn echter de enige die gegevens over het lidmaatschap mogen verwerken. De werkgever heeft dan nog een mogelijkheid over: elke werknemer om uitdrukkelijke toestemming vragen om dit bijzondere persoonsgegeven te mogen verwerken.

Digitaal CAO platform

Hoe betrek je werknemers bij de ontwikkeling van een CAO of nieuwe arbeidsvoorwaarden? AWVN en adviesbureau A-advies ontwikkelden het CAO-platform. Een digitaal, interactief instrument om werknemers mee te laten denken, informatie beschikbaar te stellen en te discussiëren. Morion 10 maakte het ontwerp dat is gebaseerd op SharePoint. Ook implementeerden zij dit innovatieve instrument dat zal leiden tot betere collectieve arbeidsvoorwaarden.

Treinbedrijf NS heeft het digitaal platform nu in gebruik. Via het platform kunnen de medewerkers nog tijdens de CAO-onderhandelingen hun wensen en voorkeuren aangeven.

SER unaniem over verbreding draagvlak CAO-afspraken

De SER heeft unaniem in 2015 een advies vastgesteld over verbreding van het draagvlak voor CAO-afspraken. Conclusie is dat er op dit moment voldoende draagvlak is, maar dat het met het oog op de toekomst het wel nodig is dat CAO-partijen blijven werken aan een breed draagvlak voor de CAO. Ook niet-vakbondsleden moeten kunnen meepraten over de inhoud van hun CAO.

Niet-vakbondsleden moeten ook worden betrokken bij het CAO-overleg, zo blijkt uit het SER-ontwerpadvies over het CAO-stelsel. Daarbij komt de OR echter amper aan bod. De SER ziet alleen een rol voor de OR weggelegd bij het verder uitwerken van de CAO-bepalingen binnen de eigen organisatie.

De ambassadeur voor medezeggenschap, Gerdi Verbeet, vindt dat de OR wel een grotere rol kan spelen bij het creëren van draagvlak voor CAO's

Werkgevers willen meer flexibiliteit in CAO's

De arbeidsvoorwaarden in de CAO's passen niet meer bij de huidige realiteit van de arbeidsmarkt en moeten daarom worden aangepast. Daarvoor pleiten werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en AWVN in hun arbeidsvoorwaardennota 2015. Zij willen meer flexibiliteit in de CAO's die volgens de organisaties moet bestaan uit meer ruimte voor individuele afspraken, een beloningsstructuur die meebeweegt met de economische omstandigheden en het afbouwen van onregelmatigheidstoeslagen. Flexibele krachten moeten tegelijkertijd meer zekerheden krijgen.

Deze afspraken maken de werkgevers het liefst in overleg met de vakbonden, maar in de ogen van de werkgevers is het "meestal lastig" en "vaak zelfs onmogelijk" om met de werknemersorganisaties afspraken te maken om bestaande arbeidsvoorwaardenpakketten aan te passen. Mocht dat inderdaad de reactie van de vakbonden zijn, is de kans volgens de werkgevers groot dat zij dit alsnog buiten de CAO's om zullen veranderen. "Dat zou een gemiste kans zijn", aldus de werkgevers in hun arbeidsvoorwaardennota.

De werkgevers laten in dezelfde nota ook weten dat ouderen een stap terug moeten doen ten gunste van jongere werknemers, als Nederland wil blijven concurreren. "Extra vrije dagen en vrijstelling van onregelmatige diensten passen niet bij mensen die blijven werken tot ze de stijgende AOW-leeftijd hebben bereikt", aldus de werkgevers. Zij willen niet kijken naar de leeftijd, maar naar de prestatie.

Wie heeft er nog een CAO?

Steeds meer branches twijfelen over het nut van de CAO. Sommige werkgevers zijn er zelfs al mee gestopt. Werkgevers vinden de huidige CAO's te dik, te duur en te inflexibel. In sommige sectoren twijfelen werkgevers dan ook of ze de CAO moeten voorzetten.

Werknemers dreigen het hier te verliezen op inspraak over hun arbeidsvoorwaarden, zo bericht De Telegraaf. De krant deed eind 2014 een rondgang langs brancheorganisaties van onder meer horeca, detailhandel, bouw en metaal. Daaruit blijkt dat veel ondernemers genoeg hebben van de starre CAO's en serieus overwegen de samenwerking met de vakbonden te beëindigen. Dat blijkt ook uit recordcijfers van de AWVN: in januari moesten er van de 900 CAO's in ons land nog 550 worden vernieuwd.

In de horeca is dat in 2014 al gebeurd. Koninklijke Horeca Nederland heeft eenzijdig bepaald hoe de arbeidsvoorwaarden van het horecapersoneel eruitzien.

Meer maatwerk in CAO's

Werkgevers en vakbonden willen modernere CAO's. Bedrijven bepleiten meer maatwerk en flexibiliteit, werknemers eisen meer zeggenschap over werktijden en vinden dat oudere werknemers moeten worden ontzien. Kort en krachtig artikel van Nanda Troost, Volkskrant, met een vijftal actuele thema's waarbij beide partijen aan bod komen. (Bron en meer: Volkskrant, 1 mei 2015)

Waarom Jongeren een eigen CAO willen

De CAO moet op de schop, maar wie durft de eerste stap te zetten in het spanningsveld tussen werkgevers en vakbonden? Nu de volwassenen het laten afweten komen de jongeren in actie!

De CAO onderhandelaars hebben in 2015 nog een flinke klus te doen. Natuurlijk is het gebruikelijke spel van werkgevers- en werknemersorganisatie een van de oorzaken van het feit dat een groot aantal CAO's nog niet is afgesloten. Echter worden er ook steeds vaker vraagtekens geplaatst bij het concept van de CAO zelf. Zo laat ook de politiek, met Steven van Weyenbergen (D66) als een belangrijke aanjager, weten dat de CAO drastisch vernieuwd moet worden. Die oproep lijkt langzaam steeds meer gehoor te krijgen. En ook jongeren roeren zich en komen met verfrissende ideeën voor een toekomstbestendige CAO. (Bron: P&O Actueel, 28 mei 2015)

Meer vernieuwende afspraken in CAO's

In 8 op de 10 nieuwe CAO's staat inmiddels een afspraak over het vergroten van de werkmogelijkheden voor werknemers (duurzame inzetbaarheid), in meer dan de helft van de in 2015 afgesloten CAO's is een afspraak vastgelegd over grotere flexibiliteit voor bedrijf en/of werknemers.

In juni werden, vergeleken met eerdere maanden van 2015, bijna 10 procent meer afspraken gemaakt over zaken als opleidingen, het verminderen van ontziemaatregelen en mantelzorg. Vergeleken met 2014 is met name de stijging van het aantal afspraken over werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt spectaculair: de helft van alle 2015-akkoorden heeft zo'n afspraak tegenover 33 procent in 2014.

Onder de juni-akkoorden zijn een aantal bijzondere akkoorden. Bij Aegon werd gebruik gemaakt van een nieuwe onderhandelingsmethode, 'co-creatie', waarbij werkgever en werknemers veel voorwerk doen in bijvoorbeeld gezamenlijke probleemanalyse. In juni kwam ook na anderhalf jaar onderhandelen een nieuwe en meer concurrerende bouw-CAO tot stand met meer maatwerkmogelijkheden en met meer loon, aldus AWVN, juli 2015).

Voorstel VVD resoluut afgewezen

Minister Asscher voelt niets voor het voorstel van de VVD om de rol van ondernemingsraden bij CAO-onderhandelingen te vergroten, ten koste van de rol van vakbonden. Aldus het voorstel van VVD-Kamerlid Anne Mulder.

Asscher: 'Er zijn goede redenen dat juist vakbonden en niet ondernemingsraden met werkgevers onderhandelen over een CAO. Zo hebben de vakbonden professionele onderhandelaars en hebben ze meer afstand tot actueel gedoe op de werkvloer'. En 'een ondernemingsraad beschikt niet over dwangmiddelen, zoals het uitroepen van een staking. Een vakbond heeft dat recht wel.'

Flexibilisering arbeidsmarkt groot gevaar voor CAO's

De groei van het aantal zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers) kan er voor zorgen dat het CAO-stelsel in de toekomst wordt ondergraven. Dat is een van de belangrijkste conclusies uit een onderzoek van het Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging dat binnenkort verschijnt.

Het feitelijke bereik van de CAO staat onder druk door de groei van de flexibele schil. Flexkrachten vallen wel onder de CAO, maar zij hebben vaak te maken met minder goede arbeidsvoorwaarden dan werknemers met een vast contract. Dan moet je denken aan uitsluiting van deelname aan een pensioenfonds en minder scholing. Dat zorgt er uiteindelijk voor dat de CAO wordt ondermijnd. (De Telegraaf, 6 jan. 2016)

Ondernemingsraad politie treedt terug na geldverspilling

De leden van de Centrale Ondernemingsraad (COR) van de politie zijn 7 november 2016 opgestapt. Aanleiding is een onderzoek waaruit naar voren kwam dat aanzienlijke geldbedragen uit het budget van de COR zijn verspild. Veel van het budget van 1,6 miljoen euro ging op aan diners, feesten, partijen, overnachtingen met champagneontbijt en inhuur van onder andere imagocoaches. (Bron: NU, 8 nov. 2016)

Werkende centraal in CAO-nota werkgevers

'Werkenden kunnen, nog veel meer dan nu het geval is, zelf de regie nemen over hun loopbaan. Een loopbaan-apk voor werkenden kan helpen om periodiek vast te stellen hoe sterk de positie van een werkende is op de arbeidsmarkt en waar aandachtspunten liggen. Dat schrijven de werkgevers- en ondernemingsverenigingen AWVN, VNO-NCW en MKB-Nederland in hun gezamenlijke arbeidsvoorwaardennota voor 2017. Deze nota verschijnt binnenkort en geeft handreikingen voor werkgevers bij onder meer CAO-onderhandelingen.

Volgens de werkgevers vormt een goed opgeleide beroepsbevolking een van de sleutels tot de toekomstige economische kracht van Nederland. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid van werkgevers en werkenden om te zorgen dat werknemers goed opgeleid blijven en bedrijven wendbaar.

De transitievergoeding, het bedrag dat ontslagen medewerkers meekrijgen, moet worden gekoppeld aan opleiding en krijgt daarmee nog nadrukkelijker als doel om ontslagen werknemers zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. (Bron: AWVN, 18 jan. 2017)

De grootste vakbond FNV reageert fel. 'De FNV stemt niet in met dit soort visieloze individualisering, waarbij steeds meer werkgeversverantwoordelijkheid verdwijnt', stelt FNV-bestuurder Mariëtte Patijn. Volgens haar wil de AWVN 'meer risico leggen bij de werknemers'.

En wat betreft die aandacht voor bijscholingen: 'Dat is leuk voor hoog opgeleiden, die dan weer voor drieduizend euro naar een conferentie mogen, maar de lager opgeleiden mogen blij zijn als ze voor 150 euro ergens een cursusje mogen doen.' De financiering van het hele opleidingsplan, uit de budgetten voor sociale plannen noemt ze 'een sigaar uit eigen doos'. (Bron: Volkskrant, 19 jan. 2017)

Jumbo zet vakbonden buitenspel

Supermarktketen Jumbo gaat op eigen houtje afspraken over arbeidsvoorwaarden regelen. Dat betekent concreet dat er geen CAO meer wordt afgesloten met de vakbonden.

Jumbo is naar eigen zeggen teleurgesteld in de opstelling van de bonden in het CAO-conflict voor medewerkers van distributiecentra. De vakbonden willen voor de circa 3000 medewerkers onder meer 2,5 procent loonsverhoging en toezeggingen over vaste banen. Om hun eisen kracht bij te zetten, wordt in de distributiecentra al enige tijd gestaakt. (Bron: Logistiek, 24 apr. 2017)

Representativiteit van vakbonden: telt alleen de grootste?

De kantonrechter Haarlem deed twee weken geleden een bijzondere uitspraak (Federatie Nederlandse Vakbeweging/Transavia Airlines C.V., link) over een kwestie inzake de representativiteit van vakbonden. Het is opmerkelijk dat over deze uitspraak in vakbondskringen (buiten FNV, die in onderhavige zaak van de kantonrechter gelijk kreeg), geen beroering is ontstaan. De uitspraak (5 april 2017) zet immers de bijl aan de wortel van de vakbeweging.

Nieuwe COR Jumbo beraadt zich nog op overnemen rol vakbonden

Jumbo zette in april een punt achter het CAO-overleg, omdat de vakbonden niet bereid zouden zijn tot overleg. Acties die daarna uitbraken, werden gebroken door het inhuren van werkwilligen van elders. De directie heeft laten weten dat de keuze voor een eigen Arbeidsvoorwaardenregeling (AVR) vaststaat. Het ontwerp daarvoor wordt nu opgesteld en het is de bedoeling dat daarover met de COR wordt onderhandeld.

Een bijkomend probleem is dat de FNV van mening is dat CAO-onderhandelingen sec moeten plaatsvinden tussen de werkgever en bonden, de rol van de COR moet beperkt blijven tot toetsen op de naleving. Volgens de COR was zij vroeger wel als toehoorder bij de CAO-onderhandelingen aanwezig, ook elders komt dat voor. Zo kan de COR, zonder zelf mee te onderhandelen, haar eigen gezichtspunten naar voren brengen. (Bron: SDU, 9 aug. 2017)

Stijging CAO-afspraken stabiliseert in augustus 2017

In eerdere maanden van 2017 liep de gemiddelde loonafspraak voortdurend op. De gemiddelde loonstijging van 1,82 procent die in augustus werd overeengekomen, ligt nog wel ruim boven het jaargemiddelde van 1,65 procent.

Bij de gemiddelde loonafspraak van augustus moet wel worden aangetekend dat het aantal nieuwe akkoorden in augustus laag was: 5 in plaats van de gemiddeld 13 akkoorden in andere augustusmaanden. Het CAO-seizoen als geheel verloopt wel in een normaal tempo: 51 procent van de 451 in 2017 verlopende CAO's is vernieuwd. Daarmee hebben 1,6 miljoen werknemers inmiddels een nieuwe CAO. (Bron: AWVN, 12 sep. 2017)

Trendbreuk nieuwe CAO supermarkten

CNV Vakmensen heeft eindelijk een resultaat bereikt in de onderhandelingen over jouw CAO. Meer loon en een eigen rekening met geld voor scholing zijn de speerpunten in deze nieuwe CAO. De CAO moet nog door de achterban worden goedgekeurd.

(Bron: CNV Vakmensen, 26 okt. 2017)

Na vier jaar een CAO voor de horeca

Na 4 CAO-loze jaren ligt er eindelijk een akkoord voor een nieuwe CAO Horeca. Op dit moment kunnen leden over het onderhandelingsresultaat stemmen.

Verder zijn er de volgende afspraken gemaakt: (Bron: CNV Vakmensen, dec. 2017)

Onderwerpen in nieuwe CAO Achmea

Verzekeraar Achmea en de vakorganisaties hebben overeenstemming bereikt over een nieuwe CAO. De CAO heeft een looptijd van een jaar en is van toepassing op de 12.000 medewerkers van Achmea.

In de CAO staan de volgende onderwerpen centraal: (Bron: Findinet, 27 dec. 2017)

NBBU lanceert CAO-app

De NBBU-CAO is voortaan als app beschikbaar. Hiermee hebben u en uw uitzendkrachten altijd hun actuele arbeidsvoorwaarden bij de hand en kunnen ze online en offline raadplegen welke wijzigingen er zijn. De app is te downloaden in de App Store en de Google Play Store.

De app is speciaal ontwikkeld voor uitzendkrachten. Hij bevat de hele NBBU-CAO, inclusief alle artikelen en bijlagen en veel gestelde vragen. Dankzij een handige tool kunnen u en uw uitzendkrachten bovendien zien welke wijzigingen er zijn en krijgen ze een toelichting op de wijzigingen. (Bron: NBBU, 10 jan. 2018)

Red.: Het zou ons niet verbazen als dit initiatief weerklank vindt.

Met vakbonden werken aan draagvlak en vernieuwing CAO's

Zonder breed draagvlak is het niet mogelijk om doeltreffende antwoorden te geven op voortsnellende digitalisering, robotisering en internationalisering en om beleid te ontwikkelen om mensen gezonder langer te laten werken. De vakbonden kunnen een belangrijke rol spelen om dat draagvlak te realiseren. Verdieping van het onderling vertrouwen met de bonden heeft in 2018 daarom prioriteit.

Dat schrijven de ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland en werkgeversvereniging AWVN in hun gezamenlijke arbeidsvoorwaardennota voor 2018 die vandaag verschijnt. Die nota vormt een richtsnoer voor werkgeversonderhandelaars tijdens CAO-onderhandelingen. (Bron en meer: AWVN, 13 jan. 2018)

Ontwikkelingen CAO's in 2018

De CAO-onderhandelingen van 2018 verlopen tot dusver in een normaal tempo. In januari kwamen 22 akkoorden tot stand voor 120.000 werknemers. De gemiddelde contractloonstijging in de afgelopen maand bedroeg 2,01 procent, vrijwel gelijk aan dat van december (2,0 procent). In heel 2018 verlopen 367 CAO’s voor 2,2 miljoen werknemers.

Bij de overheid, in de zorg en in het onderwijs kwamen in 2018 nog vrijwel geen nieuwe CAO’s tot stand. Omdat in die sectoren meerdere contracten op vernieuwing wachten, kan de (semi-)publieke sector een fors effect hebben op de loonstijging in 2018.

Kijk voor de meest actuele CAO-informatie en interessante grafieken op de AWVN-website CAO-kijker. Op haar site vindt u tevens alle informatie over het lopende CAO-seizoen in Arbeidsvoorwaardenoverleg 2018 (Bron: AWVN, 14 feb. 2018)

Welke afspraken vallen op in CAO’s die in 2017-2018 zijn afgesloten in de publieke sector? Waar was de loonstijging het hoogst? Wat staat er in de CAO’s over tijdelijke contracten? Kwam de CAO met veel of weinig rumoer tot stand? Het antwoord op deze en nog veel meer vragen geeft Wilco Brinkman, projectleider technologie & werk bij het CAOP, in de whitepaper ‘ Wat gebeurde er in 2017-2018 in "CAO"-land van de publieke sector?. Enkele feiten:

Loonstijging

Twee onderwijssectoren − vo en mbo – hebben een CAO met de hoogste loonstijging: ongeveer 3 procent. Ook in het hbo is de salarisontwikkeling bovengemiddeld, net als bij het Rijk, de politie en umc’s. Het gemiddelde van alle CAO’s in de publieke sector is 2,4 procent.

Generatiepact

Onder het containerbegrip ‘duurzame inzetbaarheid’ valt terugdringing van de werkdruk. Dat komt in alle CAO’s terug, maar bij de onderwijssectoren en politie het sterkst.

Tijdelijke contracten

In vrijwel alle CAO’s staan afspraken over het beperken van het aantal tijdelijke arbeidsrelaties.

Sfeer onderhandelingen

Sectoren waar het er heftig aan toeging zijn de politie en defensie. En het andere uiterste, gemeenten en provincies onderhandelden op basis van cocreatie (Co-creatie is een vorm van samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben op uiteindelijke resultaat)

Mogelijkheden voor eigen CAO’s gemeenten na invoering Wnra

Ontwikkelen gemeenten straks allemaal hun eigen CAO, nu de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) is ingevoerd? Of blijven ze werken met een overkoepelende CAO, afgesloten door de VNG? Volgens CAOP-hoogleraar Barend Barentsen, staat de deur voor differentiatie in arbeidsvoorwaarden open. ‘Maar wie wil er doorheen? Niet veranderen scheelt een hoop kosten en gedoe.’

‘Er zit al differentiatie bij de vier grote steden. Het zou kunnen dat zij op den duur helemaal hun eigen koers varen met vier CAO’s en dat andere, iets minder grote gemeenten ook een eigen CAO maken met een eigen arbeidsvoorwaardenpakket. Bijvoorbeeld door vijf procent meer salaris te bieden, om een aantrekkelijkere werkgever te zijn. Die deur is verder open komen te staan.’ (Bron: CAOP, 12 mrt. 2018)

Akzo Nobel op ramkoers met vakbonden

Vakbonden zijn verbijsterd over het handelen van Akzo Nobel. De directie van het verf- en chemiebedrijf en de bonden waren maandagmiddag bijeen om te praten over het tekort bij bedrijfspensioenfonds APG en over werkgelegenheids- en arbeidsvoorwaardengaranties. In plaats daarvan kwam het verfbedrijf met een nieuw bod voor een CAO op de proppen. “Dit heb ik nog nooit meegemaakt. Kom je voor een gesprek over het pensioen en zit je ineens in CAO-onderhandelingen.”, aldus CNV bestuurder Arthur Bot.

Hoewel de bonden erg ontevreden zijn, zullen zij eerst de leden raadplegen voor verdere stappen. “CAO stond helemaal niet op de agenda”, zegt FNV-bestuurder Erik de Vries. “En het is een heel mooi sociaal plan, maar een sociaal plan is voor mensen die weg moeten. Wij willen juist werkgelegenheidsgaranties en een waardevast pensioen.” (Bron: MT, 10 apr. 2018)

Personeel Jumbo kiest bedrijfsregeling i.p.v. van CAO

De circa 3000 logistiek medewerkers kregen de afgelopen maanden van hun werkgever Jumbo de keuze tussen zo'n door het bedrijf opgestelde regeling of de afgelopen CAO. Uiteindelijk kozen 2150 medewerkers van Jumbo voor de arbeidsvoorwaardenregeling (AVR). De keuze voor de AVR is een klap voor de vakbonden. Zij zetten vorig jaar juist in op een nieuwe CAO en organiseerden stakingen om hun eisen kracht bij te zetten.

Driekwart van de medewerkers bracht zijn stem uit. Daarvan koos 96 procent voor een AVR, maakte Jumbo bekend. Zij krijgen met terugwerkende kracht vanaf februari van dit jaar een loonsverhoging van 1 procent en in 2019 een salarisverbetering van 1,5 procent. De regeling is ook van toepassing op de 1500 uitzendkrachten in distributiecentra van de supermarktketen. (Bron: BN De Stem, 1 mei 2018)

Gall & Gall regelt loonstijging zonder bonden

Het personeel van Gall & Gall heeft ingestemd met de loonsverhoging die de slijterijketen had voorgesteld. Werknemers zouden tot en met 2020 jaarlijks een verhoging van 2 procent krijgen. In een peiling onder de werknemers schaarde ongeveer 60 procent van de stemmers zich achter het voorstel.

Anders dan bij een CAO zijn de arbeidsvoorwaarden niet collectief. Elke werknemer mag zelf bepalen of hij akkoord gaat met de werkafspraken die nu voorliggen.

Vakbond FNV is erg boos over de gang van zaken. De bond zou een gang naar de rechter onderzoeken vanwege mogelijke juridische onregelmatigheden. (Bron: NRC, 26 apr. 2018)

Neemt de ondernemingsraad de rol van de vakbond over?

JA: OR-leden hebben een stevige positie

De distributiecentra van Jumbo werken sinds 2018 met een arbeidsvoorwaardenregeling (AVR), in plaats van een met vakbonden afgesloten collectieve arbeidsovereenkomst. Ook winkelketen Action maakte in 2018 afspraken met het eigen personeel.

NEE: OR-leden missen onafhankelijkheid en expertise

Het zal niet verrassen: de vakbonden zijn mordicus tegen. De OR is er voor secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals vakantiedagen en winstdeling, niet voor een onderhandeling over loon, stelt vakbond FNV. OR-leden zijn in dienst van het bedrijf waarmee ze onderhandelen, dat creëert een ‘oneerlijk speelveld’.

(Bron: De Volkskrant, 29 nov. 2018)

Schoonmakers zijn geen Sinterklaas

Schoonmakers in Groningen actie voor een CAO met respect. Ze willen een leefbaar loon, een goede reiskostenvergoeding in de vorm van een flink hogere eindejaars beloning en een fatsoenlijke arbeidsrelatie.

‘De schoonmaakbazen vinden dat ze de schoonmakers een goed loon betalen, zegt Brigitte de Waal, schoonmaakster uit Groningen. ‘Maar ze vergeten dat ze nog steeds iedere dag cadeautjes van ons krijgen. Bijvoorbeeld als we verplicht een snipperdag moeten opnemen als er geen werk is. Als ze een vakantiedag afschrijven als we ziek zijn. Of het kwartiertje eigen tijd aan het begin van de dienst. Dat levert de baas zo’n 750 euro onbetaald werk per jaar per schoonmaker op. En dan heb ik het nog niet eens over de reiskosten om naar het werk en weer thuis te komen: 70% van de schoonmakers krijgt geen reiskosten vergoed!’ (Bron: FNV, 3 dec. 2018)

Nieuwjaarsapplaus voor winkelmedewerkers Bijenkorf

In de Bijenkorf in Amsterdam gaven dinsdag om 16:00 uur honderden klanten een overweldigend Nieuwjaarsapplaus voor de winkelmedewerkers. Het was voor het eerst dat deze nieuwe Nieuwjaarstraditie plaats had. De medewerkers van de Bijenkorf komen momenteel op voor normale werktijden en een hoger loon, zij vinden deze massale blijk van waardering een geweldige steun in de rug. (Bron: FNV, 2 jan. 2019)

Arbeidsvoorwaardenregeling of collectieve arbeidsovereenkomst?

In enkele van de hierboven aanwezige alinea's komt een arbeidsvoorwaardenregeling (AVR) tot stand in plaats van de traditionele met vakbonden afgesloten collectieve arbeidsovereenkomst (CAO). Hierbij zijn een aantal kanttekeningen te plaatsen:

• De wet CAO stelt eisen aan de organisatie die over de arbeidsvoorwaarden gaat. Een CAO kan alleen worden afgesloten door een vakbond die dat in zijn statuten heeft. Ook moet de vakbond een vereniging van leden zijn die namens hen collectief onderhandelt.
• Gegeven het feit dat een ondernemingsraad geen vereniging is en geen verplicht democratisch proces kent, is het afsluiten van een contract niet mogelijk. Verder heeft een or geen tekenbevoegdheid; jurisprudentie bevestigt dit.
• De Wet op de ondernemingsraden (WOR) zegt nergens dat de OR over primaire arbeidsvoorwaarden gaat. Zelfs arbeidsvoorwaarden komen nauwelijks in de WOR voor.
• Artikel 27 over het instemmingsrecht, bevat wel de volgende onderwerpen: pensioen-, werktijden- en winstdelingsregeling, een spaarregeling en een belonings- of functiewaarderingsysteem. Artikel 27.3 zegt echter dat het instemmingsrecht van de or vervalt als deze zaken in een CAO zijn geregeld, wat uitzonderingen daargelaten regel is.
• Het lijkt erop dat er een omweg is ontstaan, namelijk via het afsluiten van een ondernemingsovereenkomst (artikel 32 WOR); het zogenoemde convenant. Opeens gaat de OR daarmee wél over primaire arbeidsvoorwaarden.

(Bron en meer boeiende items: OR Net, 8 jan 2019)

Jumbo zet AVR voort, maar CAO blijkt nog geldig

Supermarktketen Jumbo heeft de CAO voor distributiemedewerkers, die liep tot april 2017, niet op correcte wijze opgezegd. Jumbo is daardoor tot vreugde van vakbond FNV nog altijd gebonden aan de CAO. Het bedrijf is niet schuldig aan het breken van een staking. Dat bepaalde de rechter in Den Bosch in een zaak die door vakbonden CNV en FNV was aangespannen.

Jumbo meldt de CAO alsnog rechtsgeldig te zullen opzeggen, per 1 april 2019. Het bedrijf zet de overeengekomen AVR voort. Die is volgens de directie ‘zorgvuldig tot stand gekomen, met hogere lonen en een betere generatieregeling dan in de oude CAO.’ De AVR is volgens Jumbo inmiddels door ruim 80% van de logistieke medewerkers ondertekend en blijft voor een periode van tenminste 5 jaar onverkort van kracht. (Bron: OR Net, 24 jan. 2019)

Werkgeluk centraal in nieuwe, flexibele CAO ING

Om werk beter te kunnen combineren met onder meer scholing, mantelzorg en zorg voor kinderen introduceert ING een CAO met een flexibel karakter. ''Naast een aantal harde afspraken, bijvoorbeeld over de loonsverhoging, willen de betrokken partijen de komende jaren veel ruimte geven aan ideeën die bijdragen aan werkgeluk.'', aldus onderhandelaar Ike Wiersinga van CNV Vakmensen.

De bank zet geld opzij voor de introductie van een pool van zogenaamde ‘werkgelukbrengers’. Deze medewerkers kunnen werk van collega's overnemen die tijdelijk tijd en ruimte nodig hebben. Wiersinga: "Ze hoeven zich niet bezwaard te voelen dat hun werk blijft liggen, want dat wordt tijdelijk waargenomen.” Gedurende de looptijd van de CAO kunnen werknemers meedenken aldus Wiersinga. "We gaan met elkaar dingen uitproberen. Als het niet werkt, gaan we alternatieven bedenken. Als iets werkt, leggen we het vast in CAO-afspraken.” (Bron: HR Praktijk, 1 mrt. 2019)

FNV niet betrokken bij CAO, gevolg dagvaarding

In het kader van een nieuwe CAO wil Transavia de FNV buiten de deur houden. Reden is dat er meer werknemers lid zijn van de VNC dan van de FNV. Het gaat om de CAO voor circa duizend medewerkers. De kantonrechter moet nu uitsluitsel geven. (Datum: 4 mrt. 2019)

Omscholing wordt onderdeel CAO beveiligers

Beveiligers die iets totaal anders willen gaan doen, krijgen daar binnen de eigen CAO nu de kans voor. Vakbond CNV meldt op 11 april 2019 dat een scholingsplan een ,,uniek onderdeel” wordt van de eerder afgesloten CAO. Een dergelijke afspraak bestaat al langer in de schoonmaak-CAO.

Er zijn wel een aantal voorwaarden voor deelname. Zo moeten deelnemers minstens een jaar als beveiliger in de branche werken. Ook moet de opleiding of cursus een goed perspectief bieden op ander werk. Beveiligers die van de regeling gebruik willen maken, krijgen eerst een adviesgesprek met een loopbaanadviseur. Daarna beslist een commissie over het toekennen van opleidingsgeld.

Picnic: Wel CAO maar dan anders

Websuper Picnic gaat samen met zijn medewerkers en brancheorganisatie InRetail in de fulfilment centers een eigen e-commerce-CAO ontwikkelen die aansluit bij de werkzaamheden en de huidige tijd. De retail-CAO van brancheorganisatie InRetail zal als basis dienen. Het is dus niet de supermarkt-CAO, wat FNV wil.

Picnic noemt de 'halve eeuw oude' supermarkt-CAO achterhaald. Picnic betaalt toeslagen op andere momenten, werknemers mogen werktijden zelf plannen, biedt gratis lunch aan, kent een reiskostenvergoeding en voert een loonsverhoging door, met name voor medewerkers tussen de 18 en de 20 jaar.

Het FNV ligt dwars. Zij noemt de CAO van InRetail is een van de slechtste van Nederland en zeker slechter dan de supermarkt-CAO.

Partijen gaan naar de kantonrechter.

NB: Lage lonen, geen vast dienstverband, de verkeerde CAO: het blijft rommelen bij boodschappenbezorger Picnic. Medewerkers willen een vast contract, en ging op 20 mei 2019 daarom in staking.

Picnic schuldig aan verspreiden van nepnieuws?

Vakbond FNV zegt dat websuper Picnic nepnieuws verspreidt. In een persbericht liet Picnic in week 21 weten dat het samen met vakbonden en brancheorganisatie InRetail aan een eigen CAO werkt. Dat kloppen niet. Ook worden het ministerie en politici onterecht opgevoerd als gesprekspartners voor het tot stand komen van een nieuwe CAO. Deze partijen namen geen deel aan het CAO-overleg (2019).

Online supermarkt Picnic 'verdient' tien miljoen euro per jaar door het personeel niet volgens de CAO voor supermarkten te betalen. Hierdoor krijgen medewerkers niet het loon en toeslagen waar ze recht op hebben. Daarmee is Picnic een oneerlijke concurrent voor alle andere supermarkten die zich wél aan de CAO houden. Aldus de FNV.

Het wachten is nu op de kantonrechter.

Picnic verhoogt salaris jonge werknemers met kwart

Een 18-jarige verdient er nu meer dan bij Albert Heijn. Vanaf 19 jaar is het loon bij Picnic niet meer hoger dan bij AH. Wel heeft de websuper ook bij die leeftijdsgroepen verhogingen doorgevoerd sinds april.
Picnic-directeur Muller. ‘Hier werken volwassenen. Zij moeten een gelijk loon verdienen en daarom willen we op termijn af van jeugdloon.’ Doordat supermarkten werken met jeugdloon zegt Muller moeite te hebben met de supermarkt-CAO.

Desgevraagd geeft een FNV-woordvoerder in een eerste reactie te kennen dat Picnic de supermarkt-CAO moet volgen.

De strijd gaat door.

Overeenstemming CAO distributiewerkers met Jumbo

Met Jumbo heeft FNV een overeenkomst gesloten over het gelijktrekken van arbeidsvoorwaarden in de distributiecentra. Daarin ligt vast dat alle medewerkers dezelfde arbeidsvoorwaarden krijgen. De ongelijkheid onder de medewerkers die al voor 1 april 2019 in dienst waren, is nu van de baan.

Kan in een CAO een artikel bestemd voor ZZP'ers staan?

Ja, dat kan. De architecten-CAO met een bodemtarief voor zelfstandigen werd op 19 november 2019 door minister Wouter Koolmees verbindend verklaard.

De nieuwe CAO heet volgens de adviseurs die eraan gewerkt hebben een CAO, een collectieve arbeids- en opdrachtovereenkomst. Volgens de experts zijn de journalistiek, de kunsten, de bouw en de zorg ook geschikt voor zo’n CAO.

Wat staat er in? "Een zelfstandige die in vergelijkbare omstandigheden vergelijkbare werkzaamheden verricht, moet 150 procent van het bruto werknemers loon krijgen." De 150 procent is een optelsom van het bruto werknemersloon plus toeslagen voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering, pensioen, vakantiegeld en beroepskosten.

FNV verliest rechtszaak tegen online supermarkt Picnic

De medewerkers die bij Picnic het assortiment en de prijzen in de online winkel bepalen vallen al sinds de start van Picnic onder de supermarkt-CAO, daar is volgens Picnic geen discussie over. Het personeel dat andere activiteiten verricht, zoals het ontwikkelen van software of inpakwerkzaamheden in de fulfilment centers, werkt niet in winkels, verkoopt niets en valt dus niet onder de supermarkt-CAO en dat bevestigt de rechter in zijn vonnis. Uitspraak rechter: 3 mrt. 2019).

FNV is "zwaar teleurgesteld".

Onlinesupermarkt Picnic hoeft niet al zijn werknemers te betalen volgens de supermarkt-CAO. Dat heeft de rechtbank in Amsterdam bepaald in een zaak die door vakbond FNV was aangespannen. Picnic heeft zijn distributiecentra ondergebracht in een ander bedrijf dan bijvoorbeeld de bezorgers en het kantoorpersoneel en vond daarom dat niet alle werknemers onder dezelfde CAO horen te vallen. Uitspraak rechter: 3 dec. 2019.

Focus te veel op loon

De focus in de CAO-onderhandelingen van 2019 lag veel te veel op loon. Dat ging ten koste van gesprekken over investeringsvraagstukken als duurzame inzetbaarheid, privé-werkcombinatie en maatregelen om langer doorwerken te bevorderen. Dat stelt directeur arbeidsvoorwaardenbeleid Gerard Groten van AWVN in de pas verschenen eindevaluatie van het CAO-jaar 2019.

De focus op loonsverhoging is volgens AWVN vooral te wijten aan de vakbonden. Vakbond FNV legde bij alle onderhandelingen bij voorbaat een loonwens van 5 procent op tafel*. De eenzijdige aandacht die dit jaar op loon lag, lijkt in strijd met de langjarige ontwikkeling dat de CAO een instrument is geworden om ook heel veel andere zaken te regelen.

Ondanks dat werden in 2019 wel een aantal opmerkelijke en vernieuwende afspraken gemaakt. Voorbeelden daarvan zijn het Welzijnsverlof van vijf betaalde aaneengesloten weken per vijf jaar bij Royal Philips (naast een contractloonstijging van 3,4%) en de afspraken bij de ING Bank (met een contractloonstijging van 3%) over een collectieve maatschappelijke uitkering, mantelzorg, werkgeluk en sociaal innovatiebudget die bij elkaar circa 1,75% van de loonsom bedragen.

* De gemiddelde loonafspraak kwam in 2019 uit op een historisch gezien hoge 2,8 procent waarbij de maandgemiddelden vrijwel het gehele jaar opliepen. (Bron en meer: AWVN, 23 dec. 2019)

Iedereen krijgt er minstens 160 euro per maand bij

Leden van de FNV die bij ProRail werken, hebben ingestemd met een nieuwe CAO (6 januari 2020). Daarmee komt een eind aan tien maanden onderhandelen en is een dreigende staking afgewend.

In de nieuwe CAO is afgesproken dat de loonstijging gemiddeld 3,2 procent per jaar is en dat die loonstijging in 2020 voor iedereen minstens 160 euro per maand is. Dat betekent voor veel medewerkers een flinke loonsverhoging. Een grote groep medewerkers krijgt daardoor een loonsverhoging van 5 of 6 procent.

Voorstel loongebouw te versoberen

CCIP (Coca-Cola European Partners) begon op 20 januari 2020 de CAO-onderhandelingen op met een benchmark* waaruit bleek dat het beter beloont dan andere bedrijven. Coca-Cola stelde vervolgens voor om het loongebouw te versoberen.

* Benchmark: In dit geval het vergelijken van de eigen hoogte van de inkomens met die van andere soortgelijke bedrijven.

Gevolg de bekende patstelling, CCIP houdt voet bij stuk en de vakbonden willen pas onderhandelen als de voorgenomen versobering van tafel is. (Bron: vele)

Kleine, alternatieve bonden dienen zich aan

De grote vakbonden FNV en CNV hebben het niet langer alleen voor het zeggen als het gaat om het afsluiten van CAO’s. Kleine, alternatieve bonden dienen zich aan. Het Ministerie van Sociale Zaken berekende dat bijna een op de tien CAO’s in 2019 werd gesloten zonder de grote drie vakbonden, FNV, CNV en De Unie.

De kleine vakbonden kunnen FNV en CNV makkelijker omzeilen, nu het ledental van die bonden terugloopt. Aldus hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer. “Dit kan het hele CAO-stelsel ondermijnen.” Komt bij dat de kleine vakbonden voor het sluiten van een CAO door de werkgever(s) worden betaald, weglopen bij de onderhandelingen is dus voor kleine vakbonden niet verstandig. Tenslotte, de grote vakbonden zijn t.o.v. kleine vakbonden een stuk duurder (Bronnen: AVV, Platform, Trouw; 4 maart 2020).

Stichting van de Arbeid doet oproep aan CAO-partijen

De Stichting van de Arbeid roept CAO-partijen op om nu gezamenlijk de schouders eronder te zetten. Zij verzoekt CAO-partijen om in hun overleg een aantal punten mee te nemen dat ingaat op hoe bedrijvigheid en werkgelegenheid kunnen worden behouden en om te zorgen voor een veilige werkomgeving en indien nodig aanvullende afspraken te maken.

AWVN adviseert, in lijn met de oproep van de Stichting, om, waar mogelijk, maximaal in te zetten op behoud van werkgelegenheid van alle medewerkers in de organisatie, ongeacht het soort contract. (Bron en meer: AWVN, 1 apr. 2020)

Picnic boert goed, extra CAO-verhoging

Medewerkers van Picnic hebben zicht op hun eerste CAO. Volgens deze CAO gaan de ruim vierduizend medewerkers in twee jaar tijd 6 procent meer verdienen. Ook krijgt het personeel een extra vakantiedag, een opleidingsbudget van 200 euro en een hogere pensioenbijdrage. Daarnaast kunnen werknemers sneller in aanmerking komen voor een vast contract. (Bron: NRC, 10 apr. 2020)_

Arbeidsvoorwaarden heroverwegen

Gezonde bedrijven en maximale werkgelegenheid op de lange termijn moeten de doelstellingen zijn van het arbeidsvoorwaardenoverleg. Daarom doen werkgevers en vakbonden er verstandig aan kritisch te kijken naar eerder gemaakte CAO-afspraken, als die herstel van de coronacrisis in de weg staan. Voor bedrijven die negatieve gevolgen ondervinden van de coronacrisis kan dat betekenen dat loonsverhogingen niet kunnen worden doorgevoerd. Ook afspraken rond bijvoorbeeld roosters, reistijden en reiskosten bij thuiswerken moeten kritisch worden bekeken als de veranderde situatie in bedrijven en de zeer onzekere economische situatie dit vraagt. (Bron: AWVN, 17 jun. 2020)

Aantal verlopen CAO’s neemt toe (2020)

Het aantal CAO’s dat voorbij de einddatum is en nog niet is vernieuwd, neemt toe. Op dit ogenblik zijn 280 CAO’s niet vernieuwd, terwijl dat in een ‘gewone’ zomer 232 zijn. Ook het aantal werknemers dat wacht op een nieuwe CAO is veel hoger dan anders: 1,24 miljoen nu tegen 1,16 miljoen in andere zomers.

In juli werden slechts 6 nieuwe, vooral kleinere CAO’s afgesloten. Gemiddeld hadden die een loonafspraak van 2,65 procent. Volgens AWVN is dat hoge maandgemiddelde niet representatief voor het huidige onderhandelingsklimaat. De afgelopen maanden waren de loonafspraken gemiddeld lager dan 2 procent. De werkgeversvereniging verwacht dat de komende maanden de dalende trend van de afgelopen periode zich zal voortzetten. (Bron: AWVN, 6 aug. 2020)

NB: In het derde kwartaal van 2020 zijn de CAO-lonen met 3,0 procent gestegen
ten opzichte van een jaar eerder.

ANWB voert als eerste ‘waarjewerkt-budget’ in

De ANWB heeft een nieuwe CAO, mét een primeur: de vereniging met 4,8 miljoen leden heeft de eerste CAO afgesloten waarin een ‘waarjewerkt-budget’ is opgenomen. Afhankelijk van waar ze die dag werken, thuis of op locatie, krijgen ANWB-medewerkers een vergoeding uitgekeerd.

"In de nieuwe situatie gaan we alle daadwerkelijk afgelegde kilometers vergoeden. Welke reiswijze je daarbij kiest, maakt niet uit. Dus je krijgt ook een vergoeding voor lopen of fietsen naar je werk. Omdat we die vormen van vervoer willen stimuleren, is de vergoeding daarvan 1,5 keer zo hoog als voor de auto. Ook subsidiëren we de aanschaf van een fiets. En als je auto rijdt, stimuleren we de overstap naar elektrisch, door analoog aan de subsidieregeling van de overheid 1.000 euro extra subsidie te geven. Op dagen dat je thuiswerkt, krijg je daar een vergoeding van 2 euro voor, zoals het Nibud heeft berekend." (Bron: AWVN, 7 dec. 2020)

CAO-onderhandelingen 2020 komen laat op stoom – acties dreigen

De gemiddelde loonstijging was volgens de vakbond dit jaar 2,4 procent. FNV en AWVN zien een duidelijk neerwaartse trend in de gemiddelde loonafspraken. Die bedroeg in november 1,6 procent. Dat is veel lager dan de 3 procent gemiddeld van vóór de crisis. En ook iets lager dan in oktober (1,7%), en in de andere maanden van dit jaar. De belangenvereniging en adviseur van werkgevers verwacht in december en in januari opnieuw lagere gemiddelde loonstijgingen in CAO’s.

De FNV concludeert hieruit dat de werkgevers de coronacrisis als excuus gebruiken om loonmatigingen en versobering van arbeidsvoorwaarden af te dwingen. De AWVN ziet dat anders. ‘Werkgevers die last hebben van de coronacrisis doen alles wat ze kunnen om hun bedrijf deze crisis te laten overleven en om hun medewerkers zoveel mogelijk aan het werk te houden. Daar hoort vaak loonmatiging bij en soms ook verslechtering van arbeidsvoorwaarden.’ Waar geen ruimte is voor hogere lonen, roept de AWVN CAO-onderhandelaars op om andere afspraken te maken die werkgevers en werknemers ondersteunen. Zoals afspraken over tijdelijk extra verlof, of tijdelijke extra investeringen in studie en ontwikkeling. (Bron: OR-Net, 4 dec. 2020)

Niet-afgesloten CAO’s kenmerken 2020

2020 eindigde met 167 CAO’s die waren afgelopen zonder te zijn vernieuwd. Dat is veel meer dan de ongeveer 100 van gewone CAO-jaren. Onder de niet-vernieuwde CAO’s van eind 2020 vallen ruim 700.000 werknemers.

De gemiddelde loonafspraak in december 2020 bedroeg 1,7 procent, hetzelfde percentage als in november. Dat is veel lager dan vóór de crisis (toen boven de 3 procent) en past in het patroon van per maand steeds lagere gemiddelde loonafspraken. AWVN verwacht dat in januari opnieuw een lager gemiddelde zal worden afgesproken. (Bron: AWVN, 15 jan. 2021)

Eerste CAO voor arbeidsbeperkten

Daarover hebben de vakbonden een akkoord bereikt met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Cedris, de branchevereniging voor sociale werkbedrijven. ‘Met deze CAO wordt een nieuwe stap gezet naar een inclusieve arbeidsmarkt, een arbeidsmarkt waarop iedereen volwaardig kan meedoen’, zegt voorzitter Job Cohen van Cedris, dat voor het eerst medeverantwoordelijkheid draagt voor een CAO. De reden hiervan is dat veel van de werknemers met een arbeidsbeperking in vaste dienst zijn van sociaal ontwikkelbedrijven. (Bron: ND.nl, 12 feb. 2021)

Achtergebleven CAO-lonen? Een misverstand!

Het beeld dat de CAO-lonen het afgelopen decennium zijn achtergebleven, berust op een wijdverbreid misverstand, betoogt AWVN-beleidsadviseur Laurens Harteveld in een artikel in de laatste editie van ESB, het vakblad voor economen.
De gemiddelde nominale loongroei wordt nogal eens afgezet tegen de economische groei. Toch blijkt uit de cijfers dat de CAO-loonstijging in het tijdvak 2009-2019 1,6 procent per jaar bedroeg, en in diezelfde periode niet achterbleef bij de gemiddelde economische groei (1,0 procent per jaar). (Bron: AWVN, 18 mrt. 2021)

Meer CAO-akkoorden, maar achterstand niet ingelopen

In de maand maart zijn 25 CAO-akkoorden tot stand gekomen en dat zijn er iets meer dan in eerdere maart-maanden. Deze kleine versnelling compenseert het aantal akkoorden dat wacht op herziening echter niet. AWVN ziet dat werkgevers en vakbonden elkaar al een aantal maanden in een houdgreep hebben: vakbonden zien loonruimte, houden vast aan de 5%-looneis en wijzen op sectoren die goed draaien terwijl werkgevers wijzen op de onzekere economische toekomst. Zij hebben weinig loonruimte, zeker in de sectoren die niet goed draaien. (Bron: AWVN, 13 apr. 2021)

Cao-loonafspraken in 2022 gemiddeld 3,8 procent

Met een gemiddelde van 6,1 procent werd in december het hoge niveau van loonafspraken gehandhaafd. Het gemiddelde van alle loonafspraken in cao’s in kalenderjaar 2022 komt daarmee uit op 3,8 procent – een historisch gezien uitzonderlijk hoog niveau. In 2022 was dit gemiddeld 2,1 procent. Dat meldt AWVN in haar cao-maandbericht over december.

In december werden 25 nieuwe cao’s afgesloten. In de maand december worden gemiddeld 12 cao’s afgesloten. Het totale aantal nieuwe cao’s over geheel 2022 komt uit op 334.

334 cao’s

Deze 334 nieuwe akkoorden vormen 81 procent van de 416 cao’s die vorig jaar moesten worden vernieuwd. Dat is meer dan de 70 procent vernieuwde cao’s in een doorsneejaar. Het is overigens niet ongebruikelijk dat een cao pas na de einddatum wordt vernieuwd.

Onder de 334 afgesloten cao’s vallen 2,8 miljoen werknemers. Dat is 97 procent van de werknemers waarvan de cao in 2022 afliep.

Het AWVN-looncijfer geeft aan wat werknemers die onder de betreffende cao’s vallen in de komende periode aan loonsverhogingen kunnen verwachten. De periodieke cao-cijfers van het CBS kijken terug op de realisatie van de gemaakte cao-afspraken.

Stijgende loonafspraken

De vanaf begin 2021 oplopende trend in de hoogte van loonafspraken is in december verder doorgetrokken. Het onderliggende patroon blijft normaal: na gunstige economische berichten volgen, met een vertraging van een jaar of meer, stijgende loonafspraken. De huidige stijging van de loonafspraken zoals die altijd volgt op economische groei, wordt versterkt door krapte op delen van de arbeidsmarkt en door maatschappelijke onrust over koopkracht.

Een dempend effect op de hoogte van de loonafspraken komt voort uit vaak sterk oplopende bedrijfskosten (onder meer energie- en andere grondstofprijzen), steeds onzekerder wordende (bedrijfs)economische vooruitzichten en de groeiende dreiging van een recessie.

De afgelopen maanden is het aantal nieuwe akkoorden hoger dan in andere jaren. Binnen de meeste bedrijfstakken en bedrijven zijn de onderhandelaars het dus eens geworden over wat wenselijk en mogelijk is qua loonsverhoging.

Reactie redactie: Bij de verhoging van de cao-lonen wordt geen rekening gehouden met de periodieke verhogingen, die ook binnen de cao plaats zullen vinden. Dat meegerekend zullen de lonen zelf uiteraard nog meer stijgen t.o.v. voorgaand jaar (2021). Door de verhoging van het wettelijk minimum loon van 10% per 1-1-2023 zal dit nog eens een extra opwaartse druk geven op de lonen, die net daarboven zitten. Voor 2023 voorspellen wij dat de gemiddelde loonkosten aanmerkelijk hoger zullen worden dan 4%.
 

Basisverlegging cao-lonen, 2023

CBS vernieuwt statistiek cao-lonen; basisjaar verschuift van 2010 naar 2020
In december 2023 start het CBS met een nieuwe reeks cao-lonen. De reeks 2010=100 wordt opgevolgd door de reeks 2020=100. Eens in de tien jaar worden de basisgegevens voor de reeksen met cao-lonen opnieuw vastgesteld en de uitkomsten opnieuw berekend. Bij deze basisverlegging wordt de samenstelling van de statistiek vernieuwd en worden de basisgegevens geactualiseerd, waarbij nu wordt uitgegaan van de situatie in 2020. Hierdoor sluiten de uitkomsten vanaf 2020 van de nieuwe reeks beter aan op de werkelijkheid dan de uitkomsten van de oude reeks